Νέα επιστολή στον ΓΓ του ΟΗΕ έστειλε την περασμένη εβδομάδα ο Τ/κ ηγέτης, Ερσίν Τατάρ εξηγώντας την θέση της τ/κ πλευράς και πως βλέπει την διαδικασία ενώπιόν μας. Την επιστολή, πρόσθεσε, την έστειλε και στις χώρες μέλη της ΕΕ ενώ σύντομα θα την δημοσιοποιήσει.
Δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο πότε θα γίνει μια δεύτερη άτυπη συνάντηση, οι επαφές συνεχίζονται και η αναζήτηση κοινού εδάφους.
Σε συνέντευξή του στο τ/κ «πρακτορείο ειδήσεων», ο κ. Τατάρ είπε ότι στην Γενεύη τα ΗΕ έθεσαν μια νέα προσέγγιση «bottom-up». Με άλλα λόγια, συνέχισε, εισήχθη η προσέγγιση «από κάτω προς τα πάνω», και αυτό περιελάμβανε πρώτα τη συζήτηση για τις ξεχωριστές αρχές των μερών. Το ότι σε αυτή την προσέγγιση μπορεί να έπαιξε ρόλο η Βρετανία, αυτό ενόχλησε την ε/κ πλευρά, υποστήριξε ο κ. Τατάρ.
«Ποτέ πριν δεν χρησιμοποιήθηκαν τέτοιες εκφράσεις. Και αυτό το «από κάτω προς τα πάνω» περιλάμβανε και τις ‘κυρίαρχες κοινότητες’. Όταν είπαμε ‘εμείς δεν είμαστε κοινότητα, είμαστε λαός’, η ιστορία έφτασε μέχρι και το σημείο των ‘κυρίαρχων λαών’. Υπάρχουν εκτιμήσεις ότι σε αυτό συνέβαλλε η Βρετανία. Γιατί μέσα στην προσέγγιση των Βρετανών υπήρχαν αυτές οι προτάσεις. Γι αυτό, από την βάση της ομοσπονδίας και την πολιτική ισότητα που δεν έχει πετύχει μέχρι τώρα, έγινε μια κίνηση».
Κατά τον κ. Τατάρ η δική του πρόταση για κυριαρχική ισότητα, μια υποδομή δύο κυρίαρχων κρατών που θα ζουν δίπλα-δίπλα, περιλαμβάνει δύο κυρίαρχους «λαούς» και αυτό που αναφέρεται ως “bottom up”, δηλαδή μια κοινή δομή και από κάτω άλλες αρμοδιότητες όπως οι εξωτερικές σχέσεις κτλ.
«Βεβαίως δεν μας ικανοποιεί το κυρίαρχοι λαοί. Εμείς επιμένουμε σε κυρίαρχα κράτη. Εάν αφήσετε την κυριαρχία να την πάρει το κέντρο, θα παρακαλάτε το κέντρο να σας δώσει κυριαρχία και αυτό δεν είναι «από πάνω προς τα κάτω» και όχι «από κάτω προς τα πάνω». Αυτό είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Πιστεύω ότι αυτό το φορμάτ, η προσέγγιση «από κάτω προς τα πάνω» είναι μια πρόοδος υπέρ μας».
Ανέφερε επίσης ότι μετά την Γενεύη συνεχίζει ο ίδιος τις επαφές του, η Ειδική Απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ, Τζέιν Χολ Λουτ την ερχόμενη εβδομάδα θα επισκεφθεί την Άγκυρα και την Αθήνα, τώρα είναι στο νησί αξιωματούχος του Βρετανικού ΥΠΕΞ, πότε θα γίνει η δεύτερη άτυπη συνάντηση δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμα, όπως σημείωσε.
Κυπριακό και Γενεύη
Αναφερόμενος στο Κυπριακό, ο Τ/κ ηγέτης είπε ότι μια συμφωνία πρέπει να είναι βιώσιμη, μόνιμη, περιεκτική και δίκαιη. «Το κλειδί που τα πετυχαίνει όλα αυτά είναι κατ’ εμάς η κυριαρχία μας. Δύο ίσα, κυρίαρχα κράτη που θα μπορούν να ζήσουν δίπλα δίπλα. Εάν μπορέσουμε να το πετύχουμε αυτό, θα είναι το καλύτερο και για τους Τουρκοκύπριους και για τους Ελληνοκύπριους».
