Για την Κύπρο της επόμενης πενταετίας συζήτησαν την Πέμπτη στο πλαίσιο του Cyprus Forum, στο δημοτικό θέατρο Λευκωσίας, οι τρεις υποψήφιοι για την Προεδρία της Δημοκρατίας, που στηρίζονται από τα μεγαλύτερα κοινοβουλευτικά κόμματα.
Αβέρωφ Νεοφύτου, Ανδρέας Μαυρογιάννης και Νίκος Χριστοδουλίδης παρέθεσαν τις θέσεις τους για το Κυπριακό, τον εκσυγχρονισμό των θεσμών του κράτους, την μεταρρύθμιση της παιδείας και το μεταναστευτικό. Την ευθύνη των ερωτήσεων και του συντονισμού της συζήτησης είχε ο δημοσιογράφος, Αντρέας Κημήτρης, ενώ οι υποψήφιοι είχαν χρονικό όριο για να δώσουν απαντήσεις στα ίδια ερωτήματα που τέθηκαν.
Απαντώντας στο ερώτημα για το πώς οραματίζεται την Κύπρο την επόμενη πενταετία, ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ και υποψήφιος Πρόεδρος, Αβέρωφ Νεοφύτου δήλωσε ότι για να κτίσουμε όραμα για αυτό τον τόπο, πρέπει πρώτα να διασφαλίσουμε ότι θα έχουμε τόπο. «Τι ζούμε σήμερα; Έχουμε μια επιθετική Τουρκία που απειλεί. Απειλεί την Ελλάδα, απειλεί την Κύπρο. Χθες ο κ. Ερντογάν έδωσε οδηγίες για να αυξηθούν τα κατοχικά στρατεύματα στην Κύπρο», είπε.
Συμπλήρωσε ότι ζούμε μια παγκόσμια κρίση, την ενεργειακή κρίση, την ανασφάλεια στον πόλεμο στην Ουκρανία. Όλοι αναμένουν τον φετινό Χειμώνα, είπε, να είναι από τους πιο δύσκολους που πέρασε η ανθρωπότητα, από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πρέπει με εμπειρία, αξιοπιστία και αποτελεσματικότητα να αντιμετωπίσουμε τους κινδύνους και να διέλθουμε ένα ναρκοπέδιο με ασφάλεια, συμπλήρωσε.
Στο ίδιο ερώτημα ο υποψήφιος Πρόεδρος, Ανδρέας Μαυρογιάννης δήλωσε ότι η επόμενη πενταετία είναι σίγουρα γεμάτη προκλήσεις για την πατρίδα μας και το ερώτημα που προκύπτει και είναι θεμελιώδες είναι κατά πόσον θα επιλέξουμε να συνεχίσουμε με τις ίδιες συνταγές ή εάν πρέπει να έχουμε μια σημαντική αλλαγή.
Στόχος, είπε ο κ . Μαυρογιάννης να αλλάξουμε το ύφος και το ήθος της διακυβέρνησης και, αν είναι δυνατόν, αυτό να γίνει από τώρα από την προεκλογική εκστρατεία. Πρόσθεσε ότι, η αλλαγή πρέπει να γίνει με τη δύναμη του παραδείγματος, ξεκινώντας από εμάς, τα δημόσια πρόσωπα. Σκοπός είναι να υπηρετήσουμε τον τόπο μας και τους ανθρώπους του, καταπολεμώντας την διαφθορά σε όλα τα επίπεδα, ανέφερε.
Από πλευράς του, ο υποψήφιος Πρόεδρος, Νίκος Χριστοδουλίδης, δήλωσε ότι θα πρέπει να δοθεί ελπίδα και προοπτική στους νέους και στη μεσαία τάξη. Οι νέοι μας, είπε, σήμερα για πρώτη φορά μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο βρίσκονται σε ένα κίνδυνο να έχουν λιγότερες ευκαιρίες από εκείνες των γονιών τους. Συμπλήρωσε δε, ότι η υγειονομική, η μεταναστευτική και η οικονομική κρίση έχουν κτυπήσει την ραχοκοκαλιά της οικονομίας, τη μεσαία τάξη, η οποία έχει σμικρυνθεί.
