Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης, μέσω του οποίου η Κύπρος θα αντλήσει από το Ταμείο Ανάκαμψης έως €1.2 δισ., παρουσιάσε στην Πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης στη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου, στο πλάισιο της τελετής Παράδοσης της έγκρισης του από την Κομισιόν που έδωσε σήμερα το «πράσινο φως».
Η έγκριση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης, θα ενισχύσει την Κύπρο άμεσα που αναμένεται να λάβει την πρώτη προκαταβολή των ευρωπαϊκών κονδυλίων που της αναλογούν. Συγκεκριμένα, εντός Ιουλίου θα λάβει το 13% των χρημάτων, που αντιστοιχούν σε €130 εκατ.
Η Φον ντερ Λάιεν στην πρωινή συνάντηση της με τον ΠτΔ στο Προεδρικό, εξέφρασε την ικανοποίηση της για την έναρξη της εφαρμογής του Σχεδίου Ανάκαμψης για την Κύπρο, χαρακτηρίζοντας το ως ένα πολύ καλό πλάνο που, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει και το ποσό των 18 εκ. ευρώ για ενίσχυση των δυνατοτήτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, για την αντιμετώπιση καταστροφών.
Εξάλλου στο αίθριο του κεντρικού κτηρίου της Πανεπιστημιούπολης έγινε σύντομη παρουσίαση τεσσάρων έργων του ερευνητικού κέντρου ευφυών συστημάτων και δικτύων, ενώ ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και η κ. φον ντερ Λάιεν απάντησαν σε ερωτήματα φοιτητών και ερευνητών του Πανεπιστημίου.
Ερωτηθείς για τα κίνητρα που θα προκύψουν μέσα από το Σχέδιο Ανάκαμψης για τον τομέα της Έρευνας, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης αναφέρθηκε στα αξιόλογα επιτεύγματα της ερευνητικής κοινότητας της Κύπρου, προσθέτοντας ότι το Κέντρο Αριστείας έχει βασικό ρόλο να διαδραματίσει στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας, καθώς και στην υποστήριξη άλλων παραγόντων για συμμετοχή τους στην κοινωνική αλλαγή που θα οδηγήσει τη χώρα σε πράσινη και ανταγωνιστική οικονομία.
Πρόσθεσε ότι μέσω του Σχεδίου θα αυξηθούν οι δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας και θα δοθεί η ευκαιρία για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στους τομείς αυτούς.
Τέλος, ερωτηθείσα η κα φον ντερ Λάιεν τόνισε, μεταξύ άλλων, τη τεράστια σημασία που αποδίδει η ΕΕ στον τομέα της εκπαίδευσης, και στη συμμαχία ευρωπαϊκών πανεπιστημίων, ενώ ανέφερε ότι το κυπριακό Σχέδιο Ανάκαμψης είναι το 15ο στη σειρά που εγκρίνεται από την Επιτροπή.
Εθνικό Σχεδίο Ανάκαμψης
Η Κομισιόν θα εγκρίνει περαιτέρω εκταμιεύσεις βάσει της ικανοποιητικής εκπλήρωσης των ορόσημων και των στόχων που περιγράφονται στην εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου, που αντικατοπτρίζει την πρόοδο στην υλοποίηση των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων.
Η Κομισιόν αναφέρει ότι αξιολόγησε το σχέδιο της Κύπρου με βάση τα κριτήρια που ορίζονται στον κανονισμό του RRF κρίνοντας ιδίως, εάν οι επενδύσεις και οι μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στο σχέδιο της Κύπρου υποστηρίζουν τις πράσινες και ψηφιακές μεταβάσεις, συμβάλουν στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που εντοπίστηκαν στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο και ενισχύουν το αναπτυξιακό δυναμικό του, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την οικονομική και κοινωνική ανθεκτικότητα.
Σύμφωνα με την εκτίμηση της Κομισιόν το σχέδιο της Κύπρου αφιερώνει το 41% της συνολικής διάθεσης του σχεδίου σε μέτρα που υποστηρίζουν τους κλιματικούς στόχους.
Το σχέδιο περιλαμβάνει μεταρρυθμίσεις σχετικά με την εισαγωγή της πράσινης φορολογίας, την ελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τη διευκόλυνση των ενεργειακών ανακαινίσεων στα κτίρια και την επιτάχυνση της ηλεκτρικής κινητικότητας.
Το σχέδιο περιλαμβάνει επιπλέον ένα ευρύ φάσμα επενδύσεων ανανεώσιμης ενέργειας που στοχεύουν νοικοκυριά, επιχειρήσεις, δήμους και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και μη κυβερνητικές οργανώσεις. Το σχέδιο περιλαμβάνει επενδύσεις που σχετίζονται με τη μαζική ανάπτυξη έξυπνων μετρητών, καθώς και το έργο EuroAsia Interconnector, το οποίο θα βοηθήσει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από καθαρότερες πηγές, ιδίως ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Παρομοίως η Κομισιόν διαπιστώνει ότι το σχέδιο της Κύπρου αφιερώνει το 23% της συνολικής διάθεσής του σε μέτρα που υποστηρίζουν την ψηφιακή μετάβαση, περιλαμβάνει σημαντικές επενδύσεις στη συνδεσιμότητα, μέσω μιας σειράς μέτρων που στοχεύουν στη διασφάλιση κάλυψης με ευρυζωνική σύνδεση πολύ υψηλής χωρητικότητας. Προωθεί την ψηφιακή εκπαίδευση και δεξιότητες ενισχύοντας την ψηφιακή υποδομή και τα προγράμματα σπουδών στα σχολεία, εκπαιδεύοντας εκπαιδευτικούς και επενδύοντας σε προγράμματα κατάρτισης ψηφιακών δεξιοτήτων. Περιλαμβάνει επίσης έργα που αναμένεται να προωθήσουν την ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών και τον ψηφιακό μετασχηματισμό του δικαστικού συστήματος.
