Και ενώ οι διαπραγματεύσεις είναι πυρετώδεις, στις Βρυξέλλες η όρεξη αυξάνεται για την προετοιμασία όχι ενός, αλλά αρκετών αντιποίνων.
Εκτός από ένα πρώτο πακέτο αντιποίνων ύψους 93 δισ. ευρώ σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί συμφωνία, οι Βρυξέλλες εξετάζουν ήδη έναν νέο γύρο αντιποίνων κατά των ΗΠΑ, ο οποίος θα έπληττε και τις υπηρεσίες.
Επιπλέον, εξετάζουν σοβαρά το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσουν το «μεγάλο εμπορικό όπλο» της ΕΕ (μπαζούκα το λέει το Politico), το Mέσο Αποτροπής Μέτρων Εξαναγκασμού, Anti-coercion instrument (ACI).
Τι είναι αυτό; Όπως εννοεί και η ονομασία του, είναι ένας αποτρεπτικός μηχανισμός.
Ένα εργαλείο που μπορεί να βγάλει από το «οπλοστάσιό» της η ΕΕ, όταν εκβιάζεται από εμπορικούς αντιπάλους. Είναι το νέο εργαλείο της ΕΕ για την καταπολέμηση των οικονομικών απειλών και των αθέμιτων εμπορικών περιορισμών από χώρες εκτός της Ένωσης.
Επιδιώκει να αποτρέψει ξένες δυνάμεις από το να πιέζουν τις ευρωπαϊκές χώρες – και προβλέπει τη λήψη μέτρων ως έσχατη λύση.
Τι είναι ο οικονομικός εξαναγκασμός;
Σύμφωνα με τον κανονισμό της ΕΕ, οικονομικός εξαναγκασμός υφίσταται όταν μια τρίτη χώρα ασκεί πίεση στην ΕΕ ή ένα κράτος μέλος της, για να κάνει μια συγκεκριμένη επιλογή, εφαρμόζοντας (ή απειλώντας να εφαρμόσει) εμπορικά ή επενδυτικά μέτρα (βλ. δασμοί).
Κατόπιν η ΕΕ ξεκινά συνομιλίες. Εάν αυτές οι συνομιλίες αποτύχουν, η ΕΕ χρειάζεται την υποστήριξη μιας ενισχυμένης πλειοψηφίας των 27 χωρών μελών της για να δρομολογήσει αντίμετρα στο πλαίσιο του μηχανισμού. Αυτή η λεγόμενη ειδική πλειοψηφία απαιτεί την υποστήριξη 15 χωρών από τις 27.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα έχει στη διάθεσή της 6 μήνες για να καθορίσει ποια θα είναι τα αντίμετρα αυτά, σε περίπτωση αποτυχίας των συνομιλιών, ενημερώνοντας παράλληλα το Ευρωκοινοβούλιο και το Συμβούλιο.
Για παράδειγμα, η ΕΕ, πέραν των δασμών, θα μπορούσε να προχωρήσει στην επιβολή περιορισμών στο εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών, στα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και στις άμεσες ξένες επενδύσεις. Φραγμοί θα μπορούν επίσης να εφαρμόζονται όσον αφορά την πρόσβαση στην αγορά δημόσιων συμβάσεων της ΕΕ και στα χρηματιστήρια, καθώς και την αδειοδότηση προϊόντων που αξιολογούνται βάσει χημικών και υγειονομικών κριτηρίων.
Ο μηχανισμός αυτός, που προτάθηκε για πρώτη φορά στα τέλη του 2021 και τέθηκε σε ισχύ δύο χρόνια αργότερα (Οκτώβριο 2023), αναπτύχθηκε καθώς οι χώρες μέλη της ΕΕ άρχισαν να αντιμετωπίζουν αυξανόμενες οικονομικές πιέσεις, ιδίως κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρίας Τραμπ, όταν επέβαλε κυρώσεις σε ευρωπαϊκές εταιρείες που συμμετείχαν στην κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2.
Ακόμα, το 2021, η Κίνα έλαβε μέτρα κατά των εισαγωγών από τη Λιθουανία, καθώς και κατά των αγαθών από άλλες χώρες της ΕΕ – όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Σουηδία – που περιλάμβαναν τμήματα από τη Λιθουανία, όταν το Βίλνιους ανακοίνωσε ότι θα άνοιγε διπλωματικό γραφείο στην Ταϊβάν.
Πηγή: Ναυτεμπορική, Ελίζα Καραγιώργη • [email protected]
