Συμφωνία εγγύησης υπέγραψαν την Πέμπτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων στο Λουξεμβούργο, η οποία θα επιτρέψει στην ΕΤΕπ να επενδύσει τουλάχιστον 2 δισεκατομμύρια ευρώ για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας. Η χρηματοδότηση αποτελεί μέρος του Μέσου για τη Διευκόλυνση για την Ουκρανία της ΕΕ, ύψους €50 δισ. ευρώ για την περίοδο 2024-2027.
Η υπογραφή της συμφωνίας πραγματοποιήθηκε στο περιθώριο του συνεδρίου της ΕΤΕπ με θέμα «Επενδύοντας σε μια πιο βιώσιμη και ασφαλή Ευρώπη», που πραγματοποιείται στο Λουξεμβούργο μεταξύ 5 και 7 Μαρτίου. Στο συνέδριο παρευρέθηκε η Υπουργός Οικονομίας της Ουκρανίας, Γιούλια Σβιριντένκο, η οποία, μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι η στήριξη στην Ουκρανία αποτελεί επενδυτική ευκαιρία.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της ΕΤΕπ, τα κεφάλαια θα στηρίξουν τις λειτουργίες του δημόσιου τομέα στην Ουκρανία σε βασικούς τομείς. Συγκεκριμένα, οι επενδύσεις θα επικεντρωθούν στην ενίσχυση των ενεργειακών δικτύων της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένων των δικτύων ηλεκτροδότησης, την επέκταση της υδροηλεκτρικής και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης.
Επιπλέον, θα χρηματοδοτηθεί ο εκσυγχρονισμός των σιδηροδρόμων, η βελτίωση των αστικών δημόσιων μεταφορών και η αναβάθμιση της συνδεσιμότητας των μεταφορών, συμπεριλαμβανομένων των «Λωρίδων Αλληλεγγύης ΕΕ-Ουκρανίας» και των σημείων διέλευσης των συνόρων κατά μήκος βασικών εξαγωγικών διαδρομών.
Η χρηματοδότηση θα συμβάλει επίσης στην αποκατάσταση των υποδομών της τοπικής αυτοδιοίκησης, όπως τα συστήματα ύδρευσης και θέρμανσης, ο δημόσιος φωτισμός, καθώς και σχολεία, νοσοκομεία και ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Τα πρώτα έργα στο πλαίσιο της εγγύησης του Μέσου Διευκόλυνσης για την Ουκρανία ανακοινώθηκαν κατά την πρόσφατη επίσκεψη της Προέδρου της ΕΤΕπ, Νάντια Καλβίνιο, στο Κίεβο.
Η ΕΤΕπ και η κυβέρνηση της Ουκρανίας υπέγραψαν, επίσης, συμφωνία για την αποστολή ομάδας συμβούλων στο Κίεβο, η οποία θα παρέχει τεχνογνωσία για την επιτάχυνση της προετοιμασίας και της εκτέλεσης κρίσιμων έργων και στρατηγικών εγγράφων, αρχίζοντας από την ενέργεια, τις μεταφορές και τη στέγαση και επεκτεινόμενη σε άλλους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της μεταρρύθμισης της δημόσιας διαχείρισης επενδύσεων της Ουκρανίας.
Η πρωτοβουλία υλοποιείται μέσω της συμβουλευτικής υπηρεσίας JASPERS της ΕΤΕπ, με χρηματοδότηση €20 εκ., από κοινού με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το πρόγραμμα συμβουλευτικής της ΕΤΕπ «ΕΕ για την Ουκρανία» το 2024.
«Η υποστήριξη στην Ουκρανία δεν είναι φιλανθρωπία, είναι επένδυση», είπε απευθυνόμενη στο συνέδριο η Υπουργός Οικονομίας της Ουκρανίας, Γιούλια Σβιριντένκο. Όπως είπε, η επένδυση στην Ουκρανία δεν αποτελεί «απλώς μια πολιτική δήλωση, αλλά μια απτή επιχειρηματική πρόταση», κάνοντας λόγο για «ευρύ φάσμα ευκαιριών», επικαλούμενη τις κρίσιμες πρώτες ύλες που διαθέτει η χώρα.
Πρόσθεσε, ακόμα, ότι «η Ουκρανία σήμερα μοιάζει με ένα πεδίο μάχης για τη δοκιμή νέων τεχνολογιών. Η αμυντική μας βιομηχανία έχει αναπτυχθεί 35 φορές τα τελευταία τρία χρόνια. Έχουμε ήδη δημιουργήσει 5 κοινοπραξίες με δυτικούς κατασκευαστές όπλων, οι οποίοι συνειδητοποιούν ότι η Ουκρανία διαθέτει πλέον καινοτομία, μηχανικούς, βιομηχανικές υποδομές και εμπειρία δοκιμών όπλων σε πραγματικές συνθήκες μάχης. Για αυτούς, είμαστε ένας ελκυστικός επενδυτικός προορισμός».
Ακόμα, ανέφερε ότι η Ουκρανία μπορεί να συμβάλει και στην πράσινη μετάβαση. «Με τα μεγαλύτερα αποθέματα σιδηρομεταλλεύματος στην Ευρώπη, η Ουκρανία μπορεί να αντικαταστήσει πλήρως τη Ρωσία στην προμήθεια σιδηρομεταλλεύματος και, στο μέλλον, πράσινου χάλυβα», είπε.
