H κυπριακή οικονομία συνεχίζει να καταγράφει αξιοσημείωτη ανάπτυξη, επιδεικνύοντας ανθεκτικότητα και δυναμική σε ένα παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον γεμάτο προκλήσεις, αναφέρει ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ), Χριστόδουλος Πατσαλίδης σε εισαγωγή του στο Οικονομικό Δελτίο Ιουνίου 2024 που περιλαμβάνει ανάλυση των εξελίξεων στην κυπριακή οικονομία και των μακροοικονομικών προβλέψεων της ΚΤΚ.
Οπως σημειώνει ο Διοικητής, κατά το πρώτο τρίμηνο του 2024, ο ρυθμός ανάπτυξης ξεπέρασε τις προβλέψεις, ενώ η ανεργία μειώθηκε στο 6%, στο χαμηλότερο δηλαδή επίπεδο από το 2009. Ο εγχώριος πληθωρισμός υποχώρησε στο 2,2% το πρώτο πεντάμηνο του έτους, κοντά στον μεσοπρόθεσμο στόχο της ΕΚΤ του 2%, σημειώνοντας αισθητή βελτίωση σε σχέση με το 5,4% το αντίστοιχο πεντάμηνο του προηγούμενου έτους. Επίσης, το δημοσιονομικό πλεόνασμα του 2023 κατέγραψε την υψηλότερη επίδοση από το 2007.
Σημειώνει ότι οι πρόσφατες αναβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας της Κύπρου από οίκους αξιολόγησης επιβεβαιώνουν την ανοδική πορεία της οικονομία και ότι κατά τις εν λόγω αξιολογήσεις τους, οι οίκοι σημείωσαν τη βελτίωση των δημοσιονομικών μεγεθών, την ισχυρή οικονομική ανάπτυξη και την ευρωστία του τραπεζικού μας συστήματος. Οι θετικές επιδόσεις της οικονομίας της Κύπρου καταγράφονται και στις πρόσφατες εκθέσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, συμπληρώνει.
ΑΕΠ στο 3% το 2024, αύξηση αναμένεται το 2025 και 2026
Ο Διοικητής της ΚΤΚ αναφέρει ότι σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) σημείωσε μεγαλύτερη από την αναμενόμενη ετήσια αύξηση το πρώτο τρίμηνο του 2024, φτάνοντας στο 3,5%. Αυτό αντικατοπτρίζει μεταξύ άλλων τη σταδιακή εξομάλυνση των οικονομικών επιπτώσεων από τις συνεχιζόμενες κυρώσεις κατά της Ρωσίας και τις περιορισμένες συνέπειες από τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή, σημειώνει.
Η αύξηση του ΑΕΠ για ολόκληρο το 2024 αναμένεται να φτάσει το 3%, σε σύγκριση με 2,5% του 2023 και προβλέπεται να προέρχεται κυρίως από τις επενδύσεις και την ιδιωτική κατανάλωση.
Οι εξαγωγές αναμένεται να αυξηθούν σε μικρότερο βαθμό σε σχέση με τις εισαγωγές, εξαιτίας των επιπτώσεων, αν και περιορισμένων, του συνεχιζόμενου ρωσο-ουκρανικού πολέμου στις επαγγελματικές υπηρεσίες και της αναμενόμενης απώλειας Ισραηλινών τουριστών.
Ωστόσο, προσθέτει, αυτές οι επιδράσεις αναμένεται να εξασθενήσουν μεσοπρόθεσμα, υποστηρίζοντας την ανάπτυξη μέσω της διαφοροποίησης των αγορών για τουριστικές, χρηματοπιστωτικές και επαγγελματικές υπηρεσίες. Επιπλέον, η ανάπτυξη του κύκλου εργασιών εταιρειών ξένων συμφερόντων στον τομέα της τεχνολογίας που έχουν εγκατασταθεί στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια θα συνεχίσει να στηρίζει το ΑΕΠ.
Για τα έτη 2025 και 2026, με βάση τις προβλέψεις της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ) του Ιουνίου 2024, προβλέπεται αύξηση του ΑΕΠ κατά 3,1% και 3,2%, αντίστοιχα. Για ολόκληρη την περίοδο 2024-2026, η προβλεπόμενη αύξηση του ΑΕΠ βασίζεται κυρίως στην εγχώρια ζήτηση, η οποία θα υποστηριχθεί από την αύξηση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, λόγω της αναμενόμενης μείωσης του πληθωρισμού, της ανόδου των μισθών και της ανθεκτικότητας της αγοράς εργασίας.
Σημαντική συνεισφορά αναμένεται από μεγάλες ιδιωτικές επενδύσεις και έργα ψηφιακής και πράσινης ανάπτυξης, καθώς και μεταρρυθμιστικά έργα στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ενώ δεν αναμένεται σημαντικός αρνητικός αντίκτυπος στις επενδύσεις από τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή.
Ο Διοικητής αναφέρει ότι αν και αναμένεται επιβραδυνόμενη αύξηση στην ιδιωτική κατανάλωση, εντούτοις αυτή θα διατηρηθεί ως βασική παράμετρος της οικονομικής ανάπτυξης, λόγω της ανθεκτικότητας της αγοράς εργασίας και της ανάκαμψης του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος.
