Σε αναβάθμιση της οργανωτικής δομής της σε επαγγελματική, από επιστημονική, με μηδενικό δημοσιονομικό κόστος, ύστερα από σχετική έγκριση από τον Υπουργό Οικονομικών τον Οκτώβριο του 2025, προχωρεί η Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου, όπως ανέφερε ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών, η Έφορος Εσωτερικού Ελέγχου Άννα Ζαβού-Χριστοφόρου.
Παρουσιάζοντας τον προϋπολογισμό της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου για το 2026, ο οποίος προβλέπει συνολικές δαπάνες €2.946.197, εκ των οποίων €2.537.977 αφορούν δαπάνες προσωπικού, η κ. Χριστοφόρου είπε ότι «στόχος της αναβάθμισης είναι η ενίσχυση της λειτουργικότητας, της εξειδίκευσης και της αποτελεσματικότητας της Υπηρεσίας, καθώς και η περαιτέρω ενδυνάμωση του ρόλου της στην ανάπτυξη και εμπέδωση ενός σταθερού και αποτελεσματικού Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου, που θα αποτελέσει τη ραχοκοκαλιά της πρόληψης μέσω της ορθής διαχείρισης κινδύνων».
Αναφέροντας ότι «η αναβάθμιση αυτή έχει μηδενικό δημοσιονομικό κόστος», η Έφορος είπε ότι οι σχετικές ρυθμίσεις που αφορούν τη μετάβαση της Υπηρεσίας στην επαγγελματική δομή προβλέπεται να περιληφθούν από το Υπουργείο Οικονομικών στις τροποποιήσεις του Προϋπολογισμού 2026, οι οποίες θα υποβληθούν σε πρώτη φάση στο Υπουργικό Συμβούλιο για έγκριση και στη συνέχεια στη Βουλή των Αντιπροσώπων, πριν από τη ψήφιση του Προϋπολογισμού.
Σημείωσε ότι μέχρι και το 2025 και όπως αποτυπώνεται και στο πρώτο προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού του 2026, οι οργανικές θέσεις της Υπηρεσίας ανήκαν στην επιστημονική δομή θέσεων και ανέρχονταν συνολικά σε σαράντα (40).
Σύμφωνα με την Έφορο, οι βασικοί πυλώνες στους οποίους στηρίχθηκε το αίτημα για αναβάθμιση συμπεριέλαβαν την σύγκριση προσωπικού της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου με άλλα Τμήματα και Υπηρεσίες του Δημοσίων (που παρόλο που κατέχει τα ίδια προσόντα με αυτά των υπαλλήλων της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, του Γενικού Λογιστηρίου, του Τμήματος Φορολογίας κτλ, εντούτοις είναι τοποθετημένο σε χαμηλότερες κλίμακες με μειωμένες προοπτικές ανέλιξης), τον αναβαθμισμένο ρόλο και αρμοδιότητες της Υπηρεσίας (για την εκπλήρωση του/ων οποίου/ων απαιτείται εξειδίκευση και επαγγελματικό προσωπικό) και την ενίσχυση και ενδυνάμωση των Συστημάτων Διαχείρισης και Ελέγχου (μέσω της εμπλοκής επαγγελματιών στον έλεγχο).
Σε παρατήρηση ότι θα έπρεπε να υπάρχει προσωπικό της υπηρεσίας σε κάθε Υπουργείο για να ελέγχει και να λογοδοτεί στην Έφορο, γιατί διαφορετικά δεν θα μπορεί η Υπηρεσία να κάνει την δουλειά της, η κ. Χριστοφόρου είπε ότι «δεν μπορούσαμε (μέχρι τώρα) να έχουμε 15 άτομα ελεγκτές για να μπουν σε κάθε Υπουργείο» για να ελέγχουν και πρόσθεσε ότι από τα 36 άτομα το 50% είναι στα ευρωπαϊκά προγράμματα, ενώ τρία άτομα είναι στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και τους υπόλοιπους 5 – 6 «προσπαθούμε να τους βάλουμε στις μονάδες για να έχουμε πολλαπλάσιο αποτέλεσμα».
«Τώρα με την αναβάθμιση ελπίζουμε να καταφέρουμε να στελεχωθούμε και να τοποθετήσουμε ένα άτομο σε κάθε Υπουργείο», υπογράμμισε.
Σε σχέση με την διεύρυνση των καθηκόντων της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου, η κ. Χριστοφόρου είπε ότι η Υπηρεσία δεν έχει πρόβλημα να προβαίνει σε έλεγχο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα φθάνει να διαθέτει τους αναγκαίους πόρους για να το πράξει.
Αναφορικά με το ποσό των προϋπολογισθεισών δαπανών, η Έφορος Εσωτερικού Ελέγχου είπε ότι είναι χαμηλότερο από το ανώτατο όριο δαπανών που καθορίστηκε για την Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου (€3.129.567) κατά περίπου 5,86% (€183.270).
