Πρέπει να παρέχεται στα άτομα με αναπηρίες ή/και στις οικογένειές τους το δικαίωμα της επιλογής του προσώπου που δύνανται να εργοδοτούν για την παροχή φροντίδας, ούτως ώστε να δύνανται να διαθέτουν το επίδομα φροντίδας για την εργοδότηση και φροντιστών που δεν περιλαμβάνονται στον Κατάλογο αλλά θα είναι σε θέση να ανταποκρίνονται στις εξατομικευμένες ανάγκες τους, αναφέρει σε Έκθεση της ύστερα από υποβολή παραπόνων, η Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Μαρία Στυλιανού Λοττίδη.
Επισημαίνει ότι το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας και δη οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας πρέπει να προβούν στις αναγκαίες ενέργειες για τη διασφάλιση της απρόσκοπτης παροχής υπηρεσιών κατ’ οίκον φροντίδας προς τα ΑμεΑ.
Επί τούτου, σημειώνει, θα πρέπει να δρομολογηθεί η παροχή, στους εγκεκριμένους φροντιστές, εκπαίδευσης σε σχέση με τα άτομα με αναπηρίες και τις εξατομικευμένες τους ανάγκες.
Επίσης, να καθοριστεί η ωριαία αμοιβή των παρόχων υπηρεσιών κατ’ οίκον φροντίδας, ούτως ώστε να μην χρεώνουν τις υπηρεσίες φροντίδας που παρέχουν σε άτομα με αναπηρίες κατά το δοκούν.
Σε σχέση ειδικότερα με τους παραπονούμενους, σημειώνει, αναμένεται ότι, μέχρι την υλοποίηση των ανωτέρω, η περίπτωσή τους θα τύχει άμεσου χειρισμού και επανεξέτασης ούτως ώστε να έχουν τη δυνατότητα να εργοδοτήσουν άτομο της επιλογής τους για την παροχή υπηρεσιών φροντίδας στον υιό τους.
Η Επίτροπος αναφέρει ότι οι εισηγήσεις της είναι ενδεικτικές και όχι εξαντλητικές. Το δε Υφυπουργείο και οι ΥΚΕ, σημειώνει, θα πρέπει, να προβούν σε διαβούλευση τόσο με την ΚΥΣΟΑ όσο και τις υπόλοιπες αντιπροσωπευτικές οργανώσεις των ατόμων με αναπηρίες, για την υιοθέτηση των βέλτιστων πρακτικών και λύσεων που θα διασφαλίζουν την πλήρη και απρόσκοπτη απόλαυση υπηρεσιών φροντίδας από τα άτομα με αναπηρίες.
Στην Έκθεση της, επισημαίνει ότι με βάση τη νομοθεσία που διέπει την καταβολή ΕΕΕ και τα σχετικά Διατάγματα, η παροχή οικονομικής βοήθειας για φροντίδα αποσκοπεί στην κάλυψη των αναγκών των προσώπων που δεν δύνανται να αυτοεξυπηρετούνται, ούτως ώστε να διασφαλίζονται η ανεξάρτητη διαβίωσή, η αυτονομία τους, η αξιοπρέπεια, η ποιότητα ζωής και η ενσωμάτωση τους στην κοινωνία.
Στα συμπεράσματα της Έκθεσης, η Επίτροπος αναφέρει ότι από το σύνολο των όσων έχει τεθεί ενώπιον της από το Υφυπουργείο, «διαφαίνεται ότι οι δικαιούχοι φροντίδας υποχρεούνται να επιλέγουν φροντιστές από τον Προκαταρτικό Κατάλογο ή από το Μητρώο Κατ’ οίκον Φροντιστών που καταρτίζουν οι ΥΚΕ, οι οποίοι, όμως, δεν διαθέτουν οιεσδήποτε γνώσεις για την παροχή υπηρεσιών φροντίδας σε άτομα με αναπηρίες».
Επίσης, δεν έχει ακόμη καθοριστεί το ποσό της ωριαίας αμοιβής τους για τις παρεχόμενες υπηρεσίες.
«Όταν, δε, οι δικαιούχοι επιλέξουν άλλο φροντιστή εκτός του Καταλόγου ή του Μητρώου, η αίτηση τους απορρίπτεται και εάν υποβάλουν ένσταση στην Υφυπουργό, είναι δυνατή η έγκριση της παροχής φροντίδας από άλλο πρόσωπο», προσθέτει.
