Το 2024 δεν κλείνει με τους καλύτερους οιωνούς για την Ευρώπη γενικά και για την οικονομία της ειδικότερα. Οι πολιτικές αναταραχές στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης, τη Γαλλία και τη Γερμανία, τα οικονομικά στοιχεία που υποδεικνύουν αδυναμία και επιβράδυνση της αναπτυξιακής δυναμικής είναι δεδομένα που θα συνεχίσουν να απασχολούν και στη διάρκεια του 2025.
Η οικονομική ανάπτυξη στην Ευρώπη δεν αναμένεται να επιταχυνθεί σύντομα, με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα την περασμένη εβδομάδα να μειώνει την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη για το 2025 στο 1,1%. Η Κριστίν Λαγκάρντ, εν τω μεταξύ, είπε ότι οι κίνδυνοι για την ανάπτυξη «διατηρούν καθοδική κλίση».
Το ΑΕΠ αναμένεται να επεκταθεί κατά 0,8% στην ευρωζώνη φέτος -έναντι 0,4% το 2023- μακράν του 3,4% το 2022 και απέναντι από το 2,7% που περιμένουν στις ΗΠΑ.
Ο πληθωρισμός της ευρωζώνης βρίσκεται επίσης στο επίκεντρο αφού υποχώρησε για λίγο κάτω από τον στόχο της ΕΚΤ το φθινόπωρο στο 1,8%, αλλά ανέβηκε ξανά πάνω από το 2% τον Νοέμβριο.
Επενδυτές και οικονομολόγοι διατυπώνουν τις εκτιμήσεις τους για τις προοπτικές της Ευρώπης το 2025 και εστιάζουν σε 5 σημεία που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής.
Νομισματική πολιτική
Οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ ανακοίνωσαν την τέταρτη και τελευταία για φέτος μείωση επιτοκίων την προηγούμενη εβδομάδα, με τις αγορές να τιμολογούν άλλη μια περικοπή 25 μονάδων βάσης στην πρώτη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου για απόφαση πολιτικής το 2025.
Ο επικεφαλής οικονομολόγος της επενδυτικής τράπεζας Peel Hunt, Kallum Pickering, προέβλεψε, μιλώντας στο CNBC: «Η οικονομική λογική υποστηρίζει κινήσεις 50 μονάδων βάσης, [αλλά] δεν νομίζω ότι θα πάνε για 50 μονάδες βάσης».
«Βρίσκω τον τόνο της ΕΚΤ πολύ επιθετικό», πρόσθεσε ο Pickering, εξηγώντας ότι τα οικονομικά ζητήματα της Ευρώπης έχουν μετατοπιστεί από τα σοκ της προσφοράς στα προβλήματα από την πλευρά της ζήτησης – καθιστώντας αμφίβολο ότι ο πληθωρισμός θα είναι ακόμα «επίμονος» σε έξι μήνες.
Από τα μέχρι στιγμή δεδομένα η πλειονότητα των traders αναμένει ότι το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ θα μειωθεί στο 2% έως τα μέσα του 2025, ενώ ορισμένοι αναμένουν περαιτέρω μειώσεις το δεύτερο εξάμηνο του έτους.
Σε ένα σημείωμα προς τους πελάτες στα τέλη Νοεμβρίου, αναλυτές της Bank of America χαρακτήρισαν το 2025 ως «το έτος που το επιτόκιο πολιτικής [της ΕΚΤ] πέφτει κάτω από το 2%. «Ένα επιτόκιο [διευκόλυνσης καταθέσεων] 1% είναι αναμενόμενο», πρόσθεσαν.
Κρίση εμπιστοσύνης
Η Ευρώπη αντιμετώπισε φέτος τη δυσπιστία και την επιφύλαξη των καταναλωτών.
