Στο 80% ανέρχεται για την Κύπρο το ποσοστό απορρόφησης ευρωπαϊκών κονδυλίων που αφορούν την προγραμματική περίοδο 2014 – 2020, ενώ από την ένταξη της στην ΕΕ μέχρι τέλος του 2021 είναι καθαρός αποδέκτης ποσού περίπου 461 εκατομμυρίων ευρώ και μόνο για το 2021 ποσό 133 εκ. ευρώ, δήλωσε το μέλος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ) Λάζαρος Λαζάρου.
Συγκεκριμένα, μιλώντας ενώπιον της κοινής συνεδρίας των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών Οικονομικών και Ελέγχου, κατά την οποία παρουσίασε την ετήσια έκθεση του ΕΕΣ για το 2021, την οποία παρέδωσε προηγουμένως στην Πρόεδρο της Βουλής Αννίτα Δημητρίου, ο κ. Λαζάρου, η θητεία του οποίου στο ΕΕΣ λήγει την 1η Νοεμβρίου, είπε ότι η Κύπρος πηγαίνει «πολύ καλά» σε θέματα απορρόφησης και μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου ήταν περίπου στο 80% της απορρόφησης για την προηγούμενη προγραμματική περίοδο 2014 – 2020 για την οποία υπάρχει περιθώριο απορρόφησης μέχρι το τέλος του 2023, σημειώνοντας ότι «για το 2021 η Κύπρος ήταν καθαρός αποδέκτης περίπου 133 εκ. ευρώ», στον προϋπολογισμό της ΕΕ.
Ανέφερε ότι κάθε χρόνο υπάρχει μια διακύμανση σε σχέση με το κατά πόσο μια χώρα είναι συνεισφορέας ή αποδέκτης, καθώς «κάποια χρόνια είμαστε καθαροί συνεισφορείς και κάποια χρόνια καθαροί αποδέκτες», προσθέτοντας ότι από το 2004 που εντάχθηκε η Κύπρος στην ΕΕ μέχρι και το τέλος του 2021 «η Κύπρος είναι καθαρός αποδέκτης, περίπου 461 εκ. ευρώ, συνολικά».
Ανέφερε ότι για τη νέα προγραμματική περίοδο 2021 – 2027 όπου περιλαμβάνεται το NextGeneration EU, στο οποίο περιλαμβάνεται και ο μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, η Κύπρος θα έχει να λαμβάνει συνολικά 2,9 δισ. ευρώ, από τα οποία το 1,2 δισ. ευρώ είναι το NextGeneration EU.
Ο κ. Λαζάρου διευκρίνισε ότι ο φάκελος της κάθε χώρας μέλους της ΕΕ για το τι έχει να λαμβάνει είναι δεδομένος και δεν διαφοροποιείται και πρόσθεσε ότι οι χώρες έχουν μέχρι το τέλος του 2023 να απορροφήσουν τα κονδύλια και δεν έχει σημασία αν βρίσκονται σε ποσοστό απορρόφησης στο 80% ή στο 60% ή στο 90%.
Επίσης, ο κ. Λαζάρου είπε ότι δεν υπάρχει οτιδήποτε στα ευρήματα ελέγχου για το 2021 που αφορά την Κύπρο, λέγοντας ότι ελέγχθηκαν δύο πράξεις από το σύνολο των 740 πράξεων που ελέγχονται δειγματοληπτικά ως προς το θέμα της συμμόρφωσης με τους νόμους και κανονισμούς και «δεν προέκυψε οποιοδήποτε θέμα».
Σημείωσε ότι το ΕΕΣ ελέγχει την εκτελεστική εξουσία της ΕΕ που είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ο κ. Λαζάρου ευχαρίστησε όλους όσοι υπηρέτησαν τα τελευταία 23 χρόνια γιατί είχε την τιμή, όπως είπε, να υπηρετήσει ως τεχνοκράτης αξιωματούχος το δημόσιο συμφέρον για 23 χρόνια (11 χρόνια ως Λογιστής της Δημοκρατίας και 12 ως μέλος του ΕΕΣ), ενώ ευχαρίστησε τόσο τον αείμνηστο Πρόεδρο της Δημοκρατίας Γλαύκο Κληρίδη που τον διόρισε ως Γενικό Λογιστή όσο και τον αείμνηστο Πρόεδρο Δημήτρη Χριστόφια που τον πρότεινε το 2010 για μέλος του ΕΕΣ αλλά και το νυν Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη που τον πρότεινε για επαναδιορισμό.
Ανέφερε επίσης ότι το μέλος του ΕΕΣ προτείνεται και δεν διορίζεται από τη χώρα του και μετά από διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διορίζεται από το Συμβούλιο και πρόσθεσε ότι τα μέλη του ΕΕΣ είναι ανεξάρτητοι αξιωματούχοι.
