Την κοινωνική διάσταση της πολιτικής στην ΕΕ και την ανάγκη μιας πιο βιώσιμης και συμπεριληπτικής οικονομίας, υπογραμμίζουν σε κοινό άρθρο γνώμης με αφορμή την διεξαγωγή της Κοινωνικής Συνόδου Κορυφής του Πόρτο την περασμένη Παρασκευή και Σάββατο, ο Επίτροπος Απασχόλησης και Κοινωνικών Δικαιωμάτων Νικολά Σμιτ μαζί με τους αρμόδιους Υπουργούς των 27, μεταξύ τους και ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Γιάννης Παναγιώτου.
Το φόρουμ έχει συμφωνηθεί να πραγματοποιείται κάθε δύο χρόνια με πρωτοβουλία της κυβέρνησης της Πορτογαλίας με τη στήριξη της Κομισιόν και σε στενή συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και κοινωνικούς εταίρους.
Το άρθρο συνυπογράφουν ακόμα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκ μέρους της Ρομπέρτα Μέτσολα, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, κοινωνική εταίροι και εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών.
Στο άρθρο καταγράφεται η πρόοδος στην εφαρμογή των όσων συμφωνήθηκαν για τον πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων σε επίπεδο ΕΕ, δύο χρόνια μετά την πρώτη Κοινωνική Σύνοδο Κορυφής στο Πόρτο της Πορτογαλίας.
«Πριν από δύο χρόνια η πορτογαλική Προεδρία του Συμβουλίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οι κοινωνικοί εταίροι και η κοινωνία των πολιτών δεσμεύτηκαν να εδραιώσουν τη δέσμευση που έχει αναληφθεί στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων στο Γκέτεμποργκ και να προετοιμάσουν το έδαφος για μια συμπεριληπτική, βιώσιμη και δίκαιη ανάκαμψη που δημιουργεί θέσεις εργασίας, αναγνωρίζοντας παράλληλα ότι η δέσμευση αυτή θα πρέπει να υλοποιηθεί τόσο σε επίπεδο Ένωσης όσο και σε επίπεδο κρατών μελών, εντός των αντίστοιχων αρμοδιοτήτων τους» αναφέρεται στο άρθρο.
Το αποτέλεσμα της συνόδου, όπως σημειώνεται, ήταν η Κοινωνική Δέσμευση του Πόρτο και η Διακήρυξη του Πόρτο, με την οποία «οι συμμετέχοντας δεσμεύτηκαν να αναπτύξουν «καινοτόμες και χωρίς αποκλεισμούς απαντήσεις για την αντιμετώπιση των σημερινών και των μελλοντικών προκλήσεων».
«Ευρώπη σημαίνει άνθρωποι. Σημαίνει εργαζόμενοι, επιχειρήσεις και κοινωνία των πολιτών» αναφέρεται στο άρθρο, το οποίο παραθέτει τους στόχους της κοινωνικής πολιτικής σε επίπεδο ΕΕ όπως η διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού για τα άτομα και τις επιχειρήσεις, η δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας, εξασφάλιση αξιοπρεπούς διαβίωσης για όλους, η δημιουργία ευκαιριών για τις νεότερες γενιές και πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, όπως μακροχρόνια φροντίδα των ηλικιωμένων, η ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών και δικαιώματα και ίσες ευκαιρίες για όλους και για όλες.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται επίσης στην «οικοδόμηση μιας ολοένα και πιο βιώσιμης, ολοένα και πιο ανταγωνιστικής και συμπεριληπτικής οικονομίας, όπου ο κοινωνικός διάλογος και οι συλλογικές διαπραγματεύσεις διαδραματίζουν ενεργό ρόλο για τους θετικούς αυτούς μετασχηματισμούς», καθώς και στη «διασφάλιση της συμμετοχής και της ένταξης όλων των ατόμων, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία, των αστέγων και των ευάλωτων ατόμων».
«Μια κοινωνία στην οποία κανείς δεν μένει στο περιθώριο, ανεξάρτητα από το φύλο, την κοινωνική θέση, την ηλικία, την υγεία, την εθνικότητα, τον σεξουαλικό προσανατολισμό ή την καταγωγή του» όπως υπογραμμίζεται.
Αναφερόμενοι στην ώθηση στην οικονομική και κοινωνική ανάκαμψη από τις επιπτώσεις της πανδημίας που άρχισε να εμφανίζεται στις αρχές του 2022 με την εφαρμογή των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, η οποία είχε ξεκινήσει πριν την Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι υπογράφοντες σημειώνουν πως ακόμα δεν μπορούν να αξιολογηθούν πλήρως οι επιπτώσεις του πολέμου, ιδιαίτερα στα πλέον ευάλωτα άτομα.
