Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε σήμερα θετική προκαταρκτική αξιολόγηση του αιτήματος της Κύπρου για πληρωμή ποσού ύψους 85 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, που αποτελεί το βασικό εργαλείο του NextGenerationEU.
Σε δήλωσή της, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι έχει «καλά νέα για την Κύπρο», η οποία έχει σημειώσει επαρκή πρόοδο όσον αφορά την ανάπτυξη του οικείου σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας ώστε να λάβει την πρώτη πληρωμή της από το NextGenerationEU.
Όπως είπε, μόλις τα κράτη μέλη δώσουν το πράσινο φως, η Κύπρος θα λάβει 85 εκατομμύρια ευρώ ως αποτέλεσμα της καλής και ταχείας προόδου που σημείωσε όσον αφορά την υλοποίηση της πρώτης δέσμης μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων του σχεδίου.
«Στη δέσμη αυτή περιλαμβάνονται σημαντικά μέτρα για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, καθώς και για την ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και την καταπολέμηση της διαφθοράς. Συγχαρητήρια λοιπόν, Κύπρο!», πρόσθεσε.
Η κ. φον ντερ Λάιεν διαβεβαίωσε τέλος ότι «η Επιτροπή στέκεται δίπλα σου(σ.σ. στην Κύπρο) ώστε να στεφθεί με επιτυχία το σχέδιό σου στο πλαίσιο του NextGenerationEU.»
Από την πλευρά του, ο Βάλντις Ντομπρόβσκις, εκτελεστικός αντιπρόεδρος για μια Οικονομία στην Υπηρεσία των Ανθρώπων, συνεχάρη την Κύπρο για την εκπλήρωση των πρώτων 14 οροσήμων που καθορίζονται στο οικείο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.
Πολλά από αυτά, πρόσθεσε, θα συμβάλουν στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση της Κύπρου, με μεταρρυθμίσεις στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, επενδύσεις για την προώθηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, προώθηση της κυκλικής οικονομίας και ένα εθνικό σχέδιο για την τόνωση των ψηφιακών δεξιοτήτων, ενώ ενισχύεται η καταπολέμηση της διαφθοράς και βελτιώνει το περιβάλλον για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Επίσης, ο Πάολο Τζεντιλόνι, επίτροπος Οικονομίας, ανέφερε σε δική του δήλωση ότι «η σημερινή ημέρα σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα προς την υλοποίηση του κυπριακού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας».
Λέγοντας ότι ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας είναι το ισχυρότερο κοινό εργαλείο που έχουμε στη διάθεσή μας, ο Ιταλός Επίτροπος κάλεσε «τις κυπριακές αρχές να συνεχίσουν την εφαρμογή του με αποφασιστικότητα».
«Η αξιοποίηση αυτής της ευκαιρίας είναι θεμελιώδους σημασίας, καθώς διαπλέουμε μαζί τις ταραγμένες θάλασσες της εποχής μας και προσπαθούμε να καταστήσουμε τις οικονομίες μας πιο βιώσιμες, ανταγωνιστικές και χωρίς αποκλεισμούς», κατέληξε.
Υπενθυμίζεται ότι αίτηση για την πρώτη εκταμίευση υποβλήθηκε από την κυπριακή κυβέρνηση στις 28 Ιουλίου 2022 η με βάση την επίτευξη των 14 οροσήμων που τέθηκαν στην εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου για την πρώτη δόση. Η διαδικασία αξιολόγησης χρειάστηκε περίπου τρεις μήνες, ενώ η εκταμίευση αναμένεται να πραγματοποιηθεί πέριξ του Δεκεμβρίου.
