Περί τα τέλη Ιουνίου οι κυπριακές αρχές θα υποβάλουν επίσημο αίτημα στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της ΕΕ για την υλοποίηση του σχεδίου ενοικίου έναντι υποθήκης (mortgage-to-rent), ενός εργαλείου που φιλοδοξεί να δώσει λύσεις σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια (εντός και εκτός τραπεζών) με εξασφάλιση κύρια κατοικία ή την κύρια επαγγελματική στέγη μικρών επιχειρήσεων το συμβατικό υπόλοιπο των οποίων με βάση προκαταρκτικούς υπολογισμούς ανέρχεται σε €3 δισεκατομμύρια.
Όπως πληροφορείται το ΚΥΠΕ, οι διαβουλεύσεις μεταξύ του ΥΠΟΙΚ και της ΓΔ Ανταγωνισμού βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, έτσι ώστε με την επίσημη υποβολή του αιτήματος η διαδικασία έγκρισης να επιταχυνθεί.
Βάσει του σχεδίου, η κρατική εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων (ΚΕΔΙΠΕΣ) θα πρέπει πρώτα να μετεξελιχθεί σε Εθνική Αρχή Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων με διεύρυνση των σχετικών αρμοδιοτήτων της. Ακολούθως θα αποκτήσει τις εξασφαλίσεις των δανείων αυτών, η κυριότητα των ακινήτων θα μεταβιβαστεί σε αυτήν και στη συνέχεια θα προσφέρει πρόγραμμα αποπληρωμής στους δανειολήπτες, έτσι ώστε να διατηρήσουν τη χρήση της οικίας τους ή της επαγγελματικής τους στέγης, καταβάλλοντας ενοίκιο. Οι τράπεζες και οι εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων εφόσον πωλήσουν την εξασφάλιση, θα διαγράψουν το ποσό που υπερβαίνει την αξία του ακινήτου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το πρόγραμμα καταβολής ενοικίου θα είναι μέχρι 15 χρόνια, ενώ μετά την πάροδο πέντε ετών, ο ενοικιαστής θα μπορεί να υποβάλει πρόταση εξαγοράς του ακινήτου η κυριότητα του οποίου θα περάσει στην ΚΕΔΙΠΕΣ.
Το σχέδιο θα αφορά ΜΕΔ με εξασφάλιση κύρια κατοικία και κύρια επαγγελματική στέγη μικρών επιχειρήσεων με αξία μέχρι €350.000. Αν και το υπόλοιπο των δανείων αυτών εκτιμάται γύρω στα €3 δισεκατ., οι αξίες των εξασφαλίσεων αποτιμώνται γύρω στα €2 δισεκατ. με σχεδόν το 50% των εν λόγω δανείων και εξασφαλίσεων να βρίσκεται στην ΚΕΔΙΠΕΣ.
Όπως ανέφεραν έγκυρες πηγές, οι συζητήσεις για την αξία απόκτησης των εξασφαλίσεων κυμαίνεται μεταξύ 65% και 75% της αγοραίας αξίας του ακινήτου.
Παράλληλα, για την εφαρμογή του σχεδίου θα χρειαστούν και τροποποιήσεις στο νομικό πλαίσιο, όπως το νόμο περί ενοικιοστασίου, ο οποίος ως έχει καθιστά πολύ δύσκολη την έξωση ενοικιαστή που δεν καταβάλλει το ενοίκιο του, αλλά και ρύθμιση για μη καταβολή μεταβιβαστικών τελών κατά την απόκτηση των ακινήτων από την ΚΕΔΙΠΕΣ στο πρότυπο των σχεδίων αναδιαρθρώσεων που εφαρμόζουν οι εμπορικές τράπεζες.
Αν και αξιωματούχος του ΥΠΟΙΚ είχε δηλώσει στην Επιτροπή Οικονομικών ότι δεν υπάρχει πρόθεση για εφαρμογή εισοδηματικών κριτηρίων, εξετάζεται μετά και από σχετική παρέμβαση της ΓΔ Ανταγωνισμού η επιβολή εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων ως προϋπόθεση για έγκριση του Σχεδίου. Αναμένεται ότι τα εν λόγω κριτήρια θα προσομοιάζουν με τα κριτήρια που είχαν τεθεί στο Σχέδιο ΕΣΤΙΑ. Ο ίδιος αξιωματούχος είχε επίσης δηλώσει ότι η Κυβέρνηση προσανατολίζεται να καταβάλλει το ενοίκιο των πιο ευάλωτων δανειοληπτών.
Όσον αφορά το ύψος του ενοικίου, ο μέχρι στιγμής σχεδιασμός προνοεί ένα ετήσιο ενοίκιο που θα ανέρχεται γύρω στο 3% της αγοραίας αξίας του ακινήτου. Αν για παράδειγμα ένα ακίνητο είναι αξίας €200.000 τότε το ετήσιο ενοίκιο θα ανέρχεται στις €6.000, δηλαδή €500 το μήνα.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, τα σχόλια από εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής, όπως εκφράστηκαν και στον πρόσφατο μεταμνηνομιακό έλεγχο, ήταν θετικά.
Η πιο «κοινωνικά ευαίσθητη» ομάδα ΜΕΔ
Στο πρόγραμμα σταθερότητας για την περίοδο 2022 – 2025, το ΥΠΟΙΚ αναφέρει ότι εξετάζει τη θέσπιση ενός ακόμα εργαλείου στο υφιστάμενο πλαίσιο για την αντιμετώπιση των εναπομεινάντων ΜΕΔ, που θα επικεντρωθεί στον κοινωνικά πιο ευαίσθητο τομέα των ΜΕΔ, αυτών που έχουν ως εξασφάλιση κύρια κατοικία και κυρίως μικρή επαγγελματική στέγη.
Η προτεινόμενη κυβερνητική πολιτική, ειδικότερα ένα σχέδιο ενοικίου έναντι δόσης, θα αναληφθεί από την κρατική ΚΕΔΙΠΕΣ, η οποία διαχειρίζεται τα ΜΕΔ της πρώην Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας και είναι ο μεγαλύτερος διαχειριστής περιουσιακών στοιχείων στην Κύπρο.
Με βάση το σχέδιο, η ΚΕΔΙΠΕΣ θα αποκτήσει σε όρους αγοράς τις κύριες κατοικίες ή τις μικρές επαγγελματικές στέγες που εξασφαλίζουν τα ΜΕΔ και θα τα ενοικιάσει στους οφειλέτες. «Έτσι οι δανειολήπτες θα διατηρήσουν τη χρήση της περιουσίας αλλά όχι την ιδιοκτησία της», εξηγεί.
Παράλληλα, αναφέρεται ότι το ΥΠΟΙΚ εργάζεται στην διαφοροποίηση των υφιστάμενων δεσμεύσεων της ΚΕΔΙΠΕΣ βάσει της απόφασης της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού. Υπενθυμίζεται ότι οι όροι εντολής της ΚΕΔΙΠΕΣ αφορούν μόνο στη διευθέτηση των ΜΕΔ της πρώην ΣΚΤ, ενώ δεν επιτρέπεται να προχωρήσει σε απόκτηση άλλων περιουσιακών στοιχείων.
