Η έκρηξη ηφαιστείου στην Ισλανδία έχει φέρει σε απόγνωση τους κατοίκους στην περιοχή και η κυβέρνηση προσπαθεί να τους βοηθήσει παραβλέποντας την απειλή υπέρβασης του πληθωρισμού.
Το υπουργικό συμβούλιο της πρωθυπουργού Κατρίν Γιακομπσντοτίρ επεξεργάζεται σχέδιο αποζημίωσης των εκτοπισμένων κατοίκων της πόλης Γκρίνταβικ, που αποτελούν το 1% του πληθυσμού της χώρας, για τα ακατοίκητα πλέον σπίτια τους, έγραψε το Bloomberg. Εγκατέλειψαν την πόλη τους μετά την έναρξη της ηφαιστειακής δραστηριότητας στα τέλη του 2023.
Ενώ ένα χωμάτινο φράγμα έσωσε τα περισσότερα σπίτια από την λάβα, δεν μπορούν να επιστρέψουν. Χιλιάδες δονήσεις, πολλοί σεισμοί και δύο ηφαιστειακές εκρήξεις κατέστρεψαν υποδομές όπως δρόμους, καλώδια ηλεκτρικού ρεύματος και σωλήνες ύδρευσης και προκάλεσαν ρωγμές που κάνουν επικίνδυνο και το περπάτημα.
Ισλανδία: Πώς η άνθηση του τουρισμού πλήττει τους ντόπιους
Η περιοχή είναι απαγορευμένη ζώνη με το μάγμα να συσσωρεύεται ακόμα κάτω από την επιφάνεια και μια ακόμη έκρηξη παραμένει πιθανή. Η κυβέρνηση εργάζεται για την εύρεση νέων κατοικιών για και σχεδιάζει να τους αποζημιώσει για την χαμένη περιουσία τους.
Το παρελθόν δείχνει ότι το σχέδιο θα μπορούσε να προκαλέσει μια αύξηση τιμών, ανέφερε η Γιακομπσντοτίρ.
«Αυτό είναι βασικό ζήτημα. Γνωρίζουμε από την ιστορία όταν εξερράγησαν τα νησιά Γουέστμαν ότι ο πληθωρισμός ξέφυγε από τον έλεγχο», είπε σε συνέντευξή της τη Δευτέρα, αναφερόμενη σε έκρηξη του 1973 που εξαφάνισε μέρος μιας πόλης στη χειρότερη ηφαιστειακή καταστροφή της Ισλανδίας μέχρι τώρα. «Στόχος μας είναι να το αντιμετωπίσουμε με τρόπο που δεν θα απειλήσει τη σταθερότητα των τιμών».
Η τελευταία αποτίμηση έδειξε πληθωρισμό στο 7,7%, περισσότερο από τρεις φορές πάνω από τον στόχο της κεντρικής τράπεζας.
Η αγορά κατοικίας είναι ήδη τεταμένη, η κεντρική τράπεζα έχει αυξήσει τα επιτόκια στο 9,25% και υπάρχουν ανησυχίες ότι οι επερχόμενες μισθολογικές συμφωνίες θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν ένα νοδικό σπιράλ μισθών-τιμών. Η αγορά κατοικίας εξακολουθεί να υποφέρει από έλλειψη επενδύσεων μετά την οικονομική κατάρρευση της χώρας πριν από 15 χρόνια. Τα προβλήματα πλέον επιδεινώνονται από τον τουρισμό, ο οποίος έκτοτε έχει γίνει βασική πηγή συναλλάγματος.
Η κυβέρνηση σχεδιάζει να υποβάλει πρόταση στο κοινοβούλιο τον Φεβρουάριο είτε να αγοράσει όλες τις κατοικίες στο Γκρίνταβικ είτε να πληρώσει τους κατοίκους για την αξία των σπιτιών τους, με τον όρο να επιστρέψουν τα χρήματα αυτά εάν γυρίσουν πίσω.
Η κυβέρνηση εξετάζει επίσης την προμήθεια προκατασκευασμένων κατοικιών και έχει αγοράσει ή αγοράζει 260 διαμερίσματα, σύμφωνα με την πρωθυπουργό. Θα υπάρχουν περιορισμοί στις βραχυχρόνιες ενοικιάσεις που έχουν εμφανιστεί για να εξυπηρετήσουν τον αυξανόμενο τουρισμό σε μια προσπάθεια να επαναχρησιμοποιηθούν κάποια οικήματα ως κατοικίες.
Η κεντρική τράπεζα έχει ήδη σταθμίσει τις επιπτώσεις του ηφαιστείου, με τον διοικητή Άσγκεϊρ Γιόνσον να προειδοποιεί από τον Νοέμβριο ότι περισσότερες δημοσιονομικές δαπάνες θα μπορούσαν να ανεβάσουν περαιτέρω τις τιμές. Στη συνέχεια, η τράπεζα διατήρησε τα επιτόκια σταθερά, μέχρι να εκτιμηθεί ο αντίκτυπος της σεισμικής δραστηριότητας.
Η Ασρούν Χέλγκα Κριστιντοτίρ, πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Γκρίνταβικ, υποστηρίζει την αρωγή της κυβέρνησης για την αγορά των κατοικιών που σήμερα έχουν καταστραφεί.
«Είναι πολύ δύσκολο να βρεις διαμερίσματα και οι τιμές των ενοικίων είναι υψηλές», είπε σε συνέντευξή της την περασμένη εβδομάδα. Η κοινότητα έχει διασκορπιστεί σε όλη τη χώρα, πολλοί μένουν με συγγενείς, σε εξοχικά σπίτια ή ακόμα και σε τρέιλερ στη μέση του χειμώνα, εξήγησε.
«Δεν θα πάμε σπίτι σύντομα — ίσως και για χρόνια», είπε η Κριστιντοτίρ.