Σε μια άμεση εκτίμηση για τον Νοέμβριο, η Κομισιόν διαπίστωσε ότι η καταναλωτική εμπιστοσύνη μειώθηκε κατά 1,2 ποσοστιαίες μονάδες σε ετήσια βάση στην ευρωζώνη. Παράλληλα, ο δείκτης οικονομικού κλίματος, ενώ είναι σταθερός, παρέμεινε κάτω από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο όλο τον χρόνο και επί του παρόντος είναι ελαφρώς χαμηλότερος από το επίπεδο που έκλεισε το 2023.
Ωστόσο, ο Sylvain Broyer, επικεφαλής οικονομολόγος EMEA στην S&P Global Ratings, δήλωσε στο CNBC ότι οι αλλαγές στη νομισματική πολιτική στην Ευρώπη θα μπορούσαν να συμβάλουν στην τόνωση της εμπιστοσύνης.
«Πιστεύουμε ότι η ΕΚΤ είναι σε θέση να επιταχύνει τις μειώσεις των επιτοκίων, κάτι που θα μπορούσε να βοηθήσει [την ανάπτυξη] επειδή η εμπιστοσύνη είναι ακόμα χαμηλή παρά τη συνεχιζόμενη οικονομική ανάκαμψη», είπε.
«Η δημοσιονομική πολιτική ήταν περιοριστική τα τελευταία δύο χρόνια, αν προσθέσετε την περιοριστική νομισματική πολιτική, τα δύο σκέλη του μείγματος πολιτικών στην Ευρώπη ήταν περιοριστικά — αν το αλλάξουμε λίγο για το 2025, αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει καθοριστικά».
«Συναρπαστική» Νότια Ευρώπη
Ο Chris Watling, CEO και επικεφαλής στρατηγικής αγοράς της Longview Economics, επεσήμανε την απόκλιση μεταξύ των ευρωπαϊκών οικονομιών, με μερικές ευρωπαϊκές χώρες να βλέπουν την οικονομική τους τύχη να αλλάζει.
«Σε βάθος δύο έως τριών ετών, η Ευρώπη θα περάσει καλές στιγμές», σημείωσε ο Watling στο CNBC, προσθέτοντας: «Νομίζω ότι η Νότια Ευρώπη είναι πραγματικά συναρπαστική – είναι η επιστροφή των PIIGS».
Το ακρωνύμιο PIIGS αναφέρεται στην Πορτογαλία, στην Ιταλία, στην Ιρλανδία, στην Ελλάδα και στην Ισπανία, καθεμία από τις οποίες ιστορικά θεωρείται ευάλωτη στην οικονομική αστάθεια και τις κρίσεις, γράφει το CNBC, που προσθέτει ότι ο ΟΟΣΑ αναμένει ότι η Ισπανία θα δει την τρίτη ισχυρότερη ανάπτυξη από όλες τις χώρες οργανισμού φέτος και ελληνική οικονομική ανάπτυξη, στο μετεαξύ, αναμένεται να είναι 2,1% το 2024 και 2,3% το 2025.
Ωστόσο, η αισιοδοξία του Watling εκφράζεται παράλληλα με την προειδοποίηση ότι οι αγορές της Ευρώπης μπορεί να «δώσουν μάχη» τους πρώτους έξι μήνες του 2025.
«Το σπουδαίο με το να έχουμε μια ρωγμή στις αγορές το πρώτο εξάμηνο είναι ότι ενθαρρύνει τις κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο να μειώσουν περισσότερο τα επιτόκια και μας δίνει αυτή την εκ νέου επιτάχυνση της παγκόσμιας οικονομίας στο τέλος του επόμενου έτους στο 2026», εκτίμησε ο ίδιος.
Δασμοί
Μια δεύτερη προεδρία Τραμπ -και οι δασμοί που έχει εξαγγείλει- έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει νέα εμπόδια.
