Εκτενείς αναφορές στην εξωτερική πολύ και στα ελληνοτουρκικά έχει το μανιφέστο που παρουσίασαν τη Δευτέρα τα έξι κόμματα της αντιπολίτευσης στην Τουρκία με στόχο στις προεδρικές εκλογές της 14ης Μαΐου να μπει ένα τέλος στα 20 χρόνια διακυβέρνησης του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Το πρόγραμμα των 240 σελίδων που περιέχει περισσότερους από 2.300 στόχους έχει ως βασικό στόχο να περιορίσει κατά πολύ την εκτελεστική εξουσία του προέδρου καταργώντας κυρίως τα προεδρικά διατάγματα και με τον πρωθυπουργό να εκλέγεται από το κοινοβούλιο.
Ωστόσο το «Τραπέζι των Έξι» όπως αποκαλείται η Εθνική Συμμαχία, με βασικό κόμμα το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) στο πρόγραμμά της έχει εκτενείς αναφορές στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής αλλά και στα ελληνοτουρκικά.
Όσον αφορά την Ελλάδα και την Ανατολική Μεσόγειο οι έξι στο «μανιφέστο» τους σημειώνουν πως θα αποκαταστήσουν τις με χώρες άμεσης γειτνίασης και θέτουν ως στόχο τη συνεργασία στο πιο προηγμένο και ανεπτυγμένο επίπεδο.
Ακόμα υπογραμμίζεται πως σκοπός είναι να αποτραπεί η απομόνωση της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Τονίζεται ότι θα δοθεί προτεραιότητα στην επίτευξη αποτελεσμάτων μέσω πολλαπλών διαπραγματευτικών διαδικασιών για την οριοθέτηση των θαλάσσιων δικαιοδοσιών και για τη δίκαιη κατανομή των πόρων υδρογονανθράκων.
Επίσης σημειώνεται πως θα υπάρξει σεβασμός της ανεξαρτησίας, της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας των χωρών της περιοχής και υπογραμμίζεται ότι η Τουρκία δεν θα επεμβαίνει στις εσωτερικές τους υποθέσεις.
Επιπρόσθετα τονίζεται πως το Αιγαίο θα πρέπει να θεωρείται περιοχή ειρήνης, συνεργασίας και καλής γειτονίας.
Όσον αφορά τα ελληνοτουρκικά σημειώνεται πως τα άλυτα ζητήματα μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας θα επιλυθούν με διπλωματία, διάλογο και διαπραγματεύσεις βάση το διεθνές δίκαιο και την ευθυδικία.
Όσον αφορά το Κυπριακό γίνεται λόγος για «εθνική υπόθεση» και για να βρεθεί μια δίκαιη και μόνιμη λύση.
Ακόμα γίνεται λόγος πως στόχος είναι η πλήρης ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και γίνεται λόγος για ενίσχυση των σχέσεων με τις ΗΠΑ και επιστροφή στο πρόγραμμα των F-35.
Αναλυτικά οι στόχοι της Εξωτερικής Πολιτικής που αναφέρονται στο «μανιφέστο» των έξι
• Θα υιοθετήσουμε για άλλη μια φορά το σύνθημα «Ειρήνη στην πατρίδα, Ειρήνη στον κόσμο», που αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της εξωτερικής μας πολιτικής, ως θεμελιώδης αρχή της εξωτερικής πολιτικής μας.
• Θα βάλουμε τέλος σε πρακτικές που βασίζονται σε εσωτερικούς πολιτικούς υπολογισμούς και ιδεολογικές προσεγγίσεις στην εξωτερική πολιτική.
• Στόχος μας είναι η πλήρης ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. – Θα εργαστούμε για την ολοκλήρωση της διαδικασίας πλήρους ένταξης στο πλαίσιο του διαλόγου, της δικαιοσύνης και της ισότητας.
• Θα δώσουμε προτεραιότητα και θα ολοκληρώσουμε τη διαδικασία απελευθέρωσης των θεωρήσεων εισόδου για τις χώρες της ΕΕ.
• Θα αναθεωρήσουμε τη Συμφωνία Επανεισδοχής του 2014 και τη Συμφωνία της 18ης Μαρτίου 2016,κινήσεις που θα επιτρέψουν στην Τουρκία και την ΕΕ να προσεγγίσουν το προσφυγικό πρόβλημα αναλαμβάνοντας από κοινού την ευθύνη και επιμερίζοντας τα βάρη.
• Ως ιδρυτικό μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης και βάσει της επιταγής του Συντάγματός μας, θα συμμορφωνόμαστε με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και άλλα νομικά κείμενα του Συμβουλίου και θα εφαρμόζουμε τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ.
• Το ΝΑΤΟ είναι εξαιρετικά σημαντικό όσον αφορά την αποτροπή και τη συμβολή του στην εθνική μας ασφάλεια. — Θα συνεχίσουμε τις συνεισφορές μας στο ΝΑΤΟ με βάση τη λογική και λαμβάνοντας υπόψη τα εθνικά μας συμφέροντα.
• Θα αποκαταστήσουμε τις σχέσεις με τους γείτονές μας και τις χώρες άμεσης γειτνίασης και θα οδηγήσουμε τη συνεργασία στο πιο προηγμένο και ανεπτυγμένο επίπεδο.
