Το πλάνο εμβολιασμού κατά της νόσου Covid-19 παρουσίασε το Υπουργείο Υγείας. «Το εμβόλιο είναι η αρχή του τέλους, δεν είναι όμως το τέλος της προσπάθειας. Θα συνεχίζουμε να ζούμε εφαρμόζοντας τα απλά μέτρα ατομικής προστασίας που μας προσφέρουν μεγαλύτερη προφύλαξη, αλλά και πιο χαλαρούς περιορισμούς σε διάφορες εκφάνσεις της καθημερινότητάς μας», ανέφερε ο Υπουργός Υγείας, Κωνσταντίνος Ιωάννου στην εναρκτήρια δήλωσή του.
Σε πλήρη ετοιμότητα βρίσκεται το Υπουργείο Υγείας προκειμένου να μπορέσει να ανταποκριθεί με ταχύτητα, όταν τα δεδομένα το επιτρέψουν και φθάσει η στιγμή για την έναρξη του εμβολιασμού του κυπριακού πληθυσμού. Αυτό ανέφερε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου η Αναπληρώτρια Διευθύντρια Ιατρικών Υπηρεσιών και Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας δρ Όλγα Καλακούτα, παρουσιάζοντας τον σχεδιασμό που καταρτίστηκε από το Υπουργείο Υγείας και άρχισε ήδη να υλοποιείται στο πλαίσιο της γενικότερης προετοιμασίας.
Η εξασφάλιση των εμβολίων, εξήγησε η κ. Καλακούτα, «γίνεται μέσω κεντρικής διαδικασίας από την ΕΕ και είναι κοινή για όλα τα κράτη μέλη, είτε πρόκειται για πλούσιες χώρες, είτε για λιγότερο πλούσιες είτε για χώρες με μικρό πληθυσμό είτε μεγαλύτερες χώρες. Δηλαδή, μπορούμε να εξασφαλίσουμε για τον πληθυσμό μας τα εμβόλια που χρειαζόμαστε για να καλύψουμε τις ανάγκες μας και αυτό μας κάνει να νιώθουμε ιδιαίτερα ασφαλείς».
Αυτό που επιτεύχθηκε, μέσω των συμφωνιών που έχουν συναφθεί «είναι πολύ σημαντικό, διότι μας δίνει τη δυνατότητα να γνωρίζουμε, μεταξύ άλλων, ποια θα είναι η ροή των εμβολίων. Το πότε θα παραλαμβάνονται οι διάφορες ποσότητες δηλαδή, διότι θα μπορούμε να γνωρίζουμε ταυτόχρονα και πόσα εμβόλια θα είναι καθοδόν για τη χώρα μας και ανάλογα θα προγραμματιζόμαστε».
Για την προετοιμασία της Κύπρου σε ό,τι αφορά στον απαραίτητο υποστηρικτικό εξοπλισμό η κ. Καλακούτα ανέφερε ότι «μέσα από τις συμφωνίες γνωρίζουμε και τον τρόπο, με τον οποίο πρέπει να γίνεται η συντήρηση του εμβολίου της κάθε μιας από τις έξι εταιρείες. Για παράδειγμα, τα δύο πρώτα εμβόλια, χρειάζονται κάποια διαδικασία συντήρησης, το ένα στους -75 βαθμούς και το άλλο λίγο πιο πάνω αλλά πάλι σε χαμηλές θερμοκρασίες».
Προς το σκοπό αυτό, «έχουν γίνει οι απαραίτητες ενέργειες. Είναι δεδομένο ότι η φύλαξη θα είναι κεντρική. Προς το παρόν, δεν έχει γίνει καμία αλλαγή στην ημερομηνία παραλαβής των δύο τεράστιων ψυγείων που θα χρειαστούμε για να εξασφαλίσουμε συνθήκες ασφαλούς συντήρησης των εμβολίων, άρα είμαστε μέσα στον προγραμματισμό μας».
