Ο Αρχιπίσκοπος Χρυσόστομος Β’ γεννήθηκε το 1941 στο χωριό Τάλα της Πάφου. Αμέσως μετά την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, έγινε δόκιμος μοναχός στην Ιερά Μονή Αγίου Νεοφύτου και στη συνέχεια φοίτησε στο Γυμνάσιο Πάφου. Αποφοίτησε από το γυμνάσιο το 1963 και στις 3 Νοεμβρίου του ίδιου έτους χειροτονήθηκε διάκονος. Το 1968 ξεκίνησε τις σπουδές του στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από όπου αποφοίτησε το 1972. Στις 19 Οκτωβρίου του ίδιου έτους εξελέγη ομόφωνα ηγούμενος της Μονής Αγίου Νεοφύτου, χειροτονήθηκε πρεσβύτερος και εγκαθιδρύθηκε ως ηγούμενος στις 12 Νοεμβρίου από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ΄. Στις 25 Φεβρουαρίου 1978 εξελέγη δια βοής Μητροπολίτης Πάφου.
Αρχιεπισκοπική εκλογή
Μετά από τη μακροχρόνια, μη αναστρέψιμη ασθένεια του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου Α΄, συνήλθε Διευρυμένη Σύνοδος υπό τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο στην Ελβετία το Μάιο του 2006, η οποία κήρυξε τον αρχιεπισκοπικό θρόνο της Κύπρου σε χηρεία. Έτσι ξεκίνησαν οι διαδικασίες εκλογής νέου Αρχιεπισκόπου, οι οποίες ολοκληρώθηκαν στις 5 Νοεμβρίου του ίδιου έτους με την εκλογή του Χρυσοστόμου Β΄ . Η ενθρόνισή του έγινε στις 12 Νοεμβρίου και, όπως αναφέρθηκε από τα ΜΜΕ, είναι ο μοναδικός αρχιεπίσκοπος Κύπρου που τέλεσε την κηδεία αρχιεπισκόπου Κύπρου.
Στις εκλογές για ανάδειξη αρχιεπισκόπου, έλαβε στην λαϊκή ψήφο (δηλαδή οι άρρενες χριστιανοί ορθόδοξοι της Κύπρου) λίγο περισσότερο από 8%. Ανθυποψήφιοί του ήταν τότε ο Κύκκου Νικηφόρος και ο Μητροπολίτης Λεμεσού Αθανάσιος. Τον Νοέμβριο του 2006, στην ψήφο των εκπροσώπων των πιστών, ο Νικηφόρος πήρε 46 ψήφους, ο Αθανάσιος 45 και ο Χρυσόστομος έλαβε 9. Στην κάλπη των ex officio εκπροσώπων, ο Κύκκου πήρε 11 ψήφους, ο Λεμεσού 7 και ο Χρυσόστομος 12. Στην κάλπη των γενικών αντιπροσώπων ο Λεμεσού πήρε 48 ψήφους και προκρίθηκε στην τελική φάση της ψηφοφορίας, ο Κύκκου 46 και ο Χρυσόστομος 6, τρεις δηλαδή λιγότερες από τον πρώτο γύρο. Στην κάλπη των ex officio, η οποία θα αναδείκνυε τον δεύτερο υποψήφιο αρχιεπίσκοπο, ο Μητροπολίτης Λεμεσού ενίσχυσε τον Μητροπολίτη Πάφου Χρυσόστομο. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, τελικοί υποψήφιοι αναδείχθηκαν οι Μητροπολίτες Πάφου και Λεμεσού και ο Επίσκοπος Κύκκου έμεινε εκτός εκλογικής διαδικασίας. Μετά ο Πάφου και ο Νικηφόρος ήλθαν σε συμφωνία και οι αντιπρόσωποι του Νικηφόρου ψήφισαν τον Χρυσόστομο για αρχιεπίσκοπο.
Έργο
Με την ανάληψη των καθηκόντων του ως αρχιεπίσκοπος έθεσε στόχους για καλύτερη λειτουργία της Εκκλησίας της Κύπρου. Κατά την διάρκεια της θητείας του εκσυγχρονίστηκε ο Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας της Κύπρου και δημιουργήθηκε η Θεολογική Σχολή της Εκκλησίας της Κύπρου.
Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας της Κύπρου
Ο Χρυσόστομος Β’ προώθησε την αλλαγή του απαρχαιωμένου προηγούμενου καταστατικού χάρτη της Εκκλησίας, ο οποίος ήταν σε ισχύ από το 1914 και έκτοτε αναθεωρήθηκε δύο φορές. Ο νέος καταστατικός χάρτης άλλαζε κυρίως το εκλογικό σύστημα, αναβαθμίζοντας την ισχύ των πιστών. Όμως δεν περιορίστηκαν οι αλλαγές στην εκλογική διαδικασία, αλλά άλλαξαν τα σύνορα των μητροπόλεων (ευνοήθηκε η κατεχόμενη μητρόπολη της Κηρύνειας), δημιούργησε πενταμελές συνοδικό δικαστήριο, όπου ο κατηγορούμενος μπορούσε να εκπροσωπηθεί από δικηγόρο και, τέλος, άλλαξε τις διαδικασίες για έκδοση εκκλησιαστικού διαζυγίου.
Ακόμη, προώθησε διεύρυνση της Ιεράς Συνόδου με την ανασύσταση μετά από 800 χρόνια παλαιών επισκοπών (Κωνσταντίας, Ταμασού, Τριμυθούντος, Καρπασίας, Λήδρας, Χύτρων, Αμαθούντος, Νεαπόλεως) που είχαν καταργηθεί κατά τη διάρκεια της Φραγκοκρατίας από τους Λατίνους το 1222. Έτσι η Εκκλησία της Κύπρου, ως Αυτοκέφαλος, πέτυχε να έχει πλήρη Σύνοδο (με τουλάχιστον 13 μέλη) το οποίο σημαίνει ότι πλέον μπορεί να συγκαλέσει Μείζονα και Υπερτελή Σύνοδο χωρίς να χρειάζεται η συμμετοχή άλλων Επισκόπων από άλλες Εκκλησίες.
Επίσης, πρότεινε και πέτυχε κατόπιν διαβουλεύσεων με την κυπριακή κυβέρνηση και το υπουργείο Οικονομικών την δημιουργία Ενιαίου Φορέα Μισθοδοσίας Εφημεριακού Κλήρου. Με αυτό τον τρόπο πέτυχε την ανεξάρτητη μισθοδοσία του κλήρου και εξασφάλισε την αξιοπρεπή διαβίωση γηραιών και επαρχιακών κληρικών χωρίς να επιβαρύνεται το κράτος.
Θεολογική Σχολή
Ο Αρχιεπίσκοπος κατάφερε την ίδρυση της Θεολογικής Σχολής της Εκκλησίας της Κύπρου, ένα σχέδιο το οποίο είχε οραματιστεί ο προκάτοχός του Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Γ΄ αλλά δεν κατάφερε να υλοποιήσει λόγω της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο το 1974. Η σχολή ιδρύθηκε ως Ιδιωτική Σχολή Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης αλλά βάσει του κανονισμού της, ιδρύθηκε και λειτουργεί ως μη κερδοσκοπικός φιλανθρωπικός εκπαιδευτικός οργανισμός.
Τιμές
Ο Αρχιεπίσκοπος επίσης τιμήθηκε με μετάλλιο και ως επίτιμος δημότης Κέρκυρας το 2016, με την ευκαιρία του εορτασμού των 300 ετών από τη λύση της πολιορκίας της Κέρκυρας από τους Τούρκους το 1716. Ο Χρυσόστομος τιμήθηκε επίσης ως επίτιμος δημότης Ηλείας, για τους αγώνες του για την Κύπρο, την Εκκλησία και τον Ελληνισμό σε ειδική τελετή, στο Δημοτικό Μέγαρο του Πύργου από το δήμαρχο Γαβριήλ Λιάτση. Ο δήμαρχος ανέφερε τη μεγάλη προσφορά του αρχιεπισκόπου και της Εκκλησίας προς την Ηλεία μετά τις πυρκαγιές του 2007, και ειδικότερα στις καμμένες εκκλησίες που αποκαταστάθηκαν, στον βρεφονηπιακό σταθμό που οικοδομήθηκε εκ βάθρων, καθώς και σε ιστορικά γεγονότα που συνδέουν τον Πύργο με τον κυπριακό αγώνα για την ανεξαρτησία.
