Έργα ύψους €1,2 δισ. αναλαμβάνει να υλοποιήσει το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών όπως δήλωσε ο Υπουργός Γιάννης Καρούσος κατά την παρουσίαση του προϋπολογισμού του Υπουργείου του για το 2022 στη Βουλή. Παράλληλα επικεντρώθηκε στα μέτρα που λαμβάνονται για άμβλυνση του κυκλοφοριακού προβλήματος με τη χρήση μεταξύ άλλων των νέων τεχνολογιών, αλλά και για τη μείωση των ρύπων από τις μεταφορές.
Ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων για το 2022 ανέρχεται στα €423.9 εκ. Συγκεκριμένα, €388.9 εκ. αφορούν τις Τακτικές και Αναπτυξιακές Δαπάνες, και €35 εκ. αφορούν δαπάνες για συγχρηματοδοτούμενα έργα.
Αναφερόμενος στα έργα που θα υλοποιήσει το Υπουργείο, ο κ. Καρούσος είπε ότι πρόκειται για έργα τα οποία, είτε συμπεριλαμβάνονται στον προϋπολογισμό του Υπουργείου, είτε πρόκειται για έργα άλλων υπουργείων των οποίων ανέλαβαν την εκτέλεση, συμπεριλαμβανομένου και του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
«Παρά τις ανά το παγκόσμιο δύσκολες οικονομικές συνθήκες που επέφερε η πανδημία του κορωνοϊού, η αναπτυξιακή πολιτική του Κράτους συνεχίζεται με ανοδικούς ρυθμούς. Κανένα έργο δεν ακυρώθηκε ή αναβλήθηκε. Αντίθετα, συνεχίζουμε να ωριμάζουμε, να προκηρύσσουμε και να εκτελούμε έργα τα οποία είναι σημαντικά και πολυαναμενόμενα, εδώ και δεκαετίες, από τις τοπικές κοινωνίες», είπε σε δηλώσεις του στους δημοσιογράφους.
Πρόσθεσε ότι κάποια από τα έργα που έχουν παραληφθεί ή και ολοκληρώνονται εντός του 2021 περιλαμβάνουν το Επαρχιακό Δικαστήριο Αμμοχώστου (€9 εκ.), Ενεργειακή Αναβάθμιση των Κυβερνητικών Κτηρίων της Πάφου (€8 εκ.), κατασκευή του Βόρειου Παρακαμπτήριου Δρόμου Γεροσκήπου (€6,2 εκ.), ανέγερση του νέου Πυροσβεστικού Σταθμού της Λεμεσού (€5,3 εκ.), την Πνευμονολογική Κλινική του Νοσοκομείου Κυπερούντας (€4,8 εκ.), την κατασκευή της Φάσης Α’ και Β’ που αφορά στην Ποδηλατική Υποδομή των Πανεπιστημίων της Λευκωσίας (€2,5 εκ.), και την αναβάθμιση του Αρχαιολογικού Μουσείου της Πάφου (€2,2 εκ.).
Είπε επίσης ότι τα κυριότερα έργα που βρίσκονται αυτή την στιγμή υπό εκτέλεση αφορούν το δρόμο Πόλης Χρυσοχούς – Πάφου (€83,3 εκ.), τον Περιμετρικό Δρόμο Λευκωσίας (€72,3 εκ.), το Σύστημα Φωτοεπισήμανσης (€34,1 εκ.), και τον Δρόμο Λεμεσού – Σαϊττά (€31,1 εκ.)
Όσον αφορά τα κυριότερα έργα που βρίσκονται σε διαδικασία προσφορών, αναφέρθηκε ενδεικτικά στα Κεντρικά Γραφεία του Κτηματολογίου (€22 εκ.), το δρόμο Λάρνακας – Δεκέλειας (€20,8 εκ.), τη βελτίωση του δρόμου Σωτήρας – Δερύνειας (€16 εκ.), και το Κέντρο Ψυχικής Υγείας Αθαλάσσας (€13 εκ.).
