«Ο Πρόεδρος θα πρέπει να είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει τις βαρύτατες ιστορικές ευθύνες του ιδίου και της παράταξής του για τις πολιτικές τους που οδηγούν με γοργά βήματα προς την οριστική διχοτόμηση», αναφέρει το ΑΚΕΛ.
Το Πολιτικό Γραφείο της Κ.Ε. του ΑΚΕΛ κατά τη χθεσινή του Συνεδρία συζήτησε, μεταξύ άλλων, τις εξελίξεις στο Κυπριακό με επίκεντρο τις πρόσφατες ενέργειες και δηλώσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας, μεταξύ άλλων αναφορικά με την κατάθεση 5ης διακρατικής προσφυγής στο ΕΔΑΔ και επιστροφή στο Σύνταγμα του 1960. Από τις εξαγγελίες του κ. Αναστασιάδη προκύπτουν δύο βασικά ζητήματα.
Πρώτο, πώς αυτές οι αποφάσεις και ενέργειες υπηρετούν το διακηρυγμένο στόχο της ελληνοκυπριακής πλευράς για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από το σημείο που είχαν μείνει στο Κραν Μοντανά το συντομότερο δυνατό. Και δεύτερο, κατά πόσο ο Πρόεδρος προτίθεται επιτέλους να αναλάβει ουσιαστικές πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση ή θα συνεχίσει να αρκείται σε ενέργειες και εξαγγελίες για εσωτερική κατανάλωση που ούτε ουσιαστικό κόστος επιφέρουν στην Τουρκία, ούτε μας απαλλάσσουν από το διχοτομικό στάτους κβο και την κατοχή.
Η πρόθεση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε μια 5η Διακρατική προσφυγή κατά της Τουρκίας ενώπιον του ΕΔΑΔ έχει γνωστοποιηθεί πως θα έχει ως αποκλειστικό αντικείμενο τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου. θέση αρχής του ΑΚΕΛ είναι ότι κάθε ευνομούμενο κράτος οφείλει να απαιτεί και να διεκδικεί τον πλήρη σεβασμό των δικαιωμάτων του που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο, περιλαμβανομένων όσων κατοχυρώνονται από διεθνείς συμβάσεις όπως είναι η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΣΔΑ).
Στη δική μας αντίληψη τέτοιες σοβαρές ενέργειες πρέπει να επιχειρούνται κατά τρόπο που να διασφαλίζονται αυξημένες πιθανότητες επιτυχίας και άσκησης πραγματικής πίεσης στην κατοχική δύναμη, να υπηρετούν το στόχο της συνολικής λύσης και όχι να αναλαμβάνονται με γνώμονα την εξυπηρέτηση μικροπολιτικών αναγκών. Είναι ευθύνη της κυβέρνησης να αξιολογήσει τις πιθανότητες επιτυχίας του εγχειρήματος και να δράσει με τη δέουσα υπευθυνότητα.
Τα δεδομένα που έχουμε ενώπιον μας είναι συγκεκριμένα. Η εκδίκαση υποθέσεων από το ΕΔΑΔ αφορά αποκλειστικά παραβιάσεις δικαιωμάτων που προστατεύονται από την ΕΣΔΑ και όχι παραβιάσεις ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Τα περιουσιακά δικαιώματα των νόμιμων ιδιοκτητών και οι συνεχείς παραβιάσεις τους από την Τουρκία αποτέλεσαν μέρος της θετικής για την Κυπριακή Δημοκρατία απόφασης του ΕΔΑΔ στην 4η Διακρατική. Παρά τη βαρύνουσα πολιτική σημασία της εν λόγω απόφασης, έχει καταστεί πρόδηλο ότι τα νομικά μέσα από μόνα τους δεν μας απαλλάσσουν από την κατοχή ούτε εξαναγκάζουν την Τουρκία να τερματίσει τη δημιουργία νέων διχοτομικών τετελεσμένων.
