Σε σημαντικό αιμοδότη της κυπριακής οικονομίας αναδεικνύεται η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) η οποία το 2023 προέβη σε εκταμιεύσεις δανείων €230 εκατ. που αφορούν έργα του δημοσίου τομέα, με τη συνολική χρηματοδότηση έργων από την τράπεζα της Ευρώπης να ξεπερνά τα €2 δισεκατομμύρια.
Παρουσιάζοντας τα οικονομικά αποτελέσματα της ΕΤΕπ για το 2023, ο Αντιπρόεδρος της τράπεζας Κυριάκος Κακουρής είπε πως η ΕΤΕπ πρέπει να «επανατοποθετήσει» τη σχέση τις με τις κυπριακές τράπεζες, αφού λόγω της μεγάλης τους ρευστότητας δεν επιδεικνύουν ενδιαφέρον για τα χρηματοδοτικά εργαλεία της ΕΤΕπ, σε αντίθεση με την περίοδο της χρηματοοικονομικής κρίσης.
Σε χαιρετισμό του στην εκδήλωση, ο Υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός υπογράμμισε την στάση της ΕΤΕπ ως αρωγού της ανάπτυξης ειδικά των μικρότερων κρατών της ΕΕ, ενώ ανακοίνωσε ότι συμφώνησε με την νέα Πρόεδρο της ΕΤΕπ Νάντια Καλβίνο να επισκεφθεί την Κύπρο τον ερχόμενο μήνα για την ανακοίνωση της δημιουργίας γραφείου της ΕΤΕπ στην Κύπρο.
Ο κ. Κεραυνός χαρακτήρισε σημαντικότατη την παρουσία της ΕΤΕπ στην Κύπρο, αφού το 2023 υπογράφηκαν συμφωνίες δανείων συνολικής αξίας €230 εκ. για χρηματοδότηση έργων ζωτικής σημασίας για την Κυπριακή οικονομία όπως το πολυτομεακό δάνειο ύψους €130 εκ. για τη στήριξη του προγράμματος ΘΑλΕΙΑ και τα δάνεια ύψους €100 εκ. για την υλοποίηση αποχετευτικών έργων που εμπίπτουν στο πρόγραμμα εφαρμογής ευρωπαϊκής Οδηγίας για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων.
«Στη σημερινή συγκυρία των σοβαρών γεωπολιτικών εξελίξεων και των πολλαπλών προκλήσεων που έχει να αντιμετωπίσει η ΕΕ, είναι καίριας σημασίας η εφαρμογή πολιτικής ώστε να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα της Ένωσης», είπε ο κ. Κεραυνός και συμπλήρωσε: «Σε αυτήν την προσπάθεια, όπως και σε παλαιότερες κρίσεις, αρωγός της ΕΕ και ειδικά μικρότερων χωρών όπως και η Κύπρος, είμαστε σίγουροι πως θα είναι ο Όμιλος ΕΤΕπ, στηρίζοντας την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ με τη χρηματοδότηση έργων στρατηγικής σημασίας σε όλες τις χώρες της ΕΕ».
Στις δικές του αναφορές του, ο κ. Κακουρής τόνισε πως η ETEπ δίνει μεγάλη έμφαση στην πράσινη χρηματοδότηση, όχι μόνο για να προστατέψει το περιβάλλον από τη ρύπανση και την υπερθέρμανση του πλανήτη αλλά επειδή, όπως είπε, πρέπει να μειώσουμε την εξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα, είναι θέμα ασφάλειας και οικονομικής ανεξαρτησίας για την ΕΕ.
Σε αυτό το πλαίσιο, απηύθυνε κάλεσμα τόσο προς τον ιδιωτικό όσο και τον δημόσιο τομέα να κτυπήσει την πόρτα της τράπεζας για χρηματοδότηση πράσινων έργων, που, όπως σημείωσε, γνωρίζει ότι υπάρχουν.
Όσον αφορά τις συμφωνίες που υπογράφηκαν το 2023, ο κ. Κακουρής είπε πως η Κύπρος διαχρονικά κατατάσσεται στις χώρες που έχουν επωφεληθεί περισσότερο από τις χρηματοδοτήσεις από την ΕΤΕπ ως προς το ΑΕΠ, αφού όπως είπε, πέρσι υπογράφηκαν συμφωνίας 257 εκατ. που αντιστοιχεί στο 1,86% του ΑΕΠ.
Εξέφρασε επίσης την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Κύπρος είναι από τις χώρες με πολύ υψηλό ποσοστό εκταμίευσης έναντι των υπογραφών συμβάσεων δανείων, με δείκτη σχεδόν ένα προς ένα. Όπως είπε, πέρσι εκταμιεύτηκαν €220 εκατ. ενώ οι υπογραφές εξαιρουμένης της χρηματοδότησης του ταμείου χρηματοδότησης κεφαλαίου (αναμένεται να αρχίσει ο β’ τρίμηνο του 2024) ήταν αξίας €230 εκατ.
