Η Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Λιζ Τρας υπερασπίστηκε τον μίνι προϋπολογισμό που παρουσίασε η κυβέρνησή της λέγοντας ότι «όφειλε να αναλάβει αποφασιστική δράση» για την τόνωση της ανάπτυξης, παρά τη σφοδρή κριτική, τη διολίσθηση της στερλίνας, την αύξηση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων, την έκτακτη παρέμβαση της Τράπεζας της Αγγλίας και τις διεθνείς προειδοποιήσεις για τα βρετανικά δημόσια οικονομικά και για πιθανή πρόκληση παγκόσμιας ύφεσης.
Σε μια σειρά συνεντεύξεων σε περιφερειακά ραδιόφωνα του BBC το πρωί η κα Τρας επανέλαβε πολλές φορές ότι χρειάζονταν «αμφιλεγόμενες και δύσκολες αποφάσεις» για να βελτιωθεί η οικονομική κατάσταση στη χώρα.
«Είμαι προετοιμασμένη να το κάνω αυτό ως πρωθυπουργός διότι είναι σημαντικό για μένα να εκκινήσουμε την οικονομία μας, να διασφαλίσουμε ότι οι πολίτες θα μπορέσουν να περάσουν το χειμώνα και είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε ό,τι απαιτείται για να συμβεί αυτό», ανέφερε.
Κατηγορήθηκε, ωστόσο, από το BBC Nottingham ότι λειτουργεί ως «αντίστροφος Ρομπέν των Δασών», δηλαδή «παίρνοντας από τους φτωχούς και δίνοντας στους πλούσιους», μία αναφορά στην κατάργηση του ανώτατου συντελεστή φορολογίας εισοδήματος και των ορίων στα μπόνους των τραπεζιτών.
Ερωτηθείσα από το BBC Norfolk αν έχει μετανιώσει για το μίνι προϋπολογισμό και αν θεωρεί ότι η δική της εκτίμηση είναι καλύτερη από τη γνώμη των ειδικών, η Λιζ Τρας απάντησε πως «αυτό είναι το σωστό σχέδιο» και πως «πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι που διαφωνούν».
Την ίδια απάντηση έδωσε και στο ερώτηση του BBC Kent αν «ντρέπεται» για τα οικονομικά μέτρα που έχουν φέρει τόση αναστάτωση. Απέρριψε δε τον ισχυρισμό ότι η χώρα είναι σε κρίση.
Κατηγορηθείσα από τον παρουσιαστή του BBC Bristol ότι σε όλους δίνει «τις ίδιες γραμμένες απαντήσεις» περί παγκόσμιων προκλήσεων, τη ρώτησε σκωπτικά αν φταίει ο Πούτιν που η Τράπεζα της Αγγλίας επενέβη χθες για να αγοράσει 65 δισεκατομμύρια λίρες κρατικών ομολόγων, προειδοποιώντας ταυτόχρονα για «ουσιώδες ρίσκο» για τα δημόσια οικονομικά του Ην. Βασιλείου.
Οι αντιδράσεις κατά των οικονομικών μέτρων της κυβέρνησης πληθαίνουν και εντείνονται εκτός και εντός Συντηρητικού Κόμματος.
Το σημερινό πρωτοσέλιδο του Economist δείχνει την κα Τρας και τον Υπουργό Οικονομικών Κουάσι Κουάρτενγκ σε μια βάρκα που βυθίζεται με τον τίτλο να είναι «Πώς να μην κυβερνάς μια χώρα».
Ο τέως διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας Μαρκ Κάρνεϊ κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι «υπονόμευσε» κάποιους από τους οικονομικούς θεσμούς της χώρας. Στάθηκε ιδιαίτερα στο γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν επέτρεψε στο ανεξάρτητο Γραφείο Ευθύνης Προϋπολογισμού να συνοδεύσει το μίνι προϋπολογισμό με ανάλυση των δημοσιονομικών επιπτώσεων, όπως συμβαίνει σε ανάλογες περιπτώσεις. Όπως είπε ο κ. Κάρνεϊ, αυτό ενέτεινε τις ανησυχίες των αγορών.
Ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης σερ Κιρ Στάρμερ ζήτησε την έκτακτη επανασύγκληση της Βουλής των Κοινοτήτων, η οποία είναι κλειστή μέχρι τις 11 Οκτωβρίου λόγω των κομματικών συνεδρίων.
Την πρόταση υποστήριξε ο αρχηγός των Φιλελεύθερων Δημοκρατών σερ Εντ Ντέιβι, προσθέτοντας ότι τα οικονομικά μέτρα πρέπει να ακυρωθούν.
Ακόμα και ο γνωστός οικονομολόγος Τζέραρντ Λάιονς, που συμβουλεύει την κυβέρνηση και περιγράφεται ως «ο αγαπημένος οικονομολόγος της Λιζ Τρας», δήλωσε ότι ο κ. Κουάρτενγκ επικεντρώθηκε στην ικανοποίηση πολιτών και επιχειρήσεων και δεν εκτίμησε καθόλου την αντίδραση των αγορών. Αποκάλυψε μάλιστα ότι είχε προειδοποιήσει το ηγετικό πολιτικό δίδυμο για τις αντιδράσεις των αγορών μόλις ημέρες πριν από το μίνι προϋπολογισμό.
