Σε ανακοινώσεις ελπίζει να προβεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης τον Σεπτέμβριο, σε σχέση με θέματα που απασχολούν τους Τουρκοκύπριους, οι οποίες θα αφορούν μέτρα που θα ληφθούν μονομερώς από την Κυπριακή Δημοκρατία, όπως δήλωσε στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου, στο Προεδρικό, την Τρίτη για τις 100 ημέρες διακυβέρνησής του.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος απαντούσε σε ερωτήσεις δημοσιογράφων μετά από την εναρκτήρια ομιλία του, ανέφερε επίσης ότι έχει δημιουργηθεί κινητικότητα στο Κυπριακό σε επίπεδο ΕΕ και ΟΗΕ μέσω των πρωτοβουλιών που έχει αναλάβει και ότι στις αρχές Ιουλίου θα υπάρξουν και άλλου είδους εξελίξεις, που θα έχουν σχέση με δημόσιες συναντήσεις, χωρίς ωστόσο να διευκρινίσει περαιτέρω.
Σε ερώτηση αν δεν θα πρέπει να δίδεται παράλληλη προβολή στην πρόταση του για εμπλοκή της ΕΕ και του ΟΗΕ, ανέφερε ότι «το πιο εύκολο στο Κυπριακό, ειδικά για μας, μια νέα Κυβέρνηση, είναι να κατηγορούμε καθημερινά την τουρκική και την τ/κ πλευρά για τις απαράδεκτες δηλώσεις και τις απαράδεκτες ενέργειες που γίνονται, που όλοι συμφωνούμε», σημειώνοντας ότι «δεν θα λύσει αυτό το Κυπριακό. Δεν θα απομακρύνει τον κίνδυνο να χάσουμε το Βαρώσι». Ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπίσουμε όλα αυτά, πρόσθεσε, «είναι μέσα από την επίλυση του Κυπριακού».
Η πρότασή μας για την ΕΕ, σημείωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, δεν έρχεται να αντικαταστήσει τα Ηνωμένα Έθνη. «Και ο ίδιος ο ΓΓ του ΟΗΕ συζητώντας πρόσφατα, που τον ενημέρωσα για τις κινήσεις που γίνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αντιλαμβάνεται την σημασία να έρθει η ΕΕ να λειτουργήσει ενισχυτικά», δήλωσε. Εξήγησε ότι «η ΕΕ, σε περίπτωση που η Τουρκία ανταποκριθεί, έχει συγκεκριμένα εργαλεία με τα οποία μπορεί να προσφέρει στην Τουρκία κίνητρα. Τα Ηνωμένα Έθνη δεν έχουν αυτά τα κίνητρα. Αλλά η όποια επανέναρξη, θα είναι και πρέπει να είναι – και συμφωνούμε όλοι σε αυτό – κάτω από την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών». Εξάλλου, είπε, «τα ΗΕ ειδικότερα στην παρούσα συγκυρία, είναι η δική μας ασφαλιστική δικλείδα σε σχέση με τη μορφή λύσης του Κυπριακού. Άρα εμείς, είμαστε οι τελευταίοι που θέλουμε να ξεφύγει από το πλαίσιο των ΗΕ».
Σε ερώτηση για τα επόμενα βήματα για βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των δύο κοινοτήτων, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης απάντησε ότι «είναι ένα θέμα που μας απασχολεί», προσθέτοντας ότι έχει λάβει κάποιες εισηγήσεις από τον ΓΓ του ΑΚΕΛ Στέφανο Στεφάνου. Ανακοίνωσε επίσης ότι είχε συνάντηση «με ομάδα Τ/κ συμπατριωτών μας μετά από δική μου πρωτοβουλία και συζητήσαμε συγκεκριμένα θέματα, τα οποία μπορεί η Κυπριακή Δημοκρατία μονομερώς – γιατί με το σημερινό καθεστώς, με τον κ. Τατάρ είναι δύσκολο να υπάρξει οποιαδήποτε συμφωνία – για να ανακοινώσουμε που αφορούν τους Τ/κ συμπατριώτες μας».
