Στήριξη από την ΕΕ λόγω της ιδιαιτερότητας που αντιμετωπίζει η Κύπρος με τις μεταναστευτικές ροές μέσω Τουρκίας, που διέρχονται από την γραμμή κατάπαυσης του πυρός, ζήτησε ο Υπουργός Εσωτερικών Νίκος Νουρής, τονίζοντας πως με την επανέναρξη των παράνομων πτήσεων από τα κατεχόμενα και την άφιξη μεταναστών, πολλοί εκ των οποίων με κορωνοϊό, στα κέντρα υποδοχής λειτουργούν 11 υπερπλήρεις καραντίνες.
«Τρεις στους 4 παράνομους μετανάστες εισέρχονται στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές μέσω της γραμμής κατάπαυσης του πυρός προερχόμενοι από την Τουρκία μέσω των κατεχομένων εδαφών μας», τόνισε ο κ. Νουρής σε χαιρετισμό του στην έναρξη των εργασιών των Επιτροπών Παρακολούθησης των Ταμείων Εσωτερικών Υποθέσεων 2014 -2020 της ΕΕ.
Όπως είπε, είναι λοιπόν κεφαλαιώδους σημασίας για την χώρα μας, η εφαρμογή μέτρων αποτροπής της παράνομης εισόδου στη διαχωριστική γραμμή χωρίς αυτό με κανένα τρόπο να υποδηλώνει ότι αυτά είναι τα χερσαία μας σύνορα. «Διεκδικούμε από την ΕΕ αναγνώριση αυτής της δυνατότητας χωρίς την παραχώρηση στην Τουρκία κανενός είδους πολιτικού επιχειρήματος», συμπλήρωσε.
«Αυτό που ζητάμε από τη μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια στην οποία ανήκουμε είναι να αναγνωρίσει τις ιδιαιτερότητες της χώρας μας και τη συνεχή πίεση που δεχόμαστε από την κατοχική Τουρκία, η οποία συστηματικά προωθεί ρεύματα μεταναστών μέσω των κατεχομένων περιοχών προς τις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές», πρόσθεσε ο ΥΠΕΣ.
Παραθέτοντας στοιχεία, ο κ. Νουρής τόνισε πως το 2019 υπήρξαν σχεδόν 17.000 αιτήσεις ασύλου, που αντιστοιχεί σε αύξηση πέραν του 500% σε σύγκριση με το 2015. «Σήμερα στη χώρα μας οι αιτήσεις ασύλου και τα πρόσωπα στα οποία έχει ήδη παρασχεθεί καθεστώς διεθνούς προστασίας, συμποσούνται σε πέραν των 35.000 δηλαδή σε ένα ποσοστό 3,8 % του πληθυσμού».
«Οι τεράστιες ροές μεταναστών που φτάνουν στο νησί μας είναι υπέρμετρα μεγαλύτερες απ’ όσες αναλογούν στο μέγεθός του» ανέφερε ο ΥΠΕΣ, υπογραμμίζοντας πως η κατάσταση που διαμορφώνεται στη Κύπρο, υπερβαίνει τα όρια αλλά και τις δυνατότητές της, εμποδίζοντας τη σωστή διαχείριση και αποτελεσματική υλοποίηση δράσεων για ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών στην κοινωνία.
Υπερπλήρεις καραντίνες στα κέντρα υποδοχής
Ωστόσο, σύμφωνα με τον ΥΠΕΣ, η εικόνα των ροών και των αφίξεων για το 2020 δείχνει μια εικόνα παραπλανητική λόγω της πανδημίας.
Όπως εξήγησε, τα στοιχεία αυτά είναι πρόσκαιρα και εν πολλοίς οφείλονται στους περιορισμούς της πανδημίας αλλά και στον μειωμένο αριθμό αφίξεων στα κατεχόμενα, κυρίως από την Αφρική λόγω αναστολής των αεροπορικών αφίξεων.
