Σημαντικά ερωτήματα για τον εμβολιασμό απαντά το Υπουργείο Υγείας για ενημέρωση του κοινού.
1.Είναι υποχρεωτικός ο εμβολιασμός κατά του κορωνοϊού;
Πρόθεση της Κυβέρνησης είναι η πλήρης εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού, εφόσον πρόκειται για σοβαρό ζήτημα Δημόσιας Υγείας. Το εμβόλιο θα χορηγείται δωρεάν σε όσους πολίτες το επιθυμούν.
2. Πώς θα προμηθευτεί η Κύπρος τα εμβόλια κατά του κορωνοϊού;
Η διαδικασία εξασφάλισης των εμβολίων γίνεται μέσω κεντρικής διαδικασίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και είναι κοινή για όλα τα κράτη μέλη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει συνάψει συμφωνία με έξι φαρμακευτικές εταιρείες που βρίσκονται τώρα στη διαδικασία ανάπτυξης εμβολίων ή βρίσκονται στο τελικό στάδιο αδειοδότησης και κυκλοφορίας του εμβολίου.
3. Τι μας εξασφαλίζει η κεντρική διαδικασία που έγινε από την ΕΕ;
Αρχικά, μέσω της κεντρικής διαδικασίας, εξασφαλίζουμε την ποσότητα που χρειαζόμαστε για να καλύψουμε τον πληθυσμό μας, ταυτόχρονα με όλες τις χώρες της Ένωσης, και ανεξάρτητα από το μέγεθος της αγοράς μας, ενώ προμηθευόμαστε τα εμβόλια στο ίδιο κόστος με όλα τα υπόλοιπα κράτη. Ως αγορά με μικρή διαπραγματευτική ισχύ, η Κύπρος υστερεί ως προς την προσβασιμότητα σε καινοτόμα φάρμακα –όπως είναι και το εμβόλιο κατά της νόσου COVID-19-, αλλά και ως προς τον χρόνο που προμηθεύεται τα φαρμακευτικά αυτά προϊόντα. Συνεπώς, η κοινή αυτή δράση διασφαλίζει την έγκαιρη προμήθεια των εμβολίων σε σαφώς χαμηλότερο οικονομικό κόστος από ό,τι αν το κάθε κράτος έκανε ενέργειες μεμονωμένα.
Είναι επίσης πολύ σημαντικό, διότι μας δίνει τη δυνατότητα να γνωρίζουμε ποια θα είναι η ροή των εμβολίων. Το πότε θα παραλαμβάνονται οι διάφορες ποσότητες δηλαδή, γεγονός που θα συμβάλει στον προγραμματισμό για τους εμβολιασμούς.
4.Πώς θα φυλάγονται τα εμβόλια;
Όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, έχουν υπογραφεί συμφωνίες με έξι εταιρείες που χρησιμοποιούν διαφορετικές τεχνολογίες. Στην κάθε συμφωνία καθορίζεται και ο τρόπο συντήρησης και φύλαξης των εμβολίων. Έχουν γίνει από πλευράς Υπουργείου Υγείας οι απαραίτητες ενέργειες για τη διασφάλιση της ψυχρής αλυσίδας, με την αγορά ειδικών ψυγείων όπου χρειάζεται, κιβώτιων μεταφοράς, αλλά και συστήματος παρακολούθησης της ψυχρής αλυσίδας.
Η φύλαξή τους θα είναι κεντρική και θα μεταφέρονται στα Φαρμακεία του Οργανισμού Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας, όπου στη συνέχεια θα διοχετεύονται στα 38 Κέντρα Εμβολιασμού που υπάρχουν παγκύπρια, αλλά και σε άλλους χώρους όπου πιθανόν να γίνουν εμβολιασμοί.
