Στην εξαγγελία δύο επενδυτικής φύσεως παρεμβάσεων, οι οποίες θα προκηρυχθούν έως τα τέλη Ιουλίου με συνολικό ποσό €10 εκατ., προέβη η Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Μαρία Παναγιώτου, κατά τη διάρκεια δημοσιογραφικής διάσκεψης που παρέθεσε την Πέμπτη στο κέντρο της Λευκωσίας με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 20 ετών εφαρμογής της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) στην Κύπρο, ενώ προέβη επίσης και σε ενημέρωση για τον προγραμματισμό των επόμενων προκηρύξεων στο πλαίσιο του Στρατηγικού Σχεδίου ΚΑΠ 2023-2027 για το 2024.
Σύμφωνα με την Υπουργό, η νέα προκήρυξη καλύπτει επενδύσεις συνολικών δαπανών από €5.000 μέχρι €80.000, με το ποσοστό ενίσχυσης να ανέρχεται στο 80% της συνολικής επιλέξιμης δαπάνης.
Σε δηλώσεις της προς τους εκπροσώπους του Τύπου πριν από την έναρξη της διάσκεψης, η κ. Παναγιώτου είπε ότι η Κοινή Αγροτική Πολιτική από το 2004 έχει προσφέρει στον πρωτογενή τομέα και τον αγροτικό κόσμο 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ ώστε να μπορέσει να αναπτυχθεί, να αποκτήσει υποδομές και να αποκτήσει τη θέση που όλοι θέλουμε να έχει ο πρωτογενής τομέας, προσθέτοντας πως «έχουμε δρόμο να διανύσουμε ακόμα, αλλά είμαστε εδώ με νέα σχέδια για να συνεχίσουμε να στηρίζουμε τους αγρότες και τις αγρότισσές μας».
«Σήμερα, με αφορμή τα 20 χρόνια της ΚΑΠ, εξαγγέλλουμε και το μικρό επενδυτικό, όπως είναι γνωστό στους γεωργούς μας, το οποίο θα εξαγγελθεί στο τέλος του μήνα, 31 Ιουλίου, με ένα φάκελο 10 εκατομμυρίων ευρώ, όπου θα δώσει στους αγρότες και τις αγρότισσες τη δυνατότητα να κάνουν επενδύσεις μέχρι 80.000 ευρώ σε υποδομές και σε μια σειρά από άλλα έξυπνα αρδευτικά συστήματα, εργαλεία που θα αφορούν τους αιγοπροβατοτροφίας και όλα εκείνα τα οποία χρειάζονται για να μας πάρουν στο μεγάλο επενδυτικό που θα εξαγγείλουμε το φθινόπωρο, όπου όλα αυτά ουσιαστικά δείχνουν και τις προτεραιότητες που έχουμε θέσει», ανέφερε σχετικά.
Προσέθεσε ότι στόχος του Υπουργείου είναι οι αγρότες να αποκτήσουν υποδομές για να μπορούν να έχουν στο μέγιστο δυνατό βαθμό αυτά που χρειάζονται για να οδηγηθούν σε απεξάρτηση από τις καιρικές συνθήκες, βελτίωση της ποιότητας της παραγωγής και αύξηση της παραγωγής γενικότερα.
Στην παρουσίαση που ακολούθησε, η κ. Παναγιώτου προέβη σε ανασκόπηση του έργου που παρήχθη κατά τη διάρκεια της τελευταίας εικοσαετίας, ενώ παρουσίασε και τους σχεδιασμούς του Υπουργείου για το άμεσο μέλλον στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής και τις προγραμματιζόμενες προκηρύξεις του Στρατηγικού Σχεδίου ΚΑΠ 2023-2027.
Σύμφωνα με την Υπουργό, από το 2004 μέχρι και σήμερα έχουν ολοκληρωθεί τρεις προγραμματικές περίοδοι και βρισκόμαστε πλέον στην τέταρτη. Όπως ανέφερε, η ΚΑΠ αποτελεί μια πολύπλευρη και πολυδιάστατη πολιτική που επιδιώκει να συμβάλει στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του πρωτογενούς τομέα, την προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας, καθώς και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στην ύπαιθρο και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης.
