Σταθερές προοπτικές για την κυπριακή οικονομία καταγράφει ο οίκος αξιολόγησης Scope Ratings σε έκθεση που δημοσίευσε στις 25 Απριλίου, προσθέτοντας ότι η περιοδική αναθεώρηση δεν οδήγησε σε καμία αλλαγή της αξιολόγησης.
Όπως αναφέρεται, η Scope ολοκλήρωσε στις 22 Απριλίου 2025 την έκθεση παρακολούθησης για την Κυπριακή Δημοκρατία, διατηρώντας την αξιολόγηση εκδότη μακροπρόθεσμων ομολόγων σε τοπικό και ξένο νόμισμα και μη εξασφαλισμένων ομολόγων σε A- με Σταθερή Προοπτική και την αξιολόγηση εκδότη βραχυπρόθεσμων ομολόγων σε τοπικό και ξένο νόμισμα σε S-1 με Σταθερή Προοπτική.
Σύμφωνα με τον οίκο, οι αξιολογήσεις της Κύπρου υποστηρίζονται από σταθερά οικονομικά θεμελιώδη μεγέθη και ισχυρό αναπτυξιακό δυναμικό, με έναν από τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στην ευρωζώνη, σταθερή πορεία δημοσιονομικής εξυγίανσης και δέσμευση για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και διαρκή βελτίωση του χρηματοπιστωτικού τομέα.
Σημειώνεται ότι οι προκλήσεις για τις αξιολογήσεις της Κύπρου αφορούν στη μικρή, ανοικτή και εξαρτημένη από το εξωτερικό οικονομία, η οποία είναι ευάλωτη σε κλυδωνισμούς λόγω της υψηλής εξάρτησης από αλλοδαπούς εργαζομένους, τις εισαγωγές πετρελαίου και την εξωτερική ζήτηση, στην εξωτερική θέση που χαρακτηρίζεται από μεγάλες ανισορροπίες που αντανακλούν τις υψηλές ανάγκες εισαγωγών, στα μέτρια επίπεδα αποταμίευσης και στον υψηλό επαναπατρισμό κερδών από εταιρείες ξένων συμφερόντων, καθώς και στις παραμένουσες, αν και βελτιωμένες, ευπάθειες του τραπεζικού τομέα, όπως αντανακλώνται στο ακόμη υψηλό ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Σύμφωνα με την έκθεση του Scope, η πραγματική αύξηση του ΑΕΠ προβλέπεται να ανέλθει σε 2,8% το 2025, από 3,4% το 2024, ενώ η εγχώρια ζήτηση αναμένεται να επηρεαστεί από τη στενότητα της αγοράς εργασίας, τον χαμηλότερο πληθωρισμό, τις επενδύσεις σε υποδομές και την περαιτέρω πρόοδο στην εκταμίευση από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, μετά την καταβολή της τρίτης δόσης (76,9 εκατ. ευρώ) τον Απρίλιο του 2025.
Προστίθεται ότι η συγκράτηση των τιμών των βασικών εμπορευμάτων θα μπορούσε επίσης να στηρίξει την εγχώρια ζήτηση, δεδομένης της υψηλής εξάρτησης της Κύπρου από τις εισαγωγές πετρελαίου. Ωστόσο, σημειώνεται ότι η μικρή και ανοιχτή οικονομία της Κύπρου είναι ευάλωτη στην κλιμάκωση των παγκόσμιων εμπορικών εντάσεων, οι οποίες θα μπορούσαν να μειώσουν τις εξαγωγές υπηρεσιών της, ιδίως τη ναυτιλία, η οποία αντιπροσωπεύει περίπου το 7% του ΑΕΠ. Παρόλο που οι εμπορικές σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι περιορισμένες και επικεντρώνονται κυρίως στις εμπορικές υπηρεσίες, η Κύπρος είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία αντιπροσωπεύει περίπου το 20% των εξαγωγών και το 60% των εισαγωγών της, σημειώνεται περαιτέρω.
Σύμφωνα με τον οίκο αξιολόγησης, το δημοσιονομικό πλεόνασμα αναμένεται να φθάσει το 3,3% του ΑΕΠ το 2025, μετά το 4,5% το 2024, και προβλέπεται να κυμανθεί κατά μέσο όρο στο 2,1% μεταξύ 2026 και 2029, με τις ισχυρές δημοσιονομικές επιδόσεις του περασμένου έτους να οφείλονται στο πρωτοφανές πρωτογενές πλεόνασμα 5,8% του ΑΕΠ, ως αποτέλεσμα της ισχυρής αύξησης των εσόδων.
