Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε θετική προκαταρκτική αξιολόγηση των 37 από τα 38 ορόσημα και στόχους που συνδέονται με το δεύτερο αίτημα πληρωμής της Κύπρου, συμπεριλαμβανομένων της δεύτερης και της τρίτης δόσης, για ποσό ύψους 152 εκατ. ευρώ (χωρίς να υπολογίζεται η προχρηματοδότηση) στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, του κεντρικού στοιχείου του NextGenerationEU.
Θετική προκαταρκτική αξιολόγηση όλων των οροσήμων εκτός από ένα
Το αίτημα πληρωμής καλύπτει σημαντικά βήματα για την υλοποίηση 17 μεταρρυθμίσεων και 19 επενδύσεων, καθώς και ένα νέο ορόσημο για έλεγχο και δικλίδες ελέγχου, το οποίο θα προωθήσει θετικές αλλαγές για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις στην Κύπρο στους τομείς της δημόσιας υγείας, της εκπαίδευσης, της ενεργειακής απόδοσης και της ανανεώσιμης ενέργειας, της προστασίας από δασικές πυρκαγιές και πλημμύρες, της διαχείρισης των υδάτων, της γεωργίας, της έρευνας και της καινοτομίας, της χρηματοδοτικής στήριξης των επιχειρήσεων, της δημόσιας διοίκησης, της καταπολέμησης της διαφθοράς και της φορολογίας.
Τα εμβληματικά μέτρα αυτού του αιτήματος πληρωμής περιλαμβάνουν:
Βελτίωση του νομικού και θεσμικού πλαισίου για την καταπολέμηση της διαφθοράς: Η Κύπρος έχει συστήσει την Ανεξάρτητη Αρχή κατά της Διαφθοράς, η οποία αποτελούσε το τελευταίο βήμα για την ολοκλήρωση του μέτρου που αποσκοπεί στη βελτίωση του νομικού και θεσμικού πλαισίου για την καταπολέμηση της διαφθοράς.
Διευκόλυνση των στρατηγικών επενδύσεων: Το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της χαμηλής παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας της οικονομίας και για τη βελτίωση της κοινωνικής ανθεκτικότητας της Κύπρου ολοκληρώθηκε με την έναρξη ισχύος νόμου για τη διευκόλυνση των στρατηγικών επενδύσεων στην Κύπρο.
Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι ένα ορόσημο δεν έχει εκπληρωθεί εντελώς στο παρόν στάδιο. Αφορά μεταρρύθμιση για την αντιμετώπιση του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού (ορόσημο C3.5R10/M209, «Έναρξη ισχύος του νόμου για την αντιμετώπιση του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού»). Ως εκ τούτου, η Επιτροπή προτείνει να ανασταλεί ένα τμήμα της πληρωμής, όπως προβλέπεται στο άρθρο 24 παράγραφος 6 του κανονισμού ΜΑΑ. Η διαδικασία αυτή δίνει στα κράτη μέλη πρόσθετο χρόνο για την εκπλήρωση εκκρεμών οροσήμων, ενώ λαμβάνουν μερική πληρωμή η οποία συνδέεται με τα ορόσημα που έχουν εκπληρωθεί ικανοποιητικά.
Επόμενα βήματα
Η Επιτροπή έχει πλέον αποστείλει τη θετική προκαταρκτική αξιολόγησή της για τα ορόσημα και τους στόχους που θεωρεί ότι έχουν εκπληρωθεί ικανοποιητικά στην Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή (ΟΔΕ), η οποία οφείλει να εκδώσει τη γνώμη της εντός τεσσάρων εβδομάδων.
Παράλληλα, η Επιτροπή κοινοποίησε στην Κύπρο τους λόγους για τους οποίους θεωρεί ότι το ορόσημο σχετικά με τον επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό δεν έχει εκπληρωθεί ικανοποιητικά. Η Κύπρος διαθέτει πλέον προθεσμία ενός μήνα για να υποβάλει τις παρατηρήσεις της στην Επιτροπή.
Έπειτα από τη γνώμη της ΟΔΕ σχετικά με τη θετική προκαταρκτική αξιολόγηση και μετά την αξιολόγηση των παρατηρήσεων που θα υποβάλει η Κύπρος, η Επιτροπή θα εκδώσει απόφαση πληρωμής, μετά την οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί η πληρωμή στην Κύπρο.
Αν η Επιτροπή, έπειτα από τις παρατηρήσεις της Κύπρου, επιβεβαιώσει την αξιολόγησή της ότι το εν λόγω ορόσημο δεν έχει εκπληρωθεί ικανοποιητικά, θα αναστείλει μέρος της πληρωμής. Το υπό αναστολή ποσό καθορίζεται με την εφαρμογή της μεθοδολογίας της Επιτροπής για τις αναστολές πληρωμών (η οποία περιγράφεται στο παράρτημα II της ανακοίνωσης που δημοσιεύτηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2023), η οποία ισχύει για όλα τα κράτη μέλη.
Από εκείνη τη στιγμή, η Κύπρος θα έχει στη διάθεσή της περίοδο έξι μηνών για να εκπληρώσει το εκκρεμές ορόσημο. Στη λήξη αυτής της περιόδου, η Επιτροπή θα αξιολογήσει κατά πόσον ο στόχος έχει εκπληρωθεί ικανοποιητικά. Αν αξιολογήσει ότι έχει εκπληρωθεί, θα άρει την αναστολή και θα προβεί στην πληρωμή του ποσού υπό αναστολή.