Για τις ημερομηνίες παραλαβής των πρώτων ποσοτήτων, η κ. Καλακούτα παρουσίασε σχετικούς πίνακες, τονίζοντας ότι «αναμένεται τον Ιανουάριο η πρώτη παρτίδα του εμβολίου της Pfizer- Biontech, ενώ εκτιμάται ότι για τη Moderna η αξιολόγηση θα γίνει στα μέσα του Γενάρη, και πρέπει να περιμένουμε λίγο. Στην περίπτωση της AstraZeneca ακόμα να ζητηθεί αδειοδότηση, οπόταν πρέπει να γίνει μετακίνηση της αρχικής ημερομηνίας παραλαβής».
«Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε έτοιμα τα αντανακλαστικά μας για να μετακινούμε τις ημερομηνίες ανάλογα με τις εξελίξεις και να είμαστε ανά πάσα στιγμή σε θέση να ανταποκριθούμε ανάλογα. Να γνωρίζουμε δηλαδή τη ροή των ποσοτήτων κάθε μήνα και ανάλογα να προσαρμοζόμαστε».
Η παραλαβή εμβολίων, η παρακολούθηση της διαδικασίας εμβολιασμών αλλά και η παρακολούθηση των αποθεμάτων, θα γίνεται μέσω «ενός λογισμικού το οποίο μας δίνει τη δυνατότητα, ακόμα και για να παρακολουθούμε τα εμβόλια κατά τη διαδρομή τους από το χώρο φύλαξης μέχρι το Κέντρο Εμβολιασμού».
Στην πλήρη εξέλιξη της διαδικασίας, θα υπάρχει δυνατότητα για να λειτουργήσουν 38 Κέντρα Εμβολιασμού, ένα σε κάθε κέντρο Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. «Είμαστε τυχεροί διότι έχουμε τη γνώση και την υποδομή και το κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό».
Σε κάθε κέντρο εμβολιασμού, εξήγησε η κ. Καλακούτα, «θα υπάρχει δυνατότητα για να λειτουργούν μέχρι και τρία συνεργεία εμβολιασμού ταυτόχρονα». Στις περιπτώσεις εξάλλου όπου ο χώρος το επιτρέπει, «θα προτιμήσουμε να λειτουργούμε περισσότερα συνεργεία παρά να λειτουργούμε περισσότερα Κέντρα Εμβολιασμού, διότι έτσι θα γίνει και εξοικονόμηση προσωπικού αλλά και εξοπλισμού». «Ταυτόχρονα μελετούμε για κάποιους μεγάλους χώρους εκδηλώσεων στους οποίους θα μπορούσαν να γίνουν εμβολιασμοί. Στόχος είναι να μην υπάρχουν εμβόλια φυλαγμένα. Τα μόνα φυλαγμένα θα είναι η δεύτερη δόση για τον κάθε πολίτη που εμβολιάζεται με την πρώτη δόση, ώστε να μην υπάρχει ρίσκο αν καθυστερήσει κάποια παράδοση στη συνέχεια», σημείωσε.
Σύμφωνα με το πλάνο, «για τα άτομα που βρίσκονται σε νοσοκομεία και ανήκουν στις ομάδες προτεραιότητας, θα πηγαίνουν τα συνεργεία μας να εμβολιάζουν τους ασθενείς. Έγιναν ήδη επαφές τόσο με τον ΠΑΣΙΝ όσο και με τον ΟΚΥπΥ και θα μας βοηθήσουν και αυτοί μάλλον με δικό τους προσωπικό». Επιπρόσθετα, «έχουμε τις κινητές μονάδες, οι οποίες θα χρησιμοποιηθούν κυρίως στις κλειστές δομές όπως είναι οι στέγες ευγηρίας που θα είναι από τους πρώτους χώρους στους οποίους θα γίνουν εμβολιασμοί».
«Υπάρχει δυνατότητα, να λειτουργούν ταυτόχρονα μέχρι και 100 διαφορετικά συνεργεία και όπως το υπολογίζουμε, υπό ομαλές συνθήκες θα υπάρχει δυνατότητα να εμβολιάζεται ένα άτομο κάθε 6 λεπτά αφού οι εμβολιασμοί θα αρχίζουν στις 8 το πρωί και θα συνεχίζονται μέχρι τις 6 ή 7 το βράδυ, ανάλογα με τη ζήτηση που θα υπάρχει», υπογράμμισε η δρ Καλακούτα.
