Η Κύπρος έχει ψηφίσει το 60% των νομοθετημάτων που αφορούσαν ορόσημα του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, δηλαδή 23 από τα 38 νομοθετήματα, ανέφερε, την Τρίτη, η Διευθύντρια της Διεύθυνσης Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στη Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης Ανθούλα Σαββίδη.
Σε παρουσίαση στην 3η ετήσια εκδήλωση για το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στη Λευκωσία, η κ. Σαββίδη, είπε ότι από τα 23 νομοθετήματα που έχουν ήδη ψηφιστεί, τα 2 αφορούν στην πράσινη μετάβαση, τα 6 στη μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας και τοπικής αυτοδιοίκησης, τα 3 στην καταπολέμηση της διαφθοράς, τα 4 αφορούν στον χρηματοπιστωτικό τομέα και φορολογικά θέματα, τα 3 σε επενδύσεις και τη διευκόλυνση των αδειοδοτήσεων, τα 3 στην απασχόληση, στην κοινωνική πρόνοια, στην εκπαίδευση και τα υπόλοιπα σε άλλες μεταρρυθμίσεις.
Όσον αφορά την χρηματοοικονομική υλοποίηση του σχεδίου, ανέφερε ότι έχει ενεργοποιηθεί περίπου το 90% του προϋπολογισμού και ένα ποσοστό 55%, €660 εκατομμύρια, έχουν δεσμευτεί για συμβάσεις με αναδόχους ή με τελικούς αποδέκτες. Έγιναν ενισχύσεις στα πλαίσια σχεδίων χορηγιών και ένα ποσό €280 εκατομμυρίων περίπου έχει ήδη πληρωθεί, πολύ πιο ψηλό, όπως είπε, από το ποσό που έχει ληφθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
«Για αυτό και τα αποτελέσματα, η πραγματική υλοποίηση δεν αποτυπώνεται όπως έχει ανατεθεί από την υποβολή των αιτημάτων πληρωμής και την είσπραξη. Αυτό που πρέπει να διασφαλίσουμε είναι στο τέλος του 2026 να έχουν όλα ολοκληρωθεί έγκαιρα», ανέφερε.
Όσον αφορά την επίτευξη των 282 ορόσημων και στόχων του Σχεδίου, ανέφερε ότι 68 από αυτά έχουν ήδη περιληφθεί σε αιτήσεις πληρωμής που αφορούν μέχρι και την τέταρτη δόση χορηγίας. Έχουν ολοκληρωθεί επίσης 34 ορόσημα που εμπίπτουν στις επόμενες δόσεις χορηγίας που θα υποβληθούν το επόμενο χρονικό διάστημα, με την πέμπτη δόση να υποβάλλεται τέλος του χρόνου και την έκτη δόση μέσα του 2025. Τα υπόλοιπα 180, πρόσθεσε, είναι αυτά που είναι σε υλοποίηση στο Υπουργικό Συμβούλιο με διμηνιαία υποβολή σημειωμάτων από τη συντονιστική αρχή, ώστε να γίνονται οι απαιτούμενες παρεμβάσεις όπου χρειάζεται για την έγκαιρη υλοποίηση όλων των οροσήμων.
Όσον αφορά τις πληρωμές ανέφερε ότι εισπράχθηκε συνολικά ένα ποσό €263 εκατομμυρίων και αναμένεται η είσπραξη €152 και ακόμα €77 εκατομμυρίων που αφορούν τη δεύτερη, τρίτη και τέταρτη δόση χορηγίας που έχουν ήδη υποβληθεί. Οι δύο έχουν αξιολογηθεί θετικά με εξαίρεση ένα ορόσημο και η τέταρτη δόση είναι υπό εξέταση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η κ. Σαββίδη είπε, περαιτέρω, ότι μέσω του σχεδίου 30.000 νοικοκυριά έχουν λάβει ενίσχυση για χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Εξ αυτών 3300 είναι ευάλωτοι καταναλωτές ενέργειας. Επίσης υπήρξαν χορηγίες προς 2600 πολίτες για αγορά ηλεκτρικών οχημάτων και σε 70.000 νοικοκυριά για αναβάθμιση της συνδεσιμότητας τους σε δίκτυα υπερύψηλών ταχυτήτων.
Όσον αφορά γενικότερα τον ωφελούμενο πληθυσμό από δημόσιες επενδύσεις, είπε ότι 1200 και πλέον άτομα θα εξυπηρετούνται ετήσια σε νέες εκσυγχρονισμένες εγκαταστάσεις υγειονομικής φροντίδας. Επίσης έχουν εγκατασταθεί φωτοβολταϊκά σε σχολεία, ενώ κάτοικοι επωφελούνται από αντιπλημμυρικά έργα στην περιοχή Λευκωσίας.
Υπήρξαν ακόμα, μεταξύ άλλων, συμμετοχές σε προγράμματα ανάπτυξης ικανοτήτων για την τοπική αυτοδιοίκηση, ενώ μέσα από σχέδια χορηγιών δεκαέξι και πλέον νοσηλευτήρια έχουν λάβει ενίσχυση για αγορά ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού.