Διευκρίνισε επίσης ότι το πλαίσιο της πρότασής του δεν αφορά μόνο την Τουρκία και τα ευρωτουρκικά, υπάρχουν συγκεκριμένα θέματα που αφορούν Τ/κ συμπατριώτες μας, ανέφερε, εκφράζοντας την ελπίδα «μέχρι τον Σεπτέμβριο να μπορούμε να προβούμε σε κάποιες συγκεκριμένες ανακοινώσεις που αφορούν τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας».
Ερωτηθείς πού βρισκόμαστε στο Κυπριακό και πού πάμε, με δεδομένο το γεγονός ότι ο Τ/κ ηγέτης εμμένει στους παραλογισμούς και δεν θέλει να τον συναντήσει, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μίλησε για κινητικότητα που ξεκίνησε με αφορμή τη δική του πολύ συγκεκριμένη πρωτοβουλία κινήσεων. Η επίλυση του Κυπριακού, είπε, θα προσφέρει οφέλη σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, σημειώνοντας ότι η Τουρκία κρατά το κλειδί της λύσης του Κυπριακού.
Εξέφρασε ετοιμότητα να συζητήσει μια θετική προσέγγιση, μια θετική ατζέντα στα ευρωτουρκικά, αλλά και θέματα που άπτονται των Τ/κ, «εάν κι εφόσον οι διαπραγματεύσεις επαναρχίσουν από εκεί που έμειναν στο Κραν Μοντανά». Η διαφορά είναι πως αντί να κατηγορούμε την τουρκική και τ/κ πλευρά, συνέχισε, «δεν επαναπαυόμαστε μέσα από ένα παιχνίδι επίρριψης ευθυνών. Αναλαμβάνουμε την πρωτοβουλία».
«Οι δικές μας ενέργειες έχουν δημιουργήσει κινητικότητα σε ευρωπαϊκό επίπεδο κι επίπεδο του ΟΗΕ», είπε. Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης μίλησε για τα τρία σημαντικά ορόσημα. Το πρώτο αφορά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στα τέλη Ιουνίου, όπου ήδη συζητείται το πώς μπορεί να υπάρξει μια κινητικότητα, σημειώνοντας τις τηλεφωνικές επικοινωνίες του Τούρκου Προέδρου με αξιωματούχους των ευρωπαϊκών θεσμών στους οποίους εξέφρασε την επιθυμία του για πρόοδο στις ευρωπαϊκές σχέσεις. «Χαίρομαι. Εμείς είμαστε εδώ για να συζητήσουμε πρόοδο στις ευρωτουρκικές σχέσεις. Δεν μπορούμε να αλλάξουμε τη γεωγραφία, προτιμούμε να έχουμε έναν γείτονα με άριστες σχέσεις, που θα είμαστε μαζί σε αυτή την ευρωπαϊκή οικογένεια», σημείωσε.
Αυτή η πρόοδος που επιθυμεί η Τουρκία δεν είναι λευκή επιταγή, πρόσθεσε, παραπέμποντας σε σχετικές αποφάσεις Ευρωπαϊκών Συμβουλίων.
Το δεύτερο ορόσημο, συνέχισε, είναι η σύνοδος του ΝΑΤΟ, όπου δυστυχώς τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν κλήθηκαν, αλλά εκεί θα συζητηθεί το Κυπριακό. Εξέφρασε την προσδοκία ο Τούρκος Αντιπρόεδρος να ανταποκριθεί στις διμερείς συναντήσεις στο περιθώριο αυτής της συνόδου στη Λιθουανία.
Το τρίτο ορόσημο, είπε, είναι η ΓΣ του ΟΗΕ. Λαμβάνοντας υπόψη και τα τρία αυτά ορόσημα, «εργαζόμαστε προς την κατεύθυνση να σπάσουμε το αδιέξοδο». Εκείνοι που έχουν αναλάβει την πρωτοβουλία των κινήσεων και δη οι εταίροι στην ΕΕ γνωρίζουν πολύ καλά τις συγκεκριμένες προτάσεις της Λευκωσίας.