«Ήδη με την επανέναρξη κάποιων πτήσεων στο παράνομο αεροδρόμιο της Τύμπου, αυξήθηκαν δραματικά οι αφίξεις Αφρικανών, αρκετοί από τους οποίους διαγιγνώσκονται θετικοί στον κορωνοϊό, επιδεινώνοντας την ήδη βεβαρημένη κατάσταση στα Κέντρα Υποδοχής, όπου σήμερα λειτουργούμε 11 υπερπλήρεις καραντίνες», υπογράμμισε.
Αναφερόμενος στα μέτρα που λήφθηκαν από την Κυπριακή Δημοκρατία υπό το φως της επιδείνωσης του προβλήματος, είπε ότι αυτά ήταν χωρίς καμία έκπτωση στα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών. Η στόχευση επεκτείνεται στη δίωξη των διακινητών και στην κατάχρηση του συστήματος που, δυστυχώς, κατέστησαν την Κύπρο πόλο έλξης, ανέφερε.
Επίσης μέσα σε λίγους μήνες, σε συνεργασία με το EASO, όπως είπε, «πετύχαμε την αποφασιστική ενίσχυση της υπηρεσίας ασύλου, καθορίσαμε κατάλογο ασφαλών χωρών, πετύχαμε την ψήφιση σημαντικών αλλαγών στους Περί Προσφύγων, Περί Μετανάστευσης Νομοθεσιών, τροποποίηση του Συντάγματος από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, ενώ η κυβέρνηση ενίσχυσε αποφασιστικά με 10 δικαστές το Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας». Τόνισε πως στόχος είναι η επιτάχυνση των διαδικασιών εξέτασης των αιτήσεων ασύλου που προέρχονται από χώρες που περιλαμβάνονται στη λίστα των «ασφαλών χωρών». «Μόνο με ένα τέτοιο μηχανισμό θα πετύχουμε δραστική μείωση των προδήλως αβάσιμων αιτήσεων και θα μπορέσουμε να δώσουμε ουσιαστική βοήθεια, στήριξη και φροντίδα μας στους πραγματικούς πρόσφυγες μετανάστες που το έχουν ανάγκη», τόνισε ο Υπουργός.
Εξήρε, εξάλλου, τη σημασία της αύξησης του αριθμού των επιστροφών σημειώνοντας ότι υλοποιήθηκαν 1250 εθελούσιες επιστροφές μεταναστών στις χώρες καταγωγής τους από τις αρχές του χρόνου.
Πρόσθεσε ότι «τερματίσαμε το φαινόμενο των εικονικών φοιτητών με την εισαγωγή από το τρέχον ακαδημαϊκό έτος αυστηρών κριτηρίων». Σε ό,τι αφορά στο πρόβλημα της τέλεσης εικονικών γάμων, «τερματίστηκε εδώ και 3 μήνες, με τη ψήφιση από την Βουλή τριών Νομοσχεδίων που το ΥΠΕΣ υπέβαλε και μέσω των οποίων τέθηκαν αυστηρά κριτήρια και ποινές. Ακυρώσαμε 836 άδειες παραμονής, ενώ συνεχίζεται η διερεύνηση για άλλες 1200 περιπτώσεις».
Υπέρ μια ενιαίας πολιτικής Ασύλου και Μετανάστευσης
«Το πρόβλημα της παράνομης μετανάστευσης δεν είναι πρόβλημα μόνο της Κύπρου. Είναι πρόβλημα ολόκληρης της ΕΕ», είπε.
Αναφερόμενος στις προτάσεις της αρμόδιας Ευρωπαίας Επιτρόπου Ίλβα Γιοχάνσον, που παρουσίασε στις 24 Σεπτεμβρίου για μια νέα ενιαία Ευρωπαϊκή Πολιτική Ασύλου και Μετανάστευσης, ο κ. Νουρής είπε πως η Κύπρος τοποθετήθηκε υπέρ της αναγκαιότητας για μια ενιαία πολιτική, λέγοντας πως αν και δεν είναι το ιδανικό Σύμφωνο «διασφαλίζει όμως υπό τη μορφή υποχρέωσης ότι τα κράτη – μέλη θα προσφέρουν στήριξη και αλληλεγγύη σε εκείνα τα κράτη που δέχονται το μεγαλύτερο βάρος, με διάφορους τρόπους».