Παράλληλά, ανέφερε ότι όραμα χωρίς την επίλυση του Κυπριακού, δεν υπάρχει. Το παράνομο status quo, είπε είναι όχι μόνο απαράδεκτο αλλά και επικίνδυνο. Έχουμε ενώπιον μας μια Ευρωπαϊκή Ένωση, συνέχισε, που αντέδρασε στην ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και θα πρέπει η ΕΕ να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στην επίλυση του Κυπριακού, χωρίς ποτέ να ξεφεύγουμε από το πλαίσιο της βάσης λύσης των Ηνωμένων Εθνών.
Στο ερώτημα για το πώς μπορεί η σχέση της ελληνοκυπριακής κοινότητας με την τουρκοκυπριακή κοινότητα να καλλιεργηθεί ακόμη περισσότερο στην προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού, ο κ. Νεοφύτου ανέφερε ότι επιθυμεί την επανένωση της Κύπρου, μέσα από το ξεκάθαρο συμφωνημένο πλαίσιο που υπάρχει και στα ψηφίσματα και στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας. Σημείωσε ότι, θέλουμε ασφάλεια για το σύνολο των Κυπρίων πολιτών.
«Με τη λύση του Κυπριακού, η Κύπρος στο ΝΑΤΟ», ανέφερε για να νοιώθουν όλοι οι Κύπριοι ασφαλείς. Επίσης, πρόσθεσε ότι όσον αφορά τη λειτουργικότητα αφού «διασφαλίσουμε την μια οντότητα, τη μια κυριαρχία, μια ιθαγένεια, μια διεθνή προσωπικότητα, αυτονομία στις δύο οντότητες, με αυτό τον τρόπο διασφαλίζουμε ένα ισχυρό κράτος στην Ευρώπη». Το όπλο μας, συνέχισε, είναι το φυσικό αέριο για να ξεκλειδώσουμε τη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού.
Σε διευκρινιστική ερώτηση για την επίσημη θέση της Τ/κ ηγεσίας για λύση δύο κρατών και για το εάν υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης των σχέσεων μεταξύ των δύο κοινοτήτων, ο κ. Νεοφύτου επανέλαβε ότι ούτε ο Ερντογάν, ούτε η σημερινή ηγεσία των Τουρκοκυπρίων θα καταφέρουν ποτέ τη λύση δύο κρατών. Υπάρχει όμως κάτι χειρότερο, δήλωσε, η ενσωμάτωση των κατεχομένων στην Τουρκία και για αυτό θα πρέπει να είμαστε αξιόπιστοι στην διεθνή κοινότητα και να σταματήσουμε να ισορροπούμε σε δύο βάρκες.
Από πλευράς του, ο κ. Χριστοδουλίδης είπε, ότι ειδικότερα μετά το 1974 έπρεπε να επενδύσουμε στους Τουρκοκύπριους και ειδικότερα στην συντριπτική πλειοψηφία της Τ/Κ κοινότητας που είναι υπέρ της λύσης διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Θα πρέπει, συμπλήρωσε, να στείλουμε ξεκάθαρο μήνυμα συνεργασίας προς τους Τουρκοκύπριους.
Η ΕΕ προσφέρει όλες τις ασφαλιστικές δικλείδες συνέχισε, όχι μόνο για θέματα ασφάλειας και εγγυήσεων αλλά και για τη λειτουργικότητα του κράτους και για τα δικαιώματα του κάθε πολίτη σε αυτή τη χώρα. Σε συναφή υπερώτηση, για τον ρόλο των Τουρκοκυπρίων, είπε ότι οι Τουρκοκύπριοι είναι θύματα της εισβολής. Πρόσθεσε ακόμη ότι η ενέργεια της ΣΕΚ, για εργοδότηση Τουρκοκυπρίων ήταν μια πολύ εύστοχη κίνηση.
