Η Μακροπρόθεσμη Στρατηγική για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη της Κυπριακής Οικονομίας, γνωστή και ως «Όραμα 2035», που συνιστά το σύνολο των δράσεων, μεταρρυθμίσεων και θεσμικών αλλαγών για το νέο μοντέλο ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας, θα επικαιροποιηθεί, δήλωσε ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου (ΣΟΑΚ), πρώην Υπουργός Οικονομικών Τάκης Κληρίδης.
Μιλώντας στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου, ο κ. Κληρίδης είπε πως το Συμβούλιο του ΣΟΑΚ έχει λάβει τη σχετική απόφαση και θα υποβληθεί αίτημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για χρηματοδότηση του έργου.
Από την πλευρά του, ο Αντιπρόεδρος του ΣΟΑΚ, Ανδρέας Ασσιώτης υπενθύμισε ότι η κατάρτιση της Μακροχρόνιας Στρατηγικής ξεκίνησε το 2020, είχε τεθεί σε δημόσια διαβούλευση και είχε επικυρωθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο το 2022 και θεσμοθετήθηκε και μηχανισμός παρακολούθησης. Υπενθύμισε ακόμη ότι κάποιες από τις πρόνοιες της μεγαλεπήβολης στρατηγικής έχουν ήδη ξεκινήσει να υλοποιούνται και ότι πρόνοιες του Σχεδίου περιλήφθηκαν στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Υπενθύμισε επίσης ότι το ίδιο το σχέδιο προνοεί την επικαιροποίησή του κάθε πέντε χρόνια.
Κεντρικό μήνυμα του Σχεδίου είναι η μετατροπή της Κύπρου σε «ένα από τα καλύτερα μέρη του κόσμου για να ζει κάποιος, να εργάζεται και να δραστηριοποιείται»
Εξάλλου, εν είδει απολογισμού του έργου του ΣΟΑΚ εν όψει και της λήξης της θητείας του Συμβουλίου στο τέλος του μήνα, κατά τη σημερινή συνέντευξη Τύπου παρουσιάστηκαν συγκεκριμένες συστάσεις πολιτικής με συγκεκριμένα μέτρα για αντιμετώπιση προκλήσεων που σχετίζονται με την ανταγωνιστικότητα, την παραγωγικότητα, αλλά και την προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης.
Επείγει η αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας
Μια από τις πιο σημαντικές, όπως τις χαρακτήρισε ο ίδιος ο κ. Κληρίδης, εισηγήσεις του ΣΟΑΚ αφορούν στη αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας.
Όπως ανέφερε το μέλος του ΣΟΑΚ, Παύλος Φωτιάδης, είπε ότι ο ρυθμός γεννητικότητας θεωρείται ως ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες που καθορίζουν την μελλοντική ανταγωνιστικότητα μιας χώρας.
Ο κ. Φωτιάδης είπε πως σε όλη την Ευρώπη παρατηρείται στον 21ο αιώνα μια πτώση του ρυθμού γεννητικότητας κάτω το όριο αντικατάστασης του πληθυσμού που είναι 2,1 γεννήσεις ανά ζευγάρι, με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο να βρίσκεται στο 1,53%, ενώ στη χώρα μας το αντίστοιχο νούμερο είναι στο 1,39%.
Οπωσδήποτε οι επιπτώσεις είναι τεράστιες είναι κοινωνικές, οικονομικές και δημοσιονομικές.
Όπως είπε, οι εισηγήσεις του ΣΟΑΚ αγγίζουν όλο το φάσμα του ζητήματος, όπως μεταξύ άλλων, πολιτικές φιλικές προς την οικογένεια, την παροχή οικονομικών κινήτρων για μεγάλες οικογένειες, επιδοτήσεις για εκπαίδευση, τη δημόσια στέγαση και υποδομές και φορολογικά κίνητρα για εργοδότες για παροχή πολιτικών που να είναι φιλικές για την οικογένεια, εισηγήσεις που αποτελούν επιλογή πετυχημένων πολιτικών σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Τόνισε όμως ότι αυτό που χρειάζεται είναι μια σε βάθος μελέτη του θέματος αυτού και η δημιουργία μιας μακροχρόνιας στρατηγικής για την υπογεννητικότητα. «Αυτό είναι η κεντρική μας εισήγηση», είπε, προσθέτοντας πως είναι ήδη η βασική εισήγηση προς το ΙΔΕΚ που είναι ο φορέας που χρηματοδοτεί τέτοιες έρευνες.
