Η Κύπρος κατέγραψε μικρή βελτίωση στην κατάταξη ανταγωνιστικότητας του IMD World Competitiveness Center, ανεβαίνοντας από την 45η θέση στην 43η, ανάμεσα σε 67 χώρες που αξιολογούνται, αναφέρεται σε ανακοίνωση του Κέντρου Οικονομικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Κύπρου, το οποίο μαζί με την Ομοσπονδία Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ) είναι συνεργαζόμενοι φορείς του Παγκόσμιου Κέντρου Ανταγωνιστικότητας, της Σχολής Διοίκησης Επιχειρήσεων IMD στην Ελβετία.
Το Κέντρο δημοσίευσε την έκδοση IMD World Competitiveness Yearbook 2024 στην οποία αξιολογείται η ανταγωνιστικότητα 67 οικονομιών. Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση του ΠΚ η φετινή άνοδος της Κύπρου οφείλεται κυρίως στη σημαντική βελτίωση σε όρους οικονομικής επίδοσης, πρωτίστως ως αποτέλεσμα αυξημένων ροών άμεσων ξένων επενδύσεων προς τη χώρα.
Οι μεγάλες διακυμάνσεις στις ροές άμεσων επενδύσεων από έτος σε έτος, αλλά και το ύψος των επενδυτικών ροών σε σχέση με το μέγεθος της οικονομίας επιδρούν στην κατάταξη της χώρας (μέσω της οικονομικής επίδοσης), καθιστώντας τη σχετικά ευμετάβλητη.
Στη βελτιωμένη οικονομική επίδοση της Κύπρου κατά τη φετινή αξιολόγηση συνέβαλαν επίσης ο υψηλός ρυθμός αύξησης επενδύσεων πάγιου κεφαλαίου, οι εξαγωγές υπηρεσιών, η μείωση του πληθωρισμού, το χαμηλό κόστος ζωής συγκριτικά με άλλες χώρες της κατάταξης, αλλά και οι διαχρονικά ισχυρές επιδόσεις της χώρας αναφορικά με το απόθεμα άμεσων επενδύσεων.
Σε όρους αποδοτικότητας του κράτους, η αξιολόγηση της Κύπρου βελτιώθηκε ελαφρώς το 2024 λόγω ισχυρών δημοσιονομικών επιδόσεων, καθώς επίσης και λόγω του διαχρονικού πλεονεκτήματος της χώρας σε θέματα φορολογίας. Στις υπόλοιπες κατηγορίες, που συνθέτουν τη συνολική κατάταξη της ανταγωνιστικότητας, οι αξιολογήσεις της Κύπρου το 2024 παρέμειναν το ίδιο χαμηλές όπως και το 2023.
Για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά, η χαμηλή αποδοτικότητα των επιχειρήσεων αποτελεί τον πιο επιβαρυντικό παράγοντα της κατάταξης, εξαιτίας κυρίως αδυναμιών στις διοικητικές πρακτικές και στην εικόνα της χώρας στο εξωτερικό. Επίσης, στη φετινή αξιολόγηση αποτυπώνονται εντονότερα απ’ ό,τι τα προηγούμενα χρόνια, ελλείψεις στη βασική υποδομή της χώρας (π.χ. ενεργειακή υποδομή) και αδυναμίες στον τομέα της εκπαίδευσης.
Ωστόσο, ελλείψεις που είχαν εντοπιστεί στο παρελθόν σε πτυχές όπως η τεχνολογική υποδομή, ο ψηφιακός μετασχηματισμός στις επιχειρήσεις και η ανάληψη κοινωνικής ευθύνης από τις επιχειρήσεις φαίνεται να διορθώνονται σταδιακά.