Επιπλέον, ο Scope αναφέρεται στη δέσμευση της κυπριακής Κυβέρνησης να διατηρήσει το πρωτογενές πλεόνασμα και να ακολουθήσει συνετή δημοσιονομική πολιτική για τον περιορισμό της αύξησης των καθαρών δαπανών, προσθέτοντας ότι αναμένεται να εφαρμοστεί έως τα τέλη του 2025 φορολογική μεταρρύθμιση, με αύξηση του φόρου εισοδήματος εταιρειών από 12,5% σε 15%.
Προστίθεται ότι η ισχυρή αύξηση των εσόδων, η μακρά μέση διάρκεια ωρίμανσης του χρέους και οι περιορισμένες χρηματοδοτικές ανάγκες αναμένεται να συνεχίσουν να οδηγούν σε σταθερές δημοσιονομικές επιδόσεις, με τις καθαρές πληρωμές τόκων να σταθεροποιούνται στο 3,0% των εσόδων κατά μέσο όρο έως το 2029. Επιπλέον, τα μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα και τα υψηλά αποθέματα ρευστότητας (πάνω από 8% του ΑΕΠ τον Δεκέμβριο του 2024) υποστηρίζουν την ικανότητα της Κυβέρνησης να αντεπεξέλθει στις εξωτερικές αντιξοότητες και να αντιμετωπίσει διαρθρωτικές προκλήσεις, όπως οι επενδύσεις σε ενεργειακές υποδομές.
Σημειώνεται, επίσης, ότι τα ισχυρά πρωτογενή πλεονάσματα και οι ισχυρές προοπτικές ανάπτυξης οδηγούν στην προβλεπόμενη μείωση του δημόσιου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ από 65,0% το 2024 σε 58,8% το 2026 και 50,8% έως το 2027, αντιπροσωπεύοντας μία από τις ισχυρότερες επιδόσεις σε σύγκριση με τις ομοειδείς χώρες, με την πορεία του χρέους να παραμένει σταθερή παρά τη μέτρια οικονομική επιβράδυνση και τα χαμηλότερα από τα προβλεπόμενα δημοσιονομικά πλεονάσματα. Η Κύπρος, αναμένεται, επίσης να αποπληρώσει το κεφάλαιο των δανείων του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (6,3 δισ. ευρώ) βάσει προγραμματισμού από το 2025 έως το 2031.
Αναφορικά με τα θετικά σενάρια για τις μακροπρόθεσμες αξιολογήσεις (μεμονωμένα ή συλλογικά), ο οίκος κάνει αναφορά σε σημαντικά ισχυρότερη μακροοικονομική σταθερότητα λόγω, π.χ., της οικονομικής διαφοροποίησης και των χαμηλότερων εξωτερικών ανισορροπιών, της ενίσχυσης της ανθεκτικότητας έναντι εξωτερικών κλυδωνισμών, των σημαντικά ισχυρότερων προοπτικών του χρηματοπιστωτικού τομέα λόγω, π.χ., της αντιμετώπισης των συνεπειών της χρηματοπιστωτικής κρίσης, συμπεριλαμβανομένων της μείωσης των ακόμη υψηλών επιπέδων μη εξυπηρετούμενων δανείων, και της περαιτέρω βελτίωσης της δημοσιονομικής δυναμικής με σημαντικά ταχύτερο ρυθμό από τον προβλεπόμενο σήμερα, με αποτέλεσμα την επιτάχυνση της μείωσης του δημόσιου χρέους.
Όσον αφορά στα αρνητικά σενάρια για τις μακροπρόθεσμες αξιολογήσεις (μεμονωμένα ή συλλογικά), αυτά περιλαμβάνουν ασθενέστερες δημοσιονομικές προοπτικές, λόγω π.χ. χαλάρωσης της δημοσιονομικής πολιτικής, η οποία θα θέσει σε κίνδυνο την αναμενόμενη μείωση του δημόσιου χρέους, ασθενέστερη μακροοικονομική σταθερότητα, λόγω π.χ. εντονότερων εξωτερικών ανισορροπιών που θα υπονομεύσουν την ικανότητα απορρόφησης των κλυδωνισμών, και ασθενέστερες προοπτικές για τον χρηματοπιστωτικό τομέα λόγω π.χ. της επανεμφάνισης τρωτών σημείων.
