Η ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας κινδυνεύει να επιβραδυνθεί ή ακόμη και να εκτροχιασθεί από τις καθυστερήσεις που σημειώνονται στα φτωχά κράτη στους εμβολιασμούς κατά του κοροναϊού, σε σχέση με τον αντίστοιχο ρυθμό εμβολιασμών στα πλουσιότερα κράτη.
Σύμφωνα με τον δείκτη Vaccine Tracker του Bloomberg, την τελευταία εβδομάδα χορηγήθηκαν κατά μέσο όρο 4,54 εκατομμύρια δόσεις σε όλο τον κόσμο.
Η κάλυψη αυτή, ωστόσο, απέχει πολύ από μια ομοιόμορφη εκστρατεία εμβολιασμού σε όλο τον πλανήτη. Για του λόγους το αληθές, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο αντιπροσωπεύουν περίπου το 40% των 119,8 εκατομμυρίων δόσεων που έχουν χορηγηθεί παγκοσμίως.
Σε γενικές γραμμές οι αναπτυσσόμενες και οι αναδυόμενες αγορές, δεν τα πάνε τόσο καλά. Στην Αφρική, μόνο η Αίγυπτος, το Μαρόκο, οι Σεϋχέλλες και η Γουινέα έχουν αναφέρει ότι ξεκίνησαν να χορηγούν κάποιο από τα εμβόλια. Μεγάλο μέρος της Κεντρικής Ασίας και της Κεντρικής Αμερικής δεν έχει ακόμη ξεκινήσει τον εμβολιασμό ή κινείται αργά.
Αυτό σημαίνει ότι οι αναδυόμενες οικονομίες κινδυνεύουν να μείνουν κι άλλο πίσω ενώ παράλληλα περιορίζονται τα περιθώρια ανάκαμψης, ακόμη και για τις πλήρως εμβολιασμένες χώρες, καθώς στερούνται τη ζήτηση για τα αγαθά τους και τη διάθεση βιομηχανικών εργαλείων. Ακόμα χειρότερα, η μη γρήγορη καταπολέμηση του Covid-19 σε όλο τον κόσμο μπορεί να σημαίνει ότι οι νέες μεταλλάξεις του ιού, που είναι πιο δύσκολο να περιοριστούν, ενδέχεται να δημιουργήσουν νέες υγειονομικές και οικονομικές κρίσεις.
«Με τον ιό να μεταλλάσσεται, καμία χώρα δεν είναι ασφαλής έως ότου εμβολιαστεί ολόκληρος ο κόσμος και επιτευχθεί το τείχος ανοσίας», δήλωσε ο Chua Hak Bin, επικεφαλής οικονομολόγος της Maybank Kim Eng Research Pte στη Σιγκαπούρη.
Έως $9,2 τρισ. το κόστος από μια αποτυχία να εμβολιαστεί ολόκληρος ο πλανήτης
Πρόσφατη μελέτη του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η άνιση κατανομή των εμβολιασμών θα μπορούσε να στερήσει από την παγκόσμια οικονομία 9,2 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Παρόμοια έρευνα της Rand Corporation υπολόγισε ότι το ετήσιο κόστος θα μπορούσε να φτάσει τα 1,2 τρισεκατομμύρια δολάρια. Η παγκόσμια ανάπτυξη φέτος θα μπορούσε να είναι λιγότερο από το μισό της εκτίμησης 4% της Παγκόσμιας Τράπεζας εάν η διανομή των εμβολίων δεν κινηθεί γρήγορα, δήλωσε η επικεφαλής οικονομολόγος Κάρμεν Ράινχαρτ.
Αυτές οι εκτιμήσεις αυξάνουν την πίεση στα πλούσια έθνη ώστε να διαθέσουν τα αποθέματα που έχουν σε εμβόλια, παρόλο που ο πληθυσμός τους μπορεί να μην υποστηρίζει τέτοιους είδους κινήσεις.
Οι ευρωπαϊκές χώρες είναι ήδη στα μαχαίρια για την πρόσβαση στα εμβόλια, αναφέρει το Bloomberg, προσθέτοντας πως εκδηλώνεται ο ίδιος ακριβώς ανταγωνισμός όπως εκείνος που σημειώθηκε για την προμήθεια εξοπλισμού ατομικής προστασίας πριν από ένα χρόνο. Ένα πρόγραμμα που στοχεύει στην πρόσβαση στα εμβόλια χρηματοδοτείται από τις μεγαλύτερες οικονομίες.
Στην Κίνα, η οποία έχει «οδηγεί» την παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη αφού κατάφερε να θέσει υπό έλεγχο την πανδημία, η έλλειψη της αίσθησης του επείγοντος έχει ως αποτέλεσμα η χώρα να μείνει πίσω στους εμβολιασμούς συγκριτικά με τη Δύση, όπως αναφέρει ανάλυση του Gavekal Dragonomics.
