Τον κίνδυνο η Δημοκρατία να εισέλθει σε «νέες περιπέτειες» με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε περίπτωση εφαρμογής των νομοθετημάτων για μείωση των συντελεστών ΦΠΑ στα καύσιμα και στο ηλεκτρικό ρεύμα και να τεθεί εν αμφιβόλω η εκταμίευση της πρώτης δόσης του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας σε περίπτωση νέας αναβολής των εκποιήσεων, έθεσε ενώπιον της κοινοβουλευτικής επιτροπής Οικονομικών ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών Γιώργος Παντελή.
Η επιτροπή συνήλθε εκτάκτως για περίπου δύο ώρες, προκειμένου να εξετάσει τις αναπομπές του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη για τα νομοθετήματα που ενέκρινε η Ολομέλεια της Βουλής για την κατάργηση της διπλής φορολογίας στα καύσιμα και στην κατάργηση του ΦΠΑ στους ρύπους στην τιμή του ρεύματος και την νέα αναβολή των εκποιήσεων.
Μιλώντας ενώπιον της έκτακτης συνεδρίας της επιτροπής, ο κ. Παντελή είπε πως τα δύο νομοθετήματα που αφορούν στην κατάργηση της διπλής φορολογίας στα καύσιμα και στην κατάργηση του ΦΠΑ στους ρύπους στην τιμή του ρεύματος «αντιβαίνουν του κοινοτικού κεκτημένου και θα οδηγήσουν την Κυπριακή Δημοκρατία σε νέες περιπέτειες». Υπενθύμισε την επιστολή της Κομισιόν της 27ης Ιουλίου η οποία χαρακτηρίζει «προβληματικά» τα δύο νομοθετήματα και ζητά τη διόρθωση της κατάστασης στη βάση του κοινοτικού κεκτημένου.
Ο κ. Παντελή υπενθύμισε επίσης πως η Κυβέρνηση έχει λάβει μέτρα συνολικής επίπτωσης €350 εκατ. (περιλαμβανομένων και των τελευταίων επιδοτήσεων για κάλυψη των νέων αυξήσεων στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος), προσθέτοντας πως με τα δύο νομοθετήματα θα υπάρξει νέος αντίκτυπος πέραν των €100 εκατ., κάτι που θα μειώσει τα δημόσια έσοδα σε μια περίοδο επιβράδυνσης της οικονομίας, επηρεάζοντας την ικανότητα της Δημοκρατίας για άσκηση κοινωνικής πολιτικής στη συνέχεια.
«Αναμένουμε να έχουμε επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης λόγω του πληθωρισμού και της αύξησης των επιτοκίων, με επιπτώσεις στην ανεργία και στα έσοδα του κράτους», είπε, προσθέτοντας πως αυτά τα μέτρα δεν περνούν απαρατήρητα και ήδη έχουμε ερωτήματα από οίκους αξιολόγησης σε μια περίοδο αύξησης των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων, ενώ τίθεται αν αμφιβόλω η περαιτέρω αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Κύπρου, που ευκολύνει και την έξοδο στις αγορές με χαμηλές αποδόσεις.
«Αν προχωρούμε σε έκδοση ομολόγων με ψηλότερες αποδόσεις τα περιθώρια άσκησης κοινωνικής πολιτικής μειώνονται», εξήγησε.
Επίπτωση σχεδόν μισού δισεκατομμυρίου
Παράλληλα, ο ΓΔ του Παντελή είπε πως σε περίπτωση εφαρμογής των δύο νομοθετημάτων που αφορούν τον μειωμένο ή μηδενικό ΦΠΑ στα καύσιμα και στον ηλεκτρισμό η επίπτωση στα δημόσια έσοδα, περιλαμβανομένων και των κυβερνητικών μέτρων, εκτιμάται στα €455 εκατ. (€350 εκατ. κυβερνητικά μέτρα και άλλα €105 εκατ. από τα δύο νομοθετήματα).