Ανάμεσα στις πιο αξιοσημείωτες βελτιώσεις στη συνολική λειτουργία της οικονομίας, που εντοπίστηκαν κατά τη φετινή αξιολόγηση, περιλαμβάνονται η αύξηση των επενδύσεων πάγιου κεφαλαίου (σε πραγματικούς όρους), η μείωση του πληθωρισμού και η ενίσχυση του δημοσιονομικού πλεονάσματος (ως ποσοστό του ΑΕΠ). Αντίθετα, η επιβράδυνση του ρυθμού μεταβολής του ΑΕΠ (συνολικού και κατά κεφαλή), αλλά και η δυσαρέσκεια των επιχειρήσεων σχετικά με το νομοθετικό πλαίσιο απασχόλησης ξένου εργατικού δυναμικού και τις περιβαλλοντικές νομοθεσίες, συγκαταλέγονται ανάμεσα στα κριτήρια που χειροτέρευσαν έντονα σε σχέση με την περσινή αξιολόγηση.
Για την αποδοτικότητα του κράτους το 2024 η Κύπρος καταλαμβάνει την 28η θέση, ανεβαίνοντας δύο βαθμίδες σε σχέση με το 2023. Η φετινή άνοδος ήταν αποτέλεσμα της βελτίωσης των αξιολογήσεων στις υποκατηγορίες των δημόσιων οικονομικών (π.χ. διατήρηση των πλεονασμάτων) και του θεσμικού πλαισίου (π.χ. αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας, σταδιακή μείωση γραφειοκρατίας).
Αντίθετα, η αξιολόγηση της Κύπρου επιδεινώθηκε ελαφρώς στις υποκατηγορίες της φορολογικής πολιτικής (π.χ. φορολογικά έσοδα ως ποσοστό του ΑΕΠ), του νομοθετικού πλαισίου των επιχειρήσεων (π.χ. νομοθεσία για απασχόληση ξένου εργατικού δυναμικού, απειλή επιχειρηματικών δραστηριοτήτων από την κρατική ιδιοκτησία επιχειρήσεων) και του κοινωνικού πλαισίου (π.χ. συρρίκνωση του εισοδήματος των φτωχότερων νοικοκυριών, ανισότητες μεταξύ φύλων).
Παρά την επιδείνωση, η Κύπρος εξακολουθεί να υπερέχει έναντι των πλείστων χωρών σε κριτήρια όπως το κόστος πλεονασμού προσωπικού, η πυκνότητα νέων επιχειρήσεων, ο φορολογικός συντελεστής επί των εταιρικών κερδών και η φορολογία φυσικών προσώπων. Στην κατηγορία της αποδοτικότητας των επιχειρήσεων η Κύπρος παρέμεινε στάσιμη το 2024 στην 55η θέση που κατείχε το 2023.
Στη φετινή κατάταξη εντοπίζονται σοβαρές αδυναμίες σε κριτήρια που αφορούν την επίγνωση των μεταβαλλόμενων συνθηκών αγοράς από πλευράς επιχειρήσεων, την ικανότητα των διοικητικών συμβουλίων να ασκούν αποτελεσματικό έλεγχο, τη χρήση μεγάλων βάσεων δεδομένων και ανάλυσης στη λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων, καθώς και την εικόνα της χώρας (branding) στο εξωτερικό.
Σε όρους υποδομής η Κύπρος κατατάσσεται 42η ανάμεσα στις 67 χώρες, παραμένοντας στην ίδια βαθμίδα όπως και το 2023. Η μεγαλύτερη επιδείνωση σημειώθηκε στην υποκατηγορία της βασικής υποδομής όπου η χώρα τοποθετείται σε μια από τις χειρότερες βαθμίδες της κατάταξης, εξαιτίας, μεταξύ άλλων, της χειροτέρευσης σε κριτήρια που αφορούν τη διαχείριση των υδάτινων πόρων και των πόλεων, αλλά και σοβαρών ελλείψεων στην ενεργειακή υποδομή και στην παραγωγή ενέργειας.
Το 2024, η Κύπρος κατέγραψε βελτίωση στην υποκατηγορία της τεχνολογικής υποδομής, αφού φαίνεται να διορθώνονται σταδιακά αδυναμίες που είχαν επισημανθεί σε προηγούμενες αξιολογήσεις, όπως το χαμηλό ποσοστό συνδρομητών κινητής ευρυζωνικής πρόσβασης και η ανεπαρκής κυβερνοασφάλεια, ενώ συνεχίζει να υπερέχει έναντι των περισσότερων χωρών ως προς τις εξαγωγές υπηρεσιών τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών (ICT).