Οι απειλές του Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει δασμούς από 10% έως 20% σε όλες τις εισαγωγές των ΗΠΑ πυροδότησε αβεβαιότητα σε όλες τις ευρωπαϊκές εταιρείες και οδήγησε σε ερωτήματα σχετικά με το πώς θα μπορούσε να αντιδράσει η ΕΕ.
Στην έκθεσή της European Road Ahead, η Citi είπε ότι ένας δασμός 10% θα μπορούσε να μειώσει το ΑΕΠ της ΕΕ κατά 0,3% έως το 2026, «ενώ ένας νέος εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας θα μπορούσε να διπλασιάσει τη ζημιά σε εκτεθειμένες χώρες όπως η Γερμανία».
Ενώ οι αναλυτές θεωρούν απίθανη την επιβολή παρόμοιων αντιποίνων, επισημαίνουν ότι «ο παγκόσμιος κατακερματισμός θα βλάψει μακροπρόθεσμα την Ευρώπη που εξαρτάται από το εμπόριο».
Η Janet Mui, επικεφαλής ανάλυσης αγοράς στη RBC Brewin Dolphin, είπε ότι οι δασμοί πιθανότατα χρησιμοποιούνται ως διαπραγματευτικό χαρτί από την επερχόμενη κυβέρνηση των ΗΠΑ. «Οι δασμοί είναι ασφαλώς μια βασική απειλή. Αλλά είναι πιθανώς μια λογική υπόθεση ότι ο Τραμπ δεν θα πραγματοποιήσει με ακρίβεια τις απειλές του», πρόσθεσε.
Πολιτική αστάθεια
Η Ευρώπη πολιτική αβεβαιότητα με δύο από τις μεγαλύτερες οικονομίες της περιοχής, τη Γαλλία και τη Γερμανία, να βρίσκονται στη δίνη της πολιτικής αναταραχής.
Ο πρώην πρωθυπουργός της Γαλλίας Μισέλ Μπαρνιέ ανατράπηκε και αντικαταστάθηκε νωρίτερα αυτό το μήνα, ενώ ο γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς απώλεσε την ψήφο εμπιστοσύνης τη Δευτέρα, ανοίγοντας τον δρόμο για εκλογές στις αρχές του επόμενου έτους.
«Σκεφτείτε [την Ευρώπη] ως σουφλέ και το ανερχόμενο μέρος του σουφλέ ήταν πάντα η Γαλλία και η Γερμανία, και αυτό έχει καταρρεύσει πραγματικά σε στασιμότητα και παράλυση», δήλωσε στο CNBC νωρίτερα αυτό το μήνα ο David Roche, ένας στρατηγός της Quantum Strategy.
«Ο πυρήνας της Ευρώπης [φαίνεται] απίστευτα κακός οικονομικά και πολιτικά, και νομίζω ότι οι αγορές τελικά θα το αντικατοπτρίσουν», είπε πρόσφατα ο David Roche, από την Quantum Strategy.
Ωστόσο, ο Maximilian Uleer, επικεφαλής στρατηγικής ευρωπαϊκών μετοχών και πολλαπλών περιουσιακών στοιχείων της Deutsche Bank, δήλωσε ότι η πολιτική αβεβαιότητα στη Γερμανία θα μπορούσε στην πραγματικότητα να πυροδοτήσει μια ανάκαμψη στην παραπαίουσα οικονομία της χώρας: «Η Γερμανία είναι γνωστή για την πολιτική της σταθερότητα — υπήρξαν μόνο δύο περιπτώσεις διάλυσης του συνασπισμού στην πρόσφατη ιστορία», είπε σε σημείωμά του στις 16 Δεκεμβρίου προς πελάτες. «Και τις δύο φορές, η Γερμανία αντιμετώπιζε ύφεση, εισήγαγε μεταρρυθμίσεις και επανεμφανίστηκε ισχυρότερη… Μην υποτιμάτε την ικανότητα της Γερμανίας να αλλάξει».
Πηγή: ΟΤ