«Επιβάλλεται», συνέχισε, «όλοι να κάνουμε αποδεκτές εκπτώσεις και να συναινέσουμε σε μια εξισορροπητική φόρμουλα που θα επιτρέπει την ορθολογιστική υποδοχή των προσφύγων μεταναστών, πάταξη και τιμωρία για τους διακινητές, σύναψη συμφωνιών επιστροφής με τρίτες χώρες σε κεντρικό επίπεδο, οργάνωση και μεγιστοποίηση των επιστροφών, αλλά και υιοθέτηση σωστών μεθόδων κοινωνικής ένταξης και διαχείρισης όσων εξασφαλίζουν νόμιμα την παραμονή τους».
Καταλήγοντας ο κ. Νουρής ευχήθηκε να υπάρξει θετική κατάληξη σε μια ενιαία Ευρωπαϊκή πολιτική Ασύλου και Μετανάστευσης που θα ρυθμίζει με ορθολογισμό και αλληλεγγύη αυτό το εξαιρετικά σοβαρό θέμα.
Η ΕΕ γνώστης ιδιαιτεροτήτων Κύπρου, λέει η Volkova
Από πλευράς της η Katerina Volkova, Διευθύντρια της Γενικής Διεύθυνσης Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είπε, σύμφωνα με ανακοίνωση του ΥΠΕΣ, ότι η ΕΕ είναι γνώστης των προκλήσεων και ιδιαιτεροτήτων που αντιμετωπίζει η Κύπρος. «Είμαστε εδώ για να ενισχύσουμε την αλληλεγγύη» σημείωσε, λέγοντας πως υπάρχει προσδοκία για επίτευξη της εφαρμογής του νέου Συμφώνου για τη μετανάστευση. Θα εξαρτηθεί από τις πολιτικές συζητήσεις και τους συμβιβασμούς που θα επιτευχθούν, πρόσθεσε.
«Τα Ταμεία δημιουργούν ένα ευέλικτο πλαίσιο και μπορούν να στηρίξουν τομείς στους οποίους δεν υπάρχει ακόμη πολιτική συμφωνία. Ξέρουμε ότι μπορούμε να στηρίξουμε εθελούσιες μετεγκαταστάσεις, επιστροφές και συστήματα υποδοχής των κρατών μελών κ.ά.» σημείωσε η κα Volkova. Αναφερόμενη στην οικονομική ενίσχυση της Κύπρου είπε ότι υπάρχει επιθυμία από την ΕΕ να συνεχίζει να στηρίζει την Κύπρο και στόχος είναι να αποδεσμευτεί η περαιτέρω χρηματοδότηση που ζήτησε και αναμένει η Κύπρος προκειμένου να την αξιοποιήσει για σκοπούς διαχείρισης των μεταναστευτικών προκλήσεων. «Είμαστε έτοιμοι να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε για να διαμορφώσουμε τα μελλοντικά εθνικά προγράμματα για οικονομική ενίσχυση και να συζητήσουμε και άλλες δυνατότητες οικονομικής στήριξης για την Κύπρο» κατέληξε.
Ο Επικεφαλής της Μονάδας Ευρωπαϊκών Ταμείων Κωνσταντίνος Κυπριανού ενημέρωσε ότι ως διαχειριστική αρχή των Ταμείων Εσωτερικών Υποθέσεων 2021-2017, βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο όσον αφορά τον προγραμματισμό της για τη νέα Προγραμματική Περίοδο, έχοντας ήδη υποβάλει προσχέδιο των Εθνικών της Προγραμμάτων στην Επιτροπή. Στόχος μας, είπε, είναι η έγκαιρη και αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων που είναι διαθέσιμοι προς όφελος της Κυπριακής Δημοκρατίας.