Επιπρόσθετα, οι νομολογιακές εξελίξεις του ίδιου του ΕΔΑΔ και ειδικότερα η απόφαση Δημόπουλος καθιστούν αβέβαιο το περιεχόμενο της απόφασης σε μια τέτοια προσφυγή. Πόσο μάλλον που ο αποχαρακτηρισμός μέρους της περίκλειστης περιοχής από στρατιωτική σε αστική ζώνη από την τουρκική πλευρά συνοδεύτηκε με κάλεσμα προς τους νόμιμους ιδιοκτήτες για να αποταθούν στη λεγόμενη επιτροπή ακίνητης ιδιοκτησίας. Την οποία το ΕΔΑΔ αναγνωρίζει ως ικανοποιητικό ένδικο μέσο, χωρίς να το απασχολεί ποια θεραπεία θα αποδοθεί στους νόμιμους ιδιοκτήτες (αποκατάσταση, αποζημίωση, ανταλλαγή) είτε υπό ποια διοίκηση θα επιστρέψουν.
Αναφορικά με την δέσμευση του Προέδρου να επιδιώξει επιστροφή στο Σύνταγμα της Ζυρίχης με τον απείρου κάλλους ισχυρισμό ότι αυτό συνάδει με τα Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, τις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου και τις συγκλίσεις, σημειώνουμε ότι ποτέ κανείς προηγούμενος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν επιδίωξε κάτι τέτοιο. Ο λόγος είναι απλούστατος. Η ταύτιση με τις θέσεις των πιο ακραίων πολιτικών δυνάμεων δεν οδηγεί ασφαλώς σε ενιαίο κράτος, αλλά στην οριστική διχοτόμηση, γεγονός που συναντά τις επιδιώξεις της Τουρκίας. Και επειδή ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κατηγόρησε το ΑΚΕΛ ότι πιέζει τον Πρόεδρο για δήθεν απαράδεκτες υποχωρήσεις, οφείλουμε να υποδείξουμε το αυταπόδεικτο. Η έσχατη υποχώρηση στο Κυπριακό δεν είναι άλλη από το συμβιβασμό με την ιδέα της οριστικής διχοτόμησης είτε αυτή υποβάλλεται ρητώς είτε υπό τον μανδύα της πατριδοκαπηλίας.
Αναφορικά με τον ισχυρισμό του κυβερνητικού εκπροσώπου ότι δήθεν το ΑΚΕΛ ζητά περαιτέρω υποχωρήσεις στο Κυπριακό, τον καλούμε να διαβάσει πιο προσεκτικά την πρόταση του ΑΚΕΛ η οποία το μόνο που κάνει είναι να προσφέρει διέξοδο και δημιουργία δυναμικής για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων με τον τρόπο που ζήτησε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ. Ό,τι εισηγείται το ΑΚΕΛ να δοθεί στους Τουρκοκύπριους υπό μορφή κινήτρων για να συναινέσουν σε επιστροφή στο Πλαίσιο Γκουτέρες θέτει ως προϋπόθεση την προηγούμενη υιοθέτηση του Πλαισίου ως στρατηγικής συναντίληψης. Όσο αφορά τα κίνητρα προς την Τουρκία, αυτά δίδονται μόνο αφού προηγουμένως λυθεί το Κυπριακό. Τίποτα από όσα εισηγείται το ΑΚΕΛ δεν παραβιάζει κόκκινες γραμμές της ελληνοκυπριακής πλευράς. Άλλωστε δεν είναι το ΑΚΕΛ που πρότεινε στην Τουρκία να περιοριστεί σε γεωτρήσεις στο βόρειο μέρος της ΑΟΖ μας. Ούτε είναι το ΑΚΕΛ που πρότεινε να δίνει έσοδα από το φυσικό αέριο στους Τουρκοκύπριους ακόμη και πριν από τη λύση του Κυπριακού. Ούτε το ΑΚΕΛ είναι που μοιράστηκε με πολλούς, περιλαμβανομένου του Αρχιεπισκόπου, τη σκέψη του για λύση δύο κρατών.