«Αν αφεθούν οι νόμοι να τεθούν σε ισχύ η συνολική στήριξη θα φτάσει σχεδόν μισό δισ. Είναι ένα ποσό το οποίο δεν μπορεί να τύχει διαχείρισης από το ΥΠΟΙΚ», πρόσθεσε.
Παράλληλα, ο κ. Παντελή απέρριψε τα επιχειρήματα ότι το κράτος έχει αυξημένα έσοδα ύψους €300 εκατ. λόγω των αυξημένων τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος και των τιμών των καυσίμων.
Ενδεικτικά παρέθεσε στοιχεία βάσει των οποίων τα κρατικά έσοδα το πρώτο μισό του 2022 από τα καύσιμα αυξήθηκαν κατά €1,7 εκατ. σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021, ενώ τα έσοδα από το φόρο κατανάλωσης και το ΦΠΑ στον ηλεκτρισμό παρουσίασαν αύξηση €3,4 εκατ. το πρώτο μισό του 2022 σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021.
Επανέλαβε εξάλλου τα επιχειρήματα του Προέδρου Αναστασιάδη ότι τα νομοθετήματα επηρεάζουν το δημοσιονομικό σχεδιασμό και τα άρθρα του Συντάγματος για τη διάκριση των εξουσιών.
Κινδυνεύει η εκταμίευση της πρώτης δόσης του ΣΑΑ
Αναφορικά με το νόμο για τη νέα αναβολή των εκποιήσεων, ο κ. Παντελή είπε μεταξύ άλλων πως η εν λόγω αναστολή «δεν αφήνει περιθώριο εφαρμογής του νέου νομοθετικού πλαισίου που ψήφισε πρόσφατα η Βουλή που αφορά την ενίσχυση του πλαισίου εποπτείας των εταιρειών διαχείρισης πιστώσεων», που ήταν το 14ο ορόσημο για υποβολή του αιτήματος για πρώτη εκταμίευση από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΣΑΑ) ύψους €85 εκατ.
«Στην ουσία καθιστά το εν λόγω πλαίσιο μη εφαρμόσιμο και η εν λόγω αναστολή θα τύχει αξιολόγησης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στα πλαίσια αξιολόγησης του οροσήμου 14 και για το κατά πόσον έχουμε επιτύχει το εν λόγω ορόσημο», είπε, προσθέτοντας πως κατά την αξιολόγηση ενδέχεται να θεωρήσει ότι η εν λόγω αναστολή επηρεάζει την αποτελεσματικότητα του εν λόγω πλαισίου και την εφαρμογή του ΣΑΑ εννοώντας τις εκταμιεύσεις του Σχεδίου».
Απαντώντας σε παρατηρήσεις Βουλευτών ότι η αναβολή των εκποιήσεων δεν επηρεάζει την υλοποίηση του οροσήμου του ΣΑΑ, ο κ. Παντελή παρέπεμψε στην εκτελεστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, βάσει του οποίου η μεταρρύθμιση πρέπει να καθιστά το πλαίσιο όσο το δυνατόν πιο εφαρμόσιμο και αποτελεσματικό.
Σημείωσε δε πως η αρμόδια Διεύθυνση που αξιολογεί την υλοποίηση των προαπαιτουμένων για την εκταμίευση από το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έχει ζητήσει διευκρινίσεις, προσθέτοντας ότι στην περίπτωση της Κύπρου η εν λόγω Διεύθυνση έχει επεκτείνει την περίοδο αξιολόγησης στους τρεις μήνες από τον ένα μήνα που ισχύει για τα άλλα κράτη – μέλη.
Βουλευτές εξέφρασαν διαφωνία με την ερμηνεία που δίνει το ΥΠΟΙΚ στην επιστολή της Κομισιόν. Το ΑΚΕΛ δήλωσε ήδη ότι θα απορρίψει την αναπομπή, ενώ μέλη της επιτροπής πλην του ΔΗΣΥ άφησαν αιχμές κατά των αναπομπών.