Σημειώνοντας τη ζημιά που έχει προκληθεί από τον πόλεμο, η Ουκρανή Υπουργός είπε ότι αυτή μπορεί να ιδωθεί «ως μια επιχειρηματική ευκαιρία: €500 δισεκατομμύρια ευρώ σε επιχειρηματικές ευκαιρίες στην Ουκρανία. Χρειαζόμαστε τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα – δεν μπορούμε να καλύψουμε αυτές τις ανάγκες μόνο με δημόσια χρηματοδότηση», είπε, σημειώνοντας ότι οι επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα να αναπτυχθούν και να επωφεληθούν από μια μακροπρόθεσμη προοπτική.
Στο πλαίσιο της υπογραφής της συμφωνίας, η Πρόεδρος της ΕΤΕπ, Νάντια Καλβίνιο, δήλωσε ότι «η ασφάλεια της Ουκρανίας είναι η ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στεκόμαστε δίπλα στη χώρα. Σήμερα, εκφράζουμε για ακόμη μια φορά αυτή τη δέσμευση με την υπογραφή συμφωνιών με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την ουκρανική κυβέρνηση για την ενίσχυση της υποστήριξής μας».
«Αυτό θα μας επιτρέψει να πραγματοποιήσουμε κρίσιμες επενδύσεις στην αποκατάσταση των βασικών υποδομών και των δημόσιων υπηρεσιών της Ουκρανίας, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα της χώρας και την πορεία της προς την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση», πρόσθεσε.
Η Αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ, Τερέζα Τσερβίνσκα, πρόσθεσε ότι η ανάκαμψη και η ανοικοδόμηση της Ουκρανίας βρίσκονται στο επίκεντρο της προσέγγισης της ΕΤΕπ.
«Εργαζόμαστε για να διασφαλίσουμε ότι οι απαραίτητες επενδύσεις θα φτάσουν στις περιοχές που τις χρειάζονται περισσότερο στην Ουκρανία. Δεν αφορά μόνο το σήμερα. Βοηθούμε την Ουκρανία να ανοικοδομήσει καλύτερα και να θέσει τα θεμέλια για ένα ισχυρότερο, πιο βιώσιμο μέλλον εντός της ΕΕ», είπε.
Από την πλευρά της, η Ευρωπαία Επίτροπος για τη Διεύρυνση, Μάρτα Κος, είπε ότι η συμφωνία εγγύησης με την ΕΤΕπ υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην υποστήριξη της Ουκρανίας, καθώς εισέρχεται στο τέταρτο έτος του πολέμου. «Θα σταθούμε στο πλευρό της Ουκρανίας για όσο χρειαστεί και με την ένταση που απαιτείται. Αυτή η νέα εγγύηση θα βοηθήσει τους Ουκρανούς να ανοικοδομήσουν τη χώρα τους, αποκαθιστώντας συστήματα ύδρευσης και θέρμανσης, σχολεία και νοσοκομεία», σημείωσε.
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος για την Οικονομία και την Παραγωγικότητα, Βάλντις Ντομπρόβσκις, επισήμανε ότι η Κομισιόν και η ΕΤΕπ εργάζονται από κοινού για να παρέχουν κρίσιμη υποστήριξη στην Ουκρανία από την αρχή του πολέμου. «Σήμερα, η δέσμευσή μας στην Ουκρανία είναι ισχυρότερη από ποτέ», ανέφερε.
Το Μέσο Διευκόλυνσης για την Ουκρανία είναι το πρόγραμμα χρηματοδοτικής βοήθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς την Ουκρανία. Κατά την περίοδο 2024-2027, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα διαθέσει €50 δισ. για τη χρηματοδότηση του κρατικού προϋπολογισμού, την τόνωση των επενδύσεων και την παροχή τεχνικής υποστήριξης.
Η Συμφωνία Εγγύησης που υπογράφηκε την Πέμπτη καλύπτεται από το Επενδυτικό Πλαίσιο για την Ουκρανία (UIF), ως μέρος του Μέσου Διευκόλυνσης για την Ουκρανία. Το UIF έχει σχεδιαστεί για να προσελκύσει δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις για την ανάκαμψη και την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας. Περιέχει χρηματοδοτικά μέσα συνολικού ύψους €9,3 δισεκατομμυρίων ευρώ, από τα οποία €7,8 δισ. αφορούν εγγυήσεις δανείων και €1,5 δισ. αφορά συνδυασμένη χρηματοδότηση.
Στόχος του UIF είναι η κινητοποίηση €40 δισ. σε επενδύσεις για την ανάκαμψη, την ανοικοδόμηση και τον εκσυγχρονισμό της Ουκρανίας.
Μέχρι στιγμής, από την έναρξη του πολέμου η ΕΤΕπ έχει εκταμιεύσει €2,2 δισ. για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας. Το 2024, η Τράπεζα υποστήριξε έργα που αποσκοπούν στη διασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού της Ουκρανίας, την αποκατάσταση κρίσιμων υποδομών που έχουν υποστεί ζημιές και τη διατήρηση της παροχής βασικών υπηρεσιών σε όλη τη χώρα.