Τα κυριότερα έργα του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων που πρόκειται να προκηρυχθούν / υπογραφούν περί τα τέλη του 2021 και εντός του 2022 αφορούν το νέο Κυπριακό Μουσείο (€136 εκ.), τον αυτοκινητόδρομο Αστρομερίτη – Ευρύχου (€80 εκ.), τον αυτοκινητόδρομο Λευκωσίας – Παλαιχωρίου (Τμήμα Ανάγιας – Αγροκηπιάς) (€72 εκ.), την κατασκευή των στάσεων και των στεγάστρων των λεωφορείων (€45 εκ.), και τη Φάση Β3 του Περιμετρικού Αυτοκινητόδρομου Λευκωσίας (€26 εκ.).
Όσον αφορά τα κυριότερα έργα άλλων Υπουργείων, αναμένεται όπως το 2022 να προκηρυχθούν / υπογραφούν το έργα που αφορούν το Κρατικό Χημείο (€63 εκ.), το Νέο Κέντρο Μεταναστών «Λίμνες» στη Μενόγεια (€60 εκ.) και η βελτίωση των λεωφόρων Ιπποκράτους και Αργυρουπόλεως (€26 εκ.).
Σημείωσε ότι, στόχος του Υπουργείου είναι να αξιοποιηθούν πλήρως και οι πόροι της Ευρωπαϊκής Ένωσης που προβλέπονται για την Προγραμματική Περίοδο 2021-2026 από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, καθώς και την Πολιτική Συνοχής. Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας το Υπουργείο ανέλαβε την υλοποίηση έργων και δράσεων συνολικού προϋπολογισμού €143,88 εκ , εκ των οποίων τα €89,3 εκ. αφορούν έργα και δράσεις του Υπουργείου Μεταφορών, ενώ €54,58 εκ. αφορούν έργα άλλων Υπουργείων.
Τα κυριότερα έργα του Υπουργείου Μεταφορών, στο πλαίσιο Ταμείου Ανάκαμψης, μεταξύ άλλων, στην υλοποίηση έργων του Σχεδίου Βιώσιμης Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) με προϋπολογισμό που ανέρχεται στα €31,5 εκ., στην εφαρμογή του Σχεδίου Επιχορήγησης για την Αγορά Ηλεκτροκίνητων Οχημάτων με προϋπολογισμό €30 εκ., στην εφαρμογή του Σχεδίου Απόσυρσης Ρυπογόνων Οχημάτων και Παραχώρησης Κινήτρων για Εναλλακτικούς, Χαμηλών Εκπομπών Τρόπους Διακίνησης με προϋπολογισμό €15 εκ., στην εφαρμογή του Σχεδίου Επιδότησης για Εγκατάσταση χιλίων Σημείων Επαναφόρτισης σε Δημοσίους Προσβάσιμους Χώρους, σε Επιχειρήσεις και Τοπικές Αρχές με προϋπολογισμό €4 εκ. και στην Ολοκληρωμένη Εφαρμογή Ευφυών Συστημάτων Μεταφορών με την Χρήση Τεχνολογίας Ψηφιακού Δίδυμου Digital Twin με προϋπολογισμό €4 εκ.
Ο Υπουργός σημείωσε ότι οι αναπτυξιακές δαπάνες κάτω από τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Μεταφορών Επικοινωνιών και Έργων, συμπεριλαμβανομένων και των συγχρηματοδοτούμενων δαπανών για την τριετία 2022 -2024 ανέρχονται στα €504,9 εκ. Η αύξηση των αναπτυξιακών δαπανών του Υπουργείου φθάνει, όπως είπε, μέχρι και 48,7% το 2023, σε σχέση με το 2021, ήτοι από €126,2 εκ. το 2021, στα €145,1 εκ. το 2022, στα €187,7 εκ. το 2023, και στα €172,1 εκ. το 2024.
Ηλεκτροκίνηση
———–
Ο Υπουργός σημείωσε ότι το Υπουργείο μπαίνει δυναμικά στην εποχή της ηλεκτροκίνησης αφού πλέον, με την έγκριση του πλαισίου πολιτικής για την ηλεκτροκίνηση από το Υπουργικό Συμβούλιο, προχωρούν στην υλοποίηση σημαντικών δράσεων, όπως η επιχορήγηση για αγορά ηλεκτροκίνητων οχημάτων αλλά και σταθμών επαναφόρτισης.
