Στα πρόθυρα κατάρρευσης βρίσκεται το σύστημα απονομής της δικαιοσύνης στην Κύπρο, τονίζει ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Προστασίας Δανειοληπτών Τραπεζών (ΣΥΠΡΟΔΑΤ) Κώστας Μελάς, επισημαίνοντας την επιτακτική ανάγκη να υπάρξουν κατάλληλοι σχεδιασμοί που να στηρίζονται σε νέες ιδέες θεσμοθέτησης μηχανισμών, που θα στοχεύσουν στην αποσυμφόρηση των Δικαστηρίων, στην ταχεία επίλυση της διαφοράς και στην οικονομικότερη διεκπεραίωση της διαδικασίας.
Σε δηλώσεις του στο ΚΥΠΕ, ο κ. Μελάς εισηγείται την εισαγωγή στην Κύπρο Επίτροπου/Επιτροπής Εναλλακτικής Επίλυσης Διαφορών (ΑDR) καθώς και του λεγόμενου «PLEA BARGAINING» με την Κύπρο να είναι η μόνη χώρα του Συμβουλίου της Ευρώπης, όπως υπογραμμίζει, «που δεν υιοθετεί αυτή την διαπραγματευτική διαδικασία».
Παράλληλα, ο κ. Μελάς τονίζει πως οι προσπάθειες που κατά καιρούς έγιναν για αποσυμφόρηση των δικαστηρίων απέτυχαν, ενώ «οι διάφορες επιτροπές από εμπειρογνώμονες που κατά καιρούς διορίστηκαν δεν έφεραν ουσιαστικά αποτέλεσμα».
«Στην Κύπρο υπάρχουν ήδη θεσμοθετημένοι μηχανισμοί, που όμως έχουν περιορισμένες δυνατότητες για οριστική επίλυση της διαφοράς που είναι και το απόλυτο ζητούμενο», τόνισε.
Συγκεκριμένα, οι μηχανισμοί αυτοί είναι, σύμφωνα με τον Πρόεδρο του ΣΥΠΡΟΔΑΤ, η Διαιτησία, η οποία «δυστυχώς δεν χρησιμοποιείται όσο θα έπρεπε», όπως σημείωσε.
Επιπλέον, ανέφερε ότι υπάρχει ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος, σημειώνοντας, ωστόσο, ότι «ο μηχανισμός αυτός δεν προσφέρεται γιατί οι αποφάσεις του δεν είναι δεσμευτικές και η δικαιοδοσία του είναι περιορισμένη μέχρι το ποσό των €170. 000».
Ανέφερε επίσης ότι υπάρχει και η διαμεσολάβηση, η οποία «επίσης δεν προσφέρεται γιατί η απόφαση του Διαμεσολαβητή δεν είναι δεσμευτική».
«Ο Διαμεσολαβητής μπορεί να αρνηθεί τον διορισμό ή να παραιτηθεί χωρίς αιτιολογία και τα μέρη μπορούν να αποχωρήσουν οποτεδήποτε. Ακόμη η διαμεσολάβηση δεν γίνεται αν τα μέρη δεν συμφωνούν στο πρόσωπο του διαμεσολαβητή», πρόσθεσε.
Εισηγήσεις
————
Αναφορικά με τις εισηγήσεις του, ο κ. Μελάς είπε στο ΚΥΠΕ ότι αυτές θα αφορούν τόσο τις αστικές όσο και τις ποινικές υποθέσεις, αλλά και ορισμένες υποθέσεις Διοικητικού Δικαίου.
Είναι επιτακτική ανάγκη, σύμφωνα με τον Πρόεδρο του ΣΥΠΡΟΔΑΤ, να εισαχθεί θεσμικά και στην Κύπρο Επίτροπος/Επιτροπή Εναλλακτικής Επίλυσης Διαφορών (ΑDR), όπως ο θεσμός αυτός λειτουργεί σε πάρα πολλές χώρες του κόσμου ( πχ. Αγκόλα, Αυστραλία, Κίνα, Ιαπωνία, Νιγηρία, Ρωσία , Ταΐλάνδη, Ουκρανία, Αμερική, Ζιμπάμπουε) και φυσικά σε χώρες της Ευρώπης ( πχ. Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ουγγαρία, Ιταλία, Ολλανδία , Πολωνία Πορτογαλία, Ισπανία, Αγγλία).
Ανέφερε ότι «σε πολλές χώρες η διαδικασία αυτή είναι δια νόμου υποχρεωτικό προστάδιο, για να μπορεί κάποιος να αποταθεί στο Δικαστήριο», ενώ σε άλλες χώρες δεν είναι υποχρεωτική, αλλά συστήνεται ένθερμα (πχ. Βέλγιο Ρωσία).
Ο κ. Μελάς είπε ότι στην Ελλάδα, που είναι πιο «κοντά μας» έχει ιδρυθεί από το 1999 «Τραπεζικός Μεσολαβητής» και μετά από ορισμένες μεταλλάξεις τον Οκτώβριο του 2018 ιδρύθηκε ο Ελληνικός Χρηματοοικονομικός Μεσολαβητής, που είναι Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία Εναλλακτικής Επίλυσης Διαφορών.