Παρότι το Κράτος παρέχει στα άτομα με αναπηρίες υπηρεσίες κατ’ οίκον φροντίδας, συνεχίζει η Επίτροπος, αυτές παραμένουν ανεκμετάλλευτες ένεκα της αδυναμίας των ατόμων με αναπηρίες να αξιοποιήσουν το παρεχόμενο επίδομα φροντίδας λόγω της άρνησης των εγγεγραμμένων φροντιστών να παράσχουν τις υπηρεσίες τους ή/και της πολύ ψηλής αμοιβής που ζητούν για την παροχή τους.
Ως εκ τούτου, σημειώνει η κ. Στυλιανού Λοττίδη, τα άτομα με αναπηρίες ουσιαστικά στερούνται των υπηρεσιών φροντίδας που δικαιούνται, με όλες τις συνέπειες που αυτό έχει στα ίδια και τις οικογένειές τους, καθώς και στην ανεξάρτητη διαβίωση και ενσωμάτωση τους στην κοινωνία.
«Αυτό έρχεται σε πλήρη αντίθεση, με τις πρόνοιες της Σύμβασης, η οποία διασαφηνίζει ότι για να μπορούν τα άτομα με αναπηρίες να ζουν στην κοινότητα χωρίς διάκριση θα πρέπει να απολαμβάνουν πρόσβασης στην αναγκαία προσωπική φροντίδα και υποστήριξη διαβίωσης, Σε αντίθετη περίπτωση, σύμφωνα πάλι με τη Σύμβαση, τα άτομα με αναπηρίες ωθούνται στην απομόνωση και στον διαχωρισμό από τις κοινωνικές δομές και, κατ’ επέκταση στην περιθωριοποίηση», προσθέτει.
Σε σχέση, ειδικότερα, με τις υπηρεσίες φροντίδας, αναφέρει, η αρμόδια Επιτροπή του ΟΗΕ έχει διασαφηνίσει ότι θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένες στις ανάγκες των άτομα με αναπηρίες και να ελέγχονται από τα ίδια τα άτομα, στα οποία θα πρέπει να παρέχεται το δικαίωμα επιλογής. Ειδικότερα, επισημαίνει, η αρμόδια Επιτροπή υπογραμμίζει ότι τα άτομα με αναπηρίες θα πρέπει να έχουν την δυνατότητα να εργοδοτούν τα ίδια τα άτομα που θα τους παρέχουν φροντίδα, ώστε αυτά να δύνανται να ανταποκρίνονται στις προσωπικές και εξατομικευμένες ανάγκες τους.
Το συγκεκριμένο θέμα, επισημαίνει η κ. Στυλιανού Λοττίδη, «είναι πρόδηλο ότι ταλαιπωρεί χωρίς λόγο τα άτομα με αναπηρίες ή/και τις οικογένειές του, αφού πρέπει να υπομένουν, αφενός την απογοήτευση της απόρριψης της αίτησής τους, αφετέρου, εάν και εφόσον υποβάλουν ένσταση επί της απορριπτική απόφασης, την ψυχοφθόρα διαδικασία της αναμονής και αβεβαιότητας μέχρις ότου η ένσταση τους εξεταστεί από την Υφυπουργό».
«Αυτό προφανώς και θα αποφεύγετο εάν εξαρχής τα άτομα με αναπηρίες έχουν τη δυνατότητα της επιλογής του ατόμου που θα τους παρέχει φροντίδα και δεν υποχρεούνται να επιλέγουν από ένα περιοριστικό προκαθορισμένο κατάλογο φροντιστών που, βάσει και των όσων έχει θέσει υπόψη μας το Υφυπουργείο, δεν δύνανται να ανταποκρίνονται στις εξατομικευμένες ανάγκες των ατόμων με αναπηρίες», συμπληρώνει.
Η Έκθεση της Επιτρόπου υποβάλλεται στην Υφυπουργό Κοινωνικής Πρόνοιας και στην Διευθύντρια των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας και αντίγραφο της θα κοινοποιηθεί στον Πρόεδρο και τα Μέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, στην ΚΥΣΟΑ και στους παραπονούμενους.
