Αυστηρότερα μέτρα για ανάσχεση της πανδημίας του κορωνοϊού ανακοίνωσε ο Υπουργός Υγείας, Κωνσταντίνος Ιωάννου. Τα νέα μέτρα θα έχουν ισχύ από την Κυριακή, 10 Ιανουαρίου στις 5 το πρωί μέχρι τις 31 Ιανουαρίου τα μεσάνυχτα. Στόχος των μέτρων είναι αφενός μεν η αποσυμφόρηση του συστήματος υγείας που βρίσκεται σε οριακό σημείο και αφετέρου δε η αναχαίτιση της μεταδοτικότητας του ιού.
Τα νέα μέτρα
Σε γενικές γραμμές και ενδεικτικά τα νέα μέτρα προβλέπουν τα εξής:
- Απαγόρευση κυκλοφορίας από τις 9 το βράδυ μέχρι τις 5 το πρωί της επόμενης μέρας.
- Απαγόρευση συναθροίσεων, δημόσιων ή κοινωνικών εκδηλώσεων (ανεξαρτήτως χώρου ιδιωτικού ή δημόσιου, εσωτερικού ή εξωτερικού).
- Απαγόρευση συναθροίσεων σε υπαίθριους δημόσιους χώρους, όπως πλατείες, φράγματα, εκδρομικούς χώρους, μαρίνες, κτλ, εκτός για σκοπούς φυσικής άθλησης σε πάρκα, γραμμικά πάρκα και παραλίες, νοουμένου ότι δεν υπερβαίνουν τα δύο άτομα.
- Μετακινήσεις μόνο με γραπτό μήνυμα μέχρι δύο γραπτά μηνύματα την ημέρα ανά άτομο. Οι λόγοι για τους οποίους επιτρέπεται η μετακίνηση, θα σας δοθούν αναλυτικά αμέσως με την ολοκλήρωση της διάσκεψης.
- Υποχρεωτική τηλεργασία στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα και την Τοπική Αυτοδιοίκηση με εξαίρεση τις Ουσιώδεις Υπηρεσίες, οι οποίες συμπεριλαμβάνονται στο Διάταγμα που θα εκδοθεί εντός της ημέρας.
- Η Θεία Λειτουργία στους ιερούς ναούς/χώρους θρησκευτικής λατρείας τελούνται χωρίς την παρουσία πιστών. Οι πιστοί μπορούν να προσέρχονται στους χώρους μόνο για ατομική προσευχή, νοουμένου ότι θα διασφαλίζεται η τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων. Οι θρησκευτικές τελετές γάμοι/βαφτίσεις/κηδείες τελούνται με μέγιστο αριθμό τα 10 άτομα.
- Επιχειρήσεις που δεν αναστέλλουν τη λειτουργία τους περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, εργοτάξια και συναφείς με τον κατασκευαστικό τομέα επιχειρήσεις/κλάδοι, τομέα μεταποίησης, επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου ποτών και τροφίμων και άλλες επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου που θα καθοριστούν από το Υπουργείο Εργασίας.
- Οι ιδιωτικές επιχειρήσεις/υπηρεσίες που παραμένουν σε λειτουργία προωθείται η τηλεργασία, με ρύθμιση για ταυτόχρονη φυσική παρουσία του 15% του προσωπικού τους, με μέγιστο αριθμό των εργαζομένων που μπορεί να βρίσκεται με φυσική παρουσία τα 20 άτομα ανά επαγγελματικό υποστατικό.
- Στις επιχειρήσεις που αναστέλλουν τη λειτουργία τους περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων: κουρεία και κομμωτήρια, ινστιτούτα αισθητικής, κέντρα δερματοστηξίας, θέατρα, κινηματογράφοι, αίθουσες θεαμάτων, υπαίθρια και ανοικτά αμφιθέατρα, χώροι εστίασης και κέντρα διασκέδασης, εμπορικά κέντρα, πολυκαταστήματα, παιδότοποι, γυμναστήρια, σχολές χορού, άλλες σχετικές σχολές.
