Τη διεξαγωγή διακυβερνητικής συνόδου Κύπρου-Ισραήλ μέσα στο 2024 αποφάσισαν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, και Πρωθυπουργός του Ισραήλ, Βενιαμίν Νετανιάχου, κατά τις διμερείς συνομιλίες τους που έλαβαν χώρα το απόγευμα της Κυριακής, στο Προεδρικό Μέγαρο.
Οι δύο ηγέτες συζήτησαν επίσης το Κυπριακό, θέματα ενέργειας, καταπολέμησης της τρομοκρατίας, ενώ έδωσαν ιδιαίτερη έμφαση στη διεύρυνση της περιφερειακής συνεργασίας.
Στις δηλώσεις που ακολούθησαν τη συνάντηση, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε ότι ενημέρωσε τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό για τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό και για την προσπάθεια επανέναρξης των συνομιλιών για το Κυπριακό και τον ευχαρίστησε για την «ξεκάθαρη, σταθερή και απαραίτητη υποστήριξή του στις προσπάθειές μας για επανένωση της Κύπρου».
Ευχαρίστησε τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό και τον λαό του Ισραήλ για τη συμβολή του Ισραήλ στην κατάσβεση των πρόσφατων πυρκαγιών στη Λεμεσό και επιβεβαίωσε ότι η στρατηγική συνεργασία των δύο χωρών είναι βαθιά, με προοπτικές επέκτασης στο μέλλον.
Σύμφωνα με πληροφορίες του ΚΥΠΕ, κατά την κατ’ ιδίαν συζήτηση των δύο ηγετών, ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός επαναβεβαίωσε στον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη ότι η στενή σχέση της χώρας του με την Κύπρο δεν επηρεάζεται από τις σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ, ενώ από την πλευρά του, ο Πρόεδρος έθεσε στον κ. Νετανιάχου το ζήτημα των Ισραηλινών που κατέχουν περιουσίες στα κατεχόμενα.
«Κάναμε έναν απολογισμό της κατάστασης της συνεργασίας μας και του φάσματος των κοινών μας στόχων», είπε ο Πρόεδρος στις δηλώσεις μετά τη συνάντηση, σημειώνοντας ότι συμφώνησαν στη διεξαγωγή διακυβερνητικής συνόδου το πρώτο τρίμηνο του 2024.
Ανέφερε ότι συμφώνησαν, επίσης, τα επόμενα βήματα που θα ακολουθήσουν σε θέματα όπως ο πολιτικός διάλογος, η ενέργεια, η άμυνα, η τεχνητή νοημοσύνη, οι επιχειρήσεις και ο τουρισμός.
«Συζητήσαμε επίσης εκτενώς πώς αντιμετωπίζουμε την τρομοκρατία. Επανέλαβα στον Πρωθυπουργό ότι στεκόμαστε στο πλευρό του Ισραήλ, καταδικάζοντας όλες τις μορφές τρομοκρατίας», ανέφερε, σημειώνοντας, επίσης την κρίσιμη σημασία του συνεχούς συντονισμού των δύο χωρών γύρω από αυτό το θέμα.
Αναφορικά με την ενεργειακή συνεργασία, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι οι δύο ηγέτες συζήτησαν πώς θα προχωρήσουν, μετά τη συνάντηση στην Ιερουσαλήμ και τη συνάντηση των Υπουργών Ενέργειας και των τεχνικών επιτροπών εργασίας για το φυσικό αέριο και το υδρογόνο, αλλά και για την ηλεκτρική διασύνδεση.
«Εξετάσαμε επίσης τη στρατηγική διάσταση της ενεργειακής μας συνεργασίας και τον συντονισμό μας στο Φόρουμ Φυσικού Αερίου Ανατολικής Μεσογείου (EMGF). Συμφωνήσαμε ότι, ειδικά εξαιτίας της επίθεσης της Ρωσίας στην Ουκρανία και της ανάγκης, ιδιαίτερα στην Ευρώπη, για ενεργειακή διαφοροποίηση και αυξανόμενη διασυνδεσιμότητα, πρέπει να ενισχύσουμε τις πολλές προοπτικές ανάπτυξης ενός αξιόπιστου ενεργειακού διαδρόμου μεταξύ χωρών που σκέφτονται με παρόμοιο τρόπο, συνδέοντας τη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου με την Ευρώπη. Αυτό αφορά έργα όπως ηλεκτρικές διασυνδέσεις, αγωγούς για φυσικό αέριο, πηγές καθαρής ενέργειας και τερματικά υγροποίησης», ανέφερε.
Αναφορικά με την περιφερειακή συνεργασία, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε ότι αντάλλαξαν απόψεις ενόψει της Τριμερούς με την Ελλάδα και συμφώνησαν στη δέσμευσή τους για διεύρυνση της συνεργασίας.