Προσέθεσε ότι στο διάστημα αυτό προς εξυπηρέτηση των παραπάνω στόχων έχουν επιχορηγηθεί επενδύσεις από γεωργούς, έργα υποδομής στην ύπαιθρο και παραχωρούνται ετησίως ενισχύσεις μέσα από τα εκταρικά μέτρα σε πέραν των 30.000 αιτητών, ενώ εκτός από την χρηματοδότηση και υλοποίηση έργων με σημαντικό αντίκτυπο στην κυπριακή ύπαιθρο ανέδειξε και τη δικτύωση των φορέων που σχετίζονται με την ανάπτυξη της υπαίθρου μέσω της σύστασης και της λειτουργίας του Εθνικού Αγροτικού Δικτύου, το οποίο, όπως είπε, έφερε κοντά φορείς, αγρότες, ερευνητικά και ακαδημαϊκά ιδρύματα, περιβαλλοντικές οργανώσεις, βιοτεχνίες τροφίμων και δημόσιους φορείς.
Στάθηκε επίσης στη δραστηριοποίηση των τεσσάρων Ομάδων Τοπικής Δράσης στο πλαίσιο του LEADER, η οποία, όπως είπε, δημιουργεί προστιθέμενη αξία στις αγροτικές περιοχές και συμβάλει καθοριστικά στην ανάπτυξη της υπαίθρου, καθώς και στη σταδιακή κατοχύρωση πολλών κυπριακών προϊόντων ως Προϊόντα με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης και Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη, αρχίζοντας με το Λουκούμι Γεροσκήπου και φτάνοντας μέχρι το Χαλλούμι και το Χαλίτζι Τυλληρίας.
Το θετικό αποτύπωμα των παρεμβάσεων της ΚΑΠ στην κυπριακή κοινωνία και αγροτική οικονομία είναι τεράστιο, συνέχισε η Υπουργός, προσθέτοντας πως κατά τη γνώμη της το μεγαλύτερο επίτευγμα αφορά στην αλλαγή νοοτροπίας στον αγροτικό κόσμο και την κοινωνία, την ανάπτυξη ευρωπαϊκής κουλτούρας και κουλτούρας συνεργασίας και την εμπέδωση από όλους των βασικών αρχών του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, ενώ έννοιες όπως η προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας, η κυκλική οικονομία, η διαχείριση των γεωργικών γαιών με πρακτικές φιλικές προς το περιβάλλον, η ευημερία των ζώων, η ασφάλεια τροφίμων και η παραγωγή τροφίμων υψηλής ποιότητας έχουν πλέον γίνει βίωμα για τους αγρότες αλλά και την ευρύτερη κοινωνία.
Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει πλέον εξέλθει από την πρώτη μεταενταξιακή φάση και έχει φτάσει όχι μόνο στο επίπεδο της πλήρους και ενεργούς συμμετοχής στα ευρωπαϊκά δρώμενα αλλά έχει ενεργό και πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής πολιτικής, ανέφερε στη συνέχεια η κ. Παναγιώτου, προσθέτοντας ότι το Υπουργείο Γεωργίας πρωτοστατεί στις προσπάθειες απλοποίησης της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, υποβάλει εποικοδομητικές θέσεις, δημιουργεί συνεργασίες και συνέργειες με άλλα κράτη μέλη και ενεργεί με τρόπο ώστε να υιοθετούνται πολιτικές προς όφελος των Κυπρίων, πρωτίστως, αγροτών
Συμπλήρωσε πως η Κύπρος προεδρεύει για το έτος 2024 της συνεργασίας EUMED 9, των εννέα κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που βρέχονται από τη Μεσόγειο Θάλασσα, έχοντας αξιοποιήσει την ευκαιρία αυτή οργανώνοντας μηνιαίες συναντήσεις των 9 Υπουργών πριν ή μετά τις συνεδριάσεις του Συμβουλίου Υπουργών Γεωργίας της ΕΕ, συμβάλλοντας στον συντονισμό των θέσεων και την αύξηση της διαπραγματευτικής τους ισχύος ενώπιων του Συμβουλίου, επιτυγχάνοντας ευνοϊκότατες αλλαγές προς όφελος των αγροτών στο πλαίσιο της αναθεώρησης του κανονιστικού πλαισίου της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής που δημοσιεύτηκε πριν από λίγες μέρες, όπως η εξαίρεση των μικρών γεωργών (μέχρι 10 εκτάρια) από τους ελέγχους και τις πιθανές κυρώσεις στο πλαίσιο της αιρεσιμότητας.
