Πλήγμα για την οικονομική πολιτική του προέδρου Τραμπ που θα μπορούσε να επιφέρει χαοτικές συνέπειες στην παγκόσμια εμπορική ατζέντα που ακολουθεί η αμερικανική διοίκηση αποτελεί η απόφαση κόλαφος αμερικανικού δικαστηρίου που ακυρώνει την εφαρμογή των «ανταποδοτικών» τελωνειακών δασμών.
Σε μία σπάνια και κατά πολλούς απροσδόκητη κίνηση το δικαστήριο που ειδικεύεται σε ζητήματα διεθνούς εμπορίου, έκρινε ότι ο Τραμπ δεν μπορεί να επικαλείται τον νόμο περί έκτακτης οικονομικής ανάγκης του 1977 στον οποίο βάσισε τα εκτελεστικά διατάγματα για επιβολή δασμών που έχουν προκαλέσει αναστάτωση στις αγορές και αβεβαιότητα για την πορεία της αμερικανικής οικονομίας.
Η διοίκηση Τραμπ άσκησε, όπως ήταν αναμενόμενο, έφεση στην απόφαση του δικαστηρίου και καταφέρθηκε εναντίον «δικαστών που δεν έχουν εκλεγεί» και «δεν έχουν δικαίωμα να αποφασίζουν για τον τρόπο αντιμετώπισης κατάστασης εθνικής έκτακτης ανάγκης».
«Ο πρόεδρος Τραμπ ορκίστηκε να βάλει πρώτα την Αμερική και η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να χρησιμοποιήσει όλους τους μοχλούς της εκτελεστικής εξουσίας για ν’ αντιμετωπίσει την κρίση και να αποκαταστήσει το μεγαλείο της Αμερικής», τόνισε ο εκπρόσωπος Κους Ντεσάι σε ανακοίνωσή του.
Καίγεται η διαπραγμάτευση με την Ε.Ε.
Η απόφαση θα ενθαρρύνει τους αντιπάλους των δασμών εντός και εκτός ΗΠΑ να κρατήσουν πιο επιθετική στάση τη στιγμή μάλιστα που βρίσκονται εν εξελίξει διαπραγματεύσεις για εμπορική συμφωνία με την Ε.Ε. μετά την απειλή Τραμπ ότι σκοπεύει να επιβάλει δασμούς 50% στα ευρωπαϊκά προϊόντα.
Μετά από αυτή την εξέλιξη οι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ μπορούν να σκληρύνουν τη στάση τους στις διαπραγματεύσεις και να μην υποχωρήσουν σε μια σειρά από ζητήματα καθώς το μέτρο είναι στον αέρα.
Το δικαστήριο εξέτασε δύο ξεχωριστές αλλά παρόμοιες προσφυγές κατά των δασμών του Τραμπ. Η μία ήταν από μια ομάδα αμερικανικών επιχειρήσεων, με επικεφαλής τον εισαγωγέα κρασιού VOS Selections, που ανέφεραν ότι οι δασμοί τις έβλαψαν οικονομικά.
Η δεύτερη ήταν από 12 πολιτείες των ΗΠΑ με επικεφαλής το Όρεγκον, οι οποίες δήλωσαν ότι οι δασμοί θα αύξαναν το κόστος για τους οργανισμούς που χρηματοδοτούνται από το δημόσιο για την αγορά βασικού εξοπλισμού και προμηθειών.
Κατά τη διάρκεια της ακρόασης στο Όρεγκον, ο δικηγόρος του υπουργείου Δικαιοσύνης Μπρετ Σουμέιτ δήλωσε ότι μια απόφαση κατά των δασμών «θα γονατίσει εντελώς τον πρόεδρο» την ώρα που επιχειρεί να συνάψει εμπορικές συμφωνίες.
Η δικαστής Τζέιν Ρεστάνι απάντησε ότι το δικαστήριο δεν μπορεί για πολιτικούς λόγους να επιτρέψει στον πρόεδρο να κάνει «κάτι που δεν του επιτρέπεται από το νόμο».
Κατά τη διάρκεια της ακρόασης των VOS Selections, ο κυβερνητικός δικηγόρος Έρικ Χάμιλτον δήλωσε ότι η ανακοίνωση των δασμών οδήγησε τις χώρες να αρχίσουν να διαπραγματεύονται εμπορικές συμφωνίες με τον Τραμπ. «Μην εμπλέκετε την πολιτική με το δικαστήριο, αυτό δεν είναι δική μας δουλειά», απάντησε η Ρεστάνι.
Ήταν ένα μεγάλο σοκ
«Αυτό ήταν μεγάλο σοκ», σχολιάζει ο Άλαν Μπίτι των Financial Times για την απόφαση του δικαστηρίου. «Δεδομένου του βαθμού στον οποίο τα δικαστήρια γενικά υποχωρούν έναντι της εκτελεστικής εξουσίας σε θέματα εθνικής ασφάλειας, πρόκειται για μια δραματική και εν πολλοίς απροσδόκητη διακοπή σε μια από τις πιο στοιχειώδεις πολιτικές του προέδρου.