«Ωστόσο, αυτή η βάναυση και παράνομη πράξη ενίσχυσε τους δεσμούς αλληλεγγύης μεταξύ των Ευρωπαίων και μας ανάγκασε να βρούμε απαντήσεις στη στρατηγική συζήτηση σχετικά με την επιρροή της Ευρώπης στον κόσμο. Είναι καιρός να συζητήσουμε πόσο κεντρική θέση κατέχουν το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο και οι κοινές κοινωνικές πολιτικές μας σε μια ευρύτερη και ισχυρότερη Ευρώπη» σημειώνουν.
Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η ΕΕ είναι διαρθρωτικές όπως επισημαίνεται στο άρθρο, και αφορούν την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, τη δημογραφική αλλαγή, τις συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες στον τομέα της εργασίας και τις συνεχιζόμενες ανισότητες και φτώχεια, σε συνδυασμό με την ανησυχητική διάβρωση της μεσαίας τάξης.
Κατά το φετινό Κοινωνικό Φόρουμ, συνεχίζουν, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν για «τη σημασία της κοινωνικής διάστασης του ευρωπαϊκού εγχειρήματος», αναγνωρίζοντας ότι «το κοινωνικό μας μοντέλο αποτελεί πλεονέκτημα σε παγκόσμιο επίπεδο και τονίζοντας – στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων – ότι οι ισχυρές πολιτικές για τις δεξιότητες, την εκπαίδευση και την κατάρτιση μπορούν να δημιουργήσουν καλύτερη απασχόληση και ταχύτερη ένταξη στην αγορά εργασίας και να προωθήσουν την κοινωνική ένταξη και, κατά συνέπεια, να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και της κοινωνίας της ΕΕ».
Επίσης εξέτασαν «πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα πλέον κατάλληλα εργαλεία σεβόμενοι παράλληλα την αρχή της επικουρικότητας και περιορίζοντας τον διοικητικό φόρτο για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις», ενώ ανέδειξαν «τη σημασία που έχει μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την καταπολέμηση της φτώχειας στη μάχη κατά του πολυδιάστατου ζητήματος του κοινωνικού αποκλεισμού, καθώς και τη σημασία της πρόσβασης των πάντων, και ιδίως των παιδιών, σε βασικές υπηρεσίες».
«Η εκπαίδευση και η κατάρτιση δεν είναι άσκοπες δαπάνες, αλλά έξυπνη επένδυση στην ανθρώπινη ανάπτυξη. Η Ευρώπη πρέπει να διευρύνει τον ηγετικό της ρόλο στην αιχμή της γνώσης και της ανάπτυξης νέων τεχνολογιών. Ταυτόχρονα, ακόμη και η πλέον προηγμένη τεχνολογία είναι άχρηστη χωρίς ειδικευμένους εργαζομένους που θα αναλάβουν την εγκατάσταση και τη λειτουργία της» όπως υπογραμμίζεται.
«Τα άτομα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα για διά βίου μάθηση και οι μικρομεσαίες αλλά και οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις πρέπει να διαθέτουν τα ταλέντα που χρειάζονται για να ευημερήσουν. Ως εκ τούτου, είναι σαφές ότι η οικονομική ευημερία της ΕΕ συμβαδίζει με την ισχυρή κοινωνική της διάσταση. Πρέπει να προβάλουμε περισσότερο τα κοινωνικά δικαιώματα και να ενισχύσουμε την αξιολόγηση των κοινωνικών προτύπων και την ανοδική κοινωνική σύγκλιση στο πλαίσιο μιας βιώσιμης κοινωνικοοικονομικής διακυβέρνησης βασισμένης στον τριμερή χαρακτήρα, σε μια κρίσιμη για την Ένωσή μας στιγμή» τονίζεται.
«Δύο χρόνια μετά το Πόρτο, ανανεώνουμε τις δεσμεύσεις που αναλάβαμε με την Κοινωνική Δέσμευση του Πόρτο και τη Διακήρυξη του Πόρτο και επιβεβαιώνουμε τη βούλησή μας να διαφυλάξουμε το πνεύμα στο οποίο βασίζονται. Μαζί θα συνεχίσουμε την προσπάθεια για την πλήρη υλοποίηση των αρχών του πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων. Το μέλλον της ΕΕ είναι οι άνθρωποι της και το μέλλον αυτό πρέπει να έχει κοινωνική διάσταση» καταλήγει το άρθρο.