Ανέφερε πως ο κύριος σκοπός της Εταιρείας είναι η εξωδικαστική επίλυση ιδιωτικών διαφορών εμπορικής και χρηματοοικονομικής ιδίως φύσης και σημείωσε ότι η εταιρεία είναι μέλος του Δικτύου FIN-NET, το οποίο συστήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2001 με σκοπό την παροχή στους ιδιώτες επενδυτές εύκολης πρόσβασης σε εναλλακτικές μεθόδους επίλυσης διαφορών που σχετίζονται με επενδυτικές υπηρεσίες. Πρόσθεσε ότι στο δίκτυο αυτό υπάρχουν συνολικά 60 μέλη σε πολλές χώρες.
Είπε ακόμη ότι ο Χρηματοοικονομικός Μεσολαβητής στην Ελλάδα εξετάζει αμερόληπτα, δωρεάν, διαφορές σχετικά με την παροχή τραπεζικών και επενδυτικών προϊόντων και υπηρεσιών από τράπεζες και επενδυτικές εταιρείες εγκατεστημένες στην Ελλάδα, προς ιδιώτες και επιχειρήσεις ( με ετήσιο κύκλο εργασιών έως 1 εκατ. Ευρώ), και μεσολαβεί με σκοπό την εξωδικαστική επίλυση τους.
«PLEA BARGAINING»
———————-
Σχετικά με τις ποινικές υποθέσεις, ο Πρόεδρος του ΣΥΠΡΟΔΑΤ εισηγήθηκε να εισαχθεί και στην Κύπρο ο θεσμός του λεγόμενου «PLEA BARGAINING» όπως εισήχθη στην Ελλάδα με το νέο άρθρο 303 της Ποινικής Δικονομίας.
“Πρέπει να τονίσουμε ότι ίσως είμαστε η μόνη χώρα του Συμβουλίου της Ευρώπης, που δεν υιοθετούμε αυτή την διαπραγματευτική διαδικασία και εύλογα διερωτάται κάποιος γιατί”, πρόσθεσε.
Επιπλέον, ανέφερε ότι ο θεσμός αυτός χρησιμοποιείται ευρύτατα στις αγγλοσαξονικές χώρες (στην Αγγλία και Ουαλία όπου διεκπεραιώθηκαν 70% των ποινικών υποθέσεων) και σχεδόν αποκλειστικά στις Ηνωμένες Πολιτείες (όπου το 2019 διεκπεραιώθηκαν 97.6% των ποινικών υποθέσεων ).
“Ο θεσμός αυτός γενικά αποτελεί διεθνώς ένα ιδιαίτερα δημοφιλή διαδικαστικό τρόπο περάτωσης της ποινικής δίκης ακόμη και στις παλαιότερα διστακτικές χώρες της ηπειρωτικής Ευρώπης”, εξήγησε.
Πολύ συνοπτικά, ο κ. Μελάς είπε στο ΚΥΠΕ ότι το «Plea Bargaining» αποτελεί διαπραγμάτευση με τον εισαγγελέα της απάντησης του κατηγορούμενου στον κατηγορητήριο και αντικείμενο της είναι η ποινή που θα επιβληθεί στον κατηγορούμενο που οπωσδήποτε επικυρώνεται από το Δικαστήριο, ενώ σημείωσε πως η όλη ποινική διαδικασία τελειώνει οριστικά και αμετάκλητα και εννοείται ότι δεν τίθεται θέμα έφεσης.
«Τελικά η απονομή ποινικής δικαιοσύνης μ΄ αυτό τον τρόπο αφήνει ευχαριστημένους όλους και ακόμη επιτυγχάνεται το απόλυτο ζητούμενο που είναι η επαναφορά της τάξης και κοινωνικής ηρεμίας που διαταράχθηκε», πρόσθεσε.
Είπε ακόμη ότι η διαπραγματευτική αυτή διαδικασία με όλα τα ευεργετικά της αποτελέσματα, μπορεί να εφαρμοστεί με ορισμένες ίσως διαφοροποιήσεις και σε αρκετές υποθέσεις Διοικητικού Δικαίου όπως πχ. ύψος αποζημιώσεων σε απαλλοτριώσεις.
Καταλήγοντας, ο κ. Μελάς είπε ότι η νομική επιτροπή του ΣΥΠΡΟΔΑΤ μελετά Νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης για τροποποίηση του Περί Δικαστηρίων Νόμου, με σκοπό την δημιουργία νέας ειδικής δικαιοδοσίας εκδίκασης διαφορών που προκύπτουν από πιστωτικές διαφορές ή αξιόγραφα και σημείωσε ότι οι θέσεις του συνδέσμου θα υποβληθούν γραπτώς στην επιτροπή νομικών το συντομότερο.
