Μεγαλύτερες αντοχές της παγκόσμιας οικονομίας διαπιστώνει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) που αύξησε ελαφρώς τις προοπτικές του για την παγκόσμια ανάπτυξη για το 2023 λόγω της «εκπληκτικά ανθεκτικής» ζήτησης στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη και το άνοιγμα της οικονομίας της Κίνας αφού το Πεκίνο εγκατέλειψε την πολιτική των μηδενικών κρουσμάτων. Το ΔΝΤ εκτιμάει επίσης ότι το φάσμα της ύφεσης απομακρύνεται για αρκετές χώρες, ιδίως στην Ευρωζώνη.
Ειδικότερα, το ΔΝΤ προβλέπει ότι η παγκόσμια ανάπτυξη θα συνεχίσει με «βαρύ βηματισμό» στο 2,9% το 2023 από 3,4% το 2022, αλλά οι εκτιμήσεις στη νεότερη έκθεσή του, η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα χθες, σηματοδοτούν βελτίωση σε σχέση με την πρόβλεψη του Οκτωβρίου για ανάπτυξη 2,7% φέτος, με προειδοποιήσεις ότι ο κόσμος θα μπορούσε εύκολα να οδηγηθεί σε ύφεση.
Για το 2024, το ΔΝΤ εκτιμάει ότι η παγκόσμια ανάπτυξη θα επιταχυνθεί ελαφρά στο 3,1%, αλλά οι αυξήσεις των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο θα επιβραδύνουν τη ζήτηση.
Ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, Pierre-Olivier Gourinchas, δήλωσε ότι οι κίνδυνοι ύφεσης έχουν υποχωρήσει και οι κεντρικές τράπεζες σημειώνουν πρόοδο στον έλεγχο του πληθωρισμού, αλλά χρειάζεται περισσότερη δουλειά για τον περιορισμό των τιμών και τις νέες διαταραχές θα μπορούσαν να προέλθουν από την περαιτέρω κλιμάκωση του πολέμου στην Ουκρανία και τη μάχη της Κίνας κατά του COVID- 19. Ως εκ τούτου, η χρονιά αυτή «θα παραμείνει δύσκολη».
«Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι να περιμένουμε το απροσδόκητο, αλλά θα μπορούσε κάλλιστα να αντιπροσωπεύει ένα σημείο καμπής, με την ανάπτυξη να φτάνει στο κάτω μέρος και μετά τον πληθωρισμό να μειώνεται», είπε ο Gourinchas.
Ευρώπη και ΗΠΑ
Η επιβράδυνση της δραστηριότητας αναγγέλλεται λιγότερο σοβαρή από ό,τι αναμενόταν σε αρκετές ανεπτυγμένες οικονομίες, ειδικά αυτή των ΗΠΑ (προβλέπεται να αναπτυχθεί με ρυθμό 1,4% το 2023, ρυθμό υψηλότερο κατά 0,4% από αυτόν για τον οποίο γινόταν λόγος τον Οκτώβριο).
Το ΔΝΤ αποδίδει τις βελτιωμένες προοπτικές στις ισχυρότερες από το αναμενόμενο κατανάλωση και επενδύσεις το τρίτο τρίμηνο του 2022, την αγορά εργασίας και τους ισχυρούς καταναλωτικούς ισολογισμούς.
Αλλά και στη Γερμανία και στην Ιταλία, το ΔΝΤ δεν φοβάται πλέον πως θα ενσκήψει ύφεση, αντίθετα με τις εκτιμήσεις που δημοσιοποιούσε τον Οκτώβριο.
Η ανάπτυξη στην Ευρωζώνη, που άντεξε καλύτερα από ό,τι αναμενόταν την ενεργειακή κρίση εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, αναμένεται έτσι να φθάσει το 0,7% (+0,2% σε σχέση με την πρότερη πρόβλεψη). Σύμφωνα με το ΔΝΤ, η Ευρώπη είχε προσαρμοστεί στο υψηλότερο ενεργειακό κόστος πιο γρήγορα από το αναμενόμενο και η χαλάρωση των τιμών της ενέργειας βοήθησε την περιοχή.
Η βρετανική εξαίρεση
Οι τρεις ατμομηχανές της παγκόσμιας οικονομίας —ΗΠΑ, Κίνα, Ευρώπη— παρουσιάζουν σαφείς ενδείξεις ανθεκτικότητας, για διαφορετικούς λόγους στην κάθε περίπτωση. Και στο σύνολό τους οι ανεπτυγμένες οικονομίες αναμένεται να καταγράψουν φέτος ανάπτυξη, έστω ισχνή. Εξαίρεση η Βρετανία που αναμένεται να είναι η μοναδική χώρα της G20 που θα βιώσει ύφεση φέτος, με τη συρρίκνωση του ΑΕΠ να αναμένεται να είναι της τάξης του 0,6% (το ποσοστό αυτό είναι λίγο καλύτερο από το 0,9% για το οποίο γινόταν λόγος τον Οκτώβριο).