Αυτό φυσικά δεν αποτελεί το τέλος. Οι λεγόμενοι δασμοί για τα αυτοκίνητα και τον χάλυβα δεν επηρεάζονται από την απόφαση. Ο Τραμπ θα ασκήσει έφεση κατά της απόφασης αυτής στο ομοσπονδιακό περιφερειακό δικαστήριο- πέραν αυτού, έχει ένα εύκαμπτο Ανώτατο Δικαστήριο που τον περιμένει αν χρειαστεί- και υπάρχουν άλλα θολά σημεία νομοθεσίας δεκαετιών που μπορεί να ξεσκονίσει για να συνεχίσει την εκστρατεία του για τους δασμούς», αναφέρει και προσθέτει:
«Υπογραμμίζει όμως (σ.σ. η απόφαση του δικαστηρίου) ότι η εμπορική του πολιτική δεν είναι απλώς γελοία επί της ουσίας, αλλά και ευάλωτη στα γεγονότα, είτε αυτά είναι τα δικαστήρια είτε οι χρηματοπιστωτικές αγορές, ή στην προκειμένη περίπτωση και τα δύο. Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης μετοχών εκτινάχθηκαν προς τα πάνω καθώς ανακοινώθηκε η απόφαση».
Στον αέρα η οικονομική πολιτική του Τραμπ
Ο πυρήνας της οικονομικής πολιτικής του Τραμπ είναι οι δασμοί του, αλλά η κυβέρνηση έχει περιγράψει τις επιθετικές εμπορικές δράσεις της ως το ένα μόνο πόδι ενός σκαμνιού με τρία πόδια. Βασισμένη στους δασμούς, τις περικοπές δαπανών και τις φορολογικές περικοπές, η οικονομική ατζέντα του Τραμπ βασίζεται και στα τρία συστατικά για να σταθεί ισχυρή.
Το σκαμνί με τα τρία πόδια μόλις έχασε το ένα από αυτά, τουλάχιστον προς το παρόν. Χωρίς τους δασμούς, ολόκληρο το σχέδιο οικονομικής πολιτικής του Τραμπ θα μπορούσε να καταρρεύσει, σχολιάζει σε ανάλυσή του το CNN.
Σύμφωνα με το αφήγημα της κυβέρνησης οι δασμοί έπεισαν δεκάδες εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ να κάτσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Θεωρητικά αυτές οι εμπορικές συμφωνίες θα μπορούσαν να ανοίξουν δρόμους στις ξένες αγορές για περισσότερα αμερικανικά προϊόντα, ωφελώντας τους αμερικανούς κατασκευαστές και αγρότες.
Επιπλέον τα έσοδα για το κράτος από τους δασμούς θα αντιστάθμιζαν μαζί με τις θηριώδεις περικοπές στις δημόσιες δαπάνες τις μαζικές και δαπανηρές φορολογικές ελαφρύνσεις που εισήγαγε ο Τραμπ για επιχειρήσεις και πλούσιους.
Οι ανησυχίες για την επίτευξη αυτού του μεγαλόπνοου σχεδίου, που ούτως ή άλλως είχε πολλούς επικριτές, εντείνονται την ώρα μάλιστα που οίκοι αξιολόγησης έχουν υποβαθμίσει το αξιόχρεο των ΗΠΑ.
Οι ανησυχίες των «γερακιών» και η αμφισβήτηση από Μασκ
Το πώς θα αντιδράσει κομμάτι των Ρεπουμπλικανών στα νέα δεδομένα είναι επίσης ανοιχτό, καθώς τα «γεράκια του ελλείμματος» στο Κογκρέσο ενδέχεται να μην υποστηρίξουν τις φορολογικές μειώσεις του Τραμπ. «Πολλοί ήταν ήδη εξαιρετικά νευρικοί σχετικά με την τιμή του νομοσχεδίου των σχεδόν 4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων – ακόμη και με περίπου 1 τρισεκατομμύριο δολάρια σε αντιδημοφιλείς περικοπές στο Medicaid» αναφέρει το CNN.
Οι διαφωνίες ξέσπασαν έντονα το προηγούμενο διάστημα και εντός του επιτελείου του Τραμπ, γεγονός που εξηγεί κατά πολλούς και την οπισθοχώρηση με την Κίνα ή εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ.
Χαρακτηριστικό είναι ότι ο υποστηρικτής του προέδρου και μέχρι πρότινος δεξί του χέρι, Έλον Μασκ, δήλωσε μία ημέρα πριν αποχωρήσει από το DOGE ότι είναι απογοητευμένος από το νομοσχέδιο του προϋπολογισμού καθώς προτείνει φοροαπαλλαγές τρισεκατομμυρίων δολαρίων και αύξηση αμυντικών δαπανών.
Το «μεγάλο, όμορφο νομοσχέδιο», όπως το αποκαλεί ο Τραμπ, θα αυξήσει το ομοσπονδιακό έλλειμμα, δήλωσε χαρακτηριστικά ο Μασκ.
Εντείνεται η αβεβαιότητα
Παρά την άνοδο των χρηματιστηρίων που σηματοδότησε η απόφαση του αμερικανικού δικαστηρίου, η αβεβαιότητα παραμένει το κύριο χαρακτηριστικό για την αμερικανική οικονομία καθώς δεν είναι σαφές πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα.
«Αν μη τι άλλο, η απόφαση επιτείνει την αβεβαιότητα που ήδη αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές, επειδή είναι η πρώτη ένδειξη μιας πιθανότητας ότι οι δασμοί θα μπορούσαν να καταργηθούν εντελώς», δήλωσε ο Ernie Tedeschi του Yale Budget Lab στο CNN. Αλλά ακόμη και αν αυτό συνέβαινε, η Διοίκηση θα μπορούσε να προσπαθήσει να αυξήσει τους δασμούς χρησιμοποιώντας άλλες εξουσίες. Τα πιθανά αποτελέσματα μόλις έγιναν πολύ πιο αβέβαια και προς τις δύο κατευθύνσεις είτε μα χαμηλότερους είτε με υψηλότερους δασμούς».
Πηγή: In.gr
Με πληροφορίες από Financial Times, CNN