Όπως είπε, με βάση την πρόβλεψη του Υπουργείου μέχρι το 2030 θα εγγραφούν για να κυκλοφορήσουν περίπου 36.000 οχήματα. Ο Εθνικός στόχος, ανέφερε είναι μέχρι τότε 25% από όλες τις εγγραφές να είναι ηλεκτροκίνητα οχήματα με στόχο να αυξάνεται κατά 50% ανά έτος, ώστε μέχρι το 2035 η συντριπτική πλειοψηφία των οχημάτων που εγγράφονται να είναι ηλεκτροκίνητα. Ανέφερε ότι μετά το 2025 οπότε θα υπάρξει και μαζικότερη παραγωγή ηλεκτρικών αυτοκινήτων αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός που θα κυκλοφορεί στους δρόμους της Κύπρου
Πρόσθεσε ότι σε όλα τα σχέδια που θα προκηρυχθούν θα υπάρχουν και πρόνοιες για επιπλέον επιχορήγηση σε περίπτωση απόσυρσης παλιών ενεργοβόρων αυτοκινήτων. Θα υπάρχουν δύο σχέδια που έχουν εγκριθεί από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, όπως είπε, το ένα είναι τα σχέδια χορηγιών για την ηλεκτροκίνηση που θα επιχορηγούν όλων των ειδών ηλεκτρικά οχήματα (αυτοκίνητα, μοτοσικλέτες, ποδήλατα, ταξί, λεωφορεία). Το άλλο σχέδιο θα αφορά τα υβριδικά οχήματα με πρίζα (plug-in hybrid) και θα συνδυάζεται με απόσυρση παλιού ρυπογόνου αυτοκινήτου. Ο στόχος, όπως είπε, είναι η απόσυρση περίπου 1300 οχημάτων τον χρόνο.
Εξέφρασε την πεποίθηση ότι τα συγκεκριμένα κίνητρα θα ολοκληρωθούν σε 15 μέρες και θα περάσουν από το Υπουργικό.
Κυκλοφοριακό
——————
Ο κ. Καρούσος αναφέρθηκε στην αξιοποίηση της τεχνολογίας για τη διαχείριση της τροχαίας κίνησης και άμβλυνση του κυκλοφοριακού προβλήματος με την εφαρμογή ευφυών συστημάτων, μέσω των οποίων θα ελέγχεται η τροχαία κίνηση σε 125 φωτο-ελεγχόμενα σημεία σε Λευκωσία και Λεμεσό. Η προσφορά θα ανακοινωθεί το επόμενο τρίμηνο.
Μεταξύ αυτών, περιλαμβάνονται η εγκατάσταση του Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου της Αστικής Κυκλοφορίας, τα γνωστά ως «έξυπνα φώτα», η δημιουργία λεωφορειολωρίδων στο πλαίσιο του Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας στην ευρύτερη αστική περιοχή της Λευκωσίας, η προώθηση της χρήσης του ποδηλάτου, η βελτίωση και δημιουργία νέων υποδομών για τις Δημόσιες Επιβατικές Μεταφορές και η σύναψη νέων Συμβάσεων για τις Δημόσιες Επιβατικές Μεταφορές.
Είπε επίσης ότι ο περιμετρικός Λευκωσίας με την ολοκλήρωσή του θα μειώσει τα αυτοκίνητα στην είσοδό της Λευκωσίας κατά 25% τουλάχιστον. Επίσης ο δρόμος Ιπποκράτους – Αργυρουπόλεως στο ΓΣΠ που θα προκηρυχθεί θα προσθέσει ακόμα ένα ποσοστό μείωσης, ενώ ετοιμάζεται και ένας ανισόπεδος κόμβος στη Σταυρού μέσω του οποίου θα διοχετεύεται η τροχαία κίνηση Στροβόλου και Αγλαντζιάς.