Η θέση του Προέδρου ότι θα εμμείνει σε επιστροφή στο Σύνταγμα του 1960, αυταπόδεικτα έρχεται σε μετωπική σύγκρουση με τα Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, τις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου και με τις συγκλίσεις, με όλες τις απορρέουσες καταστροφικές συνέπειες. Πόση υποτίμηση της κοινής νοημοσύνης χρειάζεται για να εκφράζεται ένας τέτοιος ισχυρισμός όταν το Σύνταγμα του 1960 προνοεί για ενιαίο κράτος ενώ οι Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου, τα ψηφίσματα και οι συγκλίσεις για δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία. Θεωρούμε χρήσιμο να υπενθυμίσουμε στον Πρόεδρο ότι το Σύνταγμα του 1960 προνοεί για βέτο στην εκτελεστική εξουσία καθώς και χωριστές πλειοψηφίες στη Βουλή, χωρίς οποιοδήποτε μηχανισμό επίλυσης αδιεξόδων. Επιπλέον στο Σύνταγμα του 1960 περιλαμβάνεται αυτούσια η Συνθήκη Εγγύησης. Όλα αυτά είχαν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά μέσα από τις συγκλίσεις, το Πλαίσιο Γκουτέρες και το μηχανισμό εφαρμογής της λύσης όπως τον πρότεινε ο Γενικός Γραμματέας.
Οι τελευταίες εξαγγελίες και ενέργειες του Προέδρου Αναστασιάδη αποκαλύπτουν την αδυναμία του να διαχειριστεί τις συνέπειες της αποτυχημένης πολιτικής του στο Κυπριακό. Κάθε πολιτική κρίνεται από τα αποτελέσματά της και όχι μέσα από επικοινωνιακές διακηρύξεις. Η άγονη παρέλευση του χρόνου τα τελευταία τέσσερα χρόνια οδήγησε το Κυπριακό σε πρωτοφανές τέλμα με αρνητικότατες εξελίξεις επί του εδάφους. Όσα έχουν επισυμβεί στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, όσα τεκταίνονται στην Αμμόχωστο και οι επικίνδυνες διολισθήσεις που τροχοδρομούνται ως προς το περιεχόμενο της λύσης αποτελούν αδιάσειστα τεκμήρια μιας πολύ επικίνδυνης πορείας προς την οριστική διχοτόμηση. Είναι καθήκον του Προέδρου της Δημοκρατίας, έστω και τώρα, να σταματήσει να επιδίδεται σε κινήσεις που μοναδικό στόχο έχουν την ικανοποίηση κομματικών ακροατηρίων, να εγκαταλείψει τους πειραματισμούς, να πάψει να αμφισβητεί τη συμφωνημένη βάση λύσης και κεφαλαιώδεις συγκλίσεις και να αναλάβει πειστικές πρωτοβουλίες που να αποκαθιστούν την αξιοπιστία της ελληνοκυπριακής πλευράς.
Αυτό εξάλλου είναι και το υπόβαθρο της ολοκληρωμένης πολιτικής πρότασης που έγκαιρα του υπέβαλε του ΑΚΕΛ. Αν υιοθετήσει έστω και το πνεύμα της, είτε θα αναγκαστεί η Τουρκία να επανέλθει στις διαπραγματεύσεις από εκεί που μείναμε, είτε θα της χρεωθεί η αποκλειστική ευθύνη για το αδιέξοδο, κάτι που κάθε άλλο παρά συμβαίνει σήμερα. Αν, όμως, ο Πρόεδρος επιμένει να πολιτεύεται με τον ίδιο τρόπο, θα πρέπει να είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει τις βαρύτατες ιστορικές ευθύνες του ιδίου και της παράταξής του για τις πολιτικές τους που οδηγούν με γοργά βήματα προς την οριστική διχοτόμηση.
