Της Νατάσας Στασινού
Οικονομία και αγορές στο κόκκινο. Αυτό είναι το σκηνικό στην Ευρωζώνη, καθώς η ενεργειακή κρίση και η εκτίναξη του πληθωρισμού σε επίπεδα – ρεκόρ αφήνουν βαρύ το αποτύπωμά τους. Το δυσβάσταχτο κόστος αναγκάζει τους καταναλωτές να περιορίσουν τις δαπάνες τους, αλλά και τις επιχειρήσεις να βάλουν μαχαίρι στην παραγωγή τους. Τα δεδομένα αυτά πυροδοτούν σφυροκόπημα στα ομόλογα, οδηγούν σε bear market τις μετοχές και βυθίζουν το ευρώ σε χαμηλά 20 ετών.
Ο ιδιωτικός τομέας της Ευρωζώνης παγιδεύτηκε σε βαθιά ύφεση τον Σεπτέμβριο. Ο σύνθετος δείκτης PMI της S&P Global για τη δραστηριότητα σε υπηρεσίες και μεταποίηση υποχώρησε στις 48,2 μονάδες από 48,9 τον Αύγουστο. Είναι ο τρίτος διαδοχικός μήνας κατά τον οποίο ο δείκτης κινείται κάτω από το επίπεδο των 50 μονάδων – γεγονός που σηματοδοτεί ότι η οικονομική δραστηριότητα είναι σε τροχιά συρρίκνωσης.
Με εξαίρεση την περίοδο των σκληρών lockdowns κατά την πανδημία της Covid-19 η συρρίκνωση του εφετινού Σεπτεμβρίου είναι η βαθύτερη στην Ευρωζώνη από το 2013. Και τούτο την ώρα ο πληθωρισμός είναι σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, προσεγγίζοντας διψήφια ποσοστά. Ο εφιάλτης του στασιμοπληθωρισμού έγινε πραγματικότητα πιο γρήγορα από ό,τι οι περισσότεροι περίμεναν.
«Η ύφεση στην Ευρωζώνη έρχεται καθώς οι επιχειρήσεις αναφέρουν επιδείνωση στις συνθήκες και εντεινόμενες πιέσεις στι τιμές, που συνδέονται με το εκρηκτικό ενεργειακό κόστος» σχολίασε ο Κρις Γουίλιαμσον, επικεφαλής οικονομολόγος της S&P Global Market Intelligence. «Τα πρώτα δεδομένα του PMI αποκαλύπτουν ότι το τρίτο τρίμηνο πιθανότατα θα έχουμε συρρίκνωση του ΑΕΠ της Ευρωζώνης κατά 0,1%».
Οι νέες παραγγελίες αγαθών και υπηρεσιών έκαναν βουτιά για τρίτο διαδοχικό μήνα και ο επιμέρους δείκτης της απασχόλησης έμεινε αμετάβλητος στα χαμηλά 17 μηνών που βρισκόταν και τον Αύγουστο. Ισχυρότατο είναι το πλήγμα στον τομέα της μεταποίησης.
Σε επίπεδο χωρών η Γερμανία, η μεγαλύτερη οικονομία του ευρώ, φαίνεται να υποφέρει περισσότερο, με τον PMI να κατρακυλά στις 45,9 μονάδες, τα χαμηλότερα επίπεδα από τον Μάιο του 2020. Ο γερμανικός τομέας υπηρεσιών μάλιστα είδε τη μεγαλύτερη πτώση στη δραστηριότητά του εδώ και περισσότερο από 13 χρόνια.
Η ING προειδοποιεί πως τα πράγματα θα είναι ακόμη πιο δύσκολα τους επόμενους μήνες. Και τούτο γιατί χάνεται σταδιακά το στήριγμα του τουρισμού, που αντιστάθμιζε σε έναν βαθμό τις πιέσεις.
Οι συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί φέρνουν σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία θέλει να τιθασεύσει το θηρίο του πληθωρισμού και να ανακόψει τον κατήφορο του ευρώ, αποφεύγοντας να ρίξει την οικονομία σε βαθιά ύφεση.
Σφυροκόπημα για ευρώ και ομόλογα
Οι επενδυτές δεν είναι τόσο σίγουροι ότι μπορεί να τα καταφέρει. Και αυτό αποτυπώνεται στις κινήσεις των αγορών. Σήμερα το ευρώ υποχωρεί στο 0,9752 δολάριο, τα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 20 ετών. Βουτιά και για τις τιμές των κρατικών ομολόγων, που βλέπουν αντιστοίχως τις αποδόσεις τους να εκτινάσσονται στα ύψη.
Τo sell off στην αγορά χρέους είναι τόσο έντονο που ανοίγει πληγές ακόμη και στα πανίσχυρα Bunds. Σήμερα η απόδοση του γερμανικού ομολόγου 10ετους διάρκειας σκαρφάλωσε στο 2% – για πρώτη φορά από το 2013.
Στο 4,6% εκτινάχθηκε εκ νέου η απόδοση του ελληνικού 10ετους. Στο 4,25% η απόδοση του αντίστοιχου ιταλικού. Οι επενδυτές περιμένουν εναγωνίως και το αποτέλεσμα της κάλπης της Κυριακής στην Ιταλία. Η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία του ευρώ δεν αποκλείται να δώσει τον πρώτο πολιτικό σεισμό στην ήπειρο την εποχή της ενεργειακής κρίσης.
Πτώση διαρκείας και στις μετοχές
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον οι μετοχές δεν θα μπορούσαν να έχουν πολλά περιθώρια αντίστασης. Ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600 με πτώση 1,6% οδηγείται και επισήμως σε bear market. Βαθύ κόκκινο δείχνουν τα ταμπλό συνολικά στα χρηματιστήρια της Ευρώπης. Με πτώση επίσης της τάξης του 1,5% με 1,6% ο γερμανικός δείκτης DAX και ο βρετανικός FTSE κινούνται στα χαμηλότερα επίπεδα από τον Ιούλιο. Πτώση 1,7% και για τον FTSE MIB στο Μιλάνο.
Στην Αθήνα ο Γενικός Δείκτης υποχωρεί 1,8% στις 803 μονάδες, με τις τράπεζες να παρουσιάζουν απώλειες άνω του 2%.