• Θα ηγηθούμε πολυμερών πρωτοβουλιών που θα βελτιώσουν την ειρήνη, τη σταθερότητα και τη συνεργασία στη γειτονική γεωγραφία της Τουρκίας.
• Θα ενισχύσουμε τον Οργανισμό Τουρκικών Κρατών.
Για τα ελληνοτουρκικά
• Θα σεβαστούμε την ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα των χωρών της περιοχής, δεν θα επεμβαίνουμε στις εσωτερικές τους υποθέσεις και θα διευκολύνουμε λύσεις αντί να παίρνουμε θέση στα μεταξύ τους προβλήματα.
• Θα αποτρέψουμε την απομόνωση της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και θα δώσουμε προτεραιότητα στην επίτευξη αποτελεσμάτων μέσω πολλαπλών διαπραγματευτικών διαδικασιών για την οριοθέτηση των θαλάσσιων δικαιοδοσιών και για τη δίκαιη κατανομή των πόρων υδρογονανθράκων.
• Η Κύπρος είναι εθνική μας υπόθεση. Προκειμένου να βρεθεί μια δίκαιη και μόνιμη λύση στο Κυπριακό, θα επιδιώξουμε ως στόχους την προστασία των κεκτημένων δικαιωμάτων της «ΤΔΒΚ» και των ‘Τουρκοκυπρίων’ και τη διασφάλιση της κυρίαρχης πολιτικής ισότητας των δύο κοινοτήτων.
• Το Αιγαίο θα πρέπει να θεωρείται περιοχή ειρήνης, συνεργασίας και καλής γειτονίας. Θα εργαστούμε για την επίτευξη αυτού του στόχου και δεν θα επιτρέψουμε καμία εξέλιξη που μπορεί να βλάψει τα πεδία κυριαρχίας μας στο Αιγαίο Πέλαγος.
• Θα επιλύσουμε άλυτα ζητήματα μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας με διπλωματία, διάλογο και διαπραγματεύσεις προσανατολισμένες στο αποτέλεσμα, με βάση το διεθνές δίκαιο και την ευθυδικία, χωρίς να διακυβεύονται τα εθνικά συμφέροντα της Τουρκίας.
• Θα θέσουμε τις σχέσεις με τις ΗΠΑ σε θεσμική βάση, με συνεννόηση μεταξύ ίσων, και θα προωθήσουμε σχέση συμμαχίας που να βασίζεται στην αμοιβαία εμπιστοσύνη.
• Θα κάνουμε προσπάθειες να επιστρέψουμε την Τουρκία στο πρόγραμμα των F-35.
• Θα διατηρήσουμε σχέσεις με τη Ρωσική Ομοσπονδία στη βάση της κατανόησης μεταξύ ίσων και ενισχύοντας έναν ισορροπημένο και εποικοδομητικό διάλογο σε θεσμικό επίπεδο.
• Θα επαναξιολογήσουμε τις σχέσεις μας με οργανισμούς όπως ο Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης και ο ASEAN σε ρεαλιστική και βιώσιμη βάση.
Ποια προεδρικά διατάγματα θα καταργηθούν
Η αντιπολίτευση υπόσχεται, αν εκλεγεί, ότι η αναθεώρηση του συντάγματος θα υποβληθεί στο κοινοβούλιο, το οποίο θα πρέπει να την εγκρίνει με πλειοψηφία δύο τρίτων – 400 ψήφους από τους 600 βουλευτές.
Η αντιπολίτευση λέει επίσης πως θέλει να καταργήσει τα προεδρικά διατάγματα, τα οποία χρησιμοποίησε τακτικά ο Ερντογάν για να απολύει υψηλόβαθμους αξιωματούχους, μεταξύ των οποίων τον κυβερνήτη της κεντρικής τράπεζας, ή για να καταγγείλει το 2021 τη Συμβαση της Κωνσταντινούπολης, που επιβάλλει τη δίωξη αυτών που ασκούν βία εναντίον των γυναικών.
Ο πρόεδρος δεν θα μπορεί πλέον ούτε να αντιτάξει το βέτο του σε ένα νόμο που συζητείται από το κοινοβούλιο, όμως θα μπορεί να αναπέμπει το νόμο αυτό στους βουλευτές, αν θέλει να τον αμφισβητήσει.
Η Εθνική Συμμαχία υπόσχεται επίσης πως κάθε δίωξη σε βάρος πολιτικού κόμματος με στόχο την απαγόρευσή του θα πρέπει να έχει το πράσινο φως του κοινοβουλίου.
Τέλος, σε μια συμβολική απόφαση, η Εθνική Συμμαχία υπόσχεται την επιστροφή της προεδρίας στο ιστορικό προεδρικό μέγαρο Τσανκαγιά. Ο Ερντογάν κατασκεύασε σε λόφο έξω από την Άγκυρα ένα προεδρικό μέγαρο με περισσότερα από 1.100 δωμάτια, το οποίο εγκαινιάσθηκε το 2014 και περιλαμβάνει τζαμί, βιβλιοθήκη και χειμερινό κήπο.