- Η εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες θα γίνεται μέσω εξ αποστάσεως εκπαίδευση, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες που έχουν αποσταλεί στις σχολικές μονάδες από το Υπουργείο Παιδείας.
- Βρεφικοί, βρεφονηπιακοί και παιδικοί σταθμοί και προδημοτική και ειδική εκπαίδευση παραμένουν σε λειτουργία.
- Επιτρέπεται η διεξαγωγή των αγώνων των επαγγελματικών πρωταθλημάτων Α’ Κατηγορίας, χωρίς την παρουσία θεατών. Η διεξαγωγή όλων των υπόλοιπων πρωταθλημάτων, καθώς και οι αθλητικές δραστηριότητες ατόμων κάτω των 18 ετών, αναστέλλεται. Τα πρωταθλήματα των Κατηγοριών Β’ και Γ’ θα μπορούν να προπονούνται με σχετικές ρυθμίσεις.
Η δήλωση του Υπουργού Υγείας
Θέλω να ευχηθώ σε όλους καλή χρονιά με ασφάλεια και υγεία, τα δύο πολύτιμα αγαθά που απειλούνται τους τελευταίους μήνες από την πρωτοφανή πανδημία. Όλοι αντιλαμβάνεστε τη σοβαρότητα της κατάστασης και την κρισιμότητα των στιγμών. Είμαι βέβαιος ότι παρακολουθείτε τι συμβαίνει στον υπόλοιπο κόσμο. Σε αντίθεση με το πρώτο κύμα της πανδημίας, άμεσος στόχος δεν είναι πλέον ο μηδενισμός των κρουσμάτων και η εκρίζωση του ιού, αλλά η δραστική μείωση των περιστατικών και η συγκράτηση του αριθμού των νοσηλευομένων σε ελεγχόμενα επίπεδα, ώστε να δώσουμε ανάσες στο Σύστημα Υγείας.
Από το καλοκαίρι και μετά διατηρήσαμε αρκετά περιοριστικά μέτρα, τα οποία μας βοήθησαν να ελέγξουμε τη διασπορά του ιού και να προετοιμαστούμε για το νέο αυτό κύμα. Πήραμε και επιπλέον μέτρα τοπικού χαρακτήρα, καθώς και στοχευμένα μέτρα, σε μια προσπάθεια να περιορίσουμε την εξάπλωση του ιού και να προστατεύσουμε τους συνανθρώπους μας που είναι ευάλωτοι.
Δυστυχώς, εκ του αποτελέσματος διαφαίνεται ότι δεν απέδωσαν όλα τα μέτρα στο επιθυμητό σημείο για πολλούς λόγους. Εδώ και μήνες καταβάλλεται μια υπεράνθρωπη προσπάθεια, μέρα και νύχτα, κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες. Χάρη σε αυτή την προσπάθεια, η Κύπρος μπόρεσε να κερδίσει χρόνο για να περιφρουρήσει το Σύστημα Υγείας, το οποίο ενισχύσαμε με προσωπικό, με υποδομές και με αναλώσιμα. Ωστόσο, όπως έχουμε πει πολλές φορές, όλα αυτά έχουν ένα όριο. Βρισκόμαστε ήδη στην κόκκινη γραμμή και απαιτούνται δραστικά μέτρα για να μην ζήσουμε αυτό που απευχόμαστε, δηλαδή να δούμε ανθρώπους να πεθαίνουν αβοήθητοι, γιατί δεν έχουμε διαθέσιμες κλίνες. Αυτό δεν θέλουμε να το ζήσουμε ποτέ, δεν θα επιτρέψουμε να συμβεί και θα κάνουμε τα πάντα για να το αποτρέψουμε.