Ανέφερε επίσης ότι η Κύπρος θα φιλοξενήσει τη φετινή συνάντηση της EUMED 9 μεταξύ 1 και 3 Σεπτεμβριου, στην οποία θα παρευρεθεί και ο Ευρωπαίος Επίτροπος Γεωργίας.
Σύμφωνα με την Υπουργό, με την ευκαιρία της επετείου των 20 χρόνων εφαρμογής της ΚΑΠ στην Κύπρο, έχει οργανωθεί ειδική εκστρατεία προώθησης, η οποία περιλαμβάνει δράσεις όπως τηλεοπτικά φιλμάκια τα οποία θα προωθηθούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα ΜΜΕ, συνεργασία με το Τμήμα Ταχυδρομικών Υπηρεσιών για δημιουργία επετειακού γραμματοσήμου, συνεργασία με την Υπηρεσία Κυπριακής Χειροτεχνίας για αναμνηστικά δώρα και πραγματοποίηση εκδηλώσεων και ημερίδων κατά τη διάρκεια του έτους, όπως ειδικές ημερίδες για την ντόπια φυλή των βοωειδών, την ανάπτυξη της γυναικείας επιχειρηματικότητας σε περιοχές της υπαίθρου, τη στήριξη άλλων θεματικών εκδηλώσεων που αφορούν τους νέους και την ενασχόλησή τους με τον πρωτογενή τομέα και την προβολή των θετικών επιπτώσεων από την εφαρμογή της ΚΑΠ στην Κύπρο.
Αναφορικά με τις νέες προκηρύξεις των παρεμβάσεων του Στρατηγικού Σχεδίου ΚΑΠ 2023-2027, η κ. Παναγιώτου είπε πως το Υπουργείο Γεωργίας θα δημοσιεύσει εντός του Ιουλίου κοινή προκήρυξη δύο επενδυτικής φύσεως παρεμβάσεων, συνολικού ύψους €10 εκατ.
Όπως ανέφερε, η νέα προκήρυξη περιλαμβάνει προτεραιότητες όπως οι επενδύσεις σε περιοχές με υψόμετρο από 400 μέτρα και άνω και περιοχές ΕΣΑΟΚ για επαγγελματίες και η επαγγελματίες (€3 εκατ.), επενδύσεις στην περιοχή Τηλλυρίας (€500 χιλ.), επενδύσεις σε ΑΠΕ καθώς και σε δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας για επαγγελματίες γεωργούς (€3 εκατ.), συστήματα ενεργητικής προστασίας των καλλιεργειών με έμφαση στην αντιχαλαζική και αντιβρόχινη προστασία (€2 εκατ.), ειδική στοχευμένη παρέμβαση για αγορά συσκευών τεχνητού θηλασμού στην αιγοπροβατοτροφία (€500 χιλ.), τη δημιουργία δικτυοκηπίων στα ορεινά και ημιορεινά για την παραγωγή λαχανικών (€500 χιλ.) και την προώθηση της εφαρμογής έξυπνων συστημάτων άρδευσης (€500 χιλ.).
Προσέθεσε ότι η νέα προκήρυξη καλύπτει επενδύσεις με συνολική επένδυση από €5 μέχρι €80 χιλιάδες, ενώ τα ποσοστά ενίσχυσης είναι αυξημένα σε σχέση με προηγούμενες προκηρύξεις, με το ποσοστό ενίσχυσης για τις περιβαλλοντικές δράσεις (π.χ. φωτοβολταικά, αντιχαλαζικά, έξυπνα συστήματα άρδευσης) να ανέρχεται στο 80% της συνολικής επιλέξιμης δαπάνης, ενώ αύξηση των ποσοστών ενίσχυσης προβλέπεται και για τις υπόλοιπες δράσεις, αφού το ελάχιστο ποσοστό επένδυσης ανέρχεται στο 60% (και 65% για τους νέους ηλικίας κάτω των 41 ετών).
