Ειδοποίηση από την ΕΕ έλαβε η Κυπριακή Δημοκρατία στα πλαίσια της σύστασης του Ταμείου Ανάκαμψης για τη χρηματοδότηση των κρατών μελών της ΕΕ, με ένα συνολικό κονδύλι 750 δισ. ευρώ, σύμφωνα με δηλώσεις του Υπουργού Εσωτερικών Νίκου Νουρή ο οποίος παρέστη στην Επιτροπή Εσωτερικών της Βουλής για συζήτηση σε ό,τι αφορά στα νομοσχέδια της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Μετά το πέρας της Επιτροπής, προέβη στις ακόλουθες δηλώσεις προς τους εκπροσώπους των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας:
«Είχαμε σήμερα μια εξαιρετικά εποικοδομητική, θα την χαρακτήριζα, Συνεδρία και συνάντηση με την Επιτροπή Εσωτερικών, στην παρουσία και του τεχνοκράτη του κ. Κουταλάκη, ο οποίος είναι ο άνθρωπος που εκπόνησε την μελέτη για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Μετακλήθηκε από το Υπουργείο Εσωτερικών ακριβώς για να δώσει την ευκαιρία σε όλους τους Βουλευτές να υποβάλουν όσα τεχνοκρατικής φύσεως ερωτήματα θα ήθελαν αναφορικά με συγκεκριμένα θέματα της μεταρρύθμισης, και πολύ δε περισσότερο, για τα θέματα των σεναρίων συνένωσης.
Θέλω όμως να πω ότι υπάρχει ένα καινούριο δεδομένο που είναι εξαιρετικά σοβαρό και το οποίο φρόντισα να κοινοποιήσω στους φίλους Βουλευτές την Παρασκευή. Η Κυπριακή Δημοκρατία ειδοποιήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή – και το Υπουργείο Εσωτερικών έλαβε αυτή την ειδοποίηση από την Γενική Διεύθυνση ΕΠΣΑ -ότι στα πλαίσια της σύστασης του Ταμείου Ανάκαμψης για τη χρηματοδότηση των κρατών μελών της ΕΕ, με ένα συνολικό κονδύλι 750 δισ. ευρώ, το οποίο θα επιμεριστεί μεταξύ των κρατών μελών για να στηριχθούν οι οικονομίες που έχουν πληγεί από την πανδημία, μας έχει διαμηνυθεί ότι για να μπορέσουμε να πάρουμε το δικό μας λαβείν και το δικό μας μερίδιο, που σε χορηγίες και όχι δανεισμό, συμποσούται σε 980 εκ. ευρώ για να στηριχθεί η κυπριακή οικονομία, θα πρέπει, για να μπορέσουμε να αντλήσουμε αυτούς του πόρους, να υλοποιήσουμε κάποιες προϋποθέσεις.
Μια από τις προϋποθέσεις είναι ότι θα πρέπει να υποβάλουμε ένα κοστολογημένο σχέδιο για μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις με ορίζοντα υλοποίησης το 2026. Η Κυβέρνηση έχει ήδη ετοιμάσει το πρώτο προσχέδιο και είναι έτοιμη να το υποβάλει εντός Ιανουαρίου για διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αλλά την ίδια ώρα, σύμφωνα με τον σχετικό κανονισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε αυτές τις μεταρρυθμίσεις συμπεριλαμβάνεται και η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, για την οποία υπάρχει υπόμνηση ότι αποτελεί διαχρονική σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τα τελευταία τουλάχιστον πέντε χρόνια, και βεβαίως το οποίο μέχρι σήμερα δεν έχει υλοποιηθεί.
Ως εκ τούτου, έχω στείλει με κατεπείγουσα επιστολή και έχω ενημερώσει δια ζώσης τους Βουλευτές ότι γίνεται όσο ποτέ άλλοτε αδήριτη ανάγκη η ψήφιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ούτως ώστε να μην τεθεί σε κίνδυνο η δυνατότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας να αντλήσει αυτήν την χορηγία.