Ακόμη, ο Χρυσόστομος το 2017 επισκέφθηκε επίσημα τη Ρωσία. Τέλεσε κοινή λειτουργία με τον πατριάρχη Κύριλλο της Ρωσίας που του απένειμε τον Μεγαλόσταυρο του Αγίου Βλαδίμηρου, ο οποίος αποτελεί την ανώτατη τιμητική διάκριση του Πατριαρχείου Μόσχας.
Αναγνώριση Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας
Ο προκαθήμενος της Εκκλησίας της Κύπρου, στις 15 Δεκεμβρίου 2019, εξέφρασε τη θέση ότι η κατάσταση με την απόδοση αυτοκεφαλίας στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας από τον Οικουμενικό Πατριάρχη θα οδηγήσει σε σχίσμα.Χαρακτήρισε απαράδεκτο τον Πατριάρχη Μόσχας σχετικά με τη διακοπή μνημοσύνου στους προκαθημένους που έχουν αναγνωρίσει την αυτοκεφαλία, εμμένοντας σε ουδέτερη στάση. Τελικώς και χωρίς απόφαση της Ιεράς Συνόδου, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου μνημόνευσε τον Μητροπολίτη Κιέβου Επιφάνιο σε λειτουργία τον Οκτώβριο του 2020 αναγνωρίζοντας έτσι τη νέα εκκλησιαστική δομή της Ουκρανίας, που ως αντίδραση είχε την διακοπή μνημόνευσής του από την Εκκλησία της Ρωσίας.
Απόψεις και πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα και κριτική
Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος Β’ έχει επικριθεί για μια σειρά από πράξεις και λόγια του για πολιτικά και κοινωνικά θέματα, αλλά και πράξεις του ίδιου κατά την περίοδο που ήταν επίσκοπος. Ο ίδιος σε μια συνέντευξή του δήλωσε ότι έχει δικαίωμα να εκφράζει την άποψή του όπως κάθε πολίτης.
Πολιτική
Τον Απρίλιο του 2004, όταν ήταν επίσκοπος, αντιτάχθηκε με σφοδρότητα στο σχέδιο Ανάν για την επίλυση του Κυπριακού, θεωρώντας ότι δεν είχε κανένα θετικό στοιχείο για τους Ελληνοκύπριους. Το σχέδιο τελικά απορρίφθηκε από τους Ελληνοκύπριους σε δημοψήφισμα με ποσοστό 76%.
Τον Ιανουάριο του 2007 και εν μέσω προτάσεων εξαγοράς κυπριακών τραπεζών, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος Β΄ έκανε δηλώσεις αναφορικά με τη στάση που πρέπει να κρατήσουν οι επενδυτές.
Το 2017 δήλωσε ικανοποιημένος από την ένταξη του εθνικιστικού ΕΛΑΜ στην κυπριακή Βουλή. Πιο πριν είχε χαρακτηρίσει τα μέλη του ΕΛΑΜ «καλά παιδιά με κρυστάλλινες θέσεις», προκαλώντας αντιδράσεις. Ο αρχηγός της Χρυσής Αύγης Νίκος Μιχαλολιάκος εξήρε τη βοήθεια που είχε δώσει ο αρχιεπίσκοπος στο ΕΛΑΜ.
Στις προεδρικές εκλογές του 2018 στην Κύπρο ανακοίνωσε πως η Εκκλησία στηρίζει τον Νίκο Αναστασιάδη.
Κοινωνικά θέματα
Κατά καιρούς ο Χρυσόστομος έχει επιτεθεί στη ΛΟΑΤ κοινότητα, χαρακτηρίζοντας τα μέλη της «ξετσίπωτους και ανώμαλους»,γεγονός για το οποίο η κοινότητα απευθύνθηκε στον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας.Επιπλέον ισχυρίστηκε πως θα φτιάξει σχολεία στα οποία θα δίνεται η κατάλληλη εκπαίδευση ώστε τα παιδιά να μη γίνονται ομοφυλόφιλοι.
