Στο 21% του ΑΕΠ ανήλθαν οι συνολικές δαπάνες κοινωνικής προστασίας στην Κύπρο το 2022, μειωμένες από 22,3% το 2021, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της Έρευνας της Κοινωνικής Προστασίας, που δημοσίευσε η Στατιστική Υπηρεσία τη Δευτέρα, η οποία βασίζεται στους κανόνες που καθορίζει το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ολοκληρωμένων Στατιστικών Κοινωνικής Προστασίας (ΕΣΣΚΟΠ).
Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία, το ποσό για κοινωνικές δαπάνες το 2022 αντιστοιχούσε σε €5.827,2 εκ., σε σύγκριση με €5.559,3 εκ. το 2021.
Κατανομή Δαπανών
Οι κυριότερες λειτουργίες στις οποίες κατανεμήθηκαν οι κοινωνικές δαπάνες είναι αυτές του γήρατος και της ασθένειας/ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, οι οποίες μαζί αποτελούσαν το 75,1% του συνόλου των κοινωνικών παροχών για το 2022, σε σύγκριση με 67,5% το 2021.
Στις παροχές γήρατος, οι οποίες περιλαμβάνουν τόσο τα χρηματικά επιδόματα γήρατος, δηλαδή τις περιοδικές συντάξεις γήρατος, τα περιοδικά χρηματικά επιδόματα καθώς και τα εφάπαξ χρηματικά επιδόματα, όσο και τα επιδόματα γήρατος σε είδος, όπως στέγαση, παροχή βοήθειας για τις καθημερινές εργασίες και λοιπές παροχές, το μεγαλύτερο ποσοστό καταλαμβάνουν οι περιοδικές συντάξεις, οι οποίες αγγίζουν τα €1.908,2 εκ. και αποτελούν το 83,7% του συνόλου των παροχών γήρατος. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα €1.900,6 εκ. από τις περιοδικές συντάξεις του 2022, έχουν παραχωρηθεί σε δικαιούχους χωρίς να αποτελεί κριτήριο το εισόδημά τους.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία, σημειώθηκε αύξηση στις παροχές για τη λειτουργία του γήρατος το 2022, για την οποία καταγράφηκαν €2.280,6 εκ., σε σύγκριση με €2.170,6 εκ. το 2021, καθώς επίσης και για τη λειτουργία της ασθένειας/ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης με €1.936 εκ. το 2022, σε σύγκριση με €1.504,6 εκ. το 2021, τη λειτουργία των επιζώντων με €359,7 εκ. το 2022, σε σύγκριση με €332,9 εκ. το 2021, τη λειτουργία της οικογένειας με €257,1 εκ. το 2022, σε σύγκριση με €254,5 εκ. το 2021, τη λειτουργία της αναπηρίας με €197,4 εκατ. το 2022, σε σύγκριση με €185,3 εκ. το 2021 και τη λειτουργία της στέγασης με €98,7 εκ. το 2022, σε σύγκριση με €95,9 εκ. το 2021).
Αντίθετα, σημειώθηκε μείωση στις παροχές για τη λειτουργία της ανεργίας το 2022, για την οποία καταγράφηκαν €255,1 εκ., σε σύγκριση με €634,8 εκ. το 2021, καθώς επίσης και για τη λειτουργία του κοινωνικού αποκλεισμού με €228,6 εκ., σε σύγκριση με €265,1 εκ. το 2021.
Το μεγαλύτερο ποσοστό των κοινωνικών παροχών το 2022 (91,3%) παρασχέθηκε σε δικαιούχους χωρίς την εξακρίβωση της οικονομικής τους κατάστασης. Συγκεκριμένα, για το 2022 το ποσοστό αυτό αντιστοιχούσε σε €5.124,8 εκ. Στις πλείστες των περιπτώσεων, οι δικαιούχοι, έχοντας καταβάλει εισφορές σε διάφορα ταμεία (π.χ. στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων), εξασφαλίζουν δικαιώματα σε παροχές, χωρίς να αποτελεί κριτήριο το εισόδημά τους.
Περαιτέρω, οι περισσότερες παροχές το 2022 ήταν σε χρήμα (€3.560,3 εκ.), με τις παροχές σε είδος να αποτελούν μόνο το 36,6% του συνόλου των παροχών Κοινωνικής Προστασίας (€2.052,8 εκ.). Όσον αφορά τις παροχές σε χρήμα, το 81,7% (€2.908,1 εκ.) δόθηκε περιοδικά, σε τακτά χρονικά διαστήματα, όπως είναι οι συντάξεις και τα επιδόματα, ενώ το 18,3% των παροχών σε χρήμα αποτελούνταν από εφάπαξ πληρωμές και φιλοδωρήματα.
Το Πρόγραμμα Κοινωνικής Ασφάλισης αποτελεί τον μεγαλύτερο φορέα κοινωνικών παροχών στην Κύπρο με δαπάνες ύψους €1.864,8 εκ. κατά το 2022, που αντιστοιχεί σε μερίδιο 32% επί του συνόλου των δαπανών. Σημαντική είναι επίσης η συνεισφορά του Γενικού Συστήματος Υγείας (ΓΕΣΥ) με €1.329,8 εκ. ή μερίδιο 22,8% επί του συνόλου. Ακολουθούν, τα Ημι-αυτόνομα Ιδρύματα Πρόνοιας με €671 εκ. (11,5%), το πρόγραμμα που αφορά σε Άλλες Δημόσιες Κοινωνικές Παροχές, με €664,1 εκ. (11,4%), οι Κρατικές Υπηρεσίες Υγείας με €497,6 εκ. (8,5%) και το Πρόγραμμα Κοινωνικής Ασφάλισης Δημοσίων Υπαλλήλων με €473,3 εκ. (8,1%).