Δεν θα σας κουράσω με στατιστικά στοιχεία και με αριθμούς. Αφού άκουσε τις εισηγήσεις της Συμβουλευτικής Επιστημονικής Επιτροπής, το Υπουργικό Συμβούλιο, στο πλαίσιο των προσπαθειών για αναχαίτιση της έξαρσης της πανδημίας, αποφάσισε την εφαρμογή αυστηρότερων μέτρων για περιορισμό του συγχρωτισμού και των μετακινήσεων. Τα νέα μέτρα θα έχουν ισχύ από την Κυριακή, 10 Ιανουαρίου 2020, στις 5 το πρωί και μέχρι τις 31 Ιανουαρίου τα μεσάνυχτα. Ουσιαστικά τις επόμενες τρεις εβδομάδες θα πρέπει να μείνουμε στα σπίτια μας, στα καταφύγιά μας, για να ανακόψουμε την εξάπλωση του ιού. Η προσπάθεια στοχεύει στον δραστικό περιορισμό των κοινωνικών και επαγγελματικών συναθροίσεων σε σπίτια και σε εργασιακούς χώρους, γιατί εκεί εντοπίζονται τα περισσότερα κρούσματα.
Παράλληλα με τα πιο πάνω μέτρα, η στρατηγική μας προβλέπει τη διενέργεια ακόμη περισσοτέρων διαγνωστικών τεστ, ώστε να έχουμε πληρέστερη εικόνα της επιδημιολογικής κατάστασης στην κοινότητα. Δρομολογείται, ταυτόχρονα, πέραν του πληθυσμιακού προγράμματος ελέγχου με rapid tests, επιπλέον στοχευμένος έλεγχος στις ιδιωτικές επιχειρήσεις και στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα που παραμένουν σε λειτουργία.
Μέσα σε αυτές τις τρεις εβδομάδες και το διάστημα που θα ακολουθήσει, θα συνεχίσουμε το εμβολιαστικό πρόγραμμα σύμφωνα με τον σχεδιασμό για να καλύψουμε τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Όπως γνωρίζετε μέχρι στιγμής έχουν αδειοδοτηθεί δύο εμβόλια από τις έξι συμφωνίες που έχει συνάψει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και κατ’ επέκταση η Κύπρος. Μέχρι και την αδειοδότηση των υπολοίπων εμβολίων, εκ των πραγμάτων ο ρυθμός εμβολιασμού είναι αργός. Ωστόσο, στόχος είναι ο εμβολιασμός ενός ζωτικού τμήματος του πληθυσμού, των επαγγελματιών της πρώτης γραμμής και των συνανθρώπων μας που ανήκουν στην κατηγορία υψηλού κινδύνου, ώστε να μας επιτραπεί να αντιμετωπίσουμε τον κορωνοϊό με περισσότερη αυτοπεποίθηση και αποτελεσματικότητα. Μέχρι όμως να δούμε τα επιθυμητά αποτελέσματα από τον εμβολιασμό, δεν πρέπει να επαναπαυόμαστε, αφού η ανοσία των ατόμων που εμβολιάζονται τώρα, θα έχει ορατά αποτελέσματα τον Φεβρουάριο.
Το δεύτερο κύμα της πανδημίας είναι πολύ πιο γρήγορο από το πρώτο, γεγονός, το οποίο οι επιστήμονες αποδίδουν και στο νέο στέλεχος του ιού, το οποίο εντοπίστηκε και στην Κύπρο. Η ταχεία διασπορά του ιού πολλαπλασιάζει τα κρούσματα, με αποτέλεσμα να αυξάνονται και τα περιστατικά που χρήζουν νοσηλείας. Η αύξηση των νοσηλευομένων και ειδικά όσων χρειάζονται εξειδικευμένη φροντίδα σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας είναι ο κρίσιμος δείκτης που καθορίζει τις αποφάσεις όλων των Κυβερνήσεων, σε όλες τις χώρες που μαστίζονται από την υγειονομική κρίση. Τα μέτρα που παίρνουμε σήμερα στόχο έχουν την υποχώρηση του συγκεκριμένου δείκτη σε ασφαλή επίπεδα για να είμαστε σε θέση να προσφέρουμε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας σε όσους τις χρειαστούν. Τα απαγορευτικά μέτρα δεν είναι αυτοσκοπός. Εξαντλήσαμε όλα τα περιθώρια μέχρι να φθάσουμε στους περιορισμούς που ανακοινώνουμε σήμερα, αλλά οι επιλογές, δυστυχώς, δεν είναι πολλές.