Και ο Τάκης Κληρίδης υπογράμμισε ότι το θέμα είναι πολύ μεγάλο για το οποίο θα πρέπει να δοθούν άμεσα μέτρα, πρακτικά και άλλα προκειμένου να αυξηθεί αυτός ο πολύ χαμηλός δείκτης αντικατάστασης του πληθυσμού.
Πράσινη μετάβαση
Κρίσιμος τομέας είναι και η πράσινη μετάβαση ένας τομέας για τον οποίο η ΕΕ έχει πάρει φιλόδοξες αποφάσεις για κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050.
Τις εισηγήσεις του ΣΟΑΚ παρουσίασε ο Τάσος Αναστασίου, λέγοντας ότι δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι είναι ίσως η πιο μεγάλη πρόκληση που έχουν να αντιμετωπίσουν οι χώρες της ΕΕ, διότι όλες αυτές οι ενέργειες και τα δημοσιονομικά εργαλεία καλύπτουν όλο το φάσμα όχι μόνο της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας.
Φορέας για την πράσινη μετάβαση
Όπως είπε από τις συστάσεις του ΣΟΑΚ, που υποβλήθηκαν τον Μάιο του 2022, αρκετές είναι υπό εξέλιξη, υπό υλοποίηση ενώ κάποιες έχουν ήδη γίνει.
Ο κ. Αναστασίου είπε ότι κεντρική σύσταση είναι η δημιουργία Υφυπουργείου για το Κλίμα και το Περιβάλλον, για να τονίσει ότι δεν έχει σημασία το κατά πόσον θα είναι υφυπουργείο ή κάτι άλλο δεν είναι τόσο σημαντικό. Η ουσία της σύστασή μας είναι να υπάρχει μια αρχή που να έχει το γενικό πρόσταγμα με ευρύτερη οπτική να μπορεί να προτεραιοποιεί δράσεις και να κατανέμει προϋπολογισμούς, όπως τα έσοδα από την πράσινη φορολογία.
Υπενθυμίζεται ότι το Υπουργείο Οικονομικών έχει τονίσει πως μέχρι το 2030 εκτιμώνται ότι οι συνολικές επενδύσεις για την πράσινη μετάβαση εκτιμώνται στα €3,1 δισεκατομμύρια.
«Το βραχυπρόθεσμο κόστος αναμφίβολα υπάρχει με τα μελλοντικά μακροπρόθεσμα οφέλη και σε νέες θέσεις εργασίας και στην ανάπτυξη της τεχνολογίας και να μην ξεχνάμε ότι αυτή η πρωτοβουλία σκοπεύει να αντιστρέψει την μεταβολή της κλιματικής αλλαγής», κατέληξε.
Πλαίσιο αγορών και συγχωνεύσεων και εταιρείες ζόμπι
Ο Ανδρέας Ασσιώτης παρουσίασε τις συστάσεις του Συμβουλίου για βελτίωση της ανταγωισικότητας των επιχειρήσεων μέσα από συγχωνεύσεις και εξαγορές.
Οι εισηγήσεις αυτές αφορούν στη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου πλαισίου στήριξης και αλλαγής κουλτούρας αναφορικά με την προώθηση των συγχωνεύσεων και εξαγορών, το νομικό πλαίσιο για αναδιοργανώσεις, φορολογικές ελαφρύνσεις και εξάλειψη επιβαρύνσεων, αλλά και προώθηση εξαγορών και συγχωνεύσεων στον γεωργικό τομέα.
