Ο προϋπολογισμός της Κύπρου για το 2021 στοχεύει σε ένα μεγαλύτερο έλλειμμα από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως, αλλά οι δημοσιονομικές επιδόσεις θα εξακολουθούν να είναι ισχυρές σε σχέση με άλλες χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας. Αυτό σημειώνει ο οίκος αξιολόγησης Fitch σε σχέση με την Κύπρο.
Σε ανακοίνωση του ο οίκος αναφέρει ότι η καθυστέρηση στην έγκριση του προϋπολογισμού υπογραμμίζει τις πιέσεις που σχετίζονται με την πανδημία, παρόλο που προκλήθηκε κυρίως από πολιτικά αιτήματα για επίσημη διερεύνηση του σχεδίου υπηκοοτήτων.
Το Κυπριακό Κοινοβούλιο ενέκρινε τον προϋπολογισμό του 2021 με 29 ψήφους υπέρ στις 21 Ιανουαρίου 2021. Ο προϋπολογισμός προβλέπει έσοδα ύψους €6,48 δισ. και δαπάνες €7,16 δισ., με αποτέλεσμα έλλειμμα €680 εκατ. ή 3,2% του ΑΕΠ.
Σημειώνεται ότι η σημαντική δημοσιονομική εξυγίανση από την οικονομική κρίση των ετών 2012-2013 αποτελεί σημαντική δύναμη για τη βαθμολογία BBB – με σταθερές προοπτικές.
Τονίζεται ωστόσο πως, τα μέτρα δημοσιονομικής χαλάρωσης, συμπεριλαμβανομένων των πρόσθετων κοινωνικών δαπανών, στο νέο προϋπολογισμό σημαίνουν ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα του 2021 θα είναι μεγαλύτερο από το 2% του ΑΕΠ που πρόβλεψε ο οίκος όταν επιβεβαίωσε τη βαθμολογία τον περασμένο Οκτώβριο.
Αυτό αντικατοπτρίζει εν μέρει τη σοβαρότητα του δεύτερου κύματος των μολύνσεων Covid-19, με το μέσο όρο των νέων περιπτώσεων να ξεπερνά τις 600 στις αρχές Ιανουαρίου πριν μειωθεί σε 130 έως το τέλος του μήνα.
Ο οίκος προσθέτει ότι η κυβέρνηση εκτιμά πως η πρόσθετη δημοσιονομική στήριξη το 2021 θα είναι ίση με το 1,5% του ΑΕΠ σε σύγκριση με το αρχικό σχέδιο προϋπολογισμού που εκπονήθηκε το φθινόπωρο.
Αναφέρεται ότι το ψηλό δημόσιο χρέος είναι μια κληρονομιά της κρίσης 2012-2013, αλλά τα συνεχή πλεονάσματα στον προϋπολογισμό της Κύπρου προ πανδημίας, που κορυφώθηκε στο 3% του ΑΕΠ το 2019 και η έντονη αύξηση του ΑΕΠ κατά μέσο όρο 4,4% το 2015-2019, αύξησε την ικανότητά της να απορροφά πανδημικό σοκ.
Η κυβέρνηση αναμένει έλλειμμα 4,5% του ΑΕΠ, πολύ κάτω από το συνολικό έλλειμμα της ευρωζώνης του 8,8% του ΑΕΠ στις οικονομικές προβλέψεις του φθινοπώρου 2020 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Αναφέρεται ότι η μη ψήφιση του προϋπολογισμού αρχικά ήταν λόγω του αιτήματος του ΔΗΚΟ να δώσει η κυβέρνηση πρόσβαση στον Ελεγκτή στους φακέλους πολιτογραφήσεων. Καθώς συνεχίστηκε η συζήτηση για τον προϋπολογισμό, αυξήθηκε η πολιτική πίεση για υψηλότερες δαπάνες, ιδίως οι απαιτήσεις για περισσότερες κοινωνικές δαπάνες ως απάντηση στην ύφεση που προκλήθηκε από την πανδημία.
Σύμφωνα με τους Fitch, η πιθανότητα συνέχισης της οικονομικής αναστάτωσης (ιδίως στον τομέα του τουρισμού, που εξαρτάται από τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης που πλήττονται σκληρά από το δεύτερο κύμα της πανδημίας) που απαιτεί περαιτέρω δαπάνες ή οδηγεί σε χαμηλότερα φορολογικά έσοδα, παραμένει μέτριος δημοσιονομικός κίνδυνος.
Ο μεγάλος τραπεζικός τομέας παραμένει μια αδυναμία κυρίως λόγω της αδύναμης ποιότητας των περιουσιακών στοιχείων, ιδίως των πολύ υψηλών δεικτών ΜΕΔ που εξακολουθούν να επηρεάζουν το κεφάλαιο και την κερδοφορία.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών, η Κύπρος έχει τη μεγαλύτερη χρήση μορατόριουμ δανείων στην Ευρώπη (περίπου το 55% των δανείων του ιδιωτικού τομέα στα τέλη Σεπτεμβρίου 2020), αλλά αυτό αντικατοπτρίζει την έλλειψη εμποδίων στη χορήγηση μορατόριουμ και την απουσία κρατικών εγγυήσεων καθώς και η έκθεση των δανειζομένων στους τομείς που πλήττονται περισσότερο από την πανδημία.