Η Κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή έχει θέσει ως στόχο τη διαφύλαξη του υπέρτατου αγαθού της Δημόσιας Υγείας αλλά και τον περιορισμό των απωλειών συνανθρώπων μας εξαιτίας της νόσου. Με αυτό τον γνώμονα έχουμε λάβει αυτές τις αποφάσεις, ώστε να αποφύγουμε αυτό τον εφιάλτη που έχουμε δει να βιώνουν σε άλλες χώρες. Μονόδρομος για όλους μας να συνεχίσουμε την προσπάθεια, να στηρίξουμε τους επαγγελματίες υγείας, να δώσουμε ανάσες στο Σύστημα Υγείας, να περιφρουρήσουμε τους συνανθρώπους μας που κινδυνεύουν, να προστατεύσουμε τους οικείους μας.
Ας μην αφήσουμε να χαθούν όλες αυτές οι θυσίες που έχουν γίνει από την έναρξη αυτής της πανδημίας μέχρι σήμερα. Ας μαζέψουμε τις δυνάμεις μας για να νικήσουμε και αυτή τη δοκιμασία.
Απαντήσεις σε ερωτήσεις δημοσιογράφων
Τη νέα δέσμη μέτρων για την αναχαίτιση της πανδημίας του κορωνοϊού και τη βελτίωση των επιδημιολογικών δεικτών της Κύπρου που ενέκρινε το Υπουργικό Συμβούλιο, παρουσίασε σήμερα ο Υπουργός Υγείας, Κωνσταντίνος Ιωάννου.
Στα ερωτήματα των δημοσιογράφων, κατά τη συνέντευξη Τύπου και κληθείς να στείλει εκ νέου μήνυμα στους πολίτες που διαγιγνώσκονται θετικοί στον ιό, ο Υπουργός Υγείας επανέλαβε ότι με την εκδήλωση συμπτωμάτων, οι πολίτες πρέπει να επικοινωνούν με τον Προσωπικό τους Ιατρό για να λαμβάνει την απαραίτητη ιατρική καθοδήγηση. «Ο ιός υπάρχει, βλέπουμε τα ποσοστά παγκοσμίως. Οι πλείστες χώρες αναμένουν να βιώσουν το τρίτο κύμα της πανδημίας, η προτροπή μας είναι η ίδια όπως ισχύ τους τελευταίους μήνες», είπε ο Υπουργός Υγείας.
Ερωτηθείς για το θέμα των εμβολιασμών, ο κ. Ιωάννου εξήγησε ότι «η στρατηγική μας είναι να δώσουμε ανάσες στο Σύστημα Υγείας, ώστε σε συνδυασμό με τον εμβολιασμό να υπάρχει και εμβολιαστική κάλυψη και ευελπιστώ μέχρι το Μάιο να άρουμε και τα περιοριστικά μέτρα. Οι εμβολιασμοί γίνονται με βάση και τις συστάσεις του ECDC και στις κατηγορίες περιλαμβάνονται οι επαγγελματίες υγείας στα νοσοκομεία αναφοράς ή σε άλλους χώρους όπου υπάρχει μεγάλη έκθεση στον ιό. Στην πρώτη κατηγορία ήταν οι οίκοι ευγηρίας, έχουμε εμβολιάσει πέραν των 4,500 ατόμων και αν δεν είμαστε οι πρώτοι είμαστε στους πρώτους σε σχέση με το ποσοστό εμβολιασμού. Υπάρχει το δυστύχημα ότι μέχρι στιγμής έχουν αδειοδοτηθεί μόνο δύο εταιρείες, άρα οι ποσότητες που λαμβάνουμε είναι μικρές. Σε εβδομαδιαία βάση λαμβάνουμε 6,800 εμβόλια και από τη Moderna».