Ο εμβολιασμός, συνέχισε, «θα γίνεται μόνο με ονομαστικά ραντεβού ή αν πρόκειται για ομάδες, θα γνωρίζουμε από προηγουμένως τους αριθμούς για να είμαστε προετοιμασμένοι. Ένα ραντεβού θα μπορεί να προγραμματιστεί μέσω του λογισμικού και θα μπορεί να το προγραμματίσει ηλεκτρονικά ένα άτομο για τον εαυτό του ή για τον πατέρα ή τη μητέρα του ή κάποιο άλλο άτομο που δεν χειρίζεται το διαδίκτυο».
«Το λογισμικό για τον εμβολιασμό, θα έχει τρεις “πύλες”. Την πύλη δικαιούχων, την “πύλη” που θα αφορά τα κέντρα εμβολιασμών και την “πύλη” δεδομένων που θα λειτουργεί σε κεντρικό επίπεδο», πρόσθεσε.
Αμέσως μόλις προγραμματιστεί ηλεκτρονικά ένα ραντεβού, «το άτομο θα λαμβάνει γραπτό μήνυμα στο κινητό του και υπάρχει και δυνατότητα για αποστολή υπενθύμισης τόσο για την πρώτη δόση όσο και για τη δεύτερη. Θα υπάρχει επίσης δυνατότητα έκδοσης ηλεκτρονικού πιστοποιητικού εμβολιασμού αν και στην αρχή θα χρησιμοποιούμε και τη γνωστή σε όλους μας παραδοσιακή κάρτα εμβολιασμών».
Το λογισμικό, θα είναι επίσης σε θέση να επιτρέπει ή να θέτει φραγή στον προγραμματισμό ενός ραντεβού. «Εάν για παράδειγμα τη δεδομένη στιγμή βάσει του πλάνου μας εμβολιάζονται άτομα άνω των 80 ετών και προσπαθήσει κάποιος που είναι 75 χρόνων να προγραμματίσει ραντεβού, τότε το σύστημα θα του βάζει φραγή», εξήγησε.
Προτεραιότητα στους εμβολιασμούς θα έχουν τα άτομα που διαμένουν αλλά και το προσωπικό των οίκων ευγηρίας, τα οποία νωρίζουμε ότι είναι γύρω στις 5,000 άτομα, άρα από το τώρα ξέρουμε ότι θα χρειαστούμε 10,000 δόσεις και έχει ήδη προωθηθεί το ζήτημα για την εξασφάλιση συναίνεσης, είπε η κα Καλακούτα.
Προετοιμασία έχει γίνει και για τις διάφορες ηλικιακές ομάδες «για παράδειγμα ξέρουμε ότι έχουμε γύρω στις 33,000 άτομα άνω των 80 ετών, άλλες περίπου 33,000 πάνω των 70 και έτσι γίνεται από τώρα ο προγραμματισμός».
«Ο ευρύς εμβολιασμός αναμένεται ότι θα ξεκινήσει το καλοκαίρι λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα που έχουμε μέχρι τώρα για την ροή των ποσοτήτων που θα φθάνουν στην Κύπρο. Εμείς εξαρτόμαστε από το τι μας έχει λεχθεί κατά την υπογραφή των συμφωνιών», δήλωσε.
Στη συνέχεια και απαντώντας σε ερώτηση για το κατά πόσον ο εμβολιασμός για τον κορωνοϊό θα γίνεται μια φορά ή αν θα χρειάζεται επαναληπτικός εμβολιασμός κάθε χρόνο, ο Αναπληρωτής Καθηγητής στο Πρόγραμμα Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας Χρίστος Πέτρου εξήγησε ότι «αυτό δεν μπορούμε ακόμα να το γνωρίζουμε. Αρκεί να σας πω ότι οι πρώτοι εθελοντές που πήραν το εμβόλιο, το πήραν στις αρχές του καλοκαιριού, άρα αυτό είναι κάτι το οποίο θα το ξέρουμε σε ένα χρόνο. Το πρώτο καταληκτικό σημείο, το οποίο τώρα γνωρίζουμε, είναι ότι τα εμβόλια προστατεύουν από την σοβαρή νόσο άρα στοχεύουμε, για να μειώσουμε τις νοσηλείες μαζί με τους θανάτους».