Πάνω σε αυτό, ο Πρόεδρος ανέφερε ότι ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ τον ενημέρωσε για τις ευκαιρίες που προκύπτουν από τις Συμφωνίες του Αβραάμ, κάτι για το οποίο ο Πρόεδρος εξέφρασε το έντονο ενδιαφέρον της Κύπρου να δράσει ως πύλη, μέσω των Τριμερών σε μια ευρύτερη περιφερειακή μορφή, με εταίρους από τον Κόλπο και την Ινδία.
Πληροφορίες του ΚΥΠΕ αναφέρουν ότι η επόμενη Τριμερής πιθανώς να είναι διευρυμένη (3+1) και να περιλαμβάνει και την Ινδία.
Από την πλευρά του, ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ, Βενιαμίν Νετανιάχου, ευχαρίστησε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και για την προσωπική του φιλία αλλά και για τη φιλία που συνδέει τους δύο λαούς και τόνισε τα οφέλη από τη στενή συνεργασία με Κύπρο και Ελλάδα τα τελευταία χρόνια.
Αναφερόμενος στην εξαίρετη συνεργασία των δύο χωρών σε θέματα ασφάλειας, ο Πρωθυπουργός Νετανιάχου ευχαρίστησε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τις εξαιρετικές υπηρεσίες ασφάλειας που παρείχαν οι κυπριακές Αρχές στην αποτροπή απόπειρας τρομοκρατικής ενέργειας κατά Ισραηλινών στο έδαφος της Κύπρου.
Ο κ. Νετανιάχου επεσήμανε ακόμη τη συνεργασία των δύο χωρών στον τομέα της επιστήμης όπου οι δύο Κυβερνήσεις στοχεύουν να υπογράψουν σχετική συμφωνία συνεργασίας.
Για τον τομέα της Ενέργειας, ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ είπε ότι εξετάζεται συνεργασία σε ό,τι αφορά δύο πράγματα, την ηλεκτρική διασύνδεση που θα συνδέει την Κύπρο με την Ελλάδα και την ηπειρωτική Ευρώπη και αυτήν από την Κύπρο προς το Ισραήλ και πιθανόν σε χώρες που βρίσκονται ανατολικά από εμάς.
Πρόσθεσε ότι αυτό δίνει τη δυνατότητα να μην είμαστε απομονωμένοι, αλλά συνδεδεμένοι με άλλες πηγές ενέργειας που μπορούν να σου προσφέρουν ενέργεια όταν υπάρχει πρόβλημα στη δική σου χώρα.
Είπε πως γίνεται σοβαρή συζήτηση για αυτά τα θέματα, ενώ εξετάζονται διάφορες επιλογές για συνεργασία στον τομέα του φυσικού αερίου.
Σε ό,τι αφορά το θέμα της καταπολέμησης πυρκαγιών, ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ είπε ότι το Ισραήλ ενδιαφέρεται να συμμετέχει στο περιφερειακό κέντρο καταπολέμησης πυρκαγιών και έκτακτης ανάγκης που θα έχει έδρα την Κύπρο, αναφερόμενος στην πρωτοβουλία του Υπουργού Εξωτερικών της Κύπρου, ο οποίος, μαζί με τον Ιορδανό ομόλογό του έστειλαν κοινή επιστολή για το θέμα στην ΕΕ, που φαίνεται να είναι θετικά διακείμενη προς αυτό.
Ο κ. Νετανιάχου σημείωσε ότι το Ισραήλ έχει πολλά να προσφέρει σε αυτό τον τομέα, ιδίως μέσα από τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης.
«Το τελευταίο πράγμα που θέλω να αναφέρω είναι τη δυνατότητα να κάνουμε έναν πραγματικό διάδρομο Ασίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης, ειδικά όσον αφορά τις υποδομές», σημείωσε ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός. Όπως είπε, αυτό μπορεί να γίνει μέσω διεύρυνσης των Συμφωνιών του Αβραάμ, με άλλες χώρες της περιοχής. «Είμαι πεπεισμένος ότι θα έχουμε έναν διάδρομο που θα μπορεί να πάει από την Ασία, στην Αραβική χερσόνησο, στο Ισραήλ, στην Κύπρο και από εκεί στην Ευρώπη», ανέφερε.
Έφερε ως παράδειγμα τις οπτικές ίνες, σημειώνοντας ότι αυτή είναι η καλύτερη διαδρομή, καθώς είναι η πιο προφανής, η πιο σύντομη και η πιο οικονομική.
Τέλος, σύμφωνα με πληροφορίες του ΚΥΠΕ, οι δύο ηγέτες συζήτησαν επίσης μια πιθανή συμφωνία αποφυγής διπλής φορολογίας, ενώ δεν αναφέρθηκαν στη διαφορά για το οικόπεδο Αφροδίτη.
