Ικανοποίηση για την αλληλεγγύη και τη στήριξη των θέσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας όπως αποτυπώνεται στα υιοθετηθέντα συμπεράσματα που υιοθέτησε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, εξέφρασε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης μιλώντας στον Τύπο, στις Βρυξέλλες, μετά το πέρας των εργασιών της Συνόδου και της συνάντησής του με το ΓΓ του ΟΗΕ.
Σε σχέση με την συνάντησή του με το ΓΓ του ΟΗΕ ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανέφερε ότι ο Αντόνιο Γκουτέρες απέκλεισε τη λύση δύο κρατών, θεωρώντας την ως “non starter” και παραδέχθηκε πως οι Τουρκικές θέσεις δυσχεραίνουν τις προσπάθειες επανέναρξης των συνομιλιών, σημειώνοντας πως παρά ταύτα θα συνεχίσει τις προσπάθειες του για τη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για έναν ουσιαστικό διάλογο.
Συγκεκριμένα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε ότι «όπως καλά γνωρίζετε, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο άρχισε χθες τις εργασίες του στην παρουσία του ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες».
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη κατά τη διάρκεια του γεύματος, είχα την ευκαιρία με εκτεταμένη παρέμβασή μου, να επισημάνω μια σειρά έκνομων ενεργειών της Τουρκίας, όπως τις παραβιάσεις της Διεθνούς Συνθήκης για το Δίκαιο της Θάλασσας και μιλούμε πάντα για την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, τα επιχειρούμενα νέα τετελεσμένα επί του εδάφους με την αλλοίωση του καθεστώτος της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου, τη δημιουργία αεροπορικής βάσης για μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο Λευκόνοικο, καθώς και την πρόθεση κατασκευής ναυτικής στρατιωτικής βάσης στο Τρίκωμο.
Πρόσθεσε ότι επισήμανε επίσης τη μεθοδευμένη ροή μεταναστών και τα προβλήματα δημογραφικής αλλοίωσης που προκαλούνται στην Κύπρο και την αξίωση της Τουρκίας αλλά και της Τουρκοκυπριακής ηγεσίας για αλλαγή βάσης λύσης του Κυπριακού από Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία, που είναι πάντοτε σύμφωνα με τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, σε λύση δύο κρατών.
«Υπέδειξα πως οι προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού αλλά και το κοινό έδαφος που αναζητείται, περιλαμβάνονται στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και στους όρους εντολής του ΓΓ», σημείωσε.
Σε απάντησή τους, τόσο ο ΓΓ του ΟΗΕ όσο και η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής φον ντερ Λάιεν και ο Ύπατος Εκπρόσωπος Ζοζέπ Μπορέλ, ανέφερε ο Πρόεδρος, «τόνισαν πως η επιδιωκόμενη από την Τουρκία και την Τουρκοκυπριακή ηγεσία λύση, είναι «non-starter» γιατί βρίσκεται σε αντίθεση με τα σχετικά ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, σε αντίθεση με τους όρους εντολής του ΓΓ, αλλά και ενάντια στο Ευρωπαϊκό κεκτημένo».
«Κατά τη διάρκεια του δείπνου εργασίας των ηγετών της ΕΕ, μετά από συνεχείς διαβουλεύσεις και παρεμβάσεις, υιοθετήθηκαν τα Συμπεράσματα για την Τουρκία, με βάση τα οποία, θα πρέπει η Τουρκία να ανταποκριθεί στα τεθέντα προαπαιτούμενα», τόνισε.
«Θέλω να εκφράσω την ικανοποίησή μου για την αλληλεγγύη και τη στήριξη των θέσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως αποτυπώνεται στα υιοθετηθέντα συμπεράσματα», δήλωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Θεωρώ, πρόσθεσε, «ότι εξίσου θερμές ευχαριστίες οφείλω προς τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας Κυριάκο Μητσοτάκη, που με τις παρεμβάσεις και του ιδίου έγινε κατορθωτό να επιτύχουμε τα συγκεκριμένα συμπεράσματα».
Στη συνέχεια ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επισήμανε συγκεκριμένες αναφορές στα Συμπεράσματα, οι οποίες και «και πρέπει να υπογραμμιστούν», όπως είπε.