Σε ερώτηση για την επικοινωνία που είχε πρόσφατα με τον ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε πως δεν θα μιλήσει εκ μέρους του ΓΓ.
Είπε πως είχε την ευκαιρία στο περιθώριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Μάρτιο να του αναφέρει την πρότασή του για ενεργότερη εμπλοκή της ΕΕ και πως κατά την επίσκεψη της Αναπληρώτριας ΓΓ του ΟΗΕ στην Κύπρο, Ρόζμαρι ΝτιΚάρλο, μίλησαν πολύ συγκεκριμένα για την πρόταση αυτή.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε πως θέλει να χαιρετίσει το γεγονός πως ο ΓΓ εργάζεται προς την κατεύθυνση επανέναρξης των συνομιλιών.
«Μίλησα για τρία χρονικά ορόσημα. Το ένα αφορά ειδικότερα τον ίδιο τον ΓΓ. Ήταν ένα από τα θέματα που συζητήσαμε κατά τη διάρκεια της τηλεφωνικής μας επικοινωνίας και σίγουρα θα υπάρξει συνέχιση των επαφών με τον ΓΓ, είτε γραπτώς, είτε τηλεφωνικώς, είτε δια ζώσης», είπε.
Ανέφερε πως «στις αρχές Ιουλίου θα υπάρξουν και άλλου είδους εξελίξεις τις οποίες θα δείτε, θα είναι συναντήσεις δημόσιες», προσθέτοντας, «αλλά η καθημερινή επαφή που γίνεται μέσω είτε επικοινωνίας γραπτής ή τηλεφωνικής δεν δημοσιοποιείται καθημερινά».
Σε αναφορά δημοσιογράφου σε πρόσφατες δηλώσεις του Υπουργού Εξωτερικών Κωνσταντίνου Κόμπου για επανέναρξη των συνομιλιών από εκεί που έμειναν στο τελευταίο δείπνο στο Κραν Μοντανά και ερωτηθείς αν συμφωνεί με τα έξι σημεία του ΓΓ του ΟΗΕ, όπως είναι η μία θετική ψήφος, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης απάντησε ότι δεν έχει διαφορετική προσέγγιση ως προς το Κυπριακό με τον ΥΠΕΞ και δεν είναι κακό αν κάποια κόμματα έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις, επαναλαμβάνοντας ότι τάσσεται υπέρ της επανέναρξης των συνομιλιών από το σημείο που έμειναν στο τελευταίο δείπνο της 6ης προς 7η Ιουλίου του 2017 στο Κραν Μοντανά.
Ωστόσο, ανέφερε, υπάρχουν θέματα με τα οποία διαφωνεί και έδωσε το παράδειγμα του περιουσιακού, όπου η πάγια θέση της πλευράς μας είναι ότι τον πρώτο λόγο πρέπει να έχει ο νόμιμος ιδιοκτήτης και όχι ο χρήστης. Στο πλαίσιο Γκουτέρες, είπε, αναφέρεται ότι στις περιοχές που δεν θα επιστραφούν υπό ε/κ διοίκηση τον πρώτο λόγο πρέπει να έχει ο χρήστης. «Διαφωνώ με αυτή την προσέγγιση. Εάν υπάρχουν κοινοβουλευτικά κόμματά που συμφωνούν με αυτή τη θέση καλό είναι να το πούνε δημόσια», σημείωσε.
Είπε ότι για πρώτη φορά από τις συνομιλίες που ξεκίνησαν το 1976 ήταν στο τραπέζι τα θέματα ασφάλειας κι εγγυήσεων. Ανέφερε επίσης ότι η παρουσία της ΕΕ την περίοδο 2015 – 2017 ήταν ο λόγος που υπήρξαν τόσο σημαντικές συγκλίσεις στις διαπραγματεύσεις. Κι αυτός, είπε, είναι ένας από τους λόγους που παρουσίασε τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία.