Επίσης ανέφερε ότι έχει υπογραφεί πριν από λίγες μέρες, το Συμβόλαιο που αφορά στη μελέτη για το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας Λευκωσίας. Ένα από τα πρώτα παραδοτέα του συγκεκριμένου συμβολαίου, πρόσθεσε, αφορά σχετική μελέτη, βάσει της οποίας θα εξεταστεί κατά πόσον, πιθανή αλλαγή στα ωράρια εργασίας, τόσο των δημοσίων υπαλλήλων, όσο και του προσωπικού άλλων υπηρεσιών, θα επηρεάσει το κυκλοφοριακό.
Όσον αφορά τις δημόσιες επιβατικές μεταφορές ανέφερε ότι με τις νέες συμβάσεις πλέον το ρίσκο είναι στον ανάδοχο και είναι προς όφελός του να προσελκύσει επιβατική κίνηση γιατί επωφελείται τα έσοδα. Πρόσθεσε ότι θα υπάρχουν νέα δίκτυα και συχνότητα στις δημόσιες μεταφορές. Στη Λευκωσία πρόσθεσε, κάποιες μέρες, ιδιαίτερα τα Σαββατοκύριακα θα υπάρχουν δημόσιες μεταφορές μέχρι τις 3 τα ξημερώματα.
Οδική ασφάλεια
——————
Όσον αφορά την Οδική Ασφάλεια, σημείωσε την εγκατάσταση και λειτουργία του Συστήματος Καμερών Φωτοεπισήμανσης και το Σχέδιο Επιχορήγησης Αγοράς Προστατευτικού Εξοπλισμού για τους Μοτοσικλετιστές. Είπε επίσης με το συγκεκριμένο σύστημα όποιος καταγγέλλεται, συμπεριλαμβανομένων και των τ/κ οχημάτων, θα αναγνωρίζεται αυτόματα από τις πινακίδες τους στα οδοφράγματα και θα τους επιδίδεται το πρόστιμο ή η κλήση του δικαστηρίου.
Είπε ακόμα ότι προωθούνται επιπρόσθετες δράσεις και νομοθετικές ρυθμίσεις, όπως η ρύθμιση της οδήγησης μοτοσυκλέτας με μαθητική άδεια μόνο με συνοδεία εκπαιδευτή, ο υποχρεωτικός προστατευτικός εξοπλισμός για μοτοσικλετιστές που χρησιμοποιούν μοτοσυκλέτες για επαγγελματικούς σκοπούς και ο εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας για τις Σχολές και Εκπαιδευτές οδηγών.
Επίσης ανέφερε ότι έχουν εγκριθεί από το Υπουργικό και έχουν ήδη προωθηθεί προς τη Βουλή, σημαντικά νομοθετήματα που αφορούν τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας περί Ηλεκτρισμού, και τη Ρύθμιση της Χρήσης των Συσκευών Προσωπικής Κινητικότητας (eScooter). Παράλληλα, είπε, ετοιμάζονται σχετικές τροποποιήσεις για την αντιμετώπιση της πειρατείας στα ταξί, καθώς επίσης υποχρεωτική δήλωση και εγγραφή στο πιστοποιητικό εγγραφής, των οχημάτων που εμπλέκονται σε οδικές συγκρούσεις.
Συνδεσιμότητα
————–
Ο Υπουργός σημείωσε την πρωτοβουλία που ανέλαβε το Υπουργείο Μεταφορών, στην ΕΕ αναφορικά με τη διακήρυξη για την αεροπορική συνδεσιμότητα με στόχο να υπογραφεί από τουλάχιστον δέκα χώρες, ώστε να δώσει η ΕΕ τα εργαλεία για βελτίωση της συνδεσιμότητας των χωρών. Σημείωσε επίσης ότι κάτι τέτοιο κρίνεται αναγκαίο αφού με βάση τους στόχους της ΕΕ για μείωση των ρύπων και την πράσινη ανάπτυξη οι τιμές των αεροπορικών εισιτηρίων αναμένεται να εκτοξευθούν.