Σύμφωνα με τον ίδιο, «επαναλαμβάνεται η αμετάκλητη προσήλωση της ΕΕ στην επίλυση του Κυπριακού στη βάση της δικοινοτικής, διζωνικής Ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, σύμφωνα με τα σχετικά Ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και του ΣΑ του ΟΗΕ, με ρητή αναφορά στο Ψήφισμα 1251, απορρίπτοντας έτσι τη θέση της τουρκικής πλευράς, και μιλώ και της τουρκοκυπριακής βεβαίως, για τη λύση δύο κρατών».
Τονίζεται, συνέχισε, «η σημασία διατήρησης του καθεστώτος των Βαρωσίων και καλείται η Τουρκία να επιδείξει σεβασμό στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ αλλά και να αποφύγει οποιεσδήποτε ενέργειες που θα έρχονται σε αντίθεση με τα ψηφίσματα 550 και 789».
Καταγράφεται, ανέφερε, «το στρατηγικό ενδιαφέρον της Ένωσης για ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο, σημειώνοντας πως η αποκλιμάκωση θα πρέπει να διατηρηθεί, σύμφωνα με τη δήλωση της 25ης Μαρτίου 2021».
Δηλαδή, διευκρίνισε, «να είναι μια σταθερή και όχι επίκαιρη χάριν σκοπιμοτήτων αποκλιμάκωση των εκνόμων ενεργειών είτε στο Αιγαίο είτε στην ΑΟΖ της Κύπρου όσον αφορά τη θάλασσα, και όσον αφορά το έδαφος τις έκνομες ενέργειες σε ότι αφορά το καθεστώς της Αμμοχώστου».
Είναι, είπε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, «μια δήλωση με την οποία ρητά αναφέρεται πως σε περίπτωση που η Τουρκία προβεί εκ νέου σε κλιμάκωση μέσω παράνομων ή μονομερών ενεργειών, η Ένωση θα μπορέσει να χρησιμοποιήσει τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεση της – την εργαλειοθήκη δηλαδή – για να υπερασπιστεί τα συμφέροντα της ιδίας, αλλά και των Κρατών Μελών». «Μιλούμε πάντα για το περιεχόμενο των Συμπερασμάτων – που παραπέμπουν τα τωρινά – της 25ης Μαρτίου 2021», εξήγησε.
Σημειώνεται, ανέφερε, «πως, προκειμένου να υπάρξει η όποια προοπτική εκσυγχρονισμού της Τελωνειακής Ένωσης, θα πρέπει η Τουρκία να υλοποιήσει τις απορρέουσες υποχρεώσεις έναντι του συνόλου των Κρατών Μελών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου».
«Συνεπώς, η συζήτηση για τυχόν εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης μετατίθεται για το μέλλον και υπό την πιο πάνω προϋπόθεση, ενώ πρόσθετα σημειώνεται πως απαιτείται ομοφωνία σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, για τα όποια περαιτέρω βήματα στο θέμα της Τελωνειακής Ένωσης», σημείωσε.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρακάλεσε «να καταγραφούν όπως λέγονται και όχι όπως μεταδόθηκαν, και άκουγα το πρωί από το ΡΙΚ ότι τάχα η ΕΕ αποδέχθηκε θετική ατζέντα για την Τουρκία».
«Επαναλαμβάνεται πως η ΕΕ είναι έτοιμη να συζητήσει με την Τουρκία για ενίσχυση τομέων κοινού ενδιαφέροντος, όπως η δημόσια υγεία, η μετανάστευση, η κλιματική αλλαγή, η πάταξη της τρομοκρατίας και περιφερειακά θέματα όπως για παράδειγμα, το θέμα της Λιβύης, το Ναγκόρνο Καραμπάχ κ.ο.κ, σύμφωνα πάντα με τις προϋποθέσεις που περιέχονται σε προηγούμενα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου», ανέφερε.
«Καλείται η Επιτροπή όπως υποβάλει πρόταση στο Συμβούλιο για τη χρηματοδότηση Σύρων εκτοπισθέντων στις χώρες φιλοξενίας τους, όπως η Τουρκία, ο Λίβανος, η Ιορδανία και άλλες χώρες της περιοχής, στη βάση της Δήλωσης του Μαρτίου και στο πλαίσιο πάντα της συνολικής μεταναστευτικής πολιτικής της Ένωσης», σημείωσε.
Τα πιο πάνω, συνέχισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, «και πάλι υπό την προϋπόθεση της πλήρους εφαρμογής της Δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας του 2016, η οποία θα πρέπει να εφαρμοστεί αδιακρίτως προς όλα τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης βεβαίως και της Κυπριακής Δημοκρατίας».