Εξάλλου, ερωτηθείς μετά τη συνεδρία των Επιτροπών γιατί η Κυβέρνηση δεν τον πρότεινε εκ νέου για μέλος του ΕΕΣ για να μπορέσει να διεκδικήσει την Προεδρία του Συνεδρίου, ο κ. Λαζάρου είπε ότι είναι ευγνώμονας για τις ευκαιρίες που του δόθηκαν να υπηρετήσει τόσο στην Κύπρο όσο και στην ΕΕ και πρόσθεσε ότι το θέμα που προέκυψε «αναφορικά με προοπτική Κύπριου να εκλεγεί Πρόεδρος σε ευρωπαϊκό θεσμικό όργανο αφορά πρωτίστως τη χώρα μας».
«Για μένα είτε 12 χρόνια υπηρετήσω είτε ακόμη 3 δεν έχει καμία σημασία», ανέφερε και πρόσθεσε ότι σημασία έχει «να αντλούμε τα διδάγματα από τη διαχείριση κάποιων θεμάτων για να βελτιωνόμαστε».
Πρέπει, συνέχισε, «να υπάρξει αλλαγή νοοτροπίας στον τόπο μας, διαφορετικά δεν θα πάμε μπροστά».
Εξάλλου, ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης, αφού εξήρε το έργο αλλά και σεβασμό που έχει ο κ. Λαζάρου στο εξωτερικό, σε σχέση με τον έλεγχο ευρωπαϊκών κονδυλίων στην Κύπρο, είπε ότι είναι αρμοδιότητα του ΕΕΣ και ενδεχομένως τέτοια θέματα να τύχει να ελεγχθούν και από την ΕΥ.
Ανέφερε ότι υπάρχει στενή συνεργασία με το ΕΕΣ και η ΕΥ «πάντοτε ανταποκρίνεται θετικά σε αίτημα του ΕΕΣ» κατά τον έλεγχο του στην Κύπρο να συνδράμει το έργο του και στα πλαίσια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «η υπηρεσία μας έχει πάρει συγκεκριμένο ρόλο που είναι να χρησιμοποιείται για σκοπούς τεκμηρίωσης της επάρκειας των ελέγχων που διεξάγονται προς ικανοποίηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής».
Ο Γενικός Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Ανάπτυξης Θεοδόσης Τσιόλας είπε ότι ενώ μέσος όρος απορρόφησης στην ΕΕ είναι 72%, η Κύπρος κατάφερε «μέχρι τον Οκτώβριο του 2022 να έχει ποσοστό απορρόφησης 83%» και να είναι στην πέμπτη θέση, λαμβάνοντας υπόψη ότι «είμαστε ένα πολύ μικρό κράτος με μια πάρα πολύ μικρή» διαχειριστική Αρχή που είναι υπεύθυνη για όλες τις πρόνοιες του κανονισμού.
Αναφορικά με τον προγραμματισμό για άντληση των ευρωπαϊκών κονδυλίων, ο κ. Τσιόλας είπε ότι έγιναν δύο μεγάλα προγράμματα που είναι το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (41% αφορούν την κλιματική αλλαγή) και το πρόγραμμα «Θάλεια» το οποίο διαθέτει ποσό 1,8 δισ. ευρώ με την εθνική συνεισφορά (48% αφορά την κλιματική αλλαγή).
Είπε ακόμη ότι η Κύπρος για πρώτη φορά κατάφερε να πάρει ένα τέτοιο μεγάλο ποσό και πρόσθεσε ότι ακολουθούμε πιστά όλες τις πρόνοιες των κοινοτικών οδηγιών, ενώ «είμαστε σε συνεχή έλεγχο από τον Γενικό Ελεγκτή και το γραφείο της Εφόρου Εσωτερικού Ελέγχου».
Σε δηλώσεις μετά τη συνεδρία, ο Αναπληρωτής Πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών Χρύσης Παντελίδης είπε ότι είναι θετικό το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φαίνεται από τον έλεγχο να διενεργεί όλες αυτές τις πληρωμές με σωστό τρόπο και διάφανο και πρόσθεσε ότι «στους δύο δειγματοληπτικούς ελέγχους, που αφορούσαν την Κυπριακή Δημοκρατία δεν υπήρξε οποιοδήποτε εύρημα».
Ο κ. Παντελίδης είπε ότι ήταν η τελευταία εμφάνιση του κ. Λαζάρου στις Επιτροπές λόγω του ότι λήγει η θητεία την 1η Νοεμβρίου και τον ευχαρίστησε «για την πολύχρονη και ευδόκιμη υπηρεσία του τόσο ως Γενικός Λογιστής της Δημοκρατίας στο παρελθόν όσο και ως μέλος του ΕΕΣ».
