Την απόφαση της Κυβέρνησης να προχωρήσει με Εθνική Στρατηγική και Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Τρίτη Ηλικία, καθώς και με ενδιάμεσα μέτρα για τη στήριξη των ατόμων τρίτης ηλικίας στην Κύπρο, ανακοίνωσε σήμερα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, κατά τον χαιρετισμό του στο Ευρωπαϊκό Πολιτικό Συνέδριο, που διοργάνωσε το Παρατηρητήριο Τρίτης Ηλικίας στο Προεδρικό Μέγαρο, με θέμα την Ενεργό, Υγιή και Αξιοπρεπή Γήρανση, με συνδιοργανωτή το Γραφείο το Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο.
«Ως Πολιτεία έχουμε κάνει σημαντικά βήματα τα τελευταία χρόνια, αλλά δεν είναι ένας τομέας – και πρέπει να είμαστε απόλυτα ειλικρινείς – που μπορούμε να είμαστε περήφανοι», ανέφερε ο Πρόεδρος, υπογραμμίζοντας ότι πρέπει να γίνουν πάρα πολλά και να αξιοποιηθούν πρακτικές κρατών μελών της ΕΕ, αναφέροντας ως χώρα – παράδειγμα την Ολλανδία.
Κάνοντας λόγο για μία από τις πιο δυσάρεστες εμπειρίες, λίγο μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, ο Πρόεδρος αναφέρθηκε στην επίσκεψη στον παθολογικό θάλαμο του ΓΝ Λεμεσού, όπου η εικόνα παρέπεμπε, όπως είπε, σε οίκο ευγηρίας, αφού οι συγγενείς ηλικιωμένων προσεγγίζουν το νοσοκομείο ως την πιο εύκολη ή τη μοναδική λύση στη φροντίδα των ηλικιωμένων. «Άρα, αν θέλουμε πραγματικά να αντιμετωπίσουμε αυτά τα προβλήματα χρειάζεται μια ολιστική προσέγγιση και σίγουρα η συνεργασία όλων», υπογράμμισε ο Πρόεδρος.
Είπε ότι υπάρχει επίγνωση των επιπτώσεων από την αύξηση του προσδόκιμου ζωής στην ΕΕ, επισημαίνοντας ότι αυτές είναι συνυφασμένες και με τις επιπτώσεις της μείωσης των γεννήσεων. Σημείωσε ότι η Κύπρος είναι μεταξύ των τελευταίων κρατών της ΕΕ σε ποσοστό γεννήσεων, με μόλις 1%, και ανέφερε ότι χρειάζεται το ποσοστό αυτό να ξεπεράσει το 2%, για να υπάρχει αναπλήρωση του πληθυσμού κάθε 25 χρόνια. «Αντιλαμβάνεστε τις προκλήσεις για μια μικρή χώρα, μια χώρα υπό κατοχή, μια χώρα που έχει να αντιμετωπίσει μια σοβαρότατη πρόκληση που είναι το μεταναστευτικό», είπε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης.
«Σε συνεργασία λοιπόν με τα υπόλοιπα κράτη μέλη, προωθούμε την υιοθέτηση πολιτικών στη βάση των σημερινών δικών μας δεδομένων και κατ΄ επέκταση που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας», πρόσθεσε, αναφέροντας ότι, κατόπιν απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, προχωρά η ανάπτυξη της Εθνικής Στρατηγικής και Σχεδίου Δράσης για την Τρίτη Ηλικία και την Ενεργό Γήρανση, με συντονιστικό φορέα το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας και συμμετοχή όλων των συναρμόδιων Υπουργείων, καθώς και των οργανωμένων συνόλων τρίτης ηλικίας. «Στόχος μας, ανάμεσα σε άλλα, είναι η ανάπτυξη βιώσιμων πρακτικών για την κοινωνική ενσωμάτωση, την υγιή γήρανση, τη συμπερίληψη, την κοινωνικοποίηση, την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών στήριξης και φροντίδας», σημείωσε.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι στο μεταξύ γίνονται ενέργειες για στήριξη της τρίτης ηλικίας με ενδιάμεσα μέτρα. Ένα από αυτά είναι η έγκαιρη καταβολή όλων των επιδομάτων και των παροχών από τις αρμόδιες Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Σημείωσε ότι όσοι συνταξιοδοτούνται στο 65ο έτος της ηλικίας τους, λαμβάνουν την πρώτη πληρωμή της σύνταξης μέσα σε μόλις 30 μέρες, και ότι μέχρι το τέλος του 2023 θα ισχύει το ίδιο για όλους τους νέους συνταξιούχους.