Πρόσθετα, το πρόβλημα έχει μεγαλύτερες διαστάσεις γιατί πολύ απλά ήδη σαν Κυπριακή Δημοκρατία έχουμε αυξημένη συνεισφορά μέσω του εθνικού προϋπολογισμού προς το συγκεκριμένο Ταμείο Ανάκαμψης. Και στο απευκταίο σενάριο, που δεν θα μπορέσουμε να αντλήσουμε τα χρήματα που δικαιούμαστε να πάρουμε, τα 980 εκ. ευρώ, τότε γίνεται αντιληπτό ότι θα χαθούν και τα πρόσθετα εκατομμύρια που έχουμε ήδη συνεισφέρει, και βεβαίως αντιλαμβάνεστε ότι αυτό θα αποστερήσει δραστικά τη δυνατότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης, να συνδράμουμε τους ανθρώπους μας, τους επιχειρηματίες, τους απλούς πολίτες που χρήζουν στήριξης σε αυτή τη δύσκολη περίοδο που περνούμε όλοι.
Κατά δεύτερον, όσον αφορά τα νομοσχέδια θεωρώ ότι επεξηγήσαμε με πάρα πολύ σαφήνεια, και με τη βοήθεια του εμπειρογνώμονα του κ. Κουταλάκη, γιατί η Κυβέρνηση επιμένει στα σενάρια ιδιαίτερα της μεταρρύθμισης στη συγκεκριμένη δομή και γιατί δεν συνηγορούμε σε μια αύξηση του αριθμού των Δήμων.
Έχουμε επεξηγήσει, επαναλαμβάνω, ότι υπάρχουν συγκεκριμένες παράμετροι που λήφθηκαν υπόψη κατά τη συγκρότηση των σεναρίων και κάθε ενδεχόμενη διατάραξη αυτών των σεναρίων μπορεί να προκαλέσει προβλήματα που άπτονται κυρίως της βιωσιμότητας, κάτι το οποίο αντιλαμβάνεστε δεν είναι επιθυμητό. Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι μπροστά στο πρόβλημα, που μόλις έχω αναφέρει, δηλαδή της πιθανότητας να μην λάβουμε την χρηματοδότηση, ότι θα ήταν σωστό και πρέπον να υιοθετήσουμε το σενάριο που προτείνει η Βουλή και να αποδεχθούμε την προώθηση αυτού στην Ολομέλεια.
Αυτό το οποίο θέλω να υπενθυμίσω είναι ότι σαν υπεύθυνη Κυβέρνηση και σαν Υπουργείο Εσωτερικών που ασχολούμαστε με το θέμα, θέλουμε να εξαντλήσουμε όλες τις πιθανότητες συζήτησης με την Βουλή, γιατί πάρα πολύ απλά δεν θέλουμε να υιοθετηθούν σενάρια που δεν θα είναι βιώσιμα, και αυτήν ακριβώς την επιχειρηματολογία αναπτύξαμε και σήμερα στην Βουλή.
Καταληκτικά, θα επαναλάβω αυτό που είπα και την προηγούμενη φορά, ότι θεωρώ και το έχω δει και σήμερα επίσης μεταξύ των κοινοβουλευτικών κομμάτων, ότι είμαστε πιο κοντά από ποτέ. Είμαστε πιο κοντά από ποτέ και στα θέματα των σεναρίων και στα θέματα της ουσίας του νομοσχεδίου, ακόμα και στο θέμα της πολεοδομικής αδειοδότησης. Ελπίζω, λοιπόν, ότι η συνεχιζόμενη συζήτηση μεταξύ των Βουλευτών, και αφού έχουν προβληματιστεί από τα όσα έχουν ακούσει, θα έχει αίσιο τέλος, ούτως ώστε να κλείσει η ψαλίδα των όποιων διαφορών- που δεν είναι μεγάλες επαναλαμβάνω- για να μπορέσουμε να δώσουμε τη δυνατότητα στον τόπο να αποκτήσει μια διαχρονικά απαιτητέα μεταρρύθμιση υπέρ των πολιτών, ούτως ώστε να προσφέρουμε ποιοτικότερες υπηρεσίες σε αυτούς τους πολίτες, στο χαμηλότερο δυνατό κόστος.
