Στη σημασία του Κρατικού Αρχείου αναφέρθηκε η Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, Άννα Προκοπίου-Κουκκίδη λέγοντας ότι στα 45 χρόνια λειτουργίας του διέσωσε αρχεία πέραν των 18,5 χιλιομέτρων μήκους ραφιών, τόσο του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, όσο και ιδιωτικά, τα οποία διαφυλάσσει, συντηρεί και ψηφιοποιεί με στόχο την πρόσβαση των ενδιαφερομένων σε αυτά.
Σε χαιρετισμό της στο 2ο Επιστημονικό Συνέδριο του Κρατικού Αρχείου με θέμα «Δημόσια και Ιδιωτικά Αρχεία στην Κύπρο. Σύμμαχοι ή Ανταγωνιστές», είπε ότι το Διεθνές Συμβούλιο Αρχείων έχει αφιερώσει την τρέχουσα εβδομάδα στα αρχεία και ότι στόχος των εορτασμών παγκόσμια είναι η ανάδειξη της χρησιμότητας των αρχείων για την κοινωνία και τη χρηστή διακυβέρνηση και η ευαισθητοποίηση του κοινού για τη σημασία και την αξία τους.
Στα πλαίσια αυτά, είπε η Υπουργός, το Κρατικό μας Αρχείο, ξεκινώντας από πέρσι, προσπαθεί να καθιερώσει τη διοργάνωση επιστημονικών συνεδρίων, σχετικών με τα αρχεία στην Κύπρο, στην προσπάθεια που κάνει για καλλιέργεια αρχειακής συνείδησης, τόσο στον δημόσιο τομέα, όσο και στην κοινωνία γενικότερα. Πέρσι, είπε, το πρώτο επιστημονικό συνέδριο είχε ως στόχο την προβολή των αρχειακών ιδρυμάτων που λειτουργούν στην Κύπρο, τη γνωριμία του κοινού με τα αρχειακά τεκμήρια που διαφυλάσσονται σε αυτά και την καταγραφή των προοπτικών τους, στο νέο ψηφιακό περιβάλλον που ζούμε.
“Παρουσιάστηκαν οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα αρχειακά ιδρύματα και διαφάνηκε ότι, και μέσα από τη συνεργασία όλων των φορέων, αλλά και την εμπειρογνωμοσύνη και την τεχνογνωσία που είναι πρόθυμο το Κρατικό Αρχείο να προσφέρει σε όλους, θα αντιμετωπιστούν με επιτυχία. Και είναι με μεγάλη μου χαρά που βλέπω ότι τα Πρακτικά του πρώτου συνεδρίου έχουν ήδη εκδοθεί, σε ηλεκτρονικό βιβλίο, το οποίο θα είναι στη διάθεση όλων των αρχειακών ιδρυμάτων που συμμετείχαν σε αυτό, να το προσθέσουν στην ιστοσελίδα τους, αν το επιθυμούν” ανέφερε.
Η Υπουργός Δικαιοσύνης σημείωσε ότι το δεύτερο αυτό επιστημονικό συνέδριο θα επικεντρωθεί στον εντοπισμό των κοινών συνισταμένων μεταξύ των ιδιωτικών και των δημόσιων αρχειακών ιδρυμάτων στην Κύπρο και θα γίνει προσπάθεια να καταγραφούν τομείς για συνεργασία και αλληλοβοήθεια.
Επιπρόσθετα, συνέχισε, μέσα από την παρουσίαση μικρών και άγνωστων ιδιωτικών αρχείων, θα γίνει αντιληπτή η δυσκολία διάσωσης τέτοιων αρχείων, καταγραφής τους αλλά και διαφύλαξής τους από ιδιώτες ερευνητές. “Προσδοκία είναι, οι εμπειρίες του ενός να αποτελέσουν σημαντικά ερείσματα για τους υπόλοιπους” είπε.
Η Υπουργός είπε ότι το Κρατικό Αρχείο, το οποίο ανέλαβε την πρωτοβουλία της διοργάνωσης της ημερίδας και το οποίο αποτελεί το μεγαλύτερο και σημαντικότερο αρχειακό ίδρυμα στην Κύπρο, στηρίζει ποικιλοτρόπως τα ιδιωτικά αρχεία που δραστηριοποιούνται στο νησί.
Στα πλαίσια αυτά, σημείωσε, το Κρατικό Αρχείο προσανατολίζεται στη δημιουργία ενός φορέα, υπό την ευθύνη του, ο οποίος θα έχει και επίσημα την αρμοδιότητα για την καθοδήγηση, τον συντονισμό και την εφαρμογή των διεθνών αρχειακών προτύπων και στην Κύπρο. “Μια ενέργεια που στηρίζει απόλυτα το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως και θα παρέχει κάθε δυνατή βοήθεια προς τον σκοπό αυτό” τόνισε.
Σημειώνοντας ότι το Κρατικό Αρχείο συμπληρώνει φέτος 45 χρόνια λειτουργίας, είπε ότι κατά τη διάρκεια των χρόνων της λειτουργίας του διέσωσε αρχεία πέραν των 18,5 χιλιομέτρων μήκους ραφιών, τόσο του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, όσο και ιδιωτικά, τα οποία διαφυλάσσει, συντηρεί και ψηφιοποιεί, με στόχο την πρόσβαση των ενδιαφερομένων σε αυτά. Επιπρόσθετα, είπε, παρέχει σημαντικές υπηρεσίες τόσο στην Κυβέρνηση, όσο και στο ευρύ κοινό, εξυπηρετώντας τόσο ηλεκτρονικά, όσο και φυσικά αιτήματα, με μειωμένο προσωπικό και πόρους, αλλά με την αγάπη των υπαλλήλων του για το λειτούργημά τους.