Από την κλινική μελέτη, πρόσθεσε ο κ. Πέτρου, «δεν υπάρχουν αξιόπιστα δεδομένα για τα άτομα που έχουν ήδη μολυνθεί από τον ιό και εμβολιάζονται στη συνέχεια. Σίγουρα όμως, ειδικά για τα ασυμπτωματικά άτομα, το εμβόλιο θα παρέχει μεγαλύτερο προστασία από αυτή καθαυτή τη μόλυνση».
«Το κάθε εμβόλιο θα έχει τα δικά του χαρακτηριστικά. Κάποια δοκιμάζονται σε συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού, ηλικιακού ή άλλων χαρακτηριστικών. Από τη στιγμή που τα εμβόλια θα έρχονται με το σταγονόμετρο δεν θα έχουμε επιλογή, αρκεί να έχουμε γνώση για την ασφάλεια τους. Κάποια μπορεί να συστήνονται για ένα πληθυσμό, κάποια μπορεί να μην συστήνονται. Όσα εμβόλια εγκριθούν, θα εγκριθούν στη ίδια βάση των κριτηρίων αποτελεσματικότητας και ασφάλειας», επεσήμανε ο κ. Πέτρου.
Δήλωση Υπουργού Υγείας
Το θέμα της σημερινής συνέντευξης Τύπου είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό και ελπιδοφόρο, γεγονός που μας γεμίζει αισιοδοξία για τη συνέχεια της μεγάλης προσπάθειας. Η ανακάλυψη και παραγωγή του εμβολίου για αντιμετώπιση του κορωνοϊού είναι ορόσημο στην τιτάνια εκστρατεία της ανθρωπότητας να ξεπεράσει την πρωτοφανή αυτή υγειονομική κρίση, να τερματίσει την αναστάτωση που προκαλεί σε παγκόσμια κλίμακα και να μας βοηθήσει να συνεχίσουμε τις ζωές μας, να επιστρέψουμε στις δουλειές μας, στους φίλους μας και στα αγαπημένα μας πρόσωπα.
Είμαστε έτοιμοι σήμερα να παρουσιάσουμε το πλάνο για τον πολυαναμενόμενο εμβολιασμό του πληθυσμού, εν μέσω μιας δύσκολης περιόδου, κατά την οποία η επιδείνωση των επιδημιολογικών δεικτών οδήγησε στην αυστηροποίηση των μέτρων. Θέλω για μια ακόμη φορά να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου για το υψηλό αίσθημα ευθύνης της συντριπτικής πλειοψηφίας της κοινωνίας μας. Δεν θα κουραστώ να επαναλαμβάνω ότι κατανοώ τις ενστάσεις και να αφουγκράζομαι τις ανησυχίες των επαγγελματιών και των επιχειρηματιών που πλήττονται από τα περιοριστικά μέτρα. Αναγνωρίζω ότι υπάρχει κούραση, αυτό ήταν αναμενόμενο μετά από τόσους μήνες παρατεταμένης αβεβαιότητας και αλλαγών. Οι περιορισμοί και τα μέτρα δεν είναι ευχάριστα για κανένα, δεν είναι στη φύση μας να ζούμε με απαγορεύσεις και αυτό κλόνισε περισσότερο από κάθε τι την ψυχολογία μας. Θέλω να διαβεβαιώσω ότι μοναδικό μας κριτήριο είναι η διαφύλαξη της δημόσιας υγείας.
Η έγκαιρη λήψη και κλιμάκωση των μέτρων μάς επέτρεψε να μην προχωρήσουμε σε 2ο καθολικό lockdown για τον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού. Βρισκόμαστε σε καλύτερο σημείο και καταφέραμε να αποφύγουμε τα σκληρά μέτρα που είναι σε εφαρμογή από τις αρχές Νοεμβρίου στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, τα οποία βλέπουμε να παρατείνονται μέχρι τις αρχές του ερχόμενου έτους. Σας καλώ για μια ακόμη φορά να δείξουμε σεβασμό και με υπομονή να βοηθήσουμε το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, για να είναι σε θέση να συνεχίσουν να μας προσφέρουν την αναγκαία περίθαλψη.