Πρόσθεσε ότι το Υπουργείο κατάφερε να προσελκύσει νέες αεροπορικές εταιρείες και να έχει περισσότερα δρομολόγια σε σχέση με το 2019. Συγκεκριμένα το 2021 υπάρχουν 158 δρομολόγια σε σχέση με 150 το 2019, σε 40 χώρες από 62 αεροπορικές εταιρείες με μέση πληρότητα το 71,83%.
Σε ό,τι αφορά τον τομέα τον κρουαζιέρων, είπε ότι συγκεκριμένος αριθμός εταιρειών επέλεξε το λιμάνι Λεμεσού ως βάση για κάποια από τα μεγαλύτερα κρουαζιερόπλοια στον κόσμο. Επιπρόσθετα, κάποιες άλλες εταιρείες επέλεξαν το λιμάνι Λεμεσού ως ενδιάμεσο σταθμό των κρουαζιέρων που διενεργούν. Συγκεκριμένα, το 2021 έγιναν 74 επισκέψεις κρουαζιερόπλοιων στα λιμάνια ενώ για το 2022 υπολογίζεται να αυξηθούν στις 161.
Τοποθετήσεις Βουλευτών
———————
Σε δηλώσεις του μετά από τη συνεδρία της Επιτροπής ο προεδρεύων της Επιτροπής Οικονομικών, Βουλευτής του ΔΗΚΟ Χρύσης Παντελίδης εξέφρασε την ικανοποίησή για τη συμφωνία του Υπουργού Μεταφορών για την πρόταση νόμου που κατέθεσε ώστε να καταστεί υποχρεωτική η χρήση ποδηλατικού κράτους. Είπε επίσης ότι θα είναι θετική η θέση του Υπουργείου όταν συζητηθεί η πρόταση νόμου στην αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή.
Η Βουλευτής του ΔΗΣΥ Φωτεινή Τσιρίδου εξέφρασε ικανοποίηση για την υλοποίηση σημαντικών, όπως τα χαρακτήρισε, έργων ύψους 1,2 δισ. ευρώ, τονίζοντας ότι η πανδημία δεν εμπόδισε την υλοποίηση έργων. Εξέφρασε επίσης ικανοποίηση που και το κυκλοφοριακό είναι μέσα στις προτεραιότητες του Υπουργείου με τα έξυπνα φώτα αλλά και το σχέδιο βιώσιμης αστικής κινητικότητας.
Πρόσθεσε ότι το Υπουργείο μπαίνει δυναμικά στην εποχή της ηλεκτροκίνησης, αξιοποιεί την τεχνολογία και δίνει την απαιτούμενη σημασία στην αεροπορική συνδεσιμότητα αλλά και την επανεκκίνηση των κρουαζιέρων στα κυπριακά λιμάνια.
Έκανε επίσης ειδική αναφορά στα έσοδα και τις εισπράξεις από την παραχώρηση των εργασιών του λιμανιού Λεμεσού στους διαχειριστές μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου του 2020, αναφέροντας ότι τα έσοδα στα ταμεία του κράτους ανέρχονται στα 189 εκατ. ευρώ. Εξέφρασε παράλληλα ικανοποίηση που το Υπουργείο ανακοίνωσε επίσης ότι με την Eurogate που διαχειρίζεται το τερματικό εμπορευματοκιβωτίων, ήδη υπάρχει και σχετική συμφωνία για την προσέλκυση διαμετακομιστικού εμπορίου.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Κώστας Κώστα είπε ότι εδώ και χρόνια ανακοινώνονται έργα τα οποία παραμένουν στα χαρτιά όπως ο δρόμος Αστρομερίτη – Τροόδος και το αρχαιολογικό μουσείο Λευκωσίας. Σημείωσε παράλληλα καθυστερήσεις στην έναρξη κατασκευαστικών έργων, είτε στην ολοκλήρωσή τους, όπως οι νέοι δρόμοι Πάφου – Πόλης και Λεμεσού – Σαϊτά.