Οι δράσεις αυτές, εξήγησε ο κ. Ασσιώτης θα αντιμετωπισουν το πρόβλημα της ύπαρξης πολύ μικρών επιχειρήσεων μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων έτσι ώστε να δημιουργηθούν οικονομίες κλίμακας.
Γνωρίζουμε ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι η ραχοκοκαλιά της κυπριακής οικονομίας ίσως όμως δεν βλέπουμε ότι στην Κύπρο μιλάμε για 50.000 πολύ πολύ μικρές επιχειρήσεις ίσως και περισσότερες και ίσως κάποιες είναι «χρηματοοικονομικά ζόμπι».
Όπως είπε, από τις 50.000 επιχιερήσεις ίσως οι 30.000 να εργοδοτούν μέχρι και πέντε άτομα. Αυτό σημαίνει ότι σε επίπεδο χώρας σημαίνει ότι υπάρχει πρόβλημα παραγωγικότητας διότι δεν μπορείς να δημιουργήσεις οικονομίες κλίμακας.
Δεν είμαστε εναντίον των ΜΜΕ όμως σε μια χώρα με 50.000, οι 30.000 είναι πολύ μικρές επιχειρήσεις και «δεν μπορείς να πετύχεις τις συνέργειες που χρειάζονται», είπε.
Εξάλλου, τις εισηγήσεις του ΣΟΑΚ για τον συνταξιοδοτικό παρουσίασε Ευάγγελος Τρύφωνος, τονίζοντας πως «αν δεν γίνει κάτι άμεσα πιστεύω ότι αυτό είναι ένα πρόβλημα που θα βρούμε μπροστά μας».
Σύμφωνα με τον κ. Τρύφωνος οι εισηγήσεις του ΣΟΑΚ εστιάζονται κυρίως στον δεύτερο πυλώνα που αφορά τα επαγγελματικά ταμεία σύνταξης με αυτόματη εγγραφή όλων των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα σε πολύ-επιχειρησιακό επαγγελματικό ταμείο σύνταξης ή σε επαγγελματικό ταμειο που προσφέρει ο εργοδότης, μείωση συνεισφορά του εργοδότη στο επαγγελματικό ταμείο και συνεισφορά του κράτους σε περίπτωση χαμηλά αμοιβόμενου.
Στον τρίτο πυλώνα, που αφορά ιδιωτικά σχήματα συνταξιοδότησης, γίνεται εισήγηση για εξέταση για παροχή ίδιων κινήτρων ή φορολογικών εκπτώσεων που προσφέρονται στα επαγγελματικά ταμεία και σε ασφάλειες. Γίνεται επίσης εισήγηση επίσης για ενδυνάμωση των εποπτικών αρχών.
Εξάλλου στις εισηγήσεις του ΣΟΑΚ περιλαμβάνεται και η εξεύρεση προσιτής στέγης, με την σύσταση για τη δημιουργία ενός ενιαίου φορέα στεγαστικής πολιτικής, την αξιοποίηση κρατικής γης για προφορά κρατικής στέγης, και την αύξηση της κεφαλαιοποίησης του ΚΟΑΓ και συνεργασία του οργανισμού με το ΕΤΕΚ για εκτέλεση έργων χαμηλού κόστους και αξιόπιστης ποιότητας. Στις εισηγήσεις περιλαμβάνεται επίσης και ο πρωτογενής τομέας.
Τέλος παρουσιάστηκε και η μελέτη που παρουσίασε το ΣΟΑΚ για τα ρίσκα της κυπριακής οικονομίας, που αποτελεί ένα εργαλείο εκτίμησης πιθανών κινδύνων της κυπριακής οικονομίας. Στη νέα μελέτη σε δείκτη κινδύνου 85% βρέθηκε η κυβερνοασφάλεια με δεύτερο τομέα την μαζική ροή μεταναστών με δείκτη 82% με την επιδείνωση κλιματικών συνθηκών να ακολουθεί τρίτη με το ίδιο ποσοστό.