Καταληκτικά, είπε, «η ανάπτυξη μιας αμοιβαίας επωφελούς σχέσης μεταξύ της Τουρκίας και της Ένωσης, κάτι που και η Κυπριακή Δημοκρατία επιδιώκει, εναπόκειται στην ίδια την Τουρκία».
Συνάντηση με ΓΓ του ΟΗΕ
Σε σχέση με την συνάντηση του με τον ΓΓ του ΟΗΕ ο Πρόεδρος, είπε ότι εξέφρασε «την απογοήτευσή μου για τα αποτελέσματα της άτυπης συνάντησης στη Γενεύη, σαν αποτέλεσμα των προϋποθέσεων που έθεσε η Τουρκοκυπριακή και Τουρκική πλευρά προκειμένου να επαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις».
«Έθεσα, δηλαδή, τους όρους που προέβαλε η Τουρκία – την αναγνώριση κυριαρχίας από τα Ηνωμένα Έθνη και τη διεθνή κοινότητα του υποτελούς στην Τουρκία μορφώματος, είτε όπως προέβαλαν στα έξι σημεία του κ. Τατάρ, την αποδοχή λύσης δύο κρατών», ανέφερε.
«Την ίδια ώρα χαιρέτισα τις θέσεις αρχών του ΓΓ για μη αποδοχή θέσεων που εκφεύγουν των Ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών και των όρων εντολής του, αλλά και την αποφασιστικότητα του να συνεχίσει τις προσπάθειες επανέναρξης της διαπραγματευτικής διαδικασίας μέσω σύγκλησης εντός των επόμενων μηνών μιας άτυπης συνάντησης», είπε.
Σημείωσα, πρόσθεσε, «πως, προς αυτόν τον σκοπό, η πλευρά μας συμφωνεί με τη δική του πρόταση όπως υπεβλήθη – και όπως είχαμε και τότε τονίσει στη Γενεύη – για τον διορισμό Ειδικού Εκπροσώπου για το Κυπριακό, εκφράζοντας την ελπίδα πως θα τύχει θετικής ανταπόκρισης από τουρκοκυπριακής και τουρκικής πλευράς».
Την ίδια στιγμή, συνέχισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας «επανέλαβα την ετοιμότητα και αποφασιστικότητα αλλά και την πολιτική μου βούληση, τόσο να συμμετάσχω σε μια νέα άτυπη διάσκεψη για το Κυπριακό όσο – και πιο προτιμητέο – να εμπλακούμε σε έναν δημιουργικό και ουσιαστικό διάλογο που θα βασίζεται στα Ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών αλλά και τις αρχές και αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κράτος μέλος της οποίας είναι και θα συνεχίσει να είναι η Κυπριακή Δημοκρατία».
«Ένας διάλογος που θα αποσκοπεί στη δημιουργία ενός λειτουργικού και, συνεπώς, βιώσιμου κράτους, με πλήρη σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα όλων ανεξαίρετα των Κυπρίων – Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων – χωρίς ξένες εξαρτήσεις, χωρίς τις όποιες εγγυήσεις ή ξένα στρατεύματα», σημείωσε
Επιπλέον, είπε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, «εξέφρασα την ετοιμότητά μου, αν ο Γενικός Γραμματέας το κρίνει ή θεωρήσει σκόπιμο να συγκαλέσει μια κοινή συνάντηση με τον κ. Τατάρ, έτσι ώστε να διακριβωθούν οι πραγματικές προθέσεις ή μέσα από την παρέμβαση του Γ.Γ. να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις επανέναρξης ενός ουσιαστικού πλέον διαλόγου».
«Παράλληλα, ανέδειξα πως θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα ευνοϊκό περιβάλλον που θα υποβοηθά τις προσπάθειες επανέναρξης εποικοδομητικού διαλόγου – ουσιαστικών δηλαδή διαπραγματεύσεων – μακριά από εντάσεις, μακριά από απειλές ή μονομερείς ενέργειες που έρχονται σε αντίθεση με το διεθνές δίκαιο, τονίζοντας την ανάγκη όπως η Τουρκία απέχει από τα όποια νέα τετελεσμένα ή προκλήσεις είτε στα Βαρώσια είτε στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας, κάτι το οποίο επηρεάζει αρνητικά όχι μόνο τους ελληνοκυπρίους αλλά και τους Τουρκοκύπριους», ανέφερε.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, πρόσθεσε, επανέλαβα τις προτάσεις μου για ουσιαστικά Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης που είχα αποσταλεί στις 31 Δεκεμβρίου 2020 και έχω καταθέσει κατά την άτυπη διάσκεψη που πραγματοποιήθηκε στη Γενεύη.