5.Πότε αναμένονται οι πρώτες ποσότητες εμβολίων στην Κύπρο;
Είναι σημαντικό να επαναλάβουμε ότι η Κύπρος θα παραλάβει την πρώτη παρτίδα εμβολίων, και ακολούθως όλες τις ποσότητες που έχει παραγγείλει, ταυτόχρονα με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ.
Αναμένεται στις αρχές Ιανουαρίου η πρώτη παρτίδα του εμβολίου της Pfizer-Biontech, ενώ εντός του 1ου τριμήνου του 2021, θα παραληφθεί και δεύτερη παρτίδα από την ίδια εταιρεία. Εκτιμάται ότι οι πρώτες ποσότητες από τα εμβόλια της Moderna και της AstraZeneca θα παραληφθούν επίσης το 1ο τρίμηνο του 2021.
Το χρονοδιάγραμμα στο πλάνο που έχει καταρτιστεί εξαρτάται από τις τελικές ημερομηνίες που θα ανακοινώνονται στη βάση των αξιολογήσεων της κάθε αίτησης. Υπάρχουν τα αντανακλαστικά για να προσαρμόζονται οι ημερομηνίες, ώστε να ανταποκριθούμε ανάλογα.
6.Ποια είναι τα βασικά βήματα για τον εμβολιασμό;
Ο εμβολιασμός θα γίνεται στα Κέντρα Εμβολιασμού παγκύπρια από επαγγελματίες υγείας (Επισκέπτες/Επισκέπτριες Υγείας) που έχουν καταρτιστεί επαρκώς για να χορηγούν το εμβόλιο στους πολίτες που το επιθυμούν. Υπάρχει η δυνατότητα να λειτουργούν ταυτόχρονα μέχρι και 100 διαφορετικά συνεργεία.
Ο εμβολιασμός θα γίνεται με ονομαστικό ραντεβού, το οποίο θα μπορεί να προγραμματιστεί από το ίδιο το άτομο ή εκπρόσωπό του μέσω του Λογισμικού Προγράμματος Εμβολιασμού.
Το άτομο θα λαμβάνει γραπτό μήνυμα στο κινητό του με τις λεπτομέρειες για το ραντεβού του, ενώ υπάρχει και η δυνατότητα για αποστολή υπενθύμισης.
Ο εμβολιασμός θα γίνεται στο Κέντρο Εμβολιασμού που έχει δηλωθεί από τον κάθε πολίτη και θα χορηγείται αποδεικτικό χορήγησης της 1ης δόσης είτε ηλεκτρονικά είτε σε έντυπη μορφή (κάρτα εμβολιασμού).
Ταυτόχρονα με τη χορήγηση της 1ης δόσης, θα διευθετείται ραντεβού για την χορήγηση της 2ης δόσης.
7. Τα άτομα που θα λαμβάνουν το εμβόλιο, θα πρέπει να παραμένουν σε περιορισμό μέχρι τη χορήγηση και της 2ης δόσης;
Όχι, ένας πολίτης που θα λάβει την 1η δόση του εμβολίου, δεν χρειάζεται να παραμείνει σε περιορισμό μέχρι τη 2η δόση. Ακολουθείται η συνήθης πρακτική όπως συμβαίνει με οποιοδήποτε άλλο εμβόλιο.
8. Ο εμβολιασμός για τον κορωνοϊό θα επαναλαμβάνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα ή θα γίνει μόνο για μια φορά;
Στην παρούσα φάση, δεν είμαστε σε θέση να το γνωρίζουμε. Οι πρώτοι εθελοντές που πήραν το εμβόλιο, το πήραν στις αρχές του καλοκαιριού, άρα θα είναι κάτι που θα το γνωρίζουμε όταν συμπληρωθεί ο ένας χρόνος από τη χορήγηση του εμβολίου στους εθελοντές. Εκείνο που γνωρίζουμε αυτή τη στιγμή, είναι ότι τα εμβόλια προστατεύουν από την σοβαρή νόσο άρα στοχεύουμε στη μείωση των νοσηλειών και των θανάτων.