«Τα ορόσημα που εκπληρώθηκαν καταδεικνύουν τη σημαντική πρόοδο που έχει επιτευχθεί όσον αφορά την υλοποίηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Κύπρου, καθώς και του ευρύτερου προγράμματος μεταρρυθμίσεών της», αναφέρει σε δελτίο Τύπου η Κομισιόν, προσθέτοντας πως περιλαμβάνουν σημαντικά μέτρα, όπως η μεταρρύθμιση που διασφαλίζει την ανεξαρτησία του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου από την κατεστημένη Αρχή Ηλεκτρικής Ενέργειας της Κύπρου, ένα εθνικό σχέδιο δράσης για τις ηλεκτρονικές δεξιότητες και νόμοι σχετικά με τη διαφάνεια στη διαδικασία λήψης των δημόσιων αποφάσεων και σχετικά με την προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος. Περιλαμβάνεται επίσης μεταρρύθμιση που αποσκοπεί στη μείωση του επιπέδου των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Η εκταμίευση των €85 εκατ. αναμένεται να γίνει το Δεκέμβριο, αφού μετά την προκαταρτική θετική έγκριση, η Επιτροπή, απέστειλε τη θετική προκαταρκτική αξιολόγησή στην Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή (ΟΔΕ, κράτη – μέλη), ζητώντας τη γνώμη της. Η γνώμη της ΟΔΕ, η οποία πρόκειται να εκδοθεί το αργότερο εντός τεσσάρων εβδομάδων, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στην αξιολόγηση της Επιτροπής. Ακολούθως, μετά τη γνωμοδότηση της ΟΔΕ, η Επιτροπή θα εκδώσει τελική απόφαση σχετικά με την εκταμίευση της χρηματοδοτικής συνεισφοράς, σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης, μέσω επιτροπής.
Η Κύπρος γίνεται το 10ο κράτος μέλος της ΕΕ, που εξασφάλισε προκαταρκτική έγκριση, ενώ έχει ήδη λάβει προχρηματοδότηση ύψους €157 εκατ.
«Χάσαμε» €90 εκατ. επιδοτήσεων λόγω καλύτερων οικονομικών επιδόσεων
Στο μεταξύ, όπως πληροφορείται το ΚΥΠΕ, η Κύπρος λόγω καλύτερων οικονομικών επιδόσεων κατά την πανδημία του Covid-19, έχασε €90 εκατομμύρια από τις επιδοτήσεις, με αποτέλεσμα το σύνολο των επιδοτήσεων να μειωθεί στα €916 εκατ., ενώ τα δάνεια παραμένουν ως έχουν στα €200 εκατ. Μετά από την εξέλιξη αυτή ο συνολικός οικονομικός φάκελος του εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας διαμορφώνεται στα €1,016 εκατ. από €1,216 εκατομμύρια προηγουμένως.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, πρόκειται για μια «μηχανική πράξη» στη βάση των ανανεωμένων στατιστικών στοιχείων της Eurostat. Όταν συμφωνείτο η κλείδα κατανομής των επιδοτήσεων του RRF, η κατανομή καταρτίστηκε στη βάση εκτιμήσεων επί μακροοικονομικών στοιχείων όπως η μεγέθυνση του ΑΕΠ και η ανεργία της κάθε χώρας το 2020 και 2021. Μετά την αναθεώρηση των στοιχείων τον Ιούνιο φέτος, στη βάση πραγματικών στοιχείων, η κατανομή των επιδοτήσεων διαφοροποιήθηκε.
Υπενθυμίζεται πως η Κύπρος την περίοδο της πανδημίας του Covid-19 αλλά και το 2021 ξεπέρασε τις εκτιμώμενες επιδόσεις αφού ποσοστιαία ανέκτησε το χαμένο έδαφος από την κρίση του κορωνοϊού. Το ίδιο ισχύει για όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ που ξεπέρασαν τις αρχικές εκτιμήσεις, τα οποία «χάνουν» μέρος των επιδοτήσεων, οι οποίες κατανέμονται σε κράτη μέλη που τελικά πλήγησαν περισσότερο από την πανδημία της Covid-19.
Πλέον, όπως πληροφορείται το ΚΥΠΕ, η Κύπρος καλείται να καλύψει αυτό το κενό είτε με ίδιους πόρους, είτε μέσω ενδεχόμενων πρόσθετων κοινοτικών κονδυλίων από το Ταμείο Συνοχής, εάν υπάρχουν διαθέσιμα. Επιπλέον, η Κύπρος μπορεί επίσης να αντλήσει ποσό €52,5 εκατομμυρίων επιδοτήσεων που της αναλογούν από τον εργαλείο RepowerEU που αφορά στην προώθηση της απανθρακοποίησης και στην απεξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα.
Βάσει της απόφασης του Συμβουλίου η πρόταση RepowerEU προνοεί ότι τα κονδύλια αυτά προορίζονται αποκλειστικά έργα στον τομέα της ενέργειας.