Ανέφερε, ακόμα, ότι προωθείται εξειδικευμένο Σχέδιο Επιδότησης Μακροχρόνιας Φροντίδας με στόχο την επιδότηση μέρους των τροφείων των Στεγών Ευγηρίας για όσους δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στο υψηλό κόστος. Παράλληλα, είπε, λήφθηκε απόφαση να ενισχυθούν οι έλεγχοι από το Υπουργείο Υγείας όλων των οίκων ευγηρίας.
Επίσης, ανέφερε ότι προωθείται η παροχή ειδικής υπηρεσίας ειδικής δημόσιας μεταφοράς σε άτομα Τρίτης Ηλικίας, με πιλοτική εφαρμογή από το Υπουργείο Μεταφορών, που θα αξιολογηθεί για καθολική εφαρμογή.
Ανέφερε, ακόμα, ότι η Κυβέρνηση θα προωθήσει τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, με το 2024 να είναι έτος προετοιμασίας, υπό την καθοδήγηση του Υπουργού Εργασίας, με συγκεκριμένο οδικό χάρτη, «για να διαχειριστούμε αποτελεσματικά τα ζητήματα που είναι ανοικτά, να ολοκληρώσουμε τις σχετικές μελέτες και να αναπτύξουμε ουσιαστικό διάλογο με τους κοινωνικούς εταίρους», όπως είπε ο Πρόεδρος. Σημείωσε, δε, ότι αυτή η μεταρρύθμιση «θα έχει χαρακτήρα «ενισχυτικό» για τους συνταξιούχους με χαμηλά εισοδήματα, για τον δεύτερο ασφαλιστικό πυλώνα και για την επενδυτική πολιτική του Ταμείου».
«Μέσα από τις κοινωνικές παροχές, την ενίσχυση των υπηρεσιών φροντίδας, ενσωμάτωσης και συμπερίληψης, την ποιοτική ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και την πρόληψη, θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα ενισχυμένο κοινωνικό δίκτυο προστασίας και υποστηρίζεται έμπρακτα το θεμελιώδες δικαίωμα του κάθε ανθρώπου, του κάθε συμπολίτη μας να ζει με αξιοπρέπεια», είπε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, αναδεικνύοντας ως απώτερο στόχο τη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής μέσα από τη διατήρηση ενός υγιούς και ενεργού πληθυσμού της τρίτης ηλικίας.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης απηύθυνε ιδιαίτερο χαιρετισμό στον Πρόεδρο του AGE Platform Εurope και στους Ευρωβουλευτές που ασχολούνται με το συγκεκριμένο θέμα, επισημαίνοντας ότι η παρουσία τους ενισχύει τις προσπάθειές της Πολιτείας να στηρίξει ευρωπαϊκές και διεθνείς πρωτοβουλίες όπως είναι η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τη Φροντίδα, η Σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με την πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή και υψηλής ποιότητας μακροχρόνια φροντίδα, και η Δεκαετία Υγιούς Γήρανσης των Ηνωμένων Εθνών.
Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος : Το ενδιαφέρον της Εκκλησίας εκδηλώνεται στην πράξη
Χαιρετισμό εκ μέρους του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Γεωργίου μετέφερε ο Επίσκοπος Καρπασίας Χριστοφόρος, ο οποίος μεταξύ άλλων είπε ότι στον 21ο αιώνα που βρισκόμαστε και βάσει της επιστημονικής τεχνολογικής, ιατρικής, δικαιϊκής, οικονομικής και κοινωνικής προόδου δεν θα έπρεπε πλέον οι ηλικιωμένοι συνάνθρωποι μας να αντιμετωπίζουν στην καθημερινότητα τους προβλήματα κακοποίησης, παραμέλησης, οικονομικής εκμετάλλευσης και ρατσιστικής συμπεριφοράς εξαιτίας του γεγονότος ότι είναι ηλικιωμένοι.