Ακούσατε από τον κ. Κουταλάκη ότι υπάρχουν περιπτώσεις που εάν προχωρήσουμε με τα συγκεκριμένα σενάρια, η επιβάρυνση των πολιτών ενδεχόμενα πολλές φορές να γίνει τρεις φορές χαμηλότερη κατά κεφαλή απ΄ ό,τι είναι σήμερα. Ακούσατε συγκεκριμένα παραδείγματα, τα οποία ακριβώς τεκμηριώνονται στη βάση αυτής της μελέτης. Αυτή, λοιπόν, τη μεταρρύθμιση θέλουμε και θέλω να ελπίζω ότι αυτή τη μεταρρύθμιση θα μπορέσουμε να προσφέρουμε στους πολίτες αυτού του τόπου».
Κληθείς να δώσει διευκρινίσεις αναφορικά με τα κονδύλια της ΕΕ και εάν σχετίζεται ο αριθμός των Δήμων με τυχόν απώλεια της χρηματοδότησης, ο Υπουργός είπε ότι «η Ευρωπαϊκή Ένωση κόπτεται να υπάρχει μεταρρύθμιση. Επομένως αυτό το οποίο την ενδιαφέρει είναι ότι αναμένει από την Κυπριακή Δημοκρατία να προχωρήσει σε μια μεταρρυθμιστική προσπάθεια που θα έχει τα χαρακτηριστικά τα οποία έχω αναφέρει. Να σας θυμίσω ότι ανάλογη υποχρέωση είχαμε αναλάβει και με το εθνικό σύστημα υγείας: ποιοτικές υπηρεσίες στους πολίτες, στο χαμηλότερο δυνατό κόστος και βεβαίως καθολική κάλυψη. Κάτι ανάλογο θέλουμε να πράξουμε και τώρα».
Ερωτηθείς κατά πόσο τα κονδύλια από την ΕΕ θα χαθούν στην περίπτωση που η Βουλή εμμένει στην άποψη της για 20 Δήμους, ο Υπουργός είπε: «Το θέμα είναι ότι εάν δεν έχουμε μεταρρύθμιση η οποία θα πληροί αυτές τις συγκεκριμένες πρόνοιες, αντιλαμβάνεστε ότι εμείς, ως εκτελεστική εξουσία, δεν μπορούμε να συναινέσουμε σε μια μεταρρύθμιση που αποδεδειγμένα δεν θα πληροί αυτές τις προδιαγραφές. Επομένως αυτό είναι ένα σοβαρό ενδεχόμενο, το οποίο νομίζω άκουσαν οι Βουλευτές και είμαι σίγουρος ότι θα το σταθμίσουν».
Κληθείς να απαντήσει για το χρονοδιάγραμμα και κατά πόσο έμειναν οι τελευταίες πινελιές ο κ. Νουρής είπε ότι «Σαφέστατα έμεινα οι τελευταίες πινελιές και θεωρώ ότι δεν χρειάζεται ούτε ένας μήνας, γιατί πάρα πολύ απλά είναι πέραν από χιλιοσυζητημένο τα συγκεκριμένα νομοσχέδια. Νομίζω επί της αρχής και της φιλοσοφίας θεωρώ δεν υπάρχουν σοβαρές διαφωνίες. Υπάρχουν επιμέρους διαφωνίες, οι οποίες νομίζω είναι καθαρά θέματα πολιτικών αποφάσεων, που άπτονται βεβαίως των ηγεσιών των κομμάτων και θεωρώ είναι κάτι το οποίο μπορεί να επισυμβεί και μέσα στην επόμενη εβδομάδα».