Η Κομισιόν εκτιμά επίσης ότι το σχέδιο της Κύπρου περιλαμβάνει ένα εκτεταμένο σύνολο αμοιβαίως ενισχυόμενων μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που συμβάλλουν στην αντιμετώπιση όλων ή ενός σημαντικού υποσυνόλου των οικονομικών και κοινωνικών προκλήσεων που περιγράφονται στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις που απευθύνονται στην Κύπρο.
Το σχέδιο περιλαμβάνει μέτρα για την ενίσχυση των δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης, με ιδιαίτερη έμφαση στην απασχόληση των νέων, ενώ ροβλέπει μέτρα για την αύξηση της ποιότητας της εκπαίδευσης και της κατάρτισης.
Το σχέδιο υποστηρίζει επίσης την πρώιμη παιδική εκπαίδευση και φροντίδα επεκτείνοντας τη δωρεάν υποχρεωτική προσχολική εκπαίδευση από την ηλικία των τεσσάρων ετών, επενδύοντας σε κέντρα παιδικής μέριμνας συνοδευόμενα από ένα εθνικό σχέδιο δράσης για την προσχολική εκπαίδευση που στοχεύει στην προώθηση ίσων ευκαιριών για όλα τα παιδιά και την αγορά εργασίας πλήρους απασχόλησης συμμετοχή των φροντιστών, ιδίως των γυναικών.
Η εφαρμογή του σχεδίου αναμένεται να ενισχύσει την ικανότητα, την ποιότητα και την ανθεκτικότητα των συστημάτων υγείας και πολιτικής προστασίας μέσω μέτρων που στοχεύουν στην αναβάθμιση της υποδομής και του εξοπλισμού και στη δημιουργία ειδικών συστημάτων πληροφοριών, δίπλα στην προώθηση επενδύσεων σε συστήματα επικοινωνίας και ηλεκτρονικής υγείας.
Η σύσταση μιας Εθνικής Υπηρεσίας Προώθησης και η εισαγωγή προγραμμάτων και σχεδίων χρηματοδότησης αναμένεται να βελτιώσουν την πρόσβαση στη χρηματοδότηση και τη ρευστότητα, ιδίως για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Υπάρχουν σχέδια επιχορηγήσεων για έρευνα και καινοτομία, καθώς και τη δημιουργία κεντρικού γραφείου μεταφοράς γνώσης.
Επιπλέον, το σχέδιο στοχεύει στη μείωση των κινδύνων στον τραπεζικό τομέα που σχετίζονται με τα παλαιά μη εξυπηρετούμενα δάνεια μέσω ενός ειδικού σχεδίου δράσης καθώς και μέσω μέτρων για τη βελτίωση του εργασιακού περιβάλλοντος για τους αγοραστές και τους πιστωτικούς φορείς.
Το σχέδιο αντιπροσωπεύει μια ολοκληρωμένη και επαρκώς ισορροπημένη ανταπόκριση στην οικονομική και κοινωνική κατάσταση της Κύπρου, συμβάλλοντας έτσι κατάλληλα και στους έξι πυλώνες που αναφέρονται στον κανονισμό RRF.
Το κυπριακό σχέδιο προτείνει έργα και στις επτά ευρωπαϊκές προτεραιότητές που αντιμετωπίζουν ζητήματα που είναι κοινά σε όλα τα κράτη μέλη σε τομείς που δημιουργούν θέσεις εργασίας και ανάπτυξη και απαιτούνται για τη διπλή μετάβαση.
Για παράδειγμα, η Κύπρος έχει προτείνει να επενδύσει 40 εκατομμύρια ευρώ για την προώθηση επενδύσεων ενεργειακής απόδοσης σε ΜΜΕ, δήμους και ευρύτερους δημόσιους τομείς και 35 εκατομμύρια ευρώ για την επέκταση δικτύων πολύ υψηλής χωρητικότητας σε ανεπαρκείς περιοχές.
Η αξιολόγηση διαπιστώνει επίσης ότι κανένα από τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο σχέδιο δεν βλάπτει σημαντικά το περιβάλλον, σύμφωνα με τις απαιτήσεις που ορίζονται στον κανονισμό RRF.
Τα συστήματα ελέγχου που εφαρμόζει η Κύπρος θεωρούνται κατάλληλα για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, κρίνει η Κομισιόν.
Το σχέδιο παρέχει επαρκείς λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι εθνικές αρχές θα προλαμβάνουν, εντοπίζουν και διορθώνουν περιπτώσεις σύγκρουσης συμφερόντων, διαφθοράς και απάτης που σχετίζονται με τη χρήση κεφαλαίων.
Υπενθυμίζεται ότι το RRF βρίσκεται στο επίκεντρο του NextGenerationEU, το οποίο θα παρέχει έως και 800 δισεκατομμύρια ευρώ (σε τρέχουσες τιμές) για τη στήριξη επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων σε ολόκληρη την ΕΕ. Το RRF βρίσκεται στο επίκεντρο του NextGenerationEU, το οποίο θα παρέχει έως και 800 δισεκατομμύρια ευρώ (σε τρέχουσες τιμές) για τη στήριξη επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων σε ολόκληρη την ΕΕ.