Ακολούθως αφού αναφέρθηκε στην έγνοια που επιδεικνύει προς τους ηλικιωμένους η Εκκλησία, από την εποχή του Βυζαντίου, παρατήρησε ότι οι καιροί άλλαξαν και από τον σύγχρονο τρόπο ζωής, προέκυψε η ανάγκη για αύξηση των γηροκομείων, ή την πρόσληψη ιδιωτικών φροντιστών και δήλωσε το ενδιαφέρον της Εκκλησίας για τους ηλικιωμένους, σημειώνοντας ότι δεν είναι θεωρητικό, αλλά εκδηλώνεται ενεργώς μέσα από τα εκκλησιαστικά ιδρύματα, τις ενοριακές δράσεις, τους χριστιανικούς συνδέσμους.
Πρόσθεσε ότι δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής ότι στον τόπο υπάρχει τάξη ηλικιωμένων, οι οποίοι ξεριζώθηκαν από τις πατρογονικές τους εστίες, που έχουν μέσα τους τη βαθιά επιθυμία επιστροφής στα μέρη τους πριν κλείσουν τα μάτια τους, που δεν τους αφήνει να αισθανθούν τις όποιες προσφορές αγάπης τους προσφέρονται. Είπε τέλος ότι πρέπει να προσφέρεται στους ηλικιωμένους ανακουφιστική φροντίδα σε σωματικό και πνευματικό επίπεδο, καθώς ο άνθρωπος είναι ψυχοσωματική οντότητα.
Το Συνέδριο να αποτελέσει κάλεσμα για δράση, είπε ο Πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Τρίτης Ηλικίας
Ο Πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Τρίτης Ηλικίας Κύπρου, Δήμος Αντωνίου, καλωσορίζοντας του συνέδρους εξέφρασε την ευχή το Συνέδριο να αποτελέσει κάλεσμα για δράση για υπεράσπιση των δικαιωμάτων των ηλικιωμένων και για αναχαίτιση του ηλικιακού ρατσισμού.
«Το Συνέδριο έχει στόχο να αναδείξει τις προοπτικές και τα προβλήματα της γήρανσης του πληθυσμού, τόσο στην Κύπρο, όσο και στη υπόλοιπη Ευρώπη και να ευαισθητοποιήσει τους πολιτικούς, τους υφιστάμενους και τους δυνητικά υποψήφιους Ευρωβουλευτές στα θέματα της γήρανσης με φόντο τις Ευρωεκλογές του 2024», σημείωσε.
Πρόσθεσε ότι μέσα από τις συζητήσεις του, «διερευνά την πολύπλευρη δυναμικής της γήρανσης του πληθυσμού, από τις βαθιά προσωπικές εμπειρίες των ηλικιωμένων, μέχρι τις μακροοικονομικές τάσεις και επιταγές των ειδικών», ενώ εξέφρασε την πεποίθηση ότι θα αποτελέσει μία καλή πρακτική και για τα υπόλοιπα κράτη – μέλη.
Ο κ. Αντωνίου επεσήμανε ότι τις επόμενες δεκαετίες, προβλέπεται ότι το 30% του συνολικού πληθυσμού της Κύπρου, θα αποτελείται από άτομα προχωρημένης ηλικίας, αναφέροντας ότι αυτό γεννά πρωτοφανείς προκλήσεις, αλλά δημιουργεί μοναδικές ευκαιρίες.
Σημείωσε ότι η οι ηλικιωμένοι αντιμετωπίζουν καθημερινά κακοποίηση, παραμέληση, εκμετάλλευση και ηλικιακός ρατσισμός και αυτό απαιτεί την άμεση προσοχή από όλους, ιδίως από κυβέρνηση και Πολιτεία, όπως είπε.
Ο κ. Αντωνίου εξήγησε ότι ο αυξανόμενος αριθμός ηλικιωμένων, μπορεί να προσφέρει τα μέγιστα στην οικονομία, αρκεί να υπάρχει το όραμα και οι πολιτικές για την αξιοποίηση της «ασημένιας οικονομίας». Όπως ανέφερε, ο «ασημένιος τουρισμός», οι υπηρεσίες και τα προϊόντα με στόχο τους ηλικιωμένους, περιμένουν να αναπτυχθούν και δύναται να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας.
«Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής βρίσκονται αντιμέτωποι με το καθήκον να εξασφαλίσουν στους ηλικιωμένους ενεργό, υγιή και αξιοπρεπή γήρανση», υπογράμμισε.
