Εδώ και χρόνια η τουρκική οικονομία πλήττεται από καλπάζοντα πληθωρισμό. Οι αυξήσεις τιμών σε ενέργεια, ενοίκια και βασικά είδη διατροφής πλήττουν πρωτίστως τα μεσαία στρώματα της κοινωνίας. Το εξοργιστικό για πολλούς Τούρκους είναι ότι η τουρκική κυβέρνηση δεν καταφέρνει να ανακόψει την ανοδική πορεία του πληθωρισμού και να σταματήσει την κατρακύλα της συναλλαγματικής ισοτιμίας λίρας-δολαρίου. Για ένα δολάριο απαιτούνται πια περίπου 14 λίρες, σχεδόν 50% περισσότερες από ότι πριν ένα μήνα, ενώ ο πληθωρισμός ξεπερνά πλέον επισήμως το 21%.
Ο Ερντογάν μοιάζει να ζει σε παράλληλο σύμπαν, ζητά από τους Τούρκους υπομονή, υπόσχεται ότι η παρούσα νομισματική πολιτική θα αποφέρει μακροπρόθεσμα καρπούς και πως η παραγωγή θα εκτοξευθεί σύντομα χάρη στα χαμηλά επιτόκια. Σύμφωνα με τουρκικά μέσα ενημέρωσης ο τούρκος πρόεδρος δήλωσε σε ομιλία στο προεδρείο του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ ότι οι αποφάσεις στην οικονομική και νομισματική πολιτική έχουν ως πρότυπο το λεγόμενο κινεζικό μοντέλο.
Τουρκική λίρα και γιουάν αδύναμα έναντι του δολαρίου
Στα κοινά στοιχεία Τουρκίας και Κίνας περιλαμβάνεται ότι τα εθνικά τους νομίσματα, λίρα και γιουάν, είναι αδύναμα σε σύγκριση με το αμερικανικό δολάριο και το ευρώ. Και επίσης ότι, παρά την πανδημία, Κίνα και Τουρκία καταγράφουν σε διεθνή σύγκριση σημαντική οικονομική ανάπτυξη. Τόσο η Τουρκία, όσο και η Κίνα είναι δημοφιλείς σε ξένους επενδυτές, οι οποίοι ποντάρουν στο χαμηλό κόστος μισθών και παραγωγής. Πολλοί οικονομολόγοι και πολιτικοί της τουρκικής αντιπολίτευσης πιστεύουν ωστόσο, ότι η σύγκριση Τουρκίας-Κίνας δεν ευσταθεί.
Ο ειδικός σε οικονομικά ζητήματα Άρντα Τούνκα εκτιμά ότι χωλαίνει η οικονομική σύγκριση των δύο χωρών ως προς τον οικονομικό τομέα. Θεωρεί ότι η Τουρκία δεν μπορεί να προσανατολιστεί στο κινεζικό μοντέλο, διότι δεν διαθέτει ούτε ανάλογη σε ισχύ οικονομία, ούτε ανάλογο πληθυσμό: «Στην Κίνα υπάρχει μια εντελώς διαφορετική οικονομική δυναμική», τονίζει το μέλος του προεδρείου της χρηματοπιστωτικής εταιρείας Eko Factory: «Διαθέτουν τον μεγαλύτερο πληθυσμό παγκοσμίως και τροφοδοτούν ολόκληρο τον πλανήτη με την τεράστια παραγωγή τους».
Το κινεζικό μοντέλο στηρίζεται σε μαζική φτωχοποίηση
Από την πλευρά του ο Μουράτ Μπιρντάλ, οικονομολόγος στο Πανεπιστήμιο Κωνσταντινούπολης, δηλώνει ότι το κινεζικό μοντέλο κάθε άλλο παρά ταιριάζει ως πρότυπο για μια δημοκρατική χώρα. Εξηγεί ότι είναι μοντέλο που μπορεί να ακολουθηθεί μόνο από αυταρχικά καθεστώτα, μιας και «στηρίζεται στην φτωχοποίηση του 90% του πληθυσμού». Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να το επιτρέψει μια δημοκρατική ηγεσία, τονίζει ο τούρκος οικονομολόγος. Εκτός αυτού ο Μουράτ Μπιρντάλ επισημαίνει ότι ο πλούτος που παράγεται στην Κίνα δεν φθάνει σε όλα τα κοινωνικά στρώματα της χώρας και ότι η οικονομία στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό σε μισθούς πείνας.
Σε περίπτωση που η τουρκική κυβέρνηση αρχίσει να εφαρμόζει οικονομική πολιτική στηριζόμενη σχεδόν αποκλειστικά σε φθηνά εργατικά χέρια και το υπερβολικά χαμηλό κόστος παραγωγής, τότε είναι σαν να γυρίζει την πλάτη σε μια δοκιμασμένη πολιτική. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Ταγίπ Ερντογάν στήριξε την επιτυχημένη του πολιτική σταδιοδρομία στην κατανομή του πλούτου, από την εντυπωσιακή οικονομική ανάπτυξη την δεκαετία του 2000, σε όλες σχεδόν τις κοινωνικές τάξεις στην Τουρκία. Σήμερα όμως η εκτόξευση των τιμών πλήττει κυρίως τα χαμηλά εισοδήματα του πληθυσμού, μεγάλο μέρος του οποίου συγκαταλέγεται στους σταθερούς ψηφοφόρους του προέδρου Ερντογάν.
Πηγή: DW
