Στα €26 δισεκατομμύρια, που αντιστοιχεί περίπου στο 124% του ΑΕΠ, ανήλθε στο τέλος Φεβρουαρίου το ενοποιημένο δημόσιο χρέος της Κυπριακής Δημοκρατίας, που αποδίδεται στις μεγάλες πράξεις δανεισμού στις οποίες προέβη η Κυβέρνηση το 2020, σε μια προσπάθεια να στηρίξει την πραγματική οικονομία εν μέσω της πανδημικής κρίσης του κορωνοϊού.
Το δημόσιο χρέος έφθασε σε νέα ιστορικά υψηλά επίπεδα, καθώς η Κυβέρνηση επέλεξε συνειδητά να «κτίσει» ένα υψηλό αποθεματικό ρευστών διαθεσίμων, προκειμένου να είναι σε θέση να συνεχίσει να αντιμετωπίζει τις ανάγκες δημοσιονομικής στήριξης της αγοράς εργασίας και των επιχειρήσεων λόγω συνέχισης της πανδημίας, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τις ανάγκες εξυπηρέτησης του χρέους.
Υπενθυμίζεται ότι ο Υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης είχε δηλώσει στο ΚΥΠΕ πως ήταν «στρατηγικός στόχος από την αρχή να διπλασιάσουμε περίπου τα ρευστά διαθέσιμα μας λόγω πανδημίας, χωρίς να διακινδυνεύσουμε είτε υποβαθμίσεις είτε τη βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών», κάτι που έδωσε στην Κυβέρνηση τη «δυνατότητα παροχής στήριξης της οικονομίας με άμεσες παρεμβάσεις όταν και όποτε αυτό χρειαζόταν».
Με βάση τα τελευταία στοιχεία τα ρευστά διαθέσιμα του κράτους ανήλθαν στο τέλος Φεβρουαρίου στα €4,97 δισ., φτάνοντας σε επίσης ιστορικά υψηλά επίπεδα, κάτι που σημαίνει πως το καθαρό χρέος να περιορίζεται στα €21 δισ.
Η αύξηση του χρέους γίνεται εν μέσω του ευνοϊκού περιβάλλοντος λόγω των αποφάσεων νομισματικής πολιτικής των Κεντρικών Τραπεζών (αρνητικά επιτόκια), που οδήγησαν σε μείωση των αποδόσεων κρατικών ομολόγων στις αγορές και λόγω της διατήρησης της πιστοληπτικής αξιολόγησης της Κύπρου στην επενδυτική βαθμίδα παρά την πανδημία. Ενδεικτικά, το μέσο σταθμικό κόστος του χρέους στο τέλος του 2020 διαμορφώθηκε στο 1,8% του ΑΕΠ, συνεχίζοντας την πτωτική πορεία, παρά την αύξηση του χρέους.
Εν τω μεταξύ το δημόσιο χρέος θα υποχωρήσει στο τέλος του τρέχοντος μήνα καθώς αποπληρώνεται το Γραμμάτιο Δημοσίου ύψους €1,25 δις που εκδόθηκε πέρσι προς τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα, ενώ στο τέλος του έτους αποπληρώνεται εγχώριο ομόλογο ύψους €580 εκατ. που το κράτος εξέδωσε προς την Ελληνική Τράπεζα στο πλαίσιο της πώλησης την πρώην Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας. Οι αποπληρωμές αυτές θα οδηγήσουν σε περαιτέρω μείωση του κόστους εξυπηρέτησης και της ομαλοποίησης της καμπύλης λήξεων χρέους, αφού το χρέος αυτό αντικαθίσταται με πιο μακροχρόνιο και φθηνότερο δανεισμό από τις αγορές, δύο βασικά στοιχεία για τη βιωσιμότητα του χρέους.
Ενδεικτικά στην ανακοίνωσή του κατόπιν του ελέγχου της κυπριακής οικονομίας βάσει του άρθρου 4, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) σημειώνει πως παρά το αυξημένο ύψος του δημοσίου χρέους «ένα μεγάλο μαξιλάρι ρευστότητας και το εξαιρετικά χαμηλό κόστος χρηματοδότησης αναμένεται να δώσει ένα περιθώριο βιωσιμότητας του χρέους για κάποια περίοδο».
Με την στήριξη της οικονομίας λόγω της πανδημίας να ξεπερνά το €1,2 δις, ο κ. Πετρίδης είχε δηλώσει την προηγούμενη βδομάδα στη Βουλή πως η Κυβέρνηση θα συνεχίσει την πολιτική στήριξης της οικονομίας λέγοντας πως «η Κυβέρνηση παραμένει πιστή σε αυτό το οποίο από την πρώτη στιγμή διακήρυξε, ότι θα είναι δίπλα στον εργαζόμενο, θα είναι δίπλα στην επιχείρηση, θα είναι δίπλα στους ασθενείς καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας».
Εξάλλου, στο τελευταίο World Economic Outlook, το ΔΝΤ επεσήμανε πως μέχρι την λήξη της πανδημίας η δημοσιονομική πολιτική πρέπει να παραμείνει υποστηρικτική και να τερματιστεί σταδιακά, ενώ υπογράμμισε πως χάρη στην άνευ προηγούμενου δημοσιονομική στήριξη η κρίση του κορωνοϊού είναι πιθανόν να αφήσει λιγότερα σημάδια σε σύγκριση με την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.
Σημείωσε ωστόσο ότι σε περιπτώσεις κρατών με περιορισμένα δημοσιονομικά περιθώρια οι δαπάνες στήριξης θα πρέπει να ισοζυγισμένες μέσα σε ένα αξιόπιστο πλαίσιο για τη βιωσιμότητα του χρέους.