Κληθείς να σχολιάσει θέματα κακοδιαχείρισης στην υφιστάμενη δομή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ο κ. Νουρής ανέφερε ότι αυτές είναι οι παθογένειες που υπάρχουν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Πρόσθεσε ότι είναι «από αυτά που υποφέρει το κυπριακό κράτος και είναι αυτά τα οποία σήμερα συνεχώς και επαναλαμβανόμενα καλείται να καλύψει ο Κύπριος φορολογούμενος, αγόγγυστα μέχρι σήμερα». Σημείωσε ότι «έχουμε φτάσει σε ένα οριακό σημείο, στο οποίο δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να έχουμε ενσυνείδητα μια Τοπική Αυτοδιοίκηση, η οποία δεν μπορεί να προσφέρει αυτές τις υπηρεσίες που θέλουμε να προσφέρει στους πολίτες και πολύ περισσότερο με τις δαπάνες και τα κόστη τα οποία σήμερα επιβαρύνεται ο φορολογούμενος. Θέλω να πω ότι τα πάντα συνοψίζονται. Και ας μου επιτρέψει ο Πρόεδρος της Ένωσης Δήμων να επικαλεστώ εκ νέου τη δική του ρήση που είπε στην προηγούμενη συνεδρία, ότι «αυτό που σήμερα έχουμε στη χώρα μας δεν είναι Τοπική Αυτοδιοίκηση».
Σε ερώτηση κατά πόσο η Κυβέρνηση θα δεχόταν να περάσουν τυχόν τροπολογίες με 20 Δήμους και εάν εξετάζεται ενδεχόμενο απόσυρσης ή αναφοράς του νομοσχεδίου, ο Υπουργός είπε ότι «η Κυβέρνηση θέλει να έχει τρία νομοσχέδια, τα οποία με την ψήφισή τους θα είναι εκείνα τα νομοσχέδια που θα πληρούν όλα όσα οραματιζόμαστε τόσα χρόνια που εργαζόμαστε για την Αυτοδιοίκηση. Μέχρι το τελευταίο λεπτό, στο οποίο θα υπάρχει διαβούλευση- και υπάρχει διαβούλευση με τη Βουλή- εμείς θα εξαντλήσουμε όλα τα περιθώρια. Δεν προδικάζουμε αυτή τη στιγμή τίποτε, αλλά σαφέστατα έχουμε θέσει τον πήχη ότι θέλουμε να έχουμε πακέτο νομοσχεδίων που θα μας πάρουν στην επόμενη μέρα, που θα είναι καλύτερη. Δεν θέλουμε να πάμε σε μια επόμενη μέρα, στην οποία θα τρέχουμε πίσω από τις εξελίξεις για να καλύπτουμε ζημίες μιας Αυτοδιοίκησης που ενδεχόμενα να καταδικαστεί ουσιαστικά σε μη βιώσιμη, εάν οι πρόνοιες είναι τέτοιες. Επομένως, επειδή είμαστε σε ένα σημείο, στο οποίο ο διάλογος φαίνεται να αποδίδει, θεωρήσαμε σωστό και πρέπον να δώσουμε την ευκαιρία στους Βουλευτές- και το έχουν πράξει- να θέσουν σήμερα όλες της τεχνοκρατικής φύσεως ερωτήσεις που θα ήθελαν προς τον άνθρωπο που έχει εκπονήσει τη συγκεκριμένη μελέτη». Πρόσθεσε ο Υπουργός ότι ο κ. Κουταλάκης θα παραμείνει στην Κύπρο, όχι τυχαία, μέχρι την επόμενη Πέμπτη για να είναι στη διάθεση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών για όποιες, όπως είπε, ενδεχόμενα διευκρινίσεις χρειαστούν, για να πάρουν οι Βουλευτές τις απαντήσεις που θέλουν στα θέματα που τους απασχολούν.
«Είμαι αισιόδοξος ότι μπορούμε να φτάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα» κατέληξε ο Υπουργός.