Όσον αφορά τους άξονες του σχεδίου είπε ότι όλοι οι άξονες προχωρούν πολύ ικανοποιητικά. Στον άξονα της δημόσιας υγείας και της πολιτικής προστασίας έχει ολοκληρωθεί το 32% των οροσήμων, στην πράσινη μετάβαση έχει ολοκληρωθεί ένα ποσοστό 28% των οροσήμων, στον άξονα για την ανθεκτικότητα και την ανταγωνιστικότητα έχει επιτευχθεί το 46% των στόχων και οροσήμων. Σε ό,τι αφορά τον τέταρτο άξονα για την ψηφιακή μετάβαση ανέφερε ότι έχει ολοκληρωθεί κατά 33%. Στον πέμπτο άξονα που αφορά σε απασχόληση, εκπαίδευση και κοινωνική προστασία, έχει ολοκληρωθεί το 29% των οροσήμων.
Όσον αφορά το νέο κεφάλαιο Repower EU έχει υλοποιηθεί το 13% των οροσήμων με διαμόρφωση ρυθμιστικού πλαισίου για τη λειτουργία ενεργειακών κοινοτήτων, κάτι που βρίσκεται σε εξέλιξη και με αριθμό σχεδίων χορηγιών. Ανέφερε ακόμα ότι αυτή τη στιγμή γίνεται μια νέα τροποποίηση του σχεδίου σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ώστε να διασφαλιστεί η επιτυχής ολοκλήρωση μέχρι το 2026.
Αξιωματούχος της ΕΕ: Ισχυρή πρόοδος από την Κύπρο, αλλά παραμένουν προκλήσεις
Η Γενική Διευθύντρια της Ομάδας Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Celine Gauer, επαίνεσε την Κύπρο για την πρόοδο που σημειώνει στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ, αλλά υπογράμμισε τις σημαντικές προκλήσεις που απομένουν καθώς πλησιάζει η προθεσμία του 2026.
Στην ομιλία της στην εκδήλωση, η κ. Gauer αναφέρθηκε στα επιτεύγματα αλλά και στις προκλήσεις του Μηχανισμού Ανάκαμψης της ΕΕ, με έμφαση στην Κύπρο. Παρότι η ΕΕ έχει ήδη εκταμιεύσει €267 δισ. ευρώ—το 50% των επιχορηγήσεων και το 41% του συνολικού ποσού—η Κύπρος έχει απορροφήσει μόνο το 22% των διαθέσιμων κονδυλίων, ανέφερε. Ωστόσο, εξέφρασε την αισιοδοξία ότι η χώρα θα καλύψει τη διαφορά έως τις αρχές του επόμενου έτους, φτάνοντας στο 50%.
Η κ.Gauer τόνισε ότι η πρόοδος που έχει επιτευχθεί έως τώρα αντικατοπτρίζει τη σκληρή δουλειά που γίνεται για την επίτευξη των στόχων ανάκαμψης.
«Οι αριθμοί που αναφέρθηκαν από τους Υπουργούς είναι μόνο ένα στοιχείο. Αυτό που έχει σημασία είναι τι αντιπροσωπεύουν», δήλωσε, αναδεικνύοντας τις φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που γίνονται και που απαντούν όχι μόνο στις συνέπειες της πανδημίας, αλλά και ενισχύουν την ανθεκτικότητα της οικονομίας.
Αναφέρθηκε σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις, όπως η καταπολέμηση της διαφθοράς στην Κύπρο, όπως επεσήμανε, καθώς και στις προσπάθειες επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, που ήδη αποδίδουν, με περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια να εισάγεται στο δίκτυο.
Η Gauer επαίνεσε επίσης την Κύπρο για τα ισχυρά συστήματα ελέγχου και διαφάνειας στη χρήση των ευρωπαϊκών κονδυλίων, ενώ επεσήμανε ότι παραμένουν σημαντικές προκλήσεις. Όπως είπε, η προθεσμία του 2026 για την ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων πλησιάζει, και η Κύπρος, όπως και άλλα κράτη μέλη, θα πρέπει να υποβάλει την τελική της αίτηση πληρωμής έως τότε.
Παρότι το 60% των μεταρρυθμίσεων έχουν ήδη περάσει από τη Βουλή, σημείωσε, το υπόλοιπο 40% είναι κρίσιμο και απαιτεί μεγάλες προσπάθειες. Μεταξύ των προκλήσεων που ανέφερε είναι η προσχολική εκπαίδευση, η διαχείριση υδάτων και η φορολογική μεταρρύθμιση.
Τέλος, η κ .Gauer σημείωσε ότι η ανάγκη για επενδύσεις στην κλιματική αλλαγή και την ανταγωνιστικότητα θα συνεχιστεί και μετά το 2026, και τόνισε τη σημασία της συνεργασίας όλων των εμπλεκόμενων φορέων για την επιτυχή ολοκλήρωση του σχεδίου.