Από πλευράς του, σημείωσε ο Πρόεδρος Ανασασιάδης, «ο ΓΓ των ΗΕ, όπως ανέφερε και στο χθεσινό γεύμα κατά τη Σύνοδο του ΕΕ, απέκλεισε τη λύση δύο κρατών θεωρώντας την ως “non-starter” – δηλαδή ως μια αδυναμία εκκίνησης ή απαγορευτική εκκίνηση των διαπραγματεύσεων – ξεκαθαρίζοντας πως οι όροι εντολής του είναι σαφείς και προνοούν την εξεύρεση λύσης στη βάση της δικοινοτικής, διζωνικής Ομοσπονδίας, με πολιτική ισότητα, σύμφωνα με τα σχετικά Ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών».
«Παραδέχθηκε πως οι Τουρκικές θέσεις δυσχεραίνουν τις προσπάθειες επανέναρξης των συνομιλιών, σημειώνοντας πως παρά ταύτα θα συνεχίσει τις προσπάθειες του για τη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για έναν ουσιαστικό διάλογο», ανέφερε.
Απαντήσεις σε ερωτήσεις
Απαντώντας σε ερώτημα σχετικά με ενδεχόμενη νέα άτυπη διάσκεψη υπό τα ΗΕ, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε ότι «καταρχήν εναπόκειται στο ΓΓ η σύγκληση της όποιας νέας άτυπης ή και ουσιαστικής».
Εγώ, είπε, «έχω προτείνει ένα ουσιαστικό διάλογο, δηλαδή να αποφευχθεί με την καλή έννοια του όρου μια άτυπη η οποία επί της ουσίας θα ψάχνει για κοινό έδαφος. Γιατί όπως έχω τονίσει το κοινό έδαφος υπάρχει, εμπεριέχεται στα ψηφίσματα των ΗΕ, συνεπώς δεν μπορεί να προβλέψω ποια θα είναι τα περαιτέρω βήματα του ΓΓ και πότε ενδεχόμενα θα συγκαλέσει. Θα διορίσει είτε ειδικό αντιπρόσωπο, είτε θα συγκαλέσει μια νέα άτυπη πενταμερή σύνοδο».
Κληθείς να απαντήσει σε διευκρινιστική ερώτηση για το αν και κατά πόσο η θετική απάντηση σε πρόσκληση του ΓΓ σε νέα τέτοια διάσκεψη αποτελεί νομιμοποίηση των τουρκικών θέσεων, ο Πρόεδρος εξήγησε ότι «όχι, αν είναι πρόσκληση του ΓΓ, αντιλαμβάνεστε ότι είναι άρνηση προς τον ΓΓ να συμμετέχεις σε μια σύνοδο που συγκαλεί ο ίδιος και συνεπώς η μη συμμετοχή θα απέδιδε ευθύνες στην πλευρά που θέτει ξεκάθαρα τις θέσεις της και λέει, όπως και ο ΓΓ ο ίδιος, δεν είναι δυνατόν να υπάρξει οποιαδήποτε αναγνώριση είτε κυριαρχικών δικαιωμάτων, είτε ως βάση διαπραγμάτευσης λύση που θα οδηγεί στη δημιουργία δύο κρατών, και είναι ξεκάθαρη».
«Και εκείνο που με τη συμμετοχή επιδιώκεται δεν είναι παρά να αντιληφθεί και ο κ. Τατάρ ότι δεν είναι δυνατόν να προβάλει θέσεις που έρχονται σε αντίθεση με τα ψηφίσματα των ΗΕ, ή με τους όρους εντολής του ΓΓ», σημείωσε.
Κληθείς να απαντήσει σε σχέση με τα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της η ΕΕ για να απαντήσει στην Τουρκία σε περίπτωση επιστροφής στις προκλήσεις και ειδικά σε σχέση με τα Βαρώσια, αλλά και τι διαβεβαιώσεις έλαβε από τους ομολόγους του, ο Πρόεδρος απάντησε ότι «βεβαιότατα και ναι, εξ ου και στα συμπεράσματα περιλαμβάνεται πως εκφράζεται μεν η ικανοποίηση για την αποκλιμάκωση, αλλά εν συνεχεία η παράγραφος 14 των συμπερασμάτων λέει ότι πρέπει να διατηρηθεί σύμφωνα με τη δήλωση των μελών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021».
