«Ο Τζερόμ Πάουελ θα βρεθεί στο προσκήνιο αυτή την Παρασκευή στη συνάντηση των κεντρικών τραπεζιτών στο Jackson Hole υπό ασυνήθιστα δύσκολες συνθήκες, εκφωνώντας αυτό που αναμένεται ευρέως ότι θα είναι η τελευταία του ομιλία ως πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας», γράφει ο Μοχάμεντ Ελ-Εριάν σε άρθρο του στο Yahoo Finance, αναφερόμενος στη σημερινή ομιλία του προέδρου της Federal Reserve, στο οικονομικό του Jackson Hole στο Ουαϊόμινγκ.
Ο Δρ. Μοχάμεντ Α. Ελ-Εριάν είναι ο επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος της Allianz και εκλεγμένος πρόεδρος του Queens’ College Cambridge. Συγγραφέας δύο μπεστ σέλερ των New York Times, ανώτερος σύμβουλος του Gramercy, καθηγητής πρακτικής στη Σχολή Wharton (Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια) και ανώτερος παγκόσμιος συνεργάτης του Ινστιτούτου Lauder.
Ο Ελ-Εριάν υπογραμμίζει στο άρθρο του ότι η καλύτερη προσέγγισή του θα ήταν να επικεντρωθεί σε ευρύτερα στρατηγικά ζητήματα, αντλώντας διδάγματα από την ταραχώδη θητεία του και προετοιμάζοντας το έδαφος για την περιοδική αναθεώρηση του Πλαισίου Νομισματικής Πολιτικής της Fed. Ωστόσο, μια τέτοια προσέγγιση θα ερχόταν σε αντίθεση με τη συνήθη προτίμησή του για μια τακτική, εξαρτώμενη από δεδομένα στάση, η οποία, σήμερα, κινδυνεύει να επιδεινώσει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει τόσο ο ίδιος όσο και το ίδρυμα του οποίου ηγείται.
«Αυτές οι προκλήσεις είναι σημαντικές και πολύπλοκες. Για τέσσερα χρόνια, ο πληθωρισμός ξεπερνά επίμονα τον στόχο του 2% της Fed και πρόσφατα στοιχεία υποδηλώνουν ότι ενδέχεται τώρα να αυξάνεται περαιτέρω. Ταυτόχρονα, αυξανόμενα στοιχεία υποδηλώνουν μια αποδυνάμωση της αγοράς εργασίας, υπονομεύοντας άμεσα τον δεύτερο πυλώνα της διπλής εντολής της Fed. Πέρα από αυτά τα οικονομικά σημάδια, ο Πάουελ και η Fed αντιμετωπίζουν αυξανόμενη πολιτική πίεση που κινδυνεύει να υπονομεύσει την ζωτικής σημασίας πολιτική ανεξαρτησία της ισχυρότερης κεντρικής τράπεζας στον κόσμο. Επιπλέον, σε αυτά τα ζητήματα, το επικοινωνιακό του στυλ έχει συχνά θεωρηθεί ότι είναι μπερδεμένο και προκαλεί σύγχυση, γεγονός που έχει ενισχύσει την αστάθεια της αγοράς αντί να την περιορίσει», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Ο διχασμός στη Fed
Ο διαπρεπής οικονομολόγος υπογραμμίζει ότι η πρόσφατη διαφωνία δύο διοικητών της Fed — η πρώτη εδώ και πάνω από 30 χρόνια — δείχνει ότι ο Πάουελ ηγείται πλέον μιας σαφώς διχασμένης επιτροπής πολιτικής. Επιπλέον, ο νεοδιορισθείς διοικητής, Δρ. Στίβεν Μίραν, αναμένεται ευρέως ότι θα είναι πολύ επικριτικός τόσο για τις πρόσφατες ενέργειες του ιδρύματος όσο και για την ηγεσία του Πάουελ. Πάνω απ’ όλα αυτά, οι έντονες εικασίες σχετικά με τον πιθανό διάδοχό του θέτουν περαιτέρω αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητά του κατά τη διάρκεια της υπόλοιπης θητείας του ως προέδρου.
Οι αποκλίνουσες προσδοκίες της αγοράς εντείνουν αυτό το αίσθημα αστάθειας, τονίζει, επισημαίνοντας ότι ορισμένοι επενδυτές αναζητούν διευκρινίσεις σχετικά με τα σχέδια του Πάουελ για τα επιτόκια για τη συνεδρίαση της FOMC τον Σεπτέμβριο και μετά. Άλλοι είναι πρόθυμοι να αποκτήσουν γνώσεις σχετικά με τη λειτουργία της αγοράς εργασίας, το επίσημο θέμα αυτής της συνάντησης στο Τζάκσον Χολ, ελπίζοντας σε μεγαλύτερη σαφήνεια σχετικά με τις διαρθρωτικές μεταβολές. Μια άλλη ομάδα αναμένει με ανυπομονησία τις λεπτομέρειες του ενημερωμένου Πλαισίου Νομισματικής Πολιτικής.