Στην ίδια ερώτηση, ο κ. Μαυρογιάννης ανέφερε ότι πρέπει να ξανακερδίσουμε την εμπιστοσύνη της πλειοψηφίας των Τουρκοκυπρίων και ότι οι διπλωματικοί χειρισμοί δεν αρκούν για να ξεκινήσουν οι προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού. Απαιτείται σίγουρα, σταθερή επιμονή μας στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και του πλαισίου Γκουτέρες για να ξεκινήσουμε εκεί που μείναμε, συμπλήρωσε.
Θα πρέπει να ξανακτίσουμε τις οργανικές συνθήκες της ειρήνης, μέσω της συνεργασίας, ειδικότερα των νέων και να αξιοποιήσουμε πλήρως το γεγονός ότι είμαστε στην ΕΕ, είπε. Σημείωσε ότι, πρακτικά θα πρέπει άμεσα να γίνει και Γραφείο Τουρκοκυπρίων Υποθέσεων. Σε διευκρινιστική ερώτηση για το πως βλέπουν οι Τ/κ το μέλλον τους, ο κ. Μαυρογιάννης δήλωσε ότι η πλειοψηφία των Τουρκοκυπρίων ενδιαφέρεται για την επανένωση, όμως συμπλήρωσε, θα πρέπει να πείσουμε ότι αυτή η επιλογή είναι εφικτή, θεμιτή και επιδιωκόμενη και από εμάς.
Στο ερώτημα για το σχέδιό των υποψηφίων για την μεταρρύθμιση της παιδείας, ο κ. Χριστοδουλίδης δήλωσε ότι η παιδεία επηρεάζει οριζόντια, ακόμη και το θέμα του Κυπριακού και της διαφθοράς. Συμπλήρωσε ότι θα πρέπει να αναπτυχθούν οι δεξιότητες και να γίνει σύνδεση της παιδείας με την οικονομία. Πρόσθεσε επίσης, ότι θα πρέπει να δοθεί περισσότερη έμφαση στην τεχνική εκπαίδευση και να υπάρχει επιμόρφωση και συνεχής αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. Τάχθηκε επίσης, υπέρ του ολοήμερου σχολείου αλλά, συνέχισε ότι, αρχικά θα πρέπει να γίνει σε προαιρετική βάση με στόχο την καθολική εφαρμογή.
Από πλευράς του ο κ. Μαυρογιάννης είπε ότι στόχος είναι ένα ολοήμερο δημόσιο σχολείο πρότυπο ποιότητας και πρότυπο της κοινωνίας που οραματιζόμαστε. «Θέλουμε ένα σχολείο περισσότερο βιωματικό, καινοτόμο, χωρίς αποκλεισμούς και διακρίσεις που θα προάγει την κριτική σκέψη και θα αναδεικνύει τις δεξιότητες για κάθε μαθητή», είπε.
Επί του ιδίου θέματος, ο κ. Νεοφύτου είπε ότι η παιδεία είναι πιο σημαντική επένδυση σε κάθε τόπο. Για μένα, είπε, το Υπουργείο Άμυνας και το Υπουργείο Παιδείας θα είναι εθνικά υπουργεία, χωρίς κομματικά χρώματα. Δήλωσε ότι, οι μαθητές θα πρέπει να πάνε από τη γνώση, στις δεξιότητες, στην κριτική σκέψη, στην ομαδική εργασία και πρωτίστως να κατακτήσουν τον αλληλοσεβασμό. Μέσω του αλληλοσεβασμού, συνέχισε, καταπολεμείται η παραβατικότητά και το «μπούλινγκ».
Στο ερώτημα για το τι μπορεί να γίνει για εκσυγχρονισμό των διαδικασιών και των θεσμών του κράτους στην προσπάθεια αντιμετώπισης φαινομένων διαπλοκής και διαφθοράς, ο κ. Μαυρογιάννης είπε ότι χρειαζόμαστε ένα κράτος που να προστατεύει τους πολίτες του. Θα πρέπει, συμπλήρωσε να τεθούν εργαλεία για αντιμετώπιση της διαφθοράς με αντικειμενικά κριτήρια ελέγχου και διαφάνειας των θεσμών. Θα πρέπει είπε να υπάρχει πολιτική βούληση και αποφασιστικότητα και οι θεσμοί να φαίνονται και να είναι ανεξάρτητοι.