Συνεχίζοντας, ανέφερε ότι εν ολίγοις, με τις παραλαβές και τα δεδομένα που έχουμε τώρα ενώπιον μας, «εάν δεν υπάρξει άλλη αδειοδότηση μέχρι το τέλος Μαΐου, θα εμβολιαστούν γύρω στις 60-70,000 άτομα. Υπάρχει μια στατιστική που λέει πως όταν εμβολιαστεί το 20% του πληθυσμού, αλλά με σειρά προτεραιότητας, τότε μειώνει τις εισαγωγές κατά 80%. Άρα εάν εμβολιάσουμε 150,000 άτομα μέχρι τα μέσα Απριλίου, θα είμαστε σε θέση να μειώσουμε δραστικά τις εισαγωγές στα νοσοκομεία».
Κληθείς να σχολιάσει επικρίσεις ότι εμβολιάστηκαν άτομα που δεν εμπίπτουν στις ομάδες προτεραιότητας, ο κ. Υπουργός υπογράμμισε ότι έχει καταρτιστεί ένα πλάνο με ιεράρχηση των ομάδων του πληθυσμού που έχουν προτεραιότητα για τον εμβολιασμό. Στην 1η ομάδα εμπίπτουν και οι επαγγελματίες υγείας της πρώτης γραμμής τόσο στα νοσηλευτήρια του ΟΚΥπΥ όσο και στα ιδιωτικά νοσηλευτήρια. «Έχουν ερωτηθεί τα νοσηλευτήρια να δηλώσουν τον αριθμό των ατόμων τους που θα εμβολιαστούν. Εάν κάποιο νοσηλευτήριο δήλωσε άτομα που δεν ανήκουν στις κατηγορίες αυτές τότε αυτό πρέπει να το ερευνήσουμε. Κάποιες ειδικότητες όμως καλούνται να βοηθήσουν στα ΤΑΕΠ άρα δεν πρέπει να μας ξενίζει το ότι εμβολιάστηκαν. Και σε οίκους ευγηρίας ήρθε το διοικητικό συμβούλιο να εμβολιαστεί και δεν τους επιτράπηκε. Είναι όμως λυπηρό επαγγελματίες υγείας να εκμεταλλεύονται την κατάσταση και να εμβολιάζονται, ενώ δεν είναι η σειρά τους. Από τον ΠΙΣ ζητήθηκε ο εμβολιασμός των γιατρών, αλλά επειδή είναι μειωμένες οι ποσότητες μας, βάλαμε προτεραιότητες», διευκρίνισε ο κ. Υπουργός.
Σε σχέση με την πορεία υλοποίησης του εμβολιαστικού πλάνου, ο κ. Ιωάννου εξήγησε ότι η Κύπρος είναι σε αρκετά καλό επίπεδο συγκριτικά με άλλα κράτη της ΕΕ. Δεδομένων, είπε, των ποσοτήτων που παραλαμβάνουμε, το Εθνικό Πλάνο Εμβολιασμού για COVID-19 προχωρά κανονικά. Αναμένεται, πρόσθεσε, η έγκριση άλλων εμβολίων από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, με τις πληροφορίες να θέλουν την AstraZeneca να υποβάλλει αίτηση για αδειοδότηση εντός Ιανουαρίου. Η αδειοδότηση του συγκεκριμένου εμβολίου θα συμβάλει στη ροή μεγάλου αριθμού εμβολίων και τον εμβολιασμό μεγαλύτερου αριθμού πολιτών.
Απαντώντας σε αναφορές που εκφράζονται δημόσια για προμήθεια εμβολίων από τρίτες χώρες, πέραν από τα εμβόλια που θα προμηθευτούμε μέσω των συμφωνιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο Υπουργός Υγείας εξήγησε ότι «εμείς είμαστε υπόχρεοι να έχουμε εμβόλια που έχουν εγκριθεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων. Επομένως κινέζικο ή ρωσικό εμβόλιο δεν επιτρέπεται η κυκλοφορία του στην Κύπρο. Επίσης να προσεγγίσουμε εμείς αυτές τις πολυεθνικές και λόγω του μεγέθους μας, δεν είναι εύκολο. Η πρωτοβουλία της ΕΕ να έχουν όλες οι χώρες την ίδια ημέρα εμβόλια, ήταν για να βοηθήσει τις μικρές χώρες».
