Με τη διενέργεια έξι ανασκαφών σε κατεχόμενα και ελεύθερα εδάφη της Κύπρου, συνεχίζονται οι έρευνες της Διερευνητικής Επιτροπής για τους Αγνοούμενους, δήλωσε τη Δευτέρα ο μεταβατικός εκπρόσωπος της ελληνοκυπριακής πλευράς στη ΔΕΑ Νίκος Θεοδοσίου. Να ασκηθούν πιέσεις προς την Τουρκία από όλες τις πλευρές για το ζήτημα ζήτησαν Αρχιεπίσκοπος, Πρόεδρος Επιτροπής Προσφύγων και οργανώσεις.
Μιλώντας στο πλαίσιο διάσκεψης Τύπου για την έναρξη του 38ου Μαραθωνίου Αγάπης Αγνοουμένων, που έγινε τη Δευτέρα στην Αρχιεπισκοπή, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Γεώργιος είπε πως ο μαραθώνιος προσφέρει την ευκαιρία αναφοράς στο πολυδιάστατο ανθρωπιστικό θέμα των αγνοουμένων
Πρόσθεσε ότι είναι καιρός, έπειτα από σχεδόν μισό αιώνα, όλοι όσοι έχουν τη δυνατότητα εντός και εκτός της χώρας, να εξασκήσουν πιέσεις στην Τουρκία για να πειστεί να δώσει απαντήσεις, «όχι μόνο να συγκατανεύσει να υποδειχθούν τρόποι και τόποι για να ανευρεθούν λείψανα αγνοουμένων, αλλά να δώσει και τις επεξηγήσεις που πρέπει στο πώς ο καθένας έχασε τη ζωή του, τι έγινε από τη στιγμή της σύλληψής του μέχρι και την ώρα που χάθηκαν τα ίχνη του». Αυτό είναι κάτι που, σημείωσε, βασανίζει όλους τους συγγενείς και όλη την κοινωνία και έχουμε το δικαίωμα ως πολιτισμένοι άνθρωποι να ξέρουμε.
Ο Αρχιεπίσκοπος πρόσθεσε πως πέραν της πολιτικής υφής του προβλήματος, η ανεύρεση των αγνοουμένων θα συμβάλει στην αποκατάσταση μιας φιλικής, υποφερτής σχέσης μεταξύ όλων των ανθρώπων του νησιού γιατί, όπως είπε, «όταν δούμε ότι σε αυτό το ανθρωπιστικό θέμα ενωνόμαστε, γιατί να μην μπορέσουμε να ενωθούμε και να αντιμετωπίσουμε από κοινού και τα άλλα».
«Θεωρώ την ευκαιρία κατάλληλη να απευθύνω έκκληση προς όλους ώστε να πιέσουν για τη διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων μας», κατέληξε ο Αρχιεπίσκοπος.
Ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Προσφύγων, Αγνοουμένων, Εγκλωβισμένων και Πεσόντων Νίκος Κέττηρος τόνισε από την πλευρά του πως και ο φετινός μαραθώνιος πραγματοποιείται σε μία δύσκολη περίοδο για το Κυπριακό, αφού η στασιμότητα τα τελευταία χρόνια οδηγεί σε νέα τετελεσμένα, τα οποία, ιδίως την τελευταία περίοδο στην Αμμόχωστο, φέρνουν το Κυπριακό σε ακόμη πιο δύσκολη κατάσταση.
Σε ό,τι αφορά τη διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων, ο κ. Κέττηρος είπε πως οι προσπάθειες και οι πιέσεις που ασκούνται φαίνεται πως δεν έχουν αποδώσει τα επιθυμητά αποτελέσματα ούτως ώστε η Τουρκία να δώσει συγκεκριμένες πληροφορίες για χώρους στην κατεχόμενη Κύπρο όπου υπάρχουν ομαδικοί τάφοι αγνοουμένων, προσθέτοντας πως ο διεθνής παράγοντας και η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει ασκήσουν εκεί και όπου πρέπει πιέσεις για να επαναρχίσουν οι προσπάθειες και να καρποφορήσουν.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Προσφύγων είπε ακόμη ότι σήμερα το πρωί υπήρξε θετική ανταπόκριση από την Υφυπουργό Κοινωνικής Πρόνοιας Μαριλένα Ευαγγέλου σχετικά με αίτημα συζύγων και γονέων αγνοουμένων να μην υποβάλλονται στην ταπεινωτική, όπως τη χαρακτήρισε, διαδικασία του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος για τη λήψη του επιδόματος φροντίδας όταν και εφόσον το χρειάζονται, αλλά να δημιουργηθεί νέα διαδικασία μέσω ενός απλού εντύπου με τα ίδια κριτήρια με τους αιχμαλώτους του 1974. Συμπλήρωσε ακόμη πως η Επιτροπή ζήτησε τα παιδιά των αγνοουμένων να αντιμετωπιστούν ως παθόντες.