Η γήρανση να καταστεί περίοδος ακμής και ευημερίας, είπε ο Α. Κεττής
Η γήρανση να καταστεί περίοδος ακμής και ευημερίας, επεσήμανε ο Επικεφαλής του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο, Αντρέας Κεττής, στο Ευρωπαϊκό Πολιτικό Συνέδριο για την Ενεργό, Υγιή και Αξιοπρεπή Γήρανση που πραγματοποιήθηκε στο Προεδρικό μέγαρο.
Σημείωσε, δε, ότι η πραγματοποίηση του Συνεδρίου υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας, καταδεικνύει την αποφασιστικότητα και τη σημασία που η Κυβέρνηση αποδίδει στο ζήτημα της ενεργούς, υγιούς και αξιοπρεπούς γήρανσης. Επεσήμανε, δε, ότι το θέμα αυτό απασχολεί όλο και περισσότερο τις σύγχρονες κοινωνίες των κρατών μελών της Ε.Ε. «Καθηκόντως, θα ήθελα να επισημάνω τον καθοριστικό ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην υποστήριξη αυτού του ευγενούς στόχου για επικράτηση συνθηκών που όχι μόνο θα επιτρέπουν αλλά πρωτίστως, θα διασφαλίζουν την ενεργή, υγιή και αξιοπρεπή γήρανση», ανέφερε ο κ. Κεττής.
Εξήγησε ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμβάλλει στην κατεύθυνση αυτή με την υιοθέτηση νομοθεσιών και πολιτικών που υποστηρίζουν την υγιή γήρανση, ενθαρρύνοντας πρωτοβουλίες που προωθούν την φυσική δραστηριότητα, την κοινωνική συμμετοχή και την συνεχή ανάπτυξη μέσω πολιτικών δράσεων διά βίου μάθησης.
Ανέφερε, ακόμα, ότι το ΕΚ προωθεί προγράμματα έρευνας και εκπαίδευσης για να διασφαλίζεται η πρόσβαση σε πληροφορίες και υπηρεσίες που προωθούν την υγιεινή ζωή κατά τη διάρκεια της γήρανσης. Ο κ. Κεττής υπογράμμισε, δε, «την καταλυτική σημασία και συμβολή των ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών προγραμμάτων έρευνας που έχουν επιτύχει την επίτευξη τεράστιας προόδου σε ιατρικές θεραπείες για ασθένειες που ταλαιπωρούν τους πιο ηλικιωμένους συμπολίτες μας».
Στόχος, όπως είπε ο κ. Κεττής, «θα πρέπει να είναι η δημιουργία των απαραίτητων συνθηκών που θα επιτρέψουν στη γήρανση να καταστεί μια περίοδος ακμής και ευημερίας για κάθε πολίτη της ευρωπαϊκής Κύπρου», επισημαίνοντας ότι αυτό συνιστά οφειλόμενο χρέος προς τις προηγούμενες γενιές.
Εξέφρασε, τέλος, την προσδοκία ότι μέσα από το Συνέδριο «θα αναδειχθούν ολοκληρωμένες ιδέες και προτάσεις πολιτικής που θα συμβάλουν εποικοδομητικά στη δημιουργία ενός πλαισίου όπου η γήρανση δεν θα προβάλλεται ως ένα «βάρος» επί του κοινωνικού συνόλου, αλλά ένας αξιοποιήσιμος πλούτος».
Να μετατοπιστεί η εστίαση από τη γήρανση στη μακροβιότητα, είπε η Επίτροπος Σούιτσα
Η Ντουμπράβκα Σουίτσα, Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Επίτροπος για τη Δημοκρατία και Δημογραφία, χαιρέτισε με βισντεοσκοπημένο μήνυμα το Συνέδριο, το οποίο χαρακτήρισε επίκαιρο για την Ευρώπη ως «γηράσκουσα» ήπειρο.
Σημείωσε ότι, καθώς η δημογραφία των κοινωνιών αλλάζει, ένας 60χρονος σήμερα είναι πολύ διαφορετικός από έναν 60χρονο πριν 20 χρόνια και πρέπει αυτό να ληφθεί υπόψη στον σχεδιασμό πολιτικών. Η Σούιτσα υπογράμμισε υπάρχει αλλαγή από το αφήγημα της γηράσκουσας κοινωνίας, προς μίας οικονομίας και κοινωνίας μακροβιότητας.