9. Ποιες ομάδες πληθυσμού μπορούν να λάβουν το εμβόλιο;
Το κάθε εμβόλιο θα έχει τα δικά του χαρακτηριστικά. Κάποια δοκιμάζονται σε συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού, ηλικιακού ή άλλων χαρακτηριστικών. Κάποια μπορεί να συστήνονται για ένα πληθυσμό, κάποια μπορεί να μην συστήνονται. Όσα εμβόλια εγκριθούν, θα εγκριθούν στη ίδια βάση των κριτηρίων αποτελεσματικότητας και ασφάλειας.
10.Έχει γίνει ιεράρχηση των ομάδων πληθυσμού που θα έχουν προτεραιότητα στον εμβολιασμό;
Σε συνεργασία με τη Συμβουλευτική Επιστημονική Επιτροπή για τον κορωνοϊό, αλλά και στη βάση των κλινικών μελετών που διενήργησε η κάθε εταιρεία, έχει γίνει ένας κατάλογος προτεραιροποίησης των ομάδων του πληθυσμού που θα κληθούν να λάβουν το εμβόλιο.
Η ιεράρχηση που ετοιμάστηκε είναι η ακόλουθη:
1. Διαμένοντες και προσωπικό οίκων ευγηρίας και ιδρυμάτων χρόνιων παθήσεων ενηλίκων, και
Επαγγελματίες υγείας: Εργαζόμενοι στα νοσηλευτήρια με ασθενείς COVID-19, και σε όλες τις ΜΕΘ, ΤΑΕΠ, Τμήματα Ασθενοφόρων (ανεξάρτητα από νοσηλεία COVID).
2. Άτομα > 80 ετών (προτεραιότητα σε ευπαθείς ομάδες).
3. Άτομα > 75 ετών (προτεραιότητα σε ευπαθείς ομάδες).
4. Άτομα >= 16 ετών υψηλού κινδύνου για σοβαρή νόσηση.
5. Άτομα που εργάζονται σε κέντρα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, ακολουθούμενα από υπόλοιπους επαγγελματίες υγείας/προσωπικό, και
Διαμένοντες σε λοιπές κλειστές δομές, όπως φυλακές και κέντρα φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών.
6. Ηλικιακά ο υπόλοιπος πληθυσμός.
11.Σύμφωνα με το πλάνο που καταρτίστηκε, πότε αναμένεται να εμβολιαστούν οι πιο πάνω ομάδες του πληθυσμού;
Υπό τις προϋποθέσεις ολοκλήρωσης των διαδικασιών έγκρισης των αιτήσεων για αδειοδότηση και κυκλοφορία των εμβολίων από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων και τη διανομή τους στα κράτη μέλη και χωρίς να διαφοροποιηθούν οι ποσότητες που έχουν δεσμευτεί να δοθούν σε κάθε παρτίδα, οι εμβολιασμοί αναμένεται να γίνουν ως ακολούθως:
Ο βασικότερος στόχος, νοουμένου ότι θα τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα, είναι εντός του πρώτου μισού του 2021, να έχει ολοκληρωθεί η εμβολιαστική κάλυψη πέραν του 40% των πολιτών της Κύπρου, στους οποίους εμπίπτουν οι ηλικιωμένοι και τα άτομα που εργάζονται σε κλειστές δομές, καθώς και οι επαγγελματίες υγείας και τα άτομα με υψηλό κίνδυνο για σοβαρή νόσηση. Με τον τρόπο αυτό θα επιτευχθεί η προφύλαξη των ατόμων αυτών από πιθανή επιμόλυνση από τον ιό, ενώ θα συμβάλει στην αποφόρτηση των νοσοκομείων από νοσηλείες και θανάτους ασθενών COVID-19 και, κατ’ επέκταση, θα προστατεύσει το Σύστημα Υγείας.
