Αυτό που μπορούμε με σχετική βεβαιότητα να πούμε είναι πως για πρώτη φορά εδώ και τέσσερα χρόνια, από την εποχή που ο Covid-19 και τα καταστροφικά lockdowns εισέβαλαν στη ζωή μας, η Fed θα χαλαρώσει τη νομισματική πολιτική. Και αυτή η χαλάρωση θα έρθει ύστερα από την πλέον επιθετική σύσφιξη των τελευταίων 40 ετών, η οποία και κρίθηκε αναγκαία εν μέσω εκρηκτικών γεωπολιτικών εξελίξεων, μίας σφοδρής ενεργειακής κρίσης και ενός επίμονου κύματος ακρίβειας.
Η κρίση κόστους ζωής είναι ακόμη εδώ. Αλλά τώρα το μεγάλο τέρας που έχουν κεντρικές τράπεζες και κυβερνήσεις να αντιμετωπίσουν δεν είναι πια ο πληθωρισμός, αλλά η απειλή της ύφεσης.
Θα θελήσει να το σκοτώσει άμεσα ο Τζερόμ Πάουελ μειώνοντας το βασικό επιτόκιο δανεισμού κατά μισή ποσοστιαία μονάδα; Ή θα θελήσει να προχωρήσει με πιο αργά βήματα, φοβούμενος μήπως με μία πιο δραστική κίνηση, «ξυπνήσει» πάλι τον πληθωρισμό; Οι ισορροπίες είναι λεπτές. Και ο Αμερικανός τραπεζίτης γνωρίζει πολύ καλά πως η όποια απόφαση θα επηρεάσει όχι μόνο την αμερικανική, αλλά συνολικά την παγκόσμια οικονομία.
Πώς επηρεάζονται οι κινήσεις των άλλων κεντρικών τραπεζών
Η Fed έχει ήδη μείνει πίσω σε σχέση με τους ομολόγους της. ΕΚΤ, Τράπεζα της Αγγλίας, όπως και οι κεντρικές τράπεζες Ελβετίας, Σουηδίας, Καναδά και Μεξικού έχουν ήδη μειώσει τα επιτόκια για να στηρίξουν τις οικονομίες τους.
Παρά το γεγονός ότι όλες αυτές οι νομισματικές αρχές έκαναν το δικό τους βήμα χωρίς να περιμένουν τους Αμερικανούς – που δείχνουν συνήθως τον δρόμο – περιμένουν με αγωνία να δουν τις αποφάσεις του Πάουελ. Και τούτο γιατί αυτές θα καθορίσουν πόσο δυναμικές θα είναι οι δικές τους μειώσεις επιτοκίων.
Γιατί η ΕΚΤ και οι άλλες κεντρικές τράπεζες εξαρτώνται από τις κινήσεις της Fed; Γιατί εάν εκείνες ακολουθήσουν μία πολιτική δυναμικής χαλάρωσης και η Fed κινηθεί με πολύ πιο αργά βήματα, κινδυνεύουν να κάνουν ζημιά στα νομίσματά τους.
Το έχουμε δει επανειλημμένα, από το ιαπωνικό γιεν έως την τουρκική λίρα. Το 2022 καθώς η Fed ήταν πολύ πιο επιθετική από τους υπόλοιπους στις αυξήσεις επιτοκίων τα δύο αυτά νομίσματα βυθίστηκαν και αρκετά ακόμη δέχθηκαν ισχυρές πιέσεις. Το αμερικανικό δολάριο ήταν ο απόλυτος βασιλιάς των αγορών.
Ο ευρύτερος αντίκτυπος στην παγκόσμια οικονομία
Δεν είναι βεβαίως μόνο οι συναλλαγματικές ισοτιμίες που μας ενδιαφέρουν. Μία μεγάλη μείωση των επιτοκίων και κατά συνέπεια μία ισχυρή τονωτική ένωση στην αμερικανική οικονομία, θα μπορούσε να δώσει ώθηση συνολικά στην παγκόσμια ζήτηση πρώτων υλών. Αντιθέτως μία ανεπαρκής κίνηση, θα επιδείνωνε το κλίμα. Το τι από τα δύο θα συμβεί, θα έχει καθοριστικό ρόλο στην πορεία του παγκόσμιου ΑΕΠ, αλλά και στις τιμές εμπορευμάτων, μετοχών και άλλων στοιχείων ενεργητικού.
Να σημειωθεί ότι σε περίπτωση δραστικής μείωσης των επιτοκίων θα μπορούσαμε να δούμε τόσο το ράλι του χρυσού (που είναι ήδη σε ιστορικά υψηλά επίπεδα) να ανεβάζει ακόμη περισσότερο ταχύτητα όσο και τις τιμές του πετρελαίου να αυξάνονται. Και τούτο γιατί τα εμπορεύματα που αποτιμώνται σε δολάριο κινούνται συνήθως σε πορεία αντίθετη με αυτό.
Τέλος, μειώσεις των αμερικανικών επιτοκίων, σημαίνουν μείωση του κόστους δανεισμού σε δολάρια – κάτι που δημιουργεί πιο εύκολες συνθήκες ρευστότητας για εταιρείες σε όλο τον κόσμο.
Τι περιμένουν οι αγορές
Ενώ οι αγορές είναι πεπεισμένες ότι η Fed θα ξεκινήσει τον κύκλο των μειώσεων απόψε, υπάρχει σημαντική αβεβαιότητα σχετικά με το πόσο μακριά και γρήγορα θα κινηθεί. Την τελευταία εβδομάδα οι πιθανότητες για μία jumbo μείωση – της τάξης των 50 μονάδων βάσης – εκτινάχθηκαν από κάτω από 50% σε σχεδόν 70%, σύμφωνα με το εργαλείο FedWatch του Ομίλου CME.
«Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα, οι αγορές θα αντιδράσουν», δήλωσε ο Στίβεν Μπελ, επικεφαλής οικονομολόγος της Columbia Threadneedle, σε σημείωμα της Δευτέρας. «Είναι ασυνήθιστο για τη Fed να εγκαταλείπει την αγορά μαντεύοντας σε αυτόν τον βαθμό πριν από τη συνεδρίαση, ειδικά τόσο κοντά στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ. Μπορώ μόνο να υποθέσω ότι η ίδια η επιτροπή είναι διχασμένη», συνέχισε ο Μπελ.