Συμπλήρωσε ότι αναμένεται επίσης μια σειρά πρόσθετων προκηρύξεων, όπως η προκήρυξη παρέμβασης για την προώθηση της κυκλικής οικονομίας και άλλων περιβαλλοντικών υποδομών στον πρωτογενή τομέα με στόχο τη μείωση του κόστους ενέργειας για την άντληση νερού από αρδευτικά τμήματα, συνδέσμους και άλλους συναφείς φορείς, ενώ στις προσεχείς προκηρύξεις περιλαμβάνεται επίσης η παροχή ενίσχυσης για αγορά θρυμματιστών από συμπλέγματα κοινοτήτων που γειτνιάζουν με δασικές περιοχές ως μέτρο πρόληψης της εξάπλωσης πυρκαγιών. Προγραμματίζεται επίσης εντός του έτους η προκήρυξη παρέμβασης προς ενίσχυση της πρώτης εγκατάστασης νέων γεωργών.
Της παρουσίασης της κ. Παναγιώτου προηγήθηκε σύντομος χαιρετισμός του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Γεωργίας Ανδρέα Γρηγορίου, ο οποίος αναφέρθηκε στο όραμα του Υπουργείου για μια αειφόρο, «πράσινη» και «καθαρή» Κύπρο, μέσα από την ενσωμάτωση των αρχών της βιώσιμης ανάπτυξης στη γεωργία, την προστασία του περιβάλλοντος και την αειφόρο διαχείριση των φυσικών πόρων, η οποία θα οδηγεί παράλληλα στη δημιουργία νέων ευκαιριών απασχόλησης και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών.
Προσέθεσε πως ακρογωνιαίο λίθο αυτής της προσπάθειας αποτελεί η υλοποίηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χαρακτηρίζοντας τη συμβολή των δύο Ταμείων της ΚΑΠ, του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ), καθώς και της αντίστοιχης εθνικής συνεισφοράς μέσω του κρατικού προϋπολογισμού, ως κεφαλαιώδους σημασίας για την αναστροφή της πορείας υποβάθμισης των αγροτικών περιοχών.
Συμπλήρωσε ότι το θετικό αποτύπωμα της παραχώρησης στους αγρότες και την ύπαιθρο συνολικού ποσού πέραν του €1,8 δισ. από το 2004 μέχρι και σήμερα, μέσα από μια πλειάδα πολύπλευρων παρεμβάσεων που αντιμετωπίζουν σφαιρικά της ανάγκες της κυπριακής υπαίθρου, είναι πλέον εμφανές.
Κλείνοντας, έκανε αναφορά στον σημαντικό, όπως είπε, ρόλο του θεσμού της Επιτροπής Παρακολούθησης των εκάστοτε Προγραμμάτων Αγροτικής Ανάπτυξης, στην οποία συμμετέχουν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, περιλαμβανομένων των αρμοδίων Υπουργείων και Τμημάτων, των Αγροτικών Οργανώσεων και άλλων εταίρων, προσθέτοντας ότι η συνεισφορά της Επιτροπής Παρακολούθησης είναι τεράστια και εξαιρετικής σημασίας σε σχέση με την ομαλή εφαρμογή της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής στη χώρα, και επεσήμανε ότι όλες οι Ετήσιες Εκθέσεις που υποβάλλονται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς και όλες οι τροποποιήσεις τυγχάνουν διαβούλευσης με τα μέλη της Επιτροπής Παρακολούθησης, με τις εποικοδομητικές συνεισφορές των μελών να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη, να συνδιαμορφώνουν τον στρατηγικό σχεδιασμό της αγροτικής πολιτικής και συμβάλουν στην επίλυση προβλημάτων που εντοπίζονται.
Στη σύντομη συζήτηση που ακολούθησε η Υπουργός Γεωργίας ανέφερε ότι γίνονται συνεχώς προσπάθειες για καλύτερο συντονισμό μεταξύ διαφορετικών κρατικών υπηρεσιών, εστίασε εκ νέου στην προτεραιότητα που δίνει η ΚΑΠ στη δημιουργία νέων και τη βελτίωση υφιστάμενων γεωργικών υποδομών, ενώ έκανε αναφορά και στη συνεργασία με ακαδημαϊκά ιδρύματα της Κύπρου και του εξωτερικού με στόχο τη βελτίωση των χρησιμοποιούμενων μεθόδων και την ανταλλαγή τεχνογνωσίας.