Ο Αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ ανέφερε ότι υπάρχει σειρά έργων για τα οποία θα υπάρξει χρηματοδότηση στο μέλλον και αφορούν στο Εθνικό Μουσείο, στις φοιτητικές εστίες του ΤΕΠΑΚ σε Πάφο και Λεμεσό, του Πανεπιστημίου Κύπρου στη Λευκωσία και την ανέγερση του Γενικού Χημείου του κράτους.
Να επανατοποθετήσουμε τη σχέση με τον τραπεζικό τομέα
Ο κ. Κακουρής αναγνώρισε ότι στις συμφωνίες δανείων απουσιάζει η χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα, υπενθυμίζοντας ότι κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης από το 2014 μέχρι και το 2020 η ΕΤΕπ είχε ένα πολύ επιτυχημένο πρόγραμμα με συνολικές συμφωνίες δανείων €940 εκατ. προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ένα πρόγραμμα που δεν φαίνεται να επιλέγουν οι κυπριακές τράπεζες λόγω της υψηλής τους ρευστότητας.
«Δυστυχώς με την ρευστότητα που έχουν οι τράπεζες πρέπει να επανατοποθετήσουμε τη συνεργασία μας μαζί τους. Γίνεται προσπάθεια, προσωπικά προσπαθώ, και η κυβέρνηση αυτό θέλει, οπότε συνομιλούμε μαζί τους και ελπίζω σύντομα να έχουμε να παρουσιάσουμε και έργα και για τον ιδιωτικό τομέα», είπε.
«Παρατηρείται μια απεμπλοκή των τραπεζών στη συνεργασία μαζί μας», είπε ο κ. Κακουρής απαντώντας σε ερώτηση, προσθέτοντας ότι τόσο η ΕΤΕπ όσο και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων έχουν αρκετά χρηματοδοτικά προϊόντα, τα οποία ωστόσο απαιτούν την εμπλοκή τραπεζών.
Υπενθύμισε ότι πριν ένα μήνα βρέθηκε στην Κύπρο για παρουσίαση των προϊόντων αυτών στις τράπεζες, προσθέτοντας ότι αναμένεται η αντίδρασή τους. «Είμαστε σε επαφή με τις τράπεζες για να τις πείσουμε να χρησιμοποιήσουν τα εργαλεία μας», είπε, σημειώνοντας ότι πολλά εργαλεία χρησιμοποιούν πόρους της ΕΕ όπως το RepowerEU και το InvestEU, εργαλεία που απαιτούν τη συνεργασία των τραπεζών.
Εξάλλου, σε παρέβασή του στη εκδήλωση, ο Πρόεδρος του ΚΕΒΕ Σταύρος Σταύρου είπε ότι πρέπει να εγκύψουμε περισσότερο στο θέμα της χρηματοδότησης των ΜΜΕ, σημειώνοντας ότι ίσως οι κυπριακές επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν αθέμιτο ανταγωνισμό έναντι άλλων ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, που έχουν πρόσβαση σε φθηνότερο δανεισμό.
Ανέφερε ότι ακόμη και όταν ήταν Διευθυντής στο Υπουργείο Οικονομικών υπήρχε αυτή η ανησυχία και εξέφρασε την πεποίθηση ότι θα εξεταστούν οι εισηγήσεις του ιδιωτικού τομέα για να υπάρξουν λύσεις. Σημείωσε ότι βρέθηκε στη Σόφια όπου υπέγραψε δύο συμφωνίες για εργαλεία τα οποία παρουσίασε και στις κυπριακές τράπεζες.
«Υπάρχει διάθεση, ιδέες, αλλά το ταγκό χρειάζεται δύο», τόνισε.
Εξάλλου, απαντώντας στο ίδιο σχόλιο, ο Μάκης Κεραυνός τόνισε την ανάγκη για περαιτέρω ενοποίηση της Ένωσης Κεφαλαιαγοράς ούτως ώστε να δημιουργηθούν ένα πλαίσιο ασφάλειας, εμπιστοσύνης για να απελευθερωθούν κεφάλαια προς τον ιδιωτικό τομέα.
«Επειδή οι τράπεζες δεν είναι πρόθυμες για πολύ συγκεκριμένους λόγους που δεν είναι του παρόντος να αναλύσουμε, όμως υπάρχουν επενδυτές και ταμεία τα οποία μέσα από ένα νέο πλαίσιο θα μπορούσαν να επενδύσουν στον ιδιωτικό τομέα και να βελτιωθεί και η ανταγωνιστικότητα της ΕΕ», τόνισε.
Επεσήμανε ακόμη ότι ενώ στις ΗΠΑ ενθαρρύνουν τις επενδύσεις, στην ΕΕ τις ρυθμίζουν σε υπερβολικό βαθμό. Αναφέρθηκε σε σχόλια του Γερμανού Υπουργού Οικονομικών ότι ‘πρέπει να σταματήσουμε να βάζουμε άλλους κανονισμούς και να απλοποιήσουμε το σύστημα’.
«Αυτό είναι ευχάριστο γιατί μέχρι στιγμής αυτοί που είχαν τις πιο έντονες απόψεις για κανονισμούς προέρχονταν από τη Γερμανία», κατέληξε.