Εξέφρασε επίσης την ανησυχία του για τα συνεχή σοβαρά και θανατηφόρα δυστυχήματα και την ανάγκη λήψης μέτρων, τον τρόπο λειτουργία του συστήματος φωτοεπισήμανσης από 1/1/2022, το κυκλοφοριακό πρόβλημα σε όλες τις πόλεις, τα σοβαρά προβλήματα από το κλείσιμο του εθνικού αερομεταφορέα της Κύπρου με κυριότερο τις ψηλές τιμές εισιτηρίων, το σοβαρό θέμα της ασφάλειας πτήσεων, την απόφαση για μεταφορά του Τμήματος Αρχαιοτήτων στο υπό σύσταση Υφυπουργείο Πολιτισμού και τις μεγάλες καθυστερήσεις που παρατηρούνται στο Τμήμα Οδικών μεταφορών για καθορισμό ημερομηνίας εξέτασης οδηγού.
Παράλληλα σημείωσε με ικανοποίηση την απόφαση του Υπουργείου Μεταφορών για κατάθεση πρότασης στο Υπουργικό Συμβούλιο για ακύρωση προηγούμενης απόφασης για αυτονόμηση των ταχυδρομείων με τη μορφή ιδιωτικής εταιρείας και με την αναφορά του Υπουργού Μεταφορών ότι το Τμήμα πρέπει να παραμείνει κρατικό λόγω της σημασίας του.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ Χρίστος Ορφανίδης εξέφρασε την ανησυχία του για έργα που εξαγγέλλονται αλλά δεν υλοποιούνται όπως ο δρόμος Λάρνακας – Δεκέλειας και για το γεγονός ότι ο δρόμος Πάφου – Αεροδρομίου είναι ημιτελής εδώ και δύο χρόνια . Εξέφρασε επίσης ανησυχία για τις παρεμβάσεις της Τουρκία στο FΙR της Κύπρου. Ανέφερε ακόμα ότι εναντιώνεται κάθετα στην ένταξη του Τμήματος Αρχαιοτήτων στο υπό σύσταση Υφυπουργείο Πολιτισμού.
Ο Βουλευτής του ΕΛΑΜ Σωτήρης Ιωάννου αναφέρθηκε στα ανείσπρακτα εξώδικα πρόστιμα που επιβάλλονται σε Τ/κ και είπε ότι μόνο για πέντε δήμους υπάρχουν 4.320 ανείσπρακτα. Ανέφερε ότι ο Υπουργός τους απάντησε ότι με το σύστημα φωτοεπισήμανσης θα υπάρχει αυτόματη αναφορά στα οδοφράγματα ώστε να σταματούνται και να καταγγέλλονται στον χώρο των οδοφραγμάτων οι παραβάτες οδηγοί. Παράλληλα είπε ότι οι επαγγελματίες οδηγοί ταξί έχουν να αντιμετωπίσουν ένα αθέμιτο ανταγωνισμό από Τ/κ επαγγελματίες που έχουν πολύ λιγότερα έξοδα. Πρόσθεσε ότι τους αναφέρθηκε ότι θα κατατεθεί σύντομα σχετικό νομοσχέδιο που θα ρυθμίζει την κατάσταση.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ – Συνεργασία Δημοκρατικών Δυνάμεων Μαρίνος Μουσιούττας ανέφερε ότι ο προϋπολογισμός του Υπουργείου έχει όραμα, ότι υπάρχει κινητικότητα στο Υπουργείο και πολλά έργα σε εξέλιξη. Ωστόσο ανέφερε ότι υπάρχουν καθυστερήσεις, αλλά και προβλέψεις οι οποίες δεν είναι σίγουροι ότι θα μπορέσουν να υλοποιηθούν. Είπε επίσης ότι η Επιτροπή Μεταφορών της οποίας προεδρεύει θα παρακολουθεί την εξέλιξη των έργων και θα παρεμβαίνει εκεί και όπου πρέπει. Παράλληλα αναφέρθηκε στην ανάγκη ύπαρξης του συστήματος park and ride ώστε να παρκάρουν οι οδηγοί σε συγκεκριμένα σημεία και να αξιοποιούν τις δημόσιες μεταφορές και ανέφερε ότι το θέμα είναι υπό μελέτη, αλλά δεν είναι προς υλοποίηση άμεσα.