Το δίλημμα των δεδομένων και οι κινούμενες άμμοι
Τίποτα από αυτά δεν υποδηλώνει μια εύκολη πορεία προς τα εμπρός. Σύμφωνα με τον Ελ-Εριάν για να προσφέρει πραγματική σαφήνεια σχετικά με τα επιτόκια, ο Πάουελ θα πρέπει να εγκαταλείψει αποφασιστικά την επαναλαμβανόμενη πλήρη εξάρτησή του από δεδομένα που στρέφονται προς το παρελθόν — μια προσέγγιση που αμφισβητείται ολοένα και περισσότερο από τα ίδια τα δεδομένα που ισχυρίζονται ότι ακολουθούν.
Και εξηγεί: «Τα στοιχεία για τον πληθωρισμό της περασμένης εβδομάδας υπογραμμίζουν αυτήν την ασάφεια: Αν και ο γενικός πληθωρισμός βάσει του ΔΤΚ ήταν χαμηλότερος από τις προβλέψεις της συναίνεσης, αυτό αντισταθμίστηκε από τον σημαντικά υψηλότερο πληθωρισμό του Δείκτη Τιμών Παραγωγού (ΔΤΠ) και την ανησυχητική αύξηση των προσδοκιών για τον πληθωρισμό που αναφέρθηκε στην έρευνα κλίματος του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν».
Ο Πάουελ θα μπορούσε επίσης να βρεθεί σε δύσκολη θέση όσον αφορά την απασχόληση. Η συνεχιζόμενη εστίασή του στο βασικό ποσοστό ανεργίας, το οποίο έχει παραμείνει σταθερό σε λίγο πάνω από 4%, φαίνεται όλο και περισσότερο να βασίζεται υπερβολικά σε ένα μόνο σημείο δεδομένων που έρχεται σε αντίθεση με πολλά άλλα σημάδια αποδυνάμωσης της αγοράς εργασίας. Αυτά τα σημάδια ξεπερνούν την αξιοσημείωτη έκπληξη της προς τα κάτω αναθεώρησης της έκθεσης για την απασχόληση του Ιουλίου, συμπεριλαμβανομένης της μειωμένης όρεξης των εταιρειών για προσλήψεις, της δυσκολίας που αντιμετωπίζουν οι πρόσφατοι πτυχιούχοι στην εύρεση εργασίας και των ευκαιριών που συγκεντρώνονται σε έναν ασυνήθιστα μικρό αριθμό κλάδων.
Εν τω μεταξύ, τόσο η πλευρά της προσφοράς όσο και η πλευρά της ζήτησης στην αγορά εργασίας ενδέχεται να αντιμετωπίζουν σημαντικές διαρθρωτικές αλλαγές, που προκαλούνται από δυνάμεις που είναι δύσκολο να κατανοηθούν με τα παραδοσιακά οικονομικά μοντέλα. Η καταστολή της παράνομης μετανάστευσης από την κυβέρνηση Τραμπ επηρεάζει τον αριθμό των πραγματικών και των δυνητικών εργαζομένων. Αυτό συμβαίνει σε μια εποχή που εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά ερωτήματα σχετικά με τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης, ιδίως την ευαίσθητη ισορροπία μεταξύ της ενίσχυσης της εργασίας και της μετατόπισης.
Ένα πλαίσιο υπό πίεση
Ο Ελ-Εριάν αναφέρει ότι όλο αυτό δημιουργεί ένα άβολο σκηνικό για την αποκάλυψη του νέου πλαισίου νομισματικής πολιτικής, το οποίο έχει ως στόχο να παράσχει τη στρατηγική επικάλυψη για την επιδίωξη της διπλής εντολής της κεντρικής τράπεζας για χαμηλό πληθωρισμό και μέγιστη απασχόληση. Η πολυαναμενόμενη αποκάλυψή του έρχεται μετά την ευρέως αντιληπτή αποτυχία της προηγούμενης εκδοχής, η οποία ουσιαστικά ήταν «νεκρή αμέσως».
«Όλοι αυτοί οι παράγοντες συνδυάζονται για να θέσουν τον Πάουελ σε δύσκολη θέση, καθώς αντιμετωπίζει επίσης πιθανά νομικά ζητήματα λόγω υπερβάσεων του προϋπολογισμού για το οικοδομικό έργο της Fed. Με βάση τα πρόσφατα πρότυπα συμπεριφοράς, ο Πάουελ πιθανότατα θα ήθελε να διατηρήσει τη μέγιστη ευελιξία πολιτικής. Ωστόσο, αυτή η στρατηγική ενέχει τον κίνδυνο να ενισχύσει την πολιτική πίεση στην ανεξαρτησία της Fed και ν εντείνει τις διαιρέσεις εντός της FOMC. Αντίθετα, η σηματοδότηση μιας σημαντικής μείωσης των επιτοκίων τώρα θα μπορούσε να οδηγήσει στην αύξηση της απότομης κλίσης της καμπύλης αποδόσεων από την αγορά ομολόγων, όπως ακριβώς συνέβη πέρυσι» γράφει και καταλήγει: «Εν μέσω όλων αυτών, μια ήδη στενά καθορισμένη Αναθεώρηση-Πλαίσιο είναι απίθανο να κερδίσει τη στρατηγική προσοχή που χρειάζεται απεγνωσμένα, αφήνοντας άλυτα πιο σημαντικά μακροπρόθεσμα ζητήματα πολιτικής».
Πηγή: ΟΤ