Ο μεταβατικός εκπρόσωπος της ελληνοκυπριακής πλευράς στη Διερευνητική Επιτροπή για τους Αγνοούμενους Νίκος Θεοδοσίου ανέφερε πως μέχρι στιγμής έχουν ταυτοποιηθεί 776 Ε/κ αγνοούμενοι και 17 από την περίοδο 1963-’64, ενώ άλλοι 772 παραμένουν αγνοούμενοι.
Σχετικά με το έργο της Επιτροπής, είπε ότι το 2019 είχε αποφασιστεί ότι θα δίνονται άδειες για 10 στρατιωτικές περιοχές ανά έτος στα κατεχόμενα εδάφη, στην πραγματικότητα όμως ο χρόνος δεν επαρκεί για τη διερεύνηση και των 10 περιοχών, με αποτέλεσμα οι εργασίες να συνεχίζονται και το επόμενο έτος.
Συμπλήρωσε πως αυτή τη στιγμή διεξάγονται πέντε ανασκαφές στις κατεχόμενες περιοχές και μία στις ελεύθερες, συγκεκριμένα στη Γύψου, στο Δίκωμο, στην Αμμόχωστο, στο Γερόλακκο, στο Παλαίκυθρο και στον Στρόβολο, ενώ ο ελάχιστος αριθμός ατόμων που συμμετέχουν στις ανασκαφές ανέρχεται στα πέντε.
Ο πρόεδρος της Παγκύπριας Οργάνωσης Συγγενών Αγνοουμένων και Αδήλωτων Αιχμαλώτων και γραμματέας του ιδρύματος Νίκος Σεργίδης είπε από την πλευρά του πως η Διερευνητική Επιτροπή για τους Αγνοούμενους αντιμετωπίζει δυσκολίες και αδικαιολόγητες καθυστερήσεις, καθώς από το 2004 που δέχθηκε να συμμετάσχει η Τουρκία έχει καλυφθεί περίπου το ήμισυ των περιπτώσεων.
Συμπλήρωσε πως η ΔΕΑ δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την ειλικρινή συνεργασία των εμπλεκομένων μερών και ειδικότερα της τουρκικής πλευράς, η οποία μάλιστα παρεμβάλλει δυσκολίες στο έργο της Επιτροπής με τον χαρακτηρισμό ως στρατιωτικών περιοχών περίπου του 70% των κατεχομένων εδαφών και τη μη πρόσβαση στα αρχεία του τουρκικού στρατού και της τ/κ ηγεσίας, μέσω της οποίας θα καλύπτονταν εκατοντάδες περιπτώσεις αγνοουμένων.
Ο κ. Σεργίδης στάθηκε ακόμα στη συμπεριφορά της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, η οποία είναι επιφορτισμένη με την παρακολούθηση της συμμόρφωσης της Τουρκίας με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τους αγνοούμενους, σημειώνοντας πως υπάρχουν ανησυχητικές κινήσεις, οι οποίες προωθούν την ιδέα ότι η Τουρκία έχει κάνει αρκετά για το αυτό το θέμα και ότι πρέπει να σταματήσει αυτή η παρακολούθηση. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο, συμπλήρωσε, θα συνιστούσε σοβαρή οπισθοδρόμηση στο θέμα των αγνοουμένων, αλλά και κόλαφο για την Ευρώπη, η οποία, όπως είπε, θέλει να φημίζεται για τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η Γενική Λογίστρια της Δημοκρατίας και ταμίας του ιδρύματος Ρέα Γεωργίου ανέφερε σχετικά με την ταμειακή κατάσταση του ιδρύματος ότι από την ίδρυση του ταμείου το 1984 μέχρι σήμερα έχουν εισπραχθεί περίπου 916 χιλιάδες ευρώ από την πώληση δελταρίων, 138 χιλιάδες ευρώ από διάφορες εισφορές και 143 χιλιάδες ευρώ από τόκους και καταθέσεις,
Συμπλήρωσε πως από τους παραπάνω πόρους διατέθηκαν 415 χιλιάδες ευρώ ως σπουδαστικό βοήθημα σε παιδιά αγνοουμένων, 237 χιλιάδες ευρώ ως βοήθημα γάμου σε παιδιά και αδέρφια αγνοουμένων και 386 χιλιάδες ευρώ ως έκτακτα βοηθήματα, κυρίως σε γονείς αγνοουμένων, ενώ 170 χιλιάδες διατέθηκαν για αποστολές στο εξωτερικό και άλλα έξοδα με σκοπό τη διαφώτιση για το θέμα των αγνοουμένων.