Σημείωσε ότι πέρσι η Κομισιόν παρουσίασε μία Ευρωπαϊκή στρατηγική φροντίδας με στόχο την παροχή οικονομικά προσβάσιμης και ποιοτικής φροντίδας. Πρόσθεσε ότι φέτος, στις 11 Οκτωβρίου, η Κομισιόν υιοθέτησε μία δημογραφική εργαλειοθήκη, την οποία μπορούν να αξιοποιήσουν τα κράτη-μέλη για τη χάραξη πολιτικής, επισημαίνοντας ότι αυτή δύναται να προσαρμοστεί στις περιφερειακές και τοπικές ιδιαιτερότητες των κρατών-μελών.
«Είναι επείγουσα ανάγκη να εναρμονιστεί ο πληθυσμός και οι δημοκρατικοί θεσμοί μας με τη μακροβιότητα», υπογράμμισε η Επίτροπος. Έθεσε, επίσης, ως παράμετρο το κατά πόσο και με ποιο τρόπο μπορεί η τεχνολογία και η τεχνητή νοημοσύνη να συμβάλει στη φροντίδα της τρίτης ηλικίας.
«Πρέπει να επενδύσουμε σε υγιή και ενεργό μακροβιότητα – η πρόληψη είναι καλύτερη από τη θεραπεία», επεσήμανε η Σούιτσα, προσθέτοντας ότι αυτό θα συμβάλει στις οικονομικές και δημογραφικές προοπτικές της ΕΕ. «Η γήρανση με αξιοπρέπεια βρίσκεται στην καρδιά της προσέγγισής μας», κατέληξε.
Σε αλλαγές με σκοπό την ηλικιακή ισότητα προσβλέπει η AGE Platform Europe
Σε αλλαγές με σκοπό την ηλικιακή ισότητα προσβλέπει η AGE Platform Europe μετά τις Ευρωεκλογές του 2024 και την ανάδειξη νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σύμφωνα με όσα ανέφερε στον χαιρετισμός του ο Γενικός Γραμματέας της πλατφόρμας, Maciej Kucharczyk. Εξέφρασε, δε, την πεποίθηση ότι το Συνέδριο θα συμβάλει στη δημιουργία μίας κοινωνίας για όλες τις ηλικίες.
Υπογράμμισε ότι εκατομμύρια Ευρωπαίοι αναφέρουν πως έχουν υποστεί διακρίσεις λόγω ηλικίας, στον χώρο δουλειάς και σε υπηρεσίες, ή ακόμα έχουν τύχει παραμέλησης, κακής συμπεριφοράς και κακοποίησης, κάτι που επηρεάζει, όπως είπε, την ποιότητα ζωής τους, την αυτονομίας τους, την υγεία, την εργασία και την κοινωνική συμμετοχή τους. Περισσότεροι από το 1/3 των Ευρωπαίων άνω των 65 έχουν αναφέρει τέτοια φαινόμενα, σημείωσε ο ίδιος.
«Η ισότητα έχει κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση κοινωνιών στις οποίες οι άνθρωποι, ανεξαρτήτως ηλικίας, έχουν μερίδιο σε στήριξη και ευκαιρίες«, υπογράμμισε ο Kucharczyk. Πρόσθεσε ότι «περισσότερο από κάθε άλλη φορά πρέπει να ενώσουμε δυνάμεις για να προωθήσουμε ηλικιακή ισότητα, που θα επιτρέψει ακολούθως να γίνει πραγματικότητα ο στόχος της ΕΕ για μία Ένωση ισότητας».
Κάλεσε, δε, την Κομισιόν να στηρίξει τα κράτη-μέλη στην υιοθέτηση Στρατηγικών για Ηλικιακή Ισότητα, ώστε να υπάρξει σύμπνοια στον τρόπο που αντιμετωπίζεται η γήρανση. «Θεωρούμε ότι οι εκλογές του 2024 και ακολούθως η ανάδειξη της νέας Κομισιόν θα έχουν καταλυτικό ρόλο», υπογράμμισε.
Οι εργασίες του συνεδρίου συνεχίστηκαν το απόγευμα της Παρασκευής.