Επί του ιδίου θέματος, ο κ. Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι ο εκσυγχρονισμός και η ανασύσταση του κράτους είναι συνυφασμένα με τη διαφάνεια και την πάταξη της διαφθοράς. Χρειάζεται, είπε, μέσω της παιδείας να κτίσουμε κουλτούρα για τη διαφάνεια και την καταπάτηση της διαφθοράς. Έγιναν βήματα για τον ψηφιακό μετασχηματισμό, αλλά θα πρέπει να γίνουν περισσότερα, συμπλήρωσε. Ανέφερε ακόμη, ότι χρειάζεται άμεση δικαστική μεταρρύθμιση.
Ο κ. Νεοφύτου, από πλευράς του είπε ότι οι μεταρρυθμίσεις που έγιναν στην Κύπρο φέρουν τη σφραγίδα του Δημοκρατικού Συναγερμού. Πρόσθεσε ότι, «το 2022, με την χώρα μας στην Ευρώπη, θέλουμε ένα λειτουργικό, επιτελικό και με απόλυτη λογοδοσία κράτος». Ανέφερε ότι, υπάρχει δυνατότητα σε τρία χρόνια από σήμερα όλες οι υπηρεσίες του κράτους να είναι στην οθόνη του κινητού. Μίλησε επίσης, για συνταγματική αναθεώρηση που δεν θα επηρεάσει τη δικοινοτικότητα του κράτους.
Ερωτηθέντες οι τρεις υποψήφιοι για το ποιες πιστεύουν ότι είναι οι βασικές παράμετροι για αποτελεσματική διαχείριση του μεταναστευτικού – προσφυγικού ζητήματος, ο κ. Νεοφύτου είπε ότι θα πρέπει να γίνεται διαχωρισμός για τους πραγματικούς πολιτικούς πρόσφυγες. Συμπλήρωσε ότι, θα πρέπει να υπάρχουν προγράμματα ενσωμάτωσης. Για να λύσουμε το πρόβλημα θα πρέπει να αυξήσουμε τις εκροές και να μειώσουμε τις εισροές, είπε. Πρόσθεσε ότι χρειάζεται σωστή επιτήρηση της Πράσινης Γραμμής και διμερείς συμφωνίες για επαναπατρισμό των παράτυπων μεταναστών.
Από πλευράς του ο κ. Μαυρογιάννης, δήλωσε ότι οι διαδικασίες εξέτασης των αιτήσεων είναι χρονοβόρες και διαρκούν 6 με 8 χρόνια κάτι που θα έπρεπε να διαρκεί το πολύ 2-3 μήνες. Οι φράχτες, πρόσθεσε, δεν σταματούν τα προβλήματα, αντίθετα προσθέτουν.
Ο κ. Χριστοδουλίδης είπε ότι πρόκειται για σοβαρότατο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Κύπρος και ότι χρειαζόμαστε την ΕΕ για διαχείριση αυτού του δυσανάλογου βάρους. Συμπλήρωσε ότι θα πρέπει μέσα από τις διαδικασίες, η Κύπρος να μην είναι ελκυστικός προορισμός για παράτυπους μετανάστες. Πρότεινε προς αυτή την κατεύθυνση την ίδρυση Υφυπουργείου Μετανάστευσης. Υπενθύμισε δε, τις υποχρεώσεις της Κύπρου για προστασία και ενσωμάτωση των ατόμων που δικαιούνται άσυλο.
Στις καταληκτικές τοποθετήσεις τους, ο κ. Χριστοδουλίδης είπε ότι είναι η ώρα της συνεργασίας και ότι θα πρέπει να ανταποκριθούν στις προσδοκίες του κυπριακού λαού. Ο κ. Μαυρογιάννης είπε ότι πρώτα και κύρια θα πρέπει να λυθεί το Κυπριακό, γιατί κινδυνεύουμε με διχοτόμηση. Τέλος, ο κ. Νεοφύτου είπε ότι χρειάζεται εμπειρία, αξιοπιστία, και συνέχεια της σταθερότητας για μια ενωμένη Κύπρο με ισχυρή οικονομία.