Κάποιες χώρες μπορεί να βοηθηθούν σύντομα μέσω του μηχανισμού Covax του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, για την δίκαιη διανομή των εμβολίων κατά του κορoναϊού.
Ο Covax θα στείλει 97,2 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου στην Ινδία στην πρώτη προσπάθεια της χώρας να εμβολιάσει τον πληθυσμό της, και παρά το γεγονός ότι η τρέχουσα προσφορά στη χώρα φαίνεται να ξεπερνά τη ζήτηση. Το Πακιστάν πρόκειται να λάβει 17,2 εκατομμύρια δόσεις από το πρόγραμμα, και η Νιγηρία 16 εκατομμύρια.
Κοστίζει ο εθνικισμός των εμβολίων
Η Rand Corporation εκτιμάει ότι ο λεγόμενος «εθνικισμός των εμβολίων» θα μπορούσε να κοστίσει στις χώρες υψηλού εισοδήματος 119 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως έναντι του κόστους 25 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την προμήθεια εμβολίων σε χώρες χαμηλού εισοδήματος. Οι ΗΠΑ και η Γερμανία θα αντιμετωπίσουν το μεγαλύτερο πλήγμα σε απόλυτους όρους από τους ελλιπείς εμβολιασμούς παγκοσμίως, σύμφωνα με έκθεση του Δεκεμβρίου.
Στο μεταξύ, η μελέτη του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου υπολογίζει ότι το 49% του οικονομικού κόστους από μια παρατεταμένη πανδημία θα βαρύνει τις προηγμένες οικονομίες ακόμη και αν έχουν καταφέρει να εμβολιάσουν όλο τον πληθυσμό τους.
Επίσης, σχεδόν οι μισοί από τους ερωτηθέντες σε έρευνα στελεχών της Oxford Economics Ltd. βλέπουν ότι η δραστηριότητα στην επιχείρησή τους θα παραμένει κάτω από τα επίπεδα προ πανδημίας καθ ‘όλη τη διάρκεια του 2021. Περισσότεροι από τέσσερις στους πέντε ερωτηθέντες απάντησαν πως τα επαναλαμβανόμενα κύματα της πανδημίας αποτελούν σημαντικό ή πολύ σημαντικό κίνδυνο μεσοπρόθεσμα.
Οι αναδυόμενες και οι αναπτυσσόμενες οικονομίες είναι ευάλωτες στις πλουσιότερες χώρες που συσσωρεύουν τα εμβόλια επειδή τα εύθραυστα συστήματα υγείας τους επιβαρύνονται κι άλλο από το βάρος των αυξανόμενων λοιμώξεων ενώ δεν έχουν τους πόρους να παράγουν και να χορηγήσουν εμβόλια τόσο γρήγορα όσο οι πλούσιες – τη στιγμή που οι ξένες επενδύσεις ρέουν προς ασφαλέστερες τοποθεσίες.
Φέρνοντας για παράδειγμα την Ινδονησία, το Bloomberg αναφέρει πως είναι η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο και φιλοξενεί 274 εκατομμύρια ανθρώπους, ωστόσο οι περιπτώσεις και οι θάνατοι από Covid-19 έχουν επιταχυνθεί με ρυθμούς ρεκόρ.
Σχεδόν μισό εκατομμύριο άνθρωποι έλαβαν την πρώτη δόση του εμβολίου έως τα τέλη Ιανουαρίου, αποτυγχάνοντας να επιτύχει τον στόχο της κυβέρνησης που ήθελε χορήγσηη 598.400 δόσεων εκείνο το μήνα. Η χώρα είναι σήμερα ανάμεσα στις λιγότερο εμβολιασμένες σε 66 έθνη, με 0,30 δόσεις ανά 100 άτομα από τις 5 Φεβρουαρίου, σύμφωνα με το Vaccine Tracker του Bloomberg.
Το ανεξάρτητο Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών του Peterson κατέληξε αυτή την εβδομάδα στο συμπέρασμα πως «η πανδημία δεν θα είναι υπό έλεγχο εκτός εάν ελεχθεί παντού». «Εάν η δημόσια υγεία έχει τεθεί εκτός ελέγχου σε ένα μέρος, αυτό δεν είναι απλώς ένα τοπικό οικονομικό πρόβλημα, είναι ένα παγκόσμιο οικονομικό πρόβλημα», δήλωσε η Μόνικα ντε Μπολ, συνεργάτης του Peterson και ένας από τους συγγραφείς της έκθεσης. «Αλλά, δυστυχώς, δεν είμαι σίγουρη ότι κάποιος προετοιμάζεται να κάνει κάτι για αυτό», πρόσθεσε.