Για την ώρα τη μεγαλύτερη κριτική δέχεται ο κ. Κουάρτενγκ, με έντονη τη συζήτηση περί πιθανής αντικατάστασης του.
Πρώην υπουργός των Συντηρητικών που συμμετείχε σε σύσκεψη μαζί του την Τρίτη δήλωσε στην Telegraph ότι ο υπουργός φάνηκε «σαν τυφλοπόντικας που βγήκε μέσα από τη γη έκπληκτος για τα όσα συμβαίνουν».
Άλλος πρώην υπουργός του κυβερνώντος κόμματος έκανε λόγο για «πραγματικά θλιβερή ημέρα» για τους Τόρις, κατηγορώντας την πρωθυπουργό και τον υπουργό για οικονομική πολιτική των «καουμπόι». Όπως πρόσθεσε, «πιστεύουν αφελώς ότι η ιδεολογία της φοιτητικής πολιτικής μπορεί άκοπα να μεταφερθεί στον πραγματικό κόσμο».
Ο Συντηρητικός βουλευτής Σάιμον Χόαρ έγραψε στο Twitter ότι η τρέχουσα δύσκολη κατάσταση έχει την υπογραφή της κυβέρνησης και του Υπουργείου Οικονομικών, προσθέτοντας εμφανώς οργισμένος: «Αυτή η ανίκανη τρέλα δεν μπορεί να συνεχιστεί».
Ο πρώην υπουργός Τζούλιαν Σμιθ, που στήριξε τον Ρίσι Σούνακ στην κούρσα διαδοχής του Μπόρις Τζόνσον, έγραψε επίσης στο Twitter ότι πρέπει να γίνουν αλλαγές στο οικονομικό πλάνο της κυβέρνησης, ειδάλλως το μόνο που θα επιτευχθεί είναι να συνεχιστεί η αγωνία για τους πολίτες.
Ο βουλευτής Ρόμπερτ Λάγκαν χαρακτήρισε «λάθος» την κατάργηση του ανώτατου συντελεστή φορολογίας, ενώ ο Μελ Στράιντ, ο Συντηρητικός επικεφαλής της κοινοβουλευτικής επιτροπής οικονομικών υποθέσεων, προειδοποίησε ότι η οικονομική κρίση που προέκυψε μπορεί να οδηγήσει και σε πολιτική κρίση.
Σύμφωνα με τον Guardian, κατ’ ιδίαν κάποιοι Συντηρητικοί βουλευτές υποστηρίζουν ότι μόνο η ακύρωση του μίνι προϋπολογισμού και η αποπομπή του Κουάσι Κουάρτενγκ θα μπορούσε να σώσει το κόμμα. «Καταστρέφουν την οικονομία και θα χρειαστεί κάποιον να ρίξει την ευθύνη», είπε αναφερόμενος στην κα Τρας ένας εκ των βουλευτών.
Ένας συνάδελφός του πρόσθεσε: «Μιλάμε για καταστροφή. Είναι σαν (τη χρηματοπιστωτική κρίση του) 2008 αλλά χειρότερα. Παίζουμε με τη θεμελιώδη αρχή παροχής ενός σπιτιού για την οικογένεια του πολίτη. Για αυτό είναι διαφορετικό, είναι κάτι πραγματικό. Το κοινό δεν θα συγχωρήσει ούτε θα ξεχάσει». Πρόκειται για αναφορά στους φόβους για τις επιπτώσεις των αναμενόμενων υψηλότερων επιτοκίων στη στεγαστική αγορά, ενώ η φράση «μην ξεχάσετε, μη συγχωρήσετε» χρησιμοποιήθηκε από τον Κιρ Στάρμερ στην προχθεσινή ομιλία του στο συνέδριο των Εργατικών.
Ένας άλλος βουλευτής των Τόρις εμφανίστηκε εντελώς απογοητευμένος, λέγοντας στον Guardian πως οι αγορές έχουν χάσει πλήρως την εμπιστοσύνη σε αυτή την κυβέρνηση. «Νομίζω ότι υποτιμούμε την πιθανότητα όλα να έχουν τελειώσει, αυτή η κυβέρνηση να είναι ήδη νεκρή», είπε, ενώ ένας ακόμα συνάδελφός του προέβλεψε ότι η πτώση της κυβέρνησης θα ξεκινήσει με την αποπομπή του Υπουργού Οικονομικών.
Ο πρώην Υπουργός Οικονομικών των Τόρις και σημαίνον στέλεχος του κόμματος Κεν Κλαρκ έκανε λόγο για «καταστροφική αρχή», αλλά είπε ότι «δεν μπορούμε να έχουμε διαφορετικό Υπουργό Οικονομικών κάθε εβδομάδα».
Τις περικοπές φόρων και τα έκτακτα βοηθήματα προς πολίτες και επιχειρήσεις μέσω κρατικού δανεισμού υπερασπίστηκε ο Υφυπουργός Οικονομικών Κρις Φιλπ, λέγοντας ότι συνιστούν «σχέδιο για την ανάπτυξη της οικονομίας».