Ερωτηθείς αν υπό το φως της πρότασής του, η οποία διασυνδέει το Κυπριακό με τα ευρωτουρκικά, η ε/κ πλευρά είναι διατεθειμένη να συζητήσει και τα ενεργειακά στο πλαίσιο ενός νέου γύρου διαπραγματεύσεων, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε ότι για το θέμα της ενέργειας η βασική θέση σήμερα της τουρκικής και της τουρκοκυπριακής πλευράς είναι η ανάγκη αναγνώρισης της κυριαρχικής ισότητας, που παραπέμπει σε λύση δυο κρατών και «η απάντησή μου είναι και προς την Τουρκία και σε κάποιους στο εσωτερικό που θεωρούν και επιμένουν για το θέμα της ενέργειας».
«Το θέμα της ενέργειας άπτεται κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Από τη στιγμή που μπαίνει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μπαίνει θέμα αναγνώρισης από δικής μας πλευράς κυριαρχικής ισότητας, κάτι που από δικής μας πλευράς μπορώ να σας πω με απόλυτη εντιμότητα ότι δεν πρόκειται να αποδεχθώ γιατί ξεφεύγει του συμφωνημένου πλαισίου επίλυσης του Κυπριακού που είναι η διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία», σημείωσε.
Ερωτηθείς μέχρι πότε θα βρίσκεται στο τραπέζι η πρότασή του για ενεργότερη εμπλοκή της ΕΕ στο Κυπριακό και εάν υπάρχει σχέδιο Β εάν αυτή δεν ευοδωθεί, επανέλαβε τα τρία χρονικά ορόσημα τα οποία είναι σημαντικά.
«Άρα θα πρέπει να αναμένουμε το αποτέλεσμα κατά τη διάρκεια αυτών των τριών χρονικών οροσήμων», είπε.
Ο Πρόεδρος είπε ακόμη πως «ένα είναι το σχέδιό μας και είναι η ανάγκη επίλυσης του Κυπριακού το συντομότερο δυνατόν».
Ερωτηθείς αν ο στόχος του είναι μέχρι τον Σεπτέμβριο να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις έτσι ώστε να υπάρξει μια τριμερής συνάντηση στη Νέα Υόρκη (με ΓΓ ΟΗΕ και Τ/κ ηγέτη), στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των ΗΕ, απάντησε ότι πάντα υπάρχουν στο περιθώριο της ΓΣ των ΗΕ συναντήσεις με τον ΓΓ. «Άρα θεωρώ ότι θα υπάρξει μια τέτοια συνάντηση», είπε, προσθέτοντας ότι «εκείνο που έχει περισσότερη σημασία είναι να υπάρξει αποτέλεσμα μέσα από την οποιαδήποτε συνάντηση είτε πριν είτε μετά». «Η σημασία είναι πώς σπάζουμε το αδιέξοδο για να αρχίσουν οι συνομιλίες για επίλυση του Κυπριακού», σημείωσε.
Σε ερώτηση σε σχέση με πληροφορίες ότι σε διάφορες περιοχές στα κατεχόμενα και ιδίως στην περιοχή Τρικώμου υπάρχει μεγάλη ανάπτυξη με επενδύσεις, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε πως “έχουμε και εμείς τις δικές μας πληροφορίες”.
Πρόσθεσε πως “κάθε ημέρα που περνά δημιουργούνται νέα τετελεσμένα και είναι για αυτό τον λόγο που πρέπει να προχωρήσουμε στην επίλυση του Κυπριακού, γιατί η πάροδος του χρόνου και η δημιουργία νέων τετελεσμένων μας απομακρύνει ακόμα περισσότερο και δυσκολεύει ακόμη περισσότερο την προσπάθειά μας”.
“Για αυτό παρά τις αρνητικές δηλώσεις που γίνονται, τις απειλές, τα τετελεσμένα, δεν επαναπαυόμαστε μέσα από δηλώσεις πομπώδεις να κατακρίνουμε ή να κατηγορούμε την άλλη πλευρά αλλά από την πρώτη ημέρα αναλάβαμε πρωτοβουλίες, ευελπιστώντας να δημιουργηθούν δεδομένα για επανέναρξη των συνομιλιών”, ανέφερε.