Ακόμη κατηγορήθηκε για ρατσισμό όταν αναφερόμενος στους έποικους από την Τουρκία που ζουν στο ψευδοκράτος της “Βόρειας Κύπρου“, τους χαρακτήρισε απολίτιστους.
Κριτική
Ο Χρυσόστομος έχει επικριθεί για μια σειρά από άλλα ζητήματα που σχετίζονται με τα έργα του ως επίσκοπος και ως αρχιεπίσκοπος.
Τη δεκαετία του ’90, ως μητροπολίτης Πάφου, φέρεται να έδωσε εντολή για αφαίρεση αρκετών τόνων άμμου από την προστατευόμενη παραλία της Λάρας, όπου γεννούν οι χελώνες καρέτα καρέτα τα αβγά τους,προκειμένου να κατασκευάσει γήπεδο γκολφ.
Σύμφωνα με καταγγελίες της συντονιστικής επιτροπής της εκκλησίας της Παναγίας του Τράχωνα, στις 30 Ιανουαρίου 2015 η Ιερά Αρχιεπισκοπή με διατακτικό εσωτερικού δανεισμού υπεξαίρεσε από την εκκλησία το ποσό των 100.000 ευρώ, χωρίς να το επιστρέψει εντός της προκαθορισμένης ημερομηνίας. Δύο μήνες αργότερα, και σύμφωνα πάντα με τις καταγγελίες, η Ιερά Αρχιεπισκοπή απέσυρε από το λογαριασμό της εκκλησίας επιπλέον το ποσό των 350.000 ευρώ. Σε αυτά ο αρχιεπίσκοπος Κύπρου απάντησε πως ο ίδιος έχει το δικαίωμα της διαχείρισης των χρημάτων όλων των εκκλησιών, και ότι μεταφέρει χρήματα από τις ενορίες που έχουν πλεόνασμα προς άλλες που έχουν έλλειμμα.
Τέλος, εκ μέρους της Εκκλησίας, το 2017 ο Αρχιεπίσκοπος ενεπλάκη σε υπόθεση σχετικά με τη δόμηση νέων ξενοδοχείων σε χώρο της Γεροσκήπου που ανήκει στην Εκκλησία, όπου είχαν βρεθεί αρχαιολογικά μνημεία. Αν και το τμήμα είχε χαρακτηρίσει τον χώρο προστατευόμενο, ο εισαγγελέας έκρινε ότι αυτός ο χαρακτηρισμός δεν είχε γίνει σύννομα, καθώς δεν είχε δοθεί η γραπτή συναίνεση της Εκκλησίας, όπως απαιτεί το Σύνταγμα. Ο αρχιεπίσκοπος αιτήθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο να αποχαρακτηριστεί το τεμάχιο, το οποίο έγινε δεκτό, σε συμμόρφωση με την εισαγγελική γνωμάτευση.Ο ίδιος παραδέχτηκε πως απείλησε την διευθύντρια του Τμήματος Αρχαιοτήτων, η οποία αρχικά είχε αρνηθεί να υπογράψει πως δεν υπάρχουν αρχαία.Αργότερα ο Χρυσόστομος ανέφερε πως δεν εννοούσε τις απειλές. Για τις αρχαιότητες είπε ότι θα προστατευτούν με ειδική κατασκευή φέρνοντας σαν παράδειγμα το Μουσείο της Ακρόπολης.
Θάνατος
Απεβίωσε από καρκίνο ενώ κοιμόταν στις 7 Νοεμβρίου του 2022 στις 06:45 στην Λευκωσία. Τα τελευταία χρόνια αντιμετώπιζε πολλά προβλήματα υγείας και πηγαίνε στο Ισραήλ και στην Αμερική για τις εξετάσεις του. Τούς τελευταίους μήνες ήταν σε νοσοκομείο, ενώ πολύ λίγες ημέρες ήταν στο σπίτι του. Η ημερομηνία της κηδείας του δεν έχει ανακοινωθεί ακόμα.
ΠΗΓΗ: ΒΙΚΙΠΕΔΙΑ