Αντίθετα, η Ρωσία ενδέχεται να αποφύγει την ύφεση, παρά τις κυρώσεις που της επέβαλε η διεθνής κοινότητα αφότου ο στρατός της εισέβαλε στην Ουκρανία, καταγράφοντας οριακή ανάπτυξη το 2023 (0,3%), που αναμένεται μάλιστα να επιταχυνθεί το 2024 (+2,1%), σύμφωνα με το ΔΝΤ.
Η Κίνα
Το ΔΝΤ αναθεώρησε τις προοπτικές ανάπτυξης της Κίνας υψηλότερα για το 2023, σε 5,2% από 4,4% στην πρόβλεψη του Οκτωβρίου, αφού πολιτική μηδενικών κρουσμάτων κορωνοϊού συγκρατούσε την οικονομία.
Ο ρυθμός ανάπτυξης της Κίνας ήταν 3,0% το 2022, κάτω από τον παγκόσμιο μέσο όρο για πρώτη φορά σε περισσότερα από 40 χρόνια.
Ωστόσο, το ΔΝΤ πρόσθεσε ότι η ανάπτυξη της Κίνας θα «πέσει στο 4,5% το 2024 προτού σταθεροποιηθεί κάτω από το 4% μεσοπρόθεσμα, εν μέσω φθίνουσας επιχειρηματικής δυναμικής και αργής προόδου στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις».
Ταυτόχρονα, διατήρησε τις προοπτικές της Ινδίας για πτώση στο 2023 στο 6,1%, αλλά ανάκαμψη στο 6,8% το 2024, που αντιστοιχεί στις επιδόσεις της το 2022.
Ο Gourinchas ανέφερε ότι από κοινού, οι δύο ασιατικές οικονομίες θα συμβάλουν περισσότερο από το 50% της παγκόσμιας ανάπτυξης το 2023.
Αναγνώρισε επίσης ότι το άνοιγμα της Κίνας θα ασκούσε κάποια ανοδική πίεση στις τιμές των εμπορευμάτων, αλλά «σε ισορροπία, νομίζω ότι θεωρούμε το άνοιγμα της Κίνας ως όφελος για την παγκόσμια οικονομία», καθώς θα βοηθήσει στη μείωση των σημείων συμφόρησης στην παραγωγή που έχουν επιδεινώσει τον πληθωρισμό και δημιουργώντας περισσότερα ζήτηση από κινεζικά νοικοκυριά.
Ακόμη και με το άνοιγμα της Κίνας, το ΔΝΤ προβλέπει ότι οι τιμές του πετρελαίου θα μειωθούν τόσο το 2023 όσο και το 2024 λόγω της χαμηλότερης παγκόσμιας ανάπτυξης σε σύγκριση με το 2022.
Ο πληθωρισμός
Όσον αφορά την πορεία του πληθωρισμού, που ανέβηκε σε πολύ υψηλά επίπεδα λίγο ως πολύ παντού στον κόσμο, επιβραδύνεται πλέον και αναμένεται να είναι λιγότερο υψηλός το 2023 από ότι το 2022 στις περισσότερες χώρες, πάντα σύμφωνα με τις προβλέψεις του Ταμείου.
Το ΔΝΤ προβλέπει πάντως πως θα είναι υψηλότερος από ό,τι έλεγε τον Οκτώβριο, ότι θα φθάσει το 6,6% (από 6,5%). Παρ’ όλα αυτά, εκτιμά πως θα επιστρέψει το 2024 σε επίπεδα κατώτερα αυτών του 2021 (4,3% έναντι 4,7%).
Οι αριθμοί αυτοί είναι πιο αισιόδοξοι από εκείνους που έδωσε στη δημοσιότητα η Παγκόσμια Τράπεζα στα μέσα του μήνα, προβλέποντας περαιτέρω επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης. Όμως οι προβλέψεις εκείνες είχαν ετοιμαστεί πριν από το τέλος των περιοριστικών μέτρων για την αποτροπή της εξάπλωσης της πανδημίας στην Κίνα. Εξάλλου, οι παράμετροι που λαμβάνονται υπόψη από τους δυο θεσμούς είναι διαφορετικοί.