Εξήγησε ότι στα συμπεράσματα εκείνα, καλά γνωρίζετε, ότι προβλέπεται η χρήση της εργαλειοθήκης της ΕΕ σε περίπτωση που αυτό που διαπιστωθεί, δηλαδή η αποκλιμάκωση, θα συνεχίσει και δεν θα επαναλάβει τη Τουρκία εαυτή ως προς τις έκνομες συμπεριφορές».
Το επόμενο, πρόσθεσε, «είναι πως γίνεται ρητή αναφορά – το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στην παράγραφο 19 λέει: υπενθυμίζει τα προηγούμενα συμπεράσματά του και παραμένει απολύτως προσηλωμένο στη συνολική διευθέτηση του Κυπριακού στη βάση ΔΔΟ με πολιτική ισότητα, σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις του ΣΑΗΕ, υπογραμμίζει τη σημασία του καθεστώτος των Βαρωσίων και ζητεί τον πλήρη σεβασμό των αποφάσεων του ΣΑΗΕ, ιδίως των 550 και 789».
Η ΕΕ, είπε, «θα συνεχίσει να διαδραματίζει, προσθέτει, ενεργό ρόλο στην υποστήριξη της διαδικασίας. Σε κάθε περίπτωση, πάντα ως προαπαιτούμενο προκειμένου να υλοποιηθεί ένα βήμα προς τη θετική κατεύθυνση είναι η αποκλιμάκωση να είναι διαρκείας, δεύτερον να μην υπάρξουν παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου, είτε αυτό αφορά τη θάλασσα, είτε αυτό αφορά την ξηρά και πιο συγκεκριμένα οι ρητές αναφορές αφορούν το καθεστώς της περίκλειστης περιοχής των Βαρωσίων».
«Με βάση τα συμπεράσματα της 25ης Μαρτίου αυτό προβλέπεται, όμως δεν αποφασίζω εγώ, η ουσία είναι ότι το Συμβούλιο με ξεκάθαρη τοποθέτηση προειδοποιεί», ανέφερε ο Πρόεδρος απαντώντας σε ερώτημα σχετικό με ενδεχόμενες κυρώσεις.
Σε ερώτηση για τη συνάντηση με το ΓΓ και αν ενημερώθηκε η κ. Λουτ για τις επαφές που είχε ο ΓΓ με τον ΠτΔ και με τον κ. Τατάρ ο Πρόεδρος ανέφερε ότι «δεν νομίζω να έχει ενημερωθεί σε τέτοιο βαθμό από την κ. Λουτ, η οποία δεν γνωρίζω να διαπίστωσε και διαφοροποίηση των θέσεων της τουρκοκυπριακής κοινότητας».
«Εκείνο το οποίο έχουμε με έμφαση τονίσει είναι την αποφασιστικότητά μας αλλά και τα πλαίσια μέσα στα οποία και ο ίδιος γνωρίζει ότι μπορεί να κινηθεί, και το επιβεβαίωσε. Δηλαδή, οι όροι εντολής του δεν μπορούν να παραβιαστούν από οποιονδήποτε, ό,τι και αν θέλει, διότι καθορίζονται από τα ψηφίσματα. Και το επαναλαμβάνει ο άνθρωπος ευθαρσώς», είπε.
Συγχαρητήρια σε Αιμιλίου για ανάληψη θέσης Γενικού Εισαγγελέα του Δικαστηρίου της ΕΕ
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε επίσης ότι η χθεσινή μέρα ήταν και η τελευταία συμμετοχής του Πρέσβη κύριου Νικόλα Αιμιλίου στις εργασίες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αφού από τις 7 Οκτωβρίου αναλαμβάνει καθήκοντα Γενικού Εισαγγελέα του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Θα ήθελα με την ευκαιρία, από την μια, θερμά να τον συγχαρώ για την επάξια ανάληψης μιας αναλόγου θέσεως αλλά την ίδια ώρα θερμότερα να τον ευχαριστήσω για τις πολύχρονες υπηρεσίες που πρόσφερε στην Κυπριακή Δημοκρατία», πρόσθεσε.
ΠΗΓΗ: ΚΥΠΕ