«Λυπούμαστε που η πολιτική απόφαση της κυπριακής Κυβέρνησης ήταν τέτοια που δεν επέτρεψε στον κ. Λαζάρου να διεκδικήσει τη θέση του Προέδρου του ΕΕΣ η οποία φαινόταν ως σίγουρη, σύμφωνα και με δημοσιεύματα του ευρωπαϊκού Τύπου», πρόσθεσε.
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Ονούφριος Κουλλά είπε ότι «μέσα από τη συζήτηση διαπιστώνεται ότι η Κύπρος συμμορφώνεται απόλυτα με όλες τις αυστηρές απαιτήσεις, διαδικασίες και κανονισμούς της ΕΕ για την άντληση και αξιοποίηση ευρωπαϊκών κονδυλίων γιατί υπάρχουν καλές δομές εντός Κύπρου που μπορούν να κάνουν αυτή την δουλειά» και πρόσθεσε ότι πρέπει να είμαστε υπερήφανοι γιατί η Κύπρος δεν έχει χάσει ούτε ένα ευρώ από αυτά που μας αναλογούν από τα ευρωπαϊκά κονδύλια».
Αναφορικά με την τρέχουσα προγραμματική περίοδο 2021 – 2027, ο κ. Κουλλά είπε ότι μας αναλογούν συνολικά 2,9 δισ. ευρώ συμπεριλαμβανομένου και του 1,2 δισ. ευρώ για το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και πρόσθεσε ότι «υπάρχουν όλοι οι σχεδιασμοί για τα επόμενα χρόνια για να καταφέρουμε και πάλι να αντλήσουμε και το τελευταίο ευρώ που μας αναλογεί».
Ανέφερε ότι «η διαφορά αυτή τη φορά ιδίως με το Ταμείο Ανάκαμψης είναι ότι δεν είναι αρκετές οι δομές του κράτους και της εκτελεστικής εξουσίας και οι σχεδιασμοί» και «χρειάζεται σε αρκετά νομοσχέδια και η συναίνεση της πλειοψηφίας της Βουλής για να μπορέσουμε να αντλήσουμε αυτά τα κεφάλαια που μας αναλογούν για να μεταρρυθμίσουμε τον τόπο μας και να κάνουμε μεγάλο άλμα προς το μέλλον».
Η βουλευτής του ΑΚΕΛ Ειρήνη Χαραλαμπίδου είπε ότι η Κύπρος είναι μια πολύ μικρή χώρα και όταν έχει την ευκαιρία να εκπροσωπείται από ανθρώπους σε διεθνείς οργανισμούς πρέπει να καταβάλλονται όλες οι προσπάθειες για να γίνεται αυτό εφικτό» και πρόσθεσε ότι σήμερα αποχαιρέτισαν τον κ. Λαζάρου που είναι ένας τεχνοκράτης «που υπηρέτησε με αξιοπρέπεια και ήθος το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο και συνάμα και την Κύπρο».
Ανέφερε ότι είναι «με μεγάλη λύπη που διαπιστώσαμε ότι αυτή η Κυβέρνηση δεν έδωσε στην ευκαιρία στον κ. Λαζάρου να διεκδικήσει και να κερδίσει τη θέση του Προέδρου του ΕΕΣ» και πρόσθεσε πως ο κ. Λαζάρου «κατάφερε με την εργασία και το ήθος του να κερδίσει τους Ευρωπαίους συναδέλφους του».
«Γίνονταν διαβουλεύσεις και θα μπορούσε η Κυπριακή Δημοκρατία να αφήσει τον κ. Λαζάρου να μπει στη διαδικασία και αν κατάφερνε να εκλεγεί στην προεδρία του ΕΕΣ τότε να συνεχίσει τη θητεία του, που θα ήταν μεγάλη τιμή για τον τόπο μας», πρόσθεσε.
Αντ’ αυτού, πρόσθεσε η κ. Χαραλαμπιδου, «ο κ. Λαζάρου υποχρεώθηκε να ενημερώσει τους συναδέλφους του ότι η Κυπριακή Δημοκρατία τον αντικατέστησε με αποτέλεσμα να μην του δώσει την ευκαιρία να διεκδικήσει, ενώ υπήρχαν πολλά δημοσιεύματα στον ευρωπαϊκό Τύπο σε σχέση με τις μεγάλες πιθανότητες που είχε η υποψηφιότητα Λάζαρου Λαζάρου».
Η κ. Χαραλαμπίδου εξέφρασε συγκίνηση που μετά από 11 χρόνια παρουσίας της στην Επιτροπή Ελέγχου αποχαιρετά τον κ. Λαζάρου και πρόσθεσε πως «η Κύπρος έχασε ακόμα μια ευκαιρία να εκπροσωπηθεί σε ένα διεθνή οργανισμό όπως το ΕΕΣ».