Τα μηνύματα που φτάνουν από την επιστημονική κοινότητα είναι ενθαρρυντικά. Μετά από πολλούς μήνες επίπονων προσπαθειών από την επιστημονική κοινότητα και τη βιομηχανία των φαρμάκων, φτάσαμε σήμερα, έναν χρόνο μετά την εκδήλωση της πανδημίας στην Κίνα, στο παρά πέντε της κυκλοφορίας εμβολίων κατά της νόσου COVID-19. Οι εμβολιασμοί είναι ήδη γεγονός σε κράτη όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ, που δέχθηκαν τεράστιο πλήγμα από τον ιό και είχαν μεγάλες απώλειες τόσο σε ανθρώπινες ζωές όσο και στα Συστήματα Υγείας τους. Σε λίγες εβδομάδες, και οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα προσθέσουμε στο οπλοστάσιό μας κατά του κορωνοϊού το εμβόλιο, που θα μας βοηθήσει να χτίσουμε ανοσία στους πληθυσμούς μας και να επιστρέψουμε σε φυσιολογικές συνθήκες διαβίωσης.
Για ακόμα μια φορά, θα ήθελα να εξάρω την πολύ σημαντική πρωτοβουλία της Ευρωπαίας Επιτρόπου για την Υγεία κας Στέλλας Κυριακίδου που συνέβαλε τα μέγιστα ιδιαίτερα στις προσπάθειες των μικρών κρατών, όπως η Κύπρος, για την έγκαιρη προμήθεια των εμβολίων. Ως αγορά με πολύ μικρή διαπραγματευτική ισχύ, η Κύπρος διαχρονικά αντιμετωπίζει δυσκολίες στην πρόσβασή της σε καινοτόμα φάρμακα. Με την κοινή προμήθεια των εμβολίων διασφαλίστηκε ότι και η Κύπρος θα έχει ταυτόχρονα με όλα τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα εμβόλια κατά του κορωνοϊού, στο ίδιο κόστος με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ.
Όσο πιο πολύ πλησιάζουμε στην άφιξη του εμβολίου, τόσο αναπτερώνεται το ηθικό μας και γεμίζουμε αισιοδοξία ότι ο τερματισμός αυτού του μαραθωνίου είναι κοντά. Θέλω, παρόλα αυτά, να είμαι ειλικρινής: το εμβόλιο είναι η αρχή του τέλους, δεν είναι όμως το τέλος της προσπάθειας. Θα συνεχίζουμε να ζούμε εφαρμόζοντας τα απλά μέτρα ατομικής προστασίας που μας προσφέρουν μεγαλύτερη προφύλαξη, αλλά και πιο χαλαρούς περιορισμούς σε διάφορες εκφάνσεις της καθημερινότητάς μας. Οι προστατευτικές μάσκες, η ατομική υγιεινή και η κοινωνική αποστασιοποίηση θα εξακολουθήσουν να είναι μέρος της ρουτίνας μας. Σίγουρα το εμβόλιο θα μας δώσει την ευχέρεια να προχωρήσουμε σταδιακά σε προσεκτική άρση πολλών απαγορεύσεων που υποχρεωθήκαμε να λάβουμε όλο αυτό το διάστημα, λόγω έλλειψης εναλλακτικών λύσεων. Ωστόσο, θα χρειάζεται ακόμα προσοχή, για να πούμε με βεβαιότητα ότι η κατάσταση επέστρεψε στην ομαλότητα.
Προτού δώσω τον λόγο στην δρα Καλακούτα για την παρουσίαση του πλάνου, θέλω να επαναλάβω ότι πρόθεσή μας παραμένει ο εμβολιασμός του μεγαλύτερου ποσοστού του πληθυσμού. Από πλευράς μας, όπως θα ακούσετε στη συνέχεια, αντιμετωπίζουμε το ζήτημα του εμβολιασμού ως ύψιστο θέμα Δημόσιας Υγείας και για αυτό γίνονται όλες οι απαραίτητες ενέργειες ώστε όλοι οι Κύπριοι πολίτες που το επιθυμούν να έχουν δωρεάν πρόσβαση στο εμβόλιο.