Περαιτέρω, σε σχέση με τη χρηματοδότηση των δαπανών της Υπηρεσίας, η Έφορος ανέφερε ότι η Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου, ως Αρχή Ελέγχου για τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα στην Κύπρο, χρηματοδοτείται μέσω Τεχνικής Βοήθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πρόσθεσε ότι η εν λόγω χρηματοδότηση καλύπτει σημαντικό μέρος των προϋπολογιζόμενων δαπανών της Υπηρεσίας που αφορούν Μισθούς, Ενοίκια, Συμμετοχές σε Σεμινάρια και Συνέδρια, Αγορά Ελεγκτικών Υπηρεσιών από τον Ιδιωτικό Τομέα, καθώς και Αγορά Μηχανογραφικού Εξοπλισμού.
Η κ. Χριστοφόρου είπε ακόμη ότι στο πλαίσιο της νέας Προγραμματικής Περιόδου 2021 – 2027, το συνολικό ύψος της Τεχνικής Βοήθειας ανέρχεται σε περίπου €6.900.000 για περίοδο 108 μηνών (1/1/2021-31/12/2029), ποσό που αντιστοιχεί σε περίπου €767.000 ετησίως.
Αναφορικά με τη μείωση των συνολικών προϋπολογιζόμενων δαπανών το 2026, σε σχέση με το 2025 κατά 5,21% (€161.952), η κ. Χριστοφόρου είπε ότι αυτό οφείλεται κυρίως στη μείωση των δαπανών σχετιζόμενων με την Αγορά Υπηρεσιών για ελέγχους συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων, κατά €200.000.
Σημείωσε ότι η μείωση αυτή οφείλεται στη μεταφορά των συγκεκριμένων δαπανών στους προϋπολογισμούς της Γενικής Διεύθυνσης Ανάπτυξης (€165.000) και της Διεύθυνσης Ευρωπαϊκών Ταμείων του Υπουργείου Εσωτερικών (€35.000).
Ανέφερε επίσης ότι οι υπόλοιπες €10.000 που παραμένουν στην Αγορά Υπηρεσιών, σχετίζονται με τη διενέργεια εξειδικευμένου ελέγχου βασισμένου στο Cybersecurity Maturity Model της Αρχής Ψηφιακής Ασφάλειας, που θα πρέπει να διεξαχθεί στην Υπηρεσία ως Κρίσιμη Υποδομή του Κράτους.
Επίσης, οφείλεται στην αύξηση της δαπάνης για ενοίκια κατά περίπου €32.000, λόγω αναπροσαρμογής του ενοικιαστηρίου που τέθηκε σε ισχύ από 1/9/2024.
Τέλος, ανέφερε σε σχέση με την πιο πάνω αύξηση, ότι υποβλήθηκε αίτημα για πρόσθετες πιστώσεις στον Προϋπολογισμό 2025, μέσω επιστολής της Εφόρου Εσωτερικού Ελέγχου ημερομηνίας 18 Σεπτεμβρίου 2025 προς το Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Οικονομικών.
Σε δηλώσεις μετά τη συνεδρία, ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Αντρέας Καυκαλιάς είπε ότι «η Έφορος Εσωτερικού Ελέγχου έκανε λόγο στην Επιτροπή για αδυναμία σωστής διαχείρισης κινδύνων, για μη σωστό σύστημα εσωτερικών ελέγχων εντός των Υπουργείων».
Ανέφερε ότι σε σχετική ερώτηση που υπέβαλε «για το ποια ήταν η θέση της Υπηρεσίας στις αποφάσεις που λήφθηκαν για το έργο του τερματικού φυσικού αερίου στο Βασιλικό, η απάντηση που πήραμε ήταν ότι λόγω των πιο πάνω αδυναμιών στις οποίες αναφέρθηκα και της υποστελέχωσης της υπηρεσίας, δεν είχε εμπλακεί η Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου στο θέμα».
«Την ίδια ώρα τα ίδια ακούσαμε και για τους ελέγχους σε σχέση με τον βαθμό συμμόρφωσης των κρατικών υπηρεσιών αναφορικά με τα μέτρα ασφαλείας που καθορίζονται από την αρχή Ψηφιακής Ασφάλειας για κρίσιμες υποδομές του δημοσίου», πρόσθεσε.
Είπε ότι η απάντηση ήταν ότι «δεν έγιναν οι έλεγχοι που έπρεπε να γίνουν» και πρόσθεσε πως «αυτά συμβαίνουν την ώρα που ο Υπουργός Οικονομικών συμπεριλαμβάνει στους κυριότερους κινδύνους για την οικονομία της χώρας την ενδεχόμενη επιβολή προστίμων, λόγω μη συμμόρφωσης με το κοινοτικό κεκτημένο – ήταν συγκεκριμένη αναφορά και για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων».
Ο κ. Καυκαλιάς είπε ότι «μέσα στους λόγους και στα μεγάλα προβλήματα και κινδύνους για την οικονομία, συμπεριλαμβάνεται γενικότερα και η πορεία μεγάλων έργων, όπως είναι το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης».
Συμπερασματικά, όπως είπε ο κ. Καυκαλιάς, «διαπιστώνουμε ότι η μη στήριξη και η μη αποτελεσματική λειτουργία της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου, ως αποτέλεσμα της μη στήριξης από την Κυβέρνηση, στοιχίζει πάρα πολύ για τον φορολογούμενο πολίτη».
