Ξηρασίες, πυρκαγιές, πλημμύρες και άλλες θεομηνίες που οφείλονται στην καταστροφή του περιβάλλοντος θα μπορούσαν να κοστίσουν έως και το 5% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης έως το έτος 2030, προειδοποίησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με ανάρτηση στην ιστοσελίδα της το βράδυ της Τρίτης. Η ΕΚΤ σημειώνει ότι ένα τέτοιο σοκ θα ανέτρεπε τις προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για την ανάπτυξη στην περιοχή, οι οποίες επί του παρόντος χρησιμεύουν στην Τράπεζα ως σενάριο αναφοράς.
Θα παρατηρούσε κανείς ότι οι 17 χώρες του ευρώ που μετέχουν και στο ΝΑΤΟ (συνυπολογίζεται η Βουλγαρία που θα υιοθετήσει το κοινό νόμισμα την 1η Ιανουαρίου 2026) και οι οποίες συμφώνησαν να διαθέσουν το 5% του ΑΕΠ τους για να θωρακίσουν την άμυνά τους, θα πρέπει να προσθέσουν και ένα «επασφάλιστρο» 5% για να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης. Οι υπόλοιπες 4 χώρες που δεν μετέχουν στη Συμμαχία (Αυστρία, Ιρλανδία, Κύπρος και Μάλτα) θα επιβαρυνθούν μόνο με το κόστος από τις αναμενόμενες θεομηνίες το διάστημα 2026-2030.
Αφύπνιση συνειδήσεων
Για να καταλήξει στην εξόχως ανησυχητική εκτίμηση για το κόστος της κλιματικής κρίσης σε ορίζοντα πενταετίας η ΕΚΤ βασίστηκε στα διάφορα σενάρια, από το καλύτερο έως το χειρότερο, που εκπόνησε το διεθνές δίκτυο NGFS.
Το NGFS δημιουργήθηκε το 2017 μετά την COP21 με επίκεντρο την ΕΚΤ, την Τράπεζα της Αγγλίας, την Κεντρική Τράπεζα της Ιαπωνίας και περισσότερες από 130 ρυθμιστικές αρχές και οργανώσεις από όλο τον κόσμο. Στόχος του δικτύου είναι «η ενσωμάτωση των κλιματικών κινδύνων στη χρηματοπιστωτική ρύθμιση και την πράσινη χρηματοδότηση», όπως εξηγεί το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP).
Στο πλαίσιο του χειρότερου σεναρίου οι προβλέψεις της ΕΚΤ προϋποθέτουν ακραία περιβαλλοντικά σοκ τα οποία στατιστικά συμβαίνουν όχι κάθε πενταετία, αλλά μία φορά κάθε πενήντα χρόνια. Η Ευρωτράπεζα διαπιστώνει όμως ότι με την τεράστια και ανεξέλεγκτη κλιματική επιβάρυνση των τελευταίων ετών οι θεομηνίες συμβαίνουν όλο και πιο συχνά.
Εν πάσει περιπτώσει, δεδηλωμένος στόχος της ΕΚΤ είναι να ευαισθητοποιήσει τους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς λήψης αποφάσεων σχετικά με τις πιθανές οικονομικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Περισσότερο από τις μακροπρόθεσμες προσομοιώσεις που έως τώρα ήταν διαθέσιμες και έχουν χρονικό ορίζοντα τα μέσα του αιώνα (2050), τα νέα σενάρια που περιορίζονται στο 2030 έχουν ως στόχο «να ταράξουν τις συνειδήσεις τώρα», όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά.
Το χειρότερο σενάριο, εξάλλου, το οποίο επηρέασε πολύ την ανατριχιαστική πρόβλεψη για κόστος 5% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ εξαιτίας των επικείμενων φυσικών καταστροφών, ονομάζεται «Καταστροφές και Στασιμότητα Πολιτικής» και συνδυάζει ακραία κύματα καύσωνα, ξηρασίες και πυρκαγιές που ξεκινούν το 2026 και επίσης εκτεταμένες καταιγίδες και πλημμύρες που, βάσει του μοντέλου ανάλυσης, θα ακολουθήσουν.
Παραγωγικότητα και υποδομές
Πώς όμως θα «φανεί» η πτώση του ΑΕΠ κατά 5% έως το 2030 για την οποία προειδοποιούν οι υπηρεσίες της κυρίας Λαγκάρντ; Και πού θα οφείλεται αυτή η απώλεια; «Το οικονομικό αποτέλεσμα της περιβαλλοντικής έκπτωσης θα είναι η μείωση της παραγωγικότητας λόγω των υψηλών θερμοκρασιών και η μαζική καταστροφή των υποδομών δημόσιου και ιδιωτικού χαρακτήρα, όπως είναι οι δρόμοι, οι γέφυρες, εργοστάσια κ.λπ.», σημειώνεται στην έκθεση.
Επίσης, ιδιαίτερα αντιαναπτυξιακή θα είναι η συνεπαγόμενη αύξηση του πληθωρισμού και των επιτοκίων, διότι και το κόστος των πιστώσεων θα πάρει την ανιούσα για τους πιο εκτεθειμένους τομείς. Η έκθεση σημειώνει επίσης ότι στο καταστροφικό σενάριο που επεξεργάστηκε το δίκτυο NGFS, σημαντική αύξηση αναμένεται και στο κόστος ασφάλισης των υποδομών και των περιουσιακών στοιχείων γενικότερα. Και τα υψηλά ασφάλιστρα περιορίζουν δραστικά τα περιθώρια κερδών και τις επενδύσεις.
«Δρόμος προς το Παρίσι»
Αντίθετα, ένα αισιόδοξο σενάριο προϋποθέτει μια ταχεία και συντονισμένη μετάβαση στην ουδετερότητα του άνθρακα, σύμφωνα με τη Συμφωνία του Παρισιού του 2015 – γι’ αυτό και οι συντάκτες της έκθεσης ονόμασαν το σενάριο αυτό «αυτοκινητόδρομος προς το Παρίσι».
Βάσει του αισιόδοξου μοντέλου, αν γινουν μαζικές επενδύσεις σε πράσινες τεχνολογίες – κάτι που προτείνουν εξάλλου ως επιτακτική ανάγκη, μαζί με τις δαπάνες για την άμυνα, και οι περιβόητες εκθέσεις Ντράγκι και Λέτα – η ανάπτυξη στην Ευρωζώνη θα μπορούσε ακόμη και να ενισχυθεί ελαφρώς. Και ο πληθωρισμός να συγκρατηθεί.
Όπως αναφέρει το AFP, τα νέα δεδομένα από τις διαπιστώσεις του δικτύου NGFS θα τροφοδοτήσουν μελλοντικά τεστ αντοχής για το κλίμα και τη βιωσιμότητα που θα διεξάγει η ΕΚΤ στις τράπεζες της Ευρωζώνης.
Πηγή: ΟΤ