Σε ερώτηση για το αν υπάρχει σχεδιασμός από την Κυβέρνηση για την περίοδο μετά την πάροδο των τριών εβδομάδων κατά τις οποίες θα ισχύσουν τα νέα μέτρα και περιορισμοί, ο Υπουργός Υγείας ανέφερε ότι «όποιος σχεδιασμός κι αν υπάρχει, τα πάντα εξελίσσονται και αποφασίζονται υπό την αίρεση των επιδημιολογικών δεδομένων. Εμάς στόχος μας, και παράκλησή μας, είναι να τηρήσουμε τα μέτρα για να έχουμε αποτελέσματα που θα μας επιτρέψουν μετά από τρεις εβδομάδες να πάμε σε αποκλιμάκωση».
«Μέτρα θα υπάρχουν και στη συνέχεια και δεν είναι εμείς που το λέμε μόνο. Ευελπιστούμε ότι με την αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης και εάν και εφόσον αδειοδοτηθεί η AstraZeneca μέχρι το τέλος Απριλίου να έχουμε τέτοια κάλυψη που θα μας επιτρέψει να άρουμε τους περιορισμούς. Εφόσον δεν υπάρχει εμβολιαστική κάλυψη και στοχευμένη θεραπεία, ο μόνος τρόπος είναι τα περιοριστικά μέτρα και τα μέτρα αυτοπροστασίας, αυτό το έχουμε πει πάρα πολλές φορές», τόνισε.
Απαντώντας σε ερώτηση για τις επικρίσεις που καταγράφονται για τη διαχείριση της πανδημίας, ο κ. Ιωάννου τόνισε ότι «εάν το κριτήριό μας είναι το τι συμβαίνει στον υπόλοιπο κόσμο, δεν θεωρώ κατ’ ουδένα τρόπο ότι αποτύχαμε στην διαχείριση της πανδημίας. Οι άλλες χώρες ζουν ένα τρίτο κύμα της πανδημίας, εμείς ακόμα είμαστε στο δεύτερο κύμα και είμαστε η πρώτη χώρα που από τον περασμένο Αύγουστο έχουμε πάρει μέτρα και αυτό μας επέτρεψε μέχρι και σήμερα να αντιμετωπίζουμε την πανδημία. Εγώ δεν επιρρίπτω ευθύνες σε κανένα. Έχουμε να κάνουμε με κάτι καινούριο. Είναι εύκολο εκ των υστέρων να κρίνουμε τους ειδικούς. Εάν ξέραμε εκ των προτέρων, θα κάναμε αυτό που έπρεπε. Δεν είμαστε αλάνθαστοι και βλέπουμε ότι μέτρα που ήταν αποτελεσματικά τον Αύγουστο, δεν ήταν αποτελεσματικά το Νοέμβριο και μέτρα που πέτυχαν τον Οκτώβριο δεν λειτούργησαν το Δεκέμβριο. Δεν αποποιούμαστε των ευθυνών μας, γίνεται όμως μια τεράστια προσπάθεια».
Οι χώρες οι οποίες «πήγαν από τις αρχές του Νοέμβρη σε περιορισμούς, και αν θέλετε να τις απαριθμήσω ξεκινώντας από την Γαλλία, την Γερμανία, την Ισπανία, την Ελλάδα πιο μετά, μέχρι σήμερα δεν έχουν χαλαρώσει τα μέτρα, πάνε με περαιτέρω κλιμάκωση και είναι μέτρα που πριν δούλευαν, αλλά τώρα όχι. Ίσως είναι το νέο στέλεχος του ιού, ίσως είναι και η κόπωση. Επομένως, εάν θέλουμε να κρίνουμε τη διαχείριση της πανδημίας, ας κρίνουμε και το τι συμβαίνει και στον υπόλοιπο κόσμο».
Σε ό,τι αφορά στα μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων που θα αναστείλουν την λειτουργία τους, ο Υπουργός Υγείας ανέφερε ότι «θα ανακοινωθούν από την Υπουργό Εργασίας και τον Υπουργό Οικονομικών».