Πλέον, συνέχισε, οι συνθήκες έχουν αλλάξει και οι ευκαιρίες αναλώθηκαν και στο σχέδιο Ανάν και στο Κραν Μοντάνα. «Εμείς δεν θέλουμε να περιμένουμε άλλα 500 χρόνια», πρόσθεσε. Επαναλαμβάνοντας την πρότασή του για μια συνεργασία δύο κρατών που θα ζούνε δίπλα δίπλα στη βάση της κυριαρχικής ισότητας ο κ. Τατάρ είπε ότι «θέλω να υπογραμμίσω, όταν λέμε συνεργασία, εννοούμε ότι μπορούμε να συνεργαστούμε σε όλα τα θέματα, από τη χρήση ενεργειακών πόρων έως εξωτερικές σχέσεις, περιβαλλοντικές και υδάτινες πολιτικές, εγκληματικά γεγονότα».
Μέχρι σήμερα, πρόσθεσε, στο τραπέζι έχουν έρθει 15 σχέδια λύσης, από την εποχή του Ντενκτάς η τ/κ πλευρά προσέγγιζε την λύση, αλλά ήταν η «ε/κ διοίκηση» που έφευγε από το τραπέζι των συνομιλιών διότι – συνέχισε – στο μυαλό τους, «αυτό που βλέπουμε χωρίς δισταγμό, οι προτεραιότητες της Τουρκίας θα αλλάξουν όταν έρθει η ώρα, θα τα παρατήσει και θα επιβάλουν μια λύση, που λόγω της ένταξής τους στην ΕΕ θα επιτύχουν την Ένωση. Αυτό ήταν και το όνειρό τους και με τις συμφωνίες του 1960. Υπάρχουν τα λόγια του Μακάριο ότι «αυτό είναι ένα εφαλτήριο». Αυτό το λέμε στις επαφές μας με ξένους και πιστέψτε με, δεν το γνωρίζουν. Είναι σημαντικό να τα επισημαίνεις αυτά. Ο ΓΓ του ΟΗΕ εδώ και 4 χρόνια προσπαθεί, οι προηγούμενοι δεν ήξεραν. Πριν από την κ. Λουτ δεν ήξεραν».
Ισορροπία στην αν. Μεσόγειο
Ο Ερσίν Τατάρ είπε ότι σημαντικό να προστατευθεί η ισορροπία μεταξύ Ε/κ και Τ/κ, αλλά και Ελλάδας και Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο και έκανε λόγο σε νέα κατάσταση που δημιουργήθηκε με την αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ.
«Φέρνουμε την διάσταση της κυριαρχικής ισότητας, το κράτος έχει συνομιλητή του κράτος. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Γιατί μέχρι να θέσουμε εμείς το όραμά μας, κάθε φορά που το τραπέζι των συνομιλιών ανατρέπονταν, αυτοί (οι Ε/κ) συνέχιζαν ως ‘Κυπριακή Δημοκρατία’ και εμείς ως μια κοινότητα που δεν αναγνωρίζει κανείς. Αυτή είναι μια προσέγγιση ανισόρροπη. Κατά την δική μας εκτίμηση, δεν μπορούμε να έχουμε ένα τελικό αποτέλεσμα με αυτό τον τρόπο, στο τραπέζι των συνομιλιών».
Αυτοί, συνέχισε εννοώντας τους Ε/κ, εντός της ΕΕ και οι Τ/κ ως μειονότητα σε ένα ενιαίο κράτος και χωρίς να είναι η Τουρκία στην ΕΕ, με την αποχώρηση της Τουρκίας από την Κύπρο (ΣΣ: εννοεί τα κατοχικά στρατεύματα) «να υπάρξει μια εντελώς διαφορετική ισορροπία εδώ. Όπως από το 1960 μέχρι σήμερα, στην ανατολική Μεσόγειο πρέπει να ληφθεί υπόψην η ισορροπία Τουρκίας – Ελλάδας».
Εάν είμαστε κυρίαρχοι, τότε ακόμα κι αν είμαστε στην ΕΕ μετά από μια συμφωνία, μπορούμε να διατηρήσουμε τις συμφωνίες μας και τις σχέσεις μας με την Τουρκία με τον ίδιο τρόπο, είπε ο Τ/κ ηγέτης. «Ως εκ τούτου, η κυρίαρχη ισότητα, από μια άποψη, πέρα από την ισορροπία μεταξύ των δύο λαών της Κύπρου, επιβλέπει επίσης την τουρκο-ελληνική ισορροπία. Λυπούμαστε, αλλά κανείς δεν πρέπει να πιστεύει ότι αυτό το μέρος θα ενταχθεί πλήρως στην ΕΕ και, ως εκ τούτου, η Τουρκία θα αποκλειστεί από εδώ. Δεν θα το δεχθούμε ποτέ».