Ο οργανωτικός γραμματέας του ιδρύματος Δήμος Θωμά παρουσίασε ακολούθως το πρόγραμμα του φετινού μαραθωνίου, οι εκδηλώσεις του οποίου ξεκινούν σήμερα, Δευτέρα 8 Μαΐου, και κορυφώνονται την ερχόμενη Κυριακή.
Σύμφωνα με τον κ. Θωμά, την Τετάρτη 10 Μαΐου θα πραγματοποιηθούν ενδοσχολικές εκδηλώσεις με μήνυμα της Υπουργού Παιδείας για το θέμα των αγνοουμένων, την Πέμπτη 11 Μαΐου θα γίνει επίδοση υπομνημάτων σε ξένες πρεσβείες και άλλους διεθνείς οργανισμούς, ενώ την Παρασκευή 12/5 θα γίνει δέηση για την ανεύρεση των αγνοουμένων και Τρισάγιο για τους πεσόντες, προϊσταμένου του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Γεωργίου στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας. Ακολουθεί την Κυριακή μνημόσυνο πεσόντων στον Καθεδρικό Ναό Αποστόλου Βαρνάβα και καλλιτεχνική εκδήλωση το απόγευμα της ίδιας ημέρας προς τιμή της Μάνας του Αγνοουμένου στο Αμφιθέατρο του Πολιτιστικού Κέντρου του Ιδρύματος «Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ’».
Σε ερώτηση για τις επαφές που γίνονται σε διπλωματικό και διακοινοβουλευτικό επίπεδο για την άσκηση πίεσης προς στην τουρκική πλευρά, ο κ. Κέττηρος είπε πως το Συμβούλιο της Ευρώπης διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο μεταξύ άλλων και στην παρακολούθηση του θέματος των αποζημιώσεων που πρέπει να καταβάλει η Τουρκία σε συγγενείς αγνοουμένων και εγκλωβισμένους, συμπληρώνοντας πως έχει επιβεβαιωθεί πως γίνονται μεθοδεύσεις και από την ίδια την Τουρκία, αλλά και από το Υπουργείο Εξωτερικών της Κύπρου, το οποίο είναι και υπεύθυνο για τους διπλωματικούς χειρισμούς.
Συμπλήρωσε ταυτόχρονα πως οι βουλευτές που συμμετέχουν σε αυτά τα όργανα έχουν ρόλο να διαδραματίσουν, αναφέροντας την προετοιμασία από πέρυσι σε συνεργασία με το Γραφείο του Επιτρόπου Προεδρίας για ανθρωπιστικά θέματα και αποστολή επικαιροποιημένου σημειώματος για τα θέματα των αγνοουμένων προς όλους τους βουλευτές που συμμετέχουν σε διεθνείς οργανισμούς ή σε εργασίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Είπε ακόμη πως η Επιτροπή Προσφύγων ανέμενε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ότι θα διατηρούσε τον θεσμό του Επιτρόπου για το θέμα των αγνοουμένων, παθόντων και εγκλωβισμένων, όπως έγινε και στην περίπτωση των αποδήμων.
Ερωτηθείς αν υπάρχουν σχέδια για την ανέγερση ναού στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας για τους πεσόντες, ο Αρχιεπίσκοπος είπε ότι δεν έχει γίνει στο παρελθόν ανάλογη πρόταση προκειμένου να τύχει σχετικής μελέτης, δεν απορρίπτεται όμως και μπορεί να μελετηθεί, καθώς κάθε ναός, όπως είπε, είναι τόπος ανακούφισης των ανθρώπων που επισκέπτονται τους τάφους των δικών τους και σημεία ελπίδας και παρηγοριάς για όλους.