Πληθωρισμός στο 2,1% για το 2024, περαιτέρω μείωση το 2025, 2026
Στο μέτωπο των τιμών, ο πληθωρισμός (ΕνΔΤΚ) στην Κύπρο, με βάση τις αναθεωρημένες προβλέψεις της ΚΤΚ του Ιουνίου 2024, αναμένεται να υποχωρήσει στο 2,1% για το 2024, σε σύγκριση με 3,9% του 2023, αντικατοπτρίζοντας κυρίως τις εξελίξεις στις τιμές της ενέργειας την συνεχιζόμενη κατασταλτική επίδραση (με χρονική υστέρηση) της ενιαίας (περιοριστικής) νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ και την εξασθένηση των πληθωριστικών πιέσεων που δημιουργήθηκαν τα προηγούμενα έτη από προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα.
Ο Διοικητής αναφέρει ότι για τα έτη 2025 και 2026, προβλέπεται περαιτέρω μείωση του ΕνΔΤΚ στο 1,9% και 1,8%, αντίστοιχα. Η προβλεπόμενη πορεία του ΕνΔΤΚ αναμένεται να ενισχύσει την αγοραστική δύναμη των πολιτών και να δημιουργήσει παράλληλα ένα ευνοϊκότερο περιβάλλον για τις επιχειρήσεις και την οικονομική ανάπτυξη.
Όσον αφορά το δομικό πληθωρισμό, αυτός αναμένεται επίσης να σημειώσει περαιτέρω υποχώρηση σε σύγκριση με το 2023 (3,8%) και να κυμανθεί στο 2,5%, 2,1% και 2,0%, αντίστοιχα, για τα έτη 2024, 2025 και 2026, κυρίως λόγω του συνεχιζόμενου κατασταλτικού αντίκτυπου της ενιαίας νομισματικής πολιτικής της ζώνης του ευρώ αλλά και στην ομαλοποίηση των εξωγενών πληθωριστικών πιέσεων.
Ο Διοικητής ΚΤΚ σημειώνει στον επίλογο ότι η κυπριακή οικονομία παραμένει ισχυρή και ανταγωνιστική, χάρη στη συνεχή αναβάθμιση του τομέα των υπηρεσιών, της προσέλκυσης ξένων επενδύσεων, της στήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, της συνετής δημοσιο-νομικής πορείας και της εξελικτικής προόδου που καταγράφεται στο τραπεζικό σύστημα.
“Για να διασφαλιστεί η σταθερή και ευέλικτη πορεία ανάπτυξης, είναι απαραίτητη η συνέχιση των διαρθρωτικών αλλαγών του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που περιλαμβάνουν την ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης, τη βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος και την προώθηση της πράσινης ανάπτυξης. Αυτές οι μεταρρυθμίσεις θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα, θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας και θα εξασφαλίσουν βιώσιμη ανάπτυξη για τις μελλοντικές γενιές” καταλήγει ο Διοικητής.
Στη σύνοψη του Δελτίου αναφέρεται ότι το πρώτο τρίμηνο του 2024, η κυπριακή οικονομία κατέγραψε μεγαλύτερο από τον αναμενόμενο ετήσιο ρυθμό μεγέθυνσης ο οποίος ανήλθε στο 3,5% του ΑΕΠ, επιδεικνύοντας ανθεκτικότητα και ευελιξία σε αρνητικούς εξωγενείς παράγοντες και προστίθεται ότι κατά το πρώτο τετράμηνο του 2024, ο εγχώριος πληθωρισμός (με βάση τον ΕνΔΤΚ) συνέχισε, σε ετήσια βάση, την επιβραδυντική του πορεία. Τον Απρίλιο του 2024 ο πληθωρισμός (ΕνΔΤΚ) ανήλθε στο 2,1%, ενώ ο δομικός πληθωρισμός (πληθωρισμός εξαιρουμένων των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων) στο 1,8%.
Οι τιμές κατοικιών αυξήθηκαν σε ετήσια βάση κατά 7,8% το πρώτο τρίμηνο του 2024, σημειώνοντας μικρή επιβράδυνση σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, ενώ η αγορά εργασίας συνεχίζει να επιδεικνύει ανθεκτικότητα παρά τις γεωπολιτικές εντάσεις.
O ρυθμός αύξησης των καταθέσεων του εγχώριου ιδιωτικού τομέα παρουσίασε αποκλιμάκωση από τα μέσα του 2023, η οποία συνεχίστηκε το πρώτο τρίμηνο του 2024, παραμένοντας ωστόσο θετικός. Τα δάνεια προς τον εγχώριο ιδιωτικό τομέα συνέχισαν να καταγράφουν, σε ετήσια βάση, αρνητικούς ρυθμούς μεταβολής υποδηλώνοντας αυξημένες αποπληρωμές δανείων, εν μέσω αυστηρότερων χρηματοπιστωτικών συνθηκών. Τα εγχώρια μέσα δανειστικά επιτόκια παρουσίασαν σταθεροποίηση κατά τους πρώτους μήνες του 2024 στα υψηλά επίπεδα που παρατηρήθηκαν το 2023, μετά τις αυξήσεις που κατέγραψαν κατά το προηγούμενο ενάμισι έτος. Τα καταθετικά επιτόκια παρέμειναν σχετικά σταθερά το πρώτο τρίμηνο του 2024, μετά την ανοδική πορεία που σημείωσαν κυρίως κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2023.
Καταγράφηκε δημοσιονομικό πλεόνασμα 1,8% του ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο του 2024, σε σύγκριση με πλεόνασμα 1,3% του ΑΕΠ το αντίστοιχο τρίμηνο του 2023. Επίσης, καταγράφηκε μείωση του δείκτη δημόσιου χρέους-προς-ΑΕΠ τον Μάρτιο του 2024 σε σχέση με τα αντίστοιχα περυσινά επίπεδα, λόγω της συνεχιζόμενης ανάκαμψης της οικονομίας και του σχετικά υψηλού πρωτογενούς πλεονάσματος.