Στα Εργαστήρια Συντήρησης και Φωτοαναπαραγωγής, συνέχισε, συντηρούνται, προληπτικά και ολικά, εκατοντάδες έγγραφα ετησίως, στην πλειονότητά τους σε άσχημη κατάσταση. Στα έγγραφα αυτά, είπε, περιλαμβάνονται χάρτες, εικόνες, φωτογραφίες, επιστολές, αρχιτεκτονικά σχέδια κ.λπ., τα οποία αμέσως μετά ψηφιοποιούνται, για αποφυγή περαιτέρω φθοράς τους.
Ανέφερε ότι στο Αναγνωστήριο του Κρατικού Αρχείου, εξυπηρετούνται πέραν των 150 ξεχωριστών ερευνητών τον χρόνο και τυγχάνουν επεξεργασίας αιτήματα για επιθεώρηση με μέσο ετήσιο όρο πέραν των 4500 φακέλων.
“Η εξυπηρέτηση των ερευνητών αποτελεί προτεραιότητα και του Υπουργείου μας, αφού τόσο κατά την προετοιμασία του Αναγνωστηρίου στο Κτήριο Διοίκησης του Κρατικού Αρχείου, όσο και μέσω αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου που προωθήσαμε, όπως η πρόσφατη παραχώρηση του δικαιώματος στους ερευνητές για δωρεάν φωτογράφιση των αρχείων από τους ίδιους, με δικά τους μέσα, προσπαθούμε να διευκολύνουμε το έργο τους” τόνισε η Υπουργός.
Πρόσθεσε ότι αυτό είναι κάτι που θα επιτευχθεί με την ανέγερση του νέου κτηρίου του Ενιαίου Αρχειοφυλακίου, Κτηρίου Διοίκησης και Εργαστηρίων του Κρατικού Αρχείου, που αποτελεί προτεραιότητα του Υπουργείου.
Η Υπουργός συνεχάρη όλο το προσωπικό του Κρατικού Αρχείου, τόσο για το έργο που επιτελεί, όσο και για την άρτια οργάνωση του συνεδρίου.
“Ελπίζω και εύχομαι όπως αυτό καθιερωθεί και καταστεί θεσμός, ο οποίος θα ενώνει όλα τα αρχεία του τόπου μας, με απώτερο στόχο την ανάπτυξή τους” κατέληξε.
Εξάλλου, σύμφωνα με ανακοίνωση από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, στην ομιλία του ο Αναπληρωτής Έφορος Κρατικού Αρχείου, Χρίστος Κυριακίδης, αφού καλωσόρισε τους συμμετέχοντες, τόνισε τη σημασία που αποδίδει το Κρατικό Αρχείο στην ομαλή λειτουργία των αρχείων της Κύπρου γενικά. Παρουσίασε, παράλληλα, την πρόθεσή του για την περαιτέρω στήριξη των ιδιωτικών αρχειακών ιδρυμάτων, μέσω της παροχής κάθε βοήθειας προς αυτά, αλλά και τις συνεχείς του προσπάθειες για καλλιέργεια σωστής αρχειακής κουλτούρας, που θα οδηγήσει στη δημιουργία, διάσωση και διαφύλαξη και άλλων ιδιωτικών αρχείων.
Για τη συμβολή των Οργανισμών τους στη διάσωση των αντίστοιχων αρχείων και τις δυνατότητες περαιτέρω συνεργασίας μεταξύ ιδιωτικών και δημόσιων αρχείων μίλησαν ο Γενικός Διευθυντής του ΡΙΚ, Θανάσης Τσώκος, η Αναπλ. Διευθύντρια της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Κύπρου, Έλενα Παρπούνα Διομήδη, ο Διευθυντής των «ΑρχείωνΛάρνακας – Φοίβος Σταυρίδης», Ιωσήφ Χατζηκυριάκος, και ο Επιστημονικός Διευθυντής του Κέντρου Μελετών Τάσσος Παπαδόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας, Πέτρος Παπαπολυβίου.
Παράλληλα, παρουσιάστηκαν και εισηγήσεις σχετικά με ιδιωτικά αρχεία που λειτουργούν στην Κύπρο, το πως διασώθηκαν και τι περιλαμβάνουν. Ο Διευθυντής του Μουσείου της Ιεράς Μονής Κύκκου, Στέλιος Περδίκης, αναφέρθηκε στις επιστολές Αρχιεπισκόπων από το Αρχείο της Μονής, ενώ ο Διευθυντής του Κέντρου Μελετών της Ιεράς Μονής Κύκκου, Κωστής Κοκκινόφτας και η Ιστορικός- ερευνήτρια, Έρση Δημητριάδου για μικρά ιδιωτικά αρχεία που διέσωσαν και κατέχουν.
Όπως αναφέρεται, στη συζήτηση που ακολούθησε, το σημαντικότερο συμπέρασμα που εξήχθηκε είναι ότι οι προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν τα αρχειακά ιδρύματα είναι κοινές, και η συνεργασία όλων των φορέων μεταξύ τους είναι απαραίτητη για την αντιμετώπισή τους.
Ο ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει το Κρατικό Αρχείο είναι σημαντικός, αφού θα αποτελέσει τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα σε όλα τα αρχεία που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο, παρέχοντας τους στήριξη, τεχνογνωσία και εμπειρογνωμοσύνη, καταλήγει η ανακοίνωση.