Ο κ. Τατάρ είπε ότι με την αποχώρησή της από την ΕΕ, η Βρετανία είναι πιο ουδέτερη και αυτή τη στιγμή υπάρχει μια ισορροπία στο τραπέζι των συνομιλιών αφού από την μια είναι η Ελλάδα και οι Ε/κ, από την άλλη οι Τ/κ και η Τουρκία και η Βρετανία που έχει τώρα πιο ουδέτερη στάση. Σε αντίθετη περίπτωση, είπε, εάν θα έπαιζε αυτό χαρτί (της κυριαρχικής ισότητας) θα γινόταν προσπάθεια με την επίκληση της ΕΕ αυτή η ισορροπία να χαλάσει γι αυτό και είναι ζωτικής σημασίας γι αυτόν, όπως είπε, να συνεχιστεί αυτή η στάση.
Επανέλαβε ότι η Τουρκία στηρίζει το όραμά του και υποστήριξε ότι αφού η Κυπριακή Δημοκρατία έχει μετατραπεί σε ένα ε/κ κράτος στο νότο – κατά την έκφρασή του – και οι ίδιοι οι Τ/κ έχουν φυσικό δικαίωμα να έχουν το δικό τους κράτος. «Όσο κυρίαρχοι είναι αυτοί, είμαστε κι εμείς. Αυτή τη στιγμή όπου το εξηγούμε αυτό, ακόμα κι αν δεν παίρνουμε τις απαντήσεις που θα θέλαμε, δείχνουν σεβασμό. Γι’ αυτό πρέπει να διατηρήσουμε αυτήν τη στάση και να διαχειριστούμε ανάλογα την μελλοντική διαδικασία».
Ο Τ/κ ηγέτης μίλησε για μια νέα διαδικασία στο Κυπριακό και είπε ότι μαζί με την Τουρκία θα υπερασπιστούν τα δικαιώματα του τ/κ «λαού» στην ανατολική Μεσόγειο και την Γαλάζια Πατρίδα, με τον καλύτερο τρόπο.
Μετά την άτυπη συνάντηση στη Γενεύη, πρόσθεσε, οι επαφές συνεχίζονται και με την προσδοκία να κρατηθεί η διαδικασία ζωντανή κάποιοι θα πηγαίνουν και θα έρχονται. «Δεν αποφεύγουμε καμία συνάντηση. Αλλά για να αρχίσουν επίσης διαπραγματεύσεις έχουμε θέσει την προϋπόθεση των έξι σημείων. Σε άτυπες συναντήσεις μπορούμε να πάμε».
Σημείωσε ωστόσο ότι μια συμφωνία που θα επιβληθεί με το ζόρι, αργότερα θα φέρει αντιπαραθέσεις κι αυτό δεν το θέλει κανείς.
Διελεύσεις
Αναφερόμενος στο θέμα των διελεύσεων ο Ερσίν Τατάρ είπε ότι με την πτώση των κρουσμάτων στην «νότια» Κύπρο – κατά την έκφρασή του – πλέον ήρθε η ώρα για να ανοίξουν τα οδοφράγματα. Αυτό, ανέφερε, θέλουν και οι έμποροι και η αγορά. Έχουν θέσει την βούλησή τους και η ΕΕ και τα ΗΕ, πρόσθεσε, με τους οποίους μιλάνε για το θέμα. Το ζήτημα, συνέχισε, αξιολογείται στην Τεχνική Επιτροπή για την Υγεία και από την επιδημιολογική ομάδα του «υπουργείου υγείας».
Η πληροφόρηση που ο ίδιος έχει, είπε, είναι ότι η τ/κ πλευρά έχει θέσεις τους όρους και δεν υπάρχει λόγος να μην ανοίξουν τα οδοφράγματα. «Η ε/κ πλευρά περιμένει τις εκλογές. Το παρακολουθούμε το θέμα».
Τα οδοφράγματα, συνέχισε, έκλεισαν με πρωτοβουλία της ε/κ πλευράς «κι επιπλέον εγώ πιστεύω έγινε για πολιτικούς λόγους. Για να σταματήσουν την ροή της οικονομίας προς τα εδώ».
Έχουν γίνει πολλές προσπάθειες και οι διελεύσεις θα επαναρχίσουν υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως είπε.
ΠΗΓΗ: ΚΥΠΕ