Ερωτηθείς για τη σημασία του εκλογικού αποτελέσματος στην Ελλάδα την ερχόμενη Κυριακή και τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης στο Κυπριακό, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε πως οποιαδήποτε και εάν είναι η κυβέρνηση είτε στην Ελλάδα είτε στην Κύπρο η σχέση μεταξύ των δυο χωρών θα συνεχίσει να ενισχύεται καθημερινά και σε πολιτικό και σε τεχνοκρατικό επίπεδο.
«Οποιοδήποτε αποτέλεσμα στην Ελλάδα είναι απόλυτα σεβαστό. Εκείνο που είναι ένα βασικό ζητούμενο για εμάς, γιατί θεωρώ είναι σημαντικό και για την Ελλάδα, είναι να υπάρξει σταθερότητα στη χώρα. Η σταθερότητα είναι ιδιαίτερα σημαντική, έτσι ώστε να αντιμετωπίσουμε – οποιαδήποτε και εάν είναι η κυβέρνηση – τις κοινές προκλήσεις που υπάρχουν», ανέφερε.
Πρόσθεσε πως «οποιαδήποτε βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, που είδαμε να αναπτύσσεται μετά τους καταστροφικούς σεισμούς στην Τουρκία, και ελπίζουμε να συνεχιστεί, θεωρούμε ότι θα λειτουργήσει και βοηθητικά στη δική μας προσπάθεια».
Ανέφερε ακόμη πως ελπίζει να υπάρξει συνάντηση του Έλληνα Πρωθυπουργού που θα επιλέξει ο ελληνικός λαός με τον Τούρκο Πρόεδρο στη σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Λιθουανία. «Και είμαι σίγουρος ότι το Κυπριακό θα είναι ένα από τα θέματα τα οποία θα συζητηθούν», ανέφερε.
Είπε πως και σήμερα με υπηρεσιακή κυβέρνηση στην Ελλάδα υπάρχει αγαστή συνεργασία πέραν των πολιτικών σχέσεων και σε τεχνοκρατικό επίπεδο όπως για παράδειγμα στο θέμα που αφορά την ΕΕ και με αφορμή το επερχόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στα τέλη Ιουνίου. «Σε τεχνοκρατικό επίπεδο υπάρχει συνεχής επαφή και συντονισμός πώς μπορούμε καλύτερα να πετύχουμε τους στόχους που έχουμε θέσει», ανέφερε.
Σε ερώτηση για τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης απάντησε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι στη σωστή πλευρά της ιστορίας και ως χώρα που υπέστη τις ίδιες επιπτώσεις που σήμερα περνά η Ουκρανία με την εισβολή της Ρωσίας, δεν είχε καμία άλλη επιλογή παρά να στηρίξει τις κυρώσεις εναντίον της Μόσχας. «Δεν ήταν καν επιλογή να μην εγκρίνονταν οι κυρώσεις για την Ρωσία», σημείωσε.
Σε ερώτηση για την αξιοπιστία του στο εξωτερικό σε σχέση με το Κυπριακό έχοντας στο πλευρό του τα κόμματα ΕΔΕΚ και ΔΗΚΟ που τον στηρίζουν απάντησε ότι «η προεκλογική εκστρατεία τελείωσε και η αξιοπιστία μου κρίθηκε όχι από τους ξένους -γιατί δεν παίρνω διαπιστευτήρια από κανένα ξένο- η αξιοπιστία μου κρίθηκε από τον κυπριακό λαό, στη βάση δημοκρατικών διαδικασιών, εκτός και αν αμφισβητούν και τις δημοκρατικές διαδικασίες στη χώρα μας». Αναφορά έκανε και στο γεγονός ότι ο λαός «μας κρίνει όλους καθημερινά».
Σε σχόλιο ότι άφησε το Κυπριακό τελευταίο στην εισαγωγική του ομιλία απάντησε ότι η παρουσίαση έγινε στη βάση του προεκλογικού του προγράμματος, σημειώνοντας ότι για τον ίδιο «το προεκλογικό μου πρόγραμμα είναι το συμβόλαιο μου με το λαό», κάτι που ο ίδιος δεν θα κουραστεί να λέει.